Λίρα Κύπρου

Η Λίρα Κύπρου ήταν το επίσημο νόμισμα της Κύπρου και εκδιδόταν από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου ως την αντικατάστασή της από το ευρώ την 1 Ιανουαρίου 2008. Ο Κωδικός ISO 4217 της κυπριακής λίρας ήταν CYP.

Ιστορία

Το 1879, δηλαδή λίγο αφότου οι Βρετανοί ανέλαβαν την διοίκηση της Κύπρου από τους Οθωμανούς, εισήγαγαν την κυπριακή λίρα που ορίστηκε να έχει ακριβώς την ίδια αξία με τη βρετανική λίρα. Αυτή η ισοτιμία ίσχυε μέχρι το 1960 που η Κύπρος έγινε ανεξάρτητο κράτος και συνεχίστηκε ανεπίσημα μέχρι και το 1971 που η αξία της βρετανικής λίρας άρχισε να ολισθαίνει.

Η κυπριακή λίρα αρχικά χωρίστηκε σε 20 σελίνια όπως χωριζόταν και η βρετανική, αλλά το κάθε σελίνι χωρίστηκε σε 9 γρόσια παρέχοντας έτσι μια σύνδεση με την τουρκική λίρα η οποία χρησιμοποιείτο στο νησί μέχρι εκείνη τη στιγμή και χωριζόταν (όπως και σήμερα) σε 100 γρόσια. Τέλος, το κάθε γρόσι χωριζόταν σε 40 παράδες. Το 1955 αποφασίστηκε η χρήση του μετρικού συστήματος στο νόμισμα της Κύπρου κι έτσι καταργήθηκαν τα σελίνια και τα γρόσια (οι παράδες είχαν πια χάσει την αξία τους) και η λίρα χωρίστηκε σε 1000 μιλς. Τότε ο κόσμος ονόμασε το κέρμα των 5 μιλς γρόσι και το κέρμα των 50 μιλς σελίνι. Το 1983 αποφασίστηκε η λίρα να χωριστεί σε 100 σεντ αφού το 1 μιλς είχε πια ασήμαντη αξία. Το μικρότερο κέρμα σε χρήση τότε ήταν εκείνο των 5 μιλς που αντικαταστάθηκε με κέρμα του ½ σεντ το οποίο και σύντομα καταργήθηκε. Τα κέρματα που οι αξίες τους αναγράφονται σε μιλς δε μπορούσαν πια να χρησιμοποιούνται στην αγορά.

Η είσοδος του κυπριακού νομίσματος στο Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών ΙΙ της Ευρωζώνης έγινε στις 2 Μαΐου 2005 με κεντρική τιμή C£0.585274 ±15% ανά ευρώ. Αργότερα το Υπουργικό Συμβούλιο της Κύπρου αποφάσισε η αντικατάσταση με το ευρώ να γίνει την 1 Ιανουαρίου 2008. Η αντικατάσταση έγινε με ισοτιμία 0.585274 λίρες ανά ευρώ.

Εναλλακτικές ονομασίες

5 σεντ (σελίνι)
10 σεντ (δεκάρικο / διπλοσέλινο)
20 σεντ (εικοσάρικο / τετρασέλινο)
50 σεντ (πενηντάρικο / δεκασέλινο)

Χαρτονομίσματα σε κυκλοφορία στις 31/12/2007 [1] και ανεπίσημα ονόματα που χρησιμοποιούσε ο κόσμος (σε παρένθεση):

1 λίρα (μονή)
5 λίρες (πεντόλιρο)
10 λίρες (δεκάλιρο)
20 λίρες (εικοσάλιρο)

Νομίσματα

1960 - 1982

Σημείωση: Οι διαστάσεις των φωτογραφιών δεν είναι αντιπροσωπευτικές του πραγματικού μεγέθους.

