Λίμνη Μαλίκη

πρώην λίμνη στην Αλβανία

Συντεταγμένες: 40°42′30″N 20°42′00″E / 40.708333°N 20.7°E / 40.708333; 20.7

Η Μαλίκη (άλλες ονομασίες Μαλίκι ή Μαλίκ, σπανιότερα Σόβιανη,[2] αλβανικά: Liqeni I Maliqit) ήταν λίμνη της Αλβανίας που αποξηράνθηκε στα μέσα του 20ού αιώνα. Βρίσκονταν σε μικρή απόσταση και βορειοδυτικά από την πόλη της Κορυτσάς, επί της κοιλάδας του άνω ρου του ποταμού Δεβόλη ή Ντεβόλη στο οροπέδιο της Κορυτσάς. Αποτελούσε κατά τα προϊστορικά χρόνια ενιαία λίμνη με τις λίμνες των Πρεσπών και πιθανώς της Οχρίδας, ενώ τα πρώτα ίχνη κατοίκησης στις όχθες της εντοπίζονται από την αρχαιολογική σκαπάνη κατά την νεολιθική περίοδο. Κατά το παρελθόν, αποτελούσε τον σημαντικότερο υδροβιότοπο αργυροπελεκάνων της χώρας.[3]

Λίμνη Μαλίκη
Πάνω: Η θέση της λίμνης Μαλίκη στη σημερινή πεδιάδα του άνω ρου του Δεβόλη, όπως φαίνεται από τον ταμιευτήρα του οικισμού Λέμινοτ. Κάτω: Απόσπασμα γενικού χάρτη της Κεντρικής Ευρώπης της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας του 1887. Αναφέρει στο κάτω μέρος του χάρτη, κάτω από την λίμνη Οχρίδα, το τοπωνύμιο «Jezero Mališko (Sovjav Gölü)».
ΧώρεςΑλβανία
ΝομόςΚορυτσάς
Γεωγραφικό Μήκος20.78[1]
Γεωγραφικό Πλάτος40.77[1]
ΕισροήΛίμνη Μικρή Πρέσπα, ποταμός Δεβόλης
ΕκροήΠοταμός Δεβόλης, ποταμός Σεμένης, Αδριατική Θάλασσα
Έκταση40 με 80 τετραγωνικά χιλιόμετρα
Ύψος Επιφάνειας818 μέτρα[1]

Ονομασία

Επεξεργασία

Σύμφωνα με τον Γάλλο περιηγητή Φρανσουά Πουκεβίλ, η ονομασία της λίμνης προέρχεται από την αλβανική γλώσσα και σημαίνει την «λίμνη των βουνών», και αναφέρει ότι είχε περίπου μήκος 8 χιλιόμετρα και πλάτος 2 χιλιόμετρα, ενώ τα νερά της λίμνης εκρρέουν με καταρράκτη στο ποταμό Ντεβόλη.[4]

Ιστορικά στοιχεία

Επεξεργασία

Δημιουργία

Επεξεργασία

Η λίμνη Μαλίκη εντάσσεται στην ομάδα λιμνών της Δασσαρητικής λεκάνης μαζί με τις λίμνες Μεγάλη Πρέσπα, Μικρή Πρέσπα και Οχρίδα.[5][6] Η δημιουργία της λίμνης σύμφωνα με μια από τις επικρατέστερες υποθέσεις, εντάσσεται μετά την περίοδο που οι λίμνες της περιοχής της Δασσαρητικής λεκάνης ενώνονταν στο οροπέδιο της Κορυστάς, και πιθανώς με την Αιγαιατική λίμνη. Σε ορισμένες περιπτώσεις εντάσσεται ή διαχωρίζεται η λίμνη της Οχρίδας, κυρίως από τους επιστήμονες που υπεραμύνονται της μοναδικότητάς της, ως της παλαιότερης λίμνης τουλάχιστον της Βαλκανικής χερσονήσου ή ακόμα και της Ευρώπης, με εξαίρεση της διηπειρωτικής Κασπία. Έτσι η δημιουργία της εντοπίζεται μετά τη μέση και τελευταία περίοδο της Μειόκαινου ή στη μέση και τελευταία περίοδο της Πλειόκαινου, όταν τερματίστηκε άμεση ροή των υδάτων των λιμνών της Δασσαρητικής λεκάνης με αυτήν της Αιγαιατικής λεκάνης.[7]

