Κωνσταντίνος Δούκας (γιος Μιχαήλ Ζ΄)

συναυτοκράτωρ του Βυζαντίου

Ο Κωνσταντίνος ο πορφυρογέννητος (τέλη 1074 - π. 1095), από τη Δυναστεία των Δουκών, ήταν συν-Αυτοκράτορας της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, πρώτα μαζί με τον πατέρα του Μιχαήλ Ζ΄ και μετά μαζί με τον Αλέξιο Α΄ Κομνηνό. Ήταν από τη στιγμή που γεννήθηκε (1074), ώσπου εκτοπίστηκε ο πατέρας του (1078) και από την ανάληψη της βασιλείας από τον Αλέξιο Α΄ (1081), ώσπου αυτός απέκτησε γιο τον Ιωάννη Β΄ Κομνηνό (1087). Όταν ακυρώθηκε ο αρραβώνας του με την κόρη τού Ροβέρτου Γυισκάρδου, αυτός εισέβαλε στη Ρωμανία.

Κωνσταντίνος Δούκας
Ιστάμενον του πάππου του Κωνσταντίνου, του Κωνσταντίνου Ι΄ με επιγρ. IΗS ΧRS REX REGNANTΙUM / KΩN. BACΛ. O ΔΟΥΚΑC.
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1074
Θάνατος1095
Σέρρες
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμονάρχης
Οικογένεια
ΓονείςΜιχαήλ Ζ΄ Δούκας και Μαρία η Αλανή
ΟικογένειαΔυναστεία Δουκών
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΒυζαντινός Αυτοκράτορας
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία Επεξεργασία

Γεννήθηκε το 1074 στη Πορφύρα, γιος του Μιχαήλ Ζ΄ Αυτοκράτορα των Ρωμαίων [1][2] και της Μαρίας των Βαγρατιδών, κόρης του Βαγράτιος Δ΄ της Γεωργίας και της Μπορένα της Αλανίας. Το ίδιο έτος αναγορεύτηκε συμβασιλιάς (συν-Αυτοκράτορας) του πατέρα του για να εξασφαλιστεί η διαδοχή.[3]

Τον Αύγουστο του ίδιου έτους αρραβωνιάστηκε την Ολυμπιάδα, κόρη του Ροβέρτου Γυισκάρδου δούκα της Σικελίας. Όμως το 1078 ο Μιχαήλ Ζ΄ παραιτήθηκε και η Μαρία με τον γιο της Κωνσταντίνο αποσύρθηκαν στη μονή του Πετρίου.[4][5] Ο Καίσαρας Ιωάννης Δούκας, θείος του Μιχαήλ Ζ΄ παρότρυνε τον Νικηφόρο Γ΄ Βοτανειάτη να σπεύσει να καταλάβει την εξουσία· ο νέος Αυτοκράτορας νυμφεύτηκε τη Μαρία. Ο Καίσαρας Ιωάννης δεν μπόρεσε να πείσει τον Νικηφόρο Γ΄ να χρίσει τον Κωνσταντίνο συμβασιλιά και έτσι ακυρώθηκε ο αρραβώνας του.[6][7][8] Με πρόφαση αυτό ο Ροβέρτος ξεκίνησε μία Νορμανδική εισβολή στη Ρωμανία.[9][10]

Με σκοπό να καταπολεμηθεί η εισβολή, δόθηκε στον στρατηγό Αλέξιο Κομνηνό μεγάλο στράτευμα για να αποκρούσει τους Νορμανδούς. Ο Καίσαρας Ιωάννης συνωμότησε κατά του Νικηφόρου Γ΄ με σκοπό να εγκαταστήσει τον Αλέξιο Κομνηνό, ο οποίος ήταν μικρανιψιός του Καίσαρα.[11] Ο Βοτανειάτης, ανίκανος να συμμαχήσει με τον Νικηφόρο Μελισσηνό, αναγκάστηκε να παραιτηθεί[12] και τον διαδέχθηκε ο Κομνηνός ως Αλέξιος Α΄ το 1081. Αυτός έκανε συμβασιλιά τον Κωνσταντίνο[13] και τον αρραβώνιασε με το πρώτο τέκνο του, την Άννα Κομνηνή μόλις αυτή γεννήθηκε το 1083.[13] Όταν όμως το 1087 γεννήθηκε ο γιος του Ιωάννης Β΄ Κομνηνός, τον έκανε συμβασιλιά, απομακρύνοντας τον Κωνσταντίνο.[13]