Αξία	Περιγραφή	Έτος κοπής^[1]	Ποσότητα^[1]	Μέταλλο^[1]
1 μιλ		1963	5.000.000	Αλουμίνιο
1 μιλ		1971	500.000	Αλουμίνιο
1 μιλ		1972	500.000	Αλουμίνιο
5 μιλς		1963	12.000.000	Ορείχαλκος
5 μιλς		1970	2.500.000	Ορείχαλκος
5 μιλς		1971	2.500.000	Ορείχαλκος
5 μιλς		1972	2.500.000	Ορείχαλκος
5 μιλς		1973	5.000.000	Ορείχαλκος
5 μιλς		1974	2.500.00	Ορείχαλκος
5 μιλς		1975		Ορείχαλκος
5 μιλς		1976	2.000.000	Ορείχαλκος
5 μιλς		1977	2.000.000	Ορείχαλκος
5 μιλς		1978	2.000.000	Ορείχαλκος
5 μιλς		1979	2.000.000	Ορείχαλκος
5 μιλς		1980	6.000.000	Ορείχαλκος
5 μιλς		1981	12.500.000	Αλουμίνιο
5 μιλς		1982	15.000.000	Αλουμίνιο
25 μιλς		1963	2.000.000	Χαλκός Νικέλιο
25 μιλς		1968	1.500.000	Χαλκός Νικέλιο
25 μιλς		1971	1.000.000	Χαλκός Νικέλιο
25 μιλς		1972	500.000	Χαλκός Νικέλιο
25 μιλς		1973	1.000.000	Χαλκός Νικέλιο
25 μιλς		1974	1.000.000	Χαλκός Νικέλιο
25 μιλς		1976	500.000	Χαλκός Νικέλιο
25 μιλς		1977	1.000.000	Χαλκός Νικέλιο
25 μιλς		1978	500.00	Χαλκός Νικέλιο
25 μιλς		1979	1.000.000	Χαλκός Νικέλιο
25 μιλς		1980	3.000.000	Χαλκός Νικέλιο
25 μιλς		1981	3.000.000	Χαλκός Νικέλιο
25 μιλς		1982	1.000.000	Χαλκός Νικέλιο
50 μιλς		1963	2.800.000	Χαλκός Νικέλιο
50 μιλς		1970	500.000	Χαλκός Νικέλιο
50 μιλς		1971	500.000	Χαλκός Νικέλιο
50 μιλς		1972	750.000	Χαλκός Νικέλιο
50 μιλς		1973	750.000	Χαλκός Νικέλιο
50 μιλς		1974	1.500.000	Χαλκός Νικέλιο
50 μιλς		1976	500.000	Χαλκός Νικέλιο
50 μιλς		1977	1.000.000	Χαλκός Νικέλιο
50 μιλς		1978	500.000	Χαλκός Νικέλιο
50 μιλς		1979	1.500.000	Χαλκός Νικέλιο
50 μιλς		1980	3.000.000	Χαλκός Νικέλιο
50 μιλς		1981	4.000.000	Χαλκός Νικέλιο
50 μιλς		1982	2.000.000	Χαλκός Νικέλιο
100 μιλς		1963	1.750.000	Χαλκός Νικέλιο
100 μιλς		1971	750.000	Χαλκός Νικέλιο
100 μιλς		1973	750.000	Χαλκός Νικέλιο
100 μιλς		1974	500.000	Χαλκός Νικέλιο
100 μιλς		1976	500.000	Χαλκός Νικέλιο
100 μιλς		1977	1.000.000	Χαλκός Νικέλιο
100 μιλς		1978	1.000.000	Χαλκός Νικέλιο
100 μιλς		1979	1.000.000	Χαλκός Νικέλιο
100 μιλς		1980	2.000.000	Χαλκός Νικέλιο
100 μιλς		1981	2.000.000	Χαλκός Νικέλιο
100 μιλς		1982	2.000.000	Χαλκός Νικέλιο
500 μιλς		1970	80.000	Άργυρος
500 μιλς		1975	500.000	Χαλκός Νικέλιο
500 μιλς		1976	75.000	Χαλκός Νικέλιο
500 μιλς		1977	200.000	Χαλκός Νικέλιο
500 μιλς		1978	55.000	Χαλκός Νικέλιο
500 μιλς	Κυκλοφόρησαν ξεχωριστά και 7.500 ασημένια^[1]	1980	50.000	Χαλκός Νικέλιο
500 μιλς	Κυκλοφόρησαν ξεχωριστά και 7.500 ασημένια^[1]	1981	500.000	Χαλκός Νικέλιο
1 λίρα		1976

1983 - 2000

Σημείωση 1: Οι διαστάσεις των φωτογραφιών δεν είναι αντιπροσωπευτικές του πραγματικού μεγέθους.