Αρχαιολογία

Επεξεργασία

Ο νεολιθικός οικισμός που εντοπίσκεται ανασκαφικά στις όχθες της λίμνης Μαλίκης, αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα των οικισμών του μεσογειακού χώρου που εδραιώθηκαν στις όχθες λιμνών ως πασαλόπηκτοι οικισμοί και πιστεύεται ότι αποτέλεσαν οδηγό για την δημιουργία ανάλογων οικισμών στην Κεντρική Ευρώπη. Δείγματα αυτής της περιόδου εντοπίζονται κοντά στον σημερινό οικισμό Σόβιανη (Sovjan) στην κοιλάδα του ποταμού Δεβόλη στην επαρχία της Κορυτσάς.[8][9]

Αποξήρανση

Επεξεργασία

Μετά την έναρξη της ιταλικής κυριαρχίας το 1939, υπήρξαν οι πρώτοι σχεδιασμοί αποξήρανσης πολλών υγροτόπων της χώρας, μεταξύ των οποίων και της λίμνης Μαλίκη, για την εξάλειψη της μαλάριας.[10] Από το 1946 άρχισαν σταδιακά οι πρώτες εργασίες αποξήρανσης της λίμνης, με αποτέλεσμα να χαθούν 60 χιλιάδες εκτάρια υγροτόπων και να δημιουργηθούν 170 χιλιάδες εκτάρια καλλιεργήσιμες εκτάσεις, ενώ η περιοχή αποτελούσε την πρώτη σε καλλιέργεια ζαχαρότευλων.[11][12] Το κομμουνιστικό καθεστώς χρησιμοποίησε κατά την πρώτη φάση των εργασιών αποξήρανσης της λίμνης έγκλειστους του στρατοπέδου συγκέντρωσης της λίμνης Μαλίκη, ενώ ορισμένοι από αυτούς πέθαναν από τις στερήσεις και τις κακουχίες[13] και άλλοι καταδικάστηκαν σε θάνατο με την κατηγορία του σαμποτάζ με στόχο την διακοπή της εκτέλεσης των εργασιών.[14]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 1,2 (Αγγλικά) P. Lionello, επιμ. (2012). The Climate of the Mediterranean Region: From the past to the future. Elsevier. σελ. 13. ISBN 0123914779. 
  2. Π. Θεσπρωτός (1869). Πανδώρα : Σύνγραμμα περιοδικόν. 19. Εκ του τυπογραφείου της Πανδώρας, σελ. 196. http://books.google.ca/books?id=W5ZEAAAAcAAJ&dq=%CE%BC%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%BA%CE%B7&pg=PA196#v=onepage&q=%CE%BC%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%BA%CE%B7&f=false. 
  3. Γιώργος Κατσαδωράκης (2002). The book of the Pelicans. Society for the Protection of Prespa. σελ. 25. 
  4. (Αγγλικά) Φρανσουά Πουκεβίλ (1820). Travels in Epirus, Albania, Macedonia, and Thessaly : With 4 engravings. R. Phillips. σελ. 87. 
  5. «Πρέσπες». Υπουργείο Μακεδονίας και Θράκης. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2013. 
  6. (Αγγλικά) Thomas Wilke· Risto Väonölä· Frank Riedel (2008). Patterns and processes of speciation in ancient lakes. Springer. σελ. 106. ISBN 1402095821. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2013. 
  7. (Αγγλικά) Thomas Wilke· Risto Väonölä· Frank Riedel (2008). Patterns and processes of speciation in ancient lakes. Springer. σελίδες 111–113. ISBN 1402095821. Ανακτήθηκε στις 1 Μαΐου 2013. 
  8. (Αγγλικά) Francesco Menotti (2012). Wetland Archaeology and Beyond: Theory and Practice. Oxford University Press. σελίδες 48–52. ISBN 0199571015. 
  9. (Αγγλικά) Francesco Menotti· Aidan O'Sullivan (2012). The Oxford Handbook of Wetland Archaeology. Oxford University Press. σελ. 16. ISBN 0199573492. 
  10. (Αγγλικά) Francis William Carter (1993). David Turnock, επιμ. Environmental problems in Eastern Europe. Routledge. σελ. 17. ISBN 0415062292. 
  11. (Αγγλικά) Francis William Carter (1993). David Turnock, επιμ. Environmental problems in Eastern Europe. Routledge. σελ. 29. ISBN 0415062292. 
  12. (Αγγλικά) IUCN Commission on National Parks and Protected Areas (1991). World Conservation Monitoring Centre· IUCN Commission on National Parks and Protected Areas, επιμ. Protected Areas of the World: Palaearctic. 2. IUCN Commission on National Parks and Protected Areas. σελ. 84. 
  13. (Αγγλικά) Owen Pearson (2006). Albania in the Twentieth Century, A History. 3. I.B.Tauris. σελ. 188. ISBN 1845111052. 
  14. (Αγγλικά) Owen Pearson (2006). Albania in the Twentieth Century, A History. 3. I.B.Tauris. σελίδες 113–119. ISBN 1845111052.