Έτσι ο Κωνσταντίνος έχασε τη διαδοχή. Ο Αλέξιος Α΄ δεν χρειαζόταν άλλο δεσμό με την προηγούμενη δυναστεία: ήταν μικρανιψιός του Καίσαρα Ιωάννη Δούκα και η σύζυγός του Ειρήνη Δούκαινα ήταν εγγονή του Καίσαρα. Ο Κωνσταντίνος απεβίωσε π. το 1095 σε ηλικία 21 ετών.[14]. Ήταν δύο φορές συμβασιλιάς, όμως δεν βασίλευσε και δύο φορές αρραβωνιάστηκε, όμως τελικά δεν νυμφεύτηκε.

Οικογένεια Επεξεργασία

Αρραβωνιάστηκε πρώτα την Ελένη των Ωτβίλ, κόρη του Ροβέρτου Γυισκάρδου δούκα της Σικελίας και της Καλαβρίας-Απουλίας[15].

Έπειτα αρραβωνιάστηκε την Άννα Κομνηνή, κόρη του Αλεξίου Α΄ Κομνηνού. Και οι δύο του αρραβώνες του ακυρώθηκαν.

Αναφορές Επεξεργασία

  1. Hill 2014, σελ. 218.
  2. Kazhdan 1991, σελ. 657.
  3. Canduci 2010, σελ. 277.
  4. Hill 2014, σελ. 33.
  5. Buckley 2014, σελ. 68.
  6. Finlay 1844, σελ. 57.
  7. Norwich 1996, σελ. 3.
  8. Neville 2012, σελ. 53.
  9. Canduci 2010, σελ. 276.
  10. Norwich 1996, σελ. 15.
  11. Finlay 1844, σελ. 60.
  12. Kazhdan 1991, σελ. 1479.
  13. 13,0 13,1 13,2 Buckley 2014, σελ. 30.
  14. Classen 2013, σελ. 271.
  15. Αλεξιάς, 1.15.4 [...] τοῦ Βοτανειάτου τὰς ἀρχὰς δεδωκότος τῆς ἀδικίας καὶ τὴν θυγατέρα τὴν σὴν Ἑλένην τῶν Ῥωμαϊκῶν σκήπτρων ἀποστερήσαντος [...]

Πηγές Επεξεργασία

  • Buckley, Penelope (2014). The Alexiad of Anna Komnene: Artistic Strategy In The Making Of A Myth. Cambridge University Press. ISBN 9781107037229.
  • Canduci, Alexander (2010), Triumph & Tragedy: The Rise and Fall of Rome's Immortal Emperors, Pier 9, ISBN 978-1-74196-598-8
  • Classen, Albrecht (2013). East Meets West in the Middle Ages and Early Modern Times Transcultural Experiences in the Premodern World. De Gruyter. ISBN 9783110321517.
  • Finlay, George (1844), History of the Byzantine and Greek Empires from 1057–1453, 2, William Blackwood & Sons, OCLC 25020128
  • Hill, Barbara (2014). Imperial Women in Byzantium 1025-1204: Power, Patronage and Ideology. Routledge. ISBN 9781317884668.
  • Kazhdan, Alexander, ed. (1991), Oxford Dictionary of Byzantium, III, Oxford University Press, ISBN 978-0-19-504652-6
  • Neville, Leonora (2012). Heroes and Romans in Twelfth-Century Byzantium: the Material for the History of Nikephoros Bryennios. Cambridge University Press. ISBN 9781107009455.
  • Norwich, John Julius (1996), Byzantium: The Decline and Fall, Penguin, ISBN 0-14-011449-1