Σημείωση 2: Λείπουν τα στοιχεία από το 1997 έως το 2000.

Αξία	Περιγραφή	Έτος κοπής^[1]	Ποσότητα^[1]	Μέταλλο^[1]
1/2 σεντ		1983	10.000.000	Αλουμίνιο
1 σεντ		1983	15.000.000	Ορείχαλκος
1 σεντ		1985	5.000.000	Ορείχαλκος
1 σεντ		1987	5.000.000	Ορείχαλκος
1 σεντ		1989		Ορείχαλκος
1 σεντ		1990		Ορείχαλκος
1 σεντ		1991		Ορείχαλκος
1 σεντ		1992		Ορείχαλκος
1 σεντ		1993		Ορείχαλκος
1 σεντ		1994		Ορείχαλκος
2 σεντς		1983	12.000.000	Ορείχαλκος
2 σεντς		1985	8.000.000	Ορείχαλκος
2 σεντς		1989		Ορείχαλκος
2 σεντς		1990		Ορείχαλκος
2 σεντς		1991		Ορείχαλκος
2 σεντς		1993		Ορείχαλκος
2 σεντς		1994		Ορείχαλκος
5 σεντς		1983	15.000.000	Ορείχαλκος
5 σεντς		1985	5.000.000	Ορείχαλκος
5 σεντς		1987	5.000.000	Ορείχαλκος
5 σεντς		1989		Ορείχαλκος
5 σεντς		1990		Ορείχαλκος
5 σεντς		1991		Ορείχαλκος
5 σεντς		1992		Ορείχαλκος
5 σεντς		1993		Ορείχαλκος
5 σεντς		1994		Ορείχαλκος
10 σεντς		1983	10.000.000	Ορείχαλκος
10 σεντς		1985	5.000.000	Ορείχαλκος
10 σεντς		1988	5.035.000	Ορείχαλκος
10 σεντς		1989		Ορείχαλκος
10 σεντς		1990		Ορείχαλκος
10 σεντς		1991		Ορείχαλκος
10 σεντς		1992		Ορείχαλκος
10 σεντς		1993		Ορείχαλκος
10 σεντς		1994		Ορείχαλκος
20 σεντς		1983	10.000.000	Ορείχαλκος
20 σεντς		1985	5.000.000	Ορείχαλκος
20 σεντς		1989		Ορείχαλκος
20 σεντς	Ζήνων ο Κητιεύς	1990		Ορείχαλκος
20 σεντς		1991		Ορείχαλκος
20 σεντς		1992		Ορείχαλκος
20 σεντς		1993		Ορείχαλκος
20 σεντς		1994		Ορείχαλκος
50 σεντς		1985	33.000	Χαλκός Νικέλιο
50 σεντς	κυκλοφόρησαν επίσης και 4.000 ασημένια^[1]	1988	14.000	Χαλκός Νικέλιο
50 σεντς	κυκλοφόρησαν επίσης και 5.000 ασημένια^[1] Αρπαγή της Ευρώπης	1991		Χαλκός Νικέλιο
50 σεντς		1992		Χαλκός Νικέλιο
50 σεντς		1993		Ορείχαλκος
50 σεντς		1995		Ορείχαλκος
1 λίρα	κυκλοφόρησαν επίσης και 13.000 ασημένια^[1]	1986	39.000	Χαλκός Νικέλιο
1 λίρα	κυκλοφόρησαν επίσης και 4.000 ασημένια^[1]	1988	14.000	Χαλκός Νικέλιο
1 λίρα	κυκλοφόρησαν επίσης 4.000 ασημένια Παραλλαγές ''Αγώνες Μικρών Κρατών Ευρώπης'' και ''Σώστε τα παιδιά''^[1]	1989		Χαλκός Νικέλιο
1 λίρα	κυκλοφόρησαν επίσης και 4.000 ασημένια^[1]	1992		Χαλκός Νικέλιο
1 λίρα	κυκλοφόρησαν επίσης και 14.000 ασημένια Παραλλαγές FAO και ΟΗΕ^[1]	1995		Χαλκός Νικέλιο
1 λίρα	κυκλοφόρησαν επίσης και 1.000 ασημένια^[1]	1996		Χαλκός Νικέλιο

Χαρτονομίσματα

Η τελευταία ομάδα χαρτονομισμάτων που εκτυπώθηκε ήταν όπως παρακάτω:

Τελευταία χαρτονομίσματα^[2]
Φωτογραφία		Αξία	Διαστάσεις	Χρωματισμός	Περιγραφή			Ημερομηνία			Καθομιλουμένη
Έμπροσθεν	Όπισθεν	Αξία	Διαστάσεις	Χρωματισμός	παράσταση 1	παράσταση 2	Υδατογράφημα	Πρώτης εκτύπωσης	Απόσυρσης	Ακύρωσης	Καθομιλουμένη
		£1	140 × 68 χιλ.	Καφέ	Κοπέλα με παραδοσιακή φορεσιά	Κάτω Δρυς, χειροτεχνίες, κεραμικά, δαντέλα	Αφροδίτη	1 Φεβρουαρίου 1997	31 Ιανουαρίου 2008	31 Δεκεμβρίου 2017	Μονόλιρο
		£5	148 × 72 χιλ.	Μωβ	Γλυπτό κεφαλής απο ασβεστόλιθο του 5ου αιώνα π.Χ. το οποίο ανακαλύφθηκε στην Ποταμιά Λευκωσίας	Εκκλησία και τζαμί στην Περιστερώνα Λευκωσίας					πεντόλιρο
		£10	156 × 76 χιλ.	Πράσινο	Μαρμάρινη κεφαλή της Αρτέμιδος η οποία ανακαλύφθηκε στην Πάφο και χρονολογείται από τη Ρωμαϊκή περίοδο.	Χελιδόνι της Κύπρου, πράσινη θαλάσσια χελώνα, γαλάζια πεταλούδα της Πάφου, αγρινό της Κύπρου, Τουλίπα της Κύπρου, Κυκλάμινο					δεκάλιρο
		£20	164 × 80 χιλ.	Γαλανό	Γλυπτό της Αφροδίτης του 1ου αιώνα π.Χ. το οποίο ανακαλύφθηκε στους Σόλους	Πλοίο της Κερύνειας του 4ου αιώνα π.Χ., Πέτρα του Ρωμιού		1 Οκτωβρίου 1997			εικοσάλιρο

Η έκδοση των 20 λιρών του 1992/1993 ήταν παρόμοια με την τελευταία ως προς τον σχεδιασμό της, ωστόσο θεωρείται μέρος της σειράς του 1987-1992, και είχε αποσυρθεί ήδη μερικά έτη πριν την υιοθέτηση του ευρώ.^[3]

Παραπομπές

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 ^1,14 ^1,15 Πυλαρινός 1998, σελ. 69-79
↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Νοεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2016.
↑ Κεντρική Τράπεζα Κύπρου. «Demonetised Banknotes and Coins» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 16 Νοεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2008.

Πηγές

Πυλαρινός, Παύλος Γ. (1998). Τα νομίσματα της νεωτέρας Ελλάδος / Greek Coins 1828 - 1998 (11η έκδοση). Αθήνα: Pylarinos.
S. Cuhaj, George· Michael, Thomas (2016). Standard Catalog of World Coins 1901-2000 (8 έκδοση). Krauze Publications. ISBN 978-1440244094.

Δείτε επίσης

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Λίρα Κύπρου

Κυπριακά νομίσματα ευρώ

[pylarinos-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 ^1,14 ^1,15 Πυλαρινός 1998, σελ. 69-79

[2] «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Νοεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2016.

[demonetised-3] Κεντρική Τράπεζα Κύπρου. «Demonetised Banknotes and Coins» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 16 Νοεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2008.

[1]

[2]

[3]