Ευρωζώνη
Η Ευρωζώνη, με επίσημη ονομασία ζώνη του ευρώ[7], είναι μια οικονομική και νομισματική ένωση που αποτελείται από 19 από τις 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίες έχουν οικειοθελώς καταργήσει το εθνικό τους νόμισμα και υιοθετήσει το ευρώ (€) ως κοινό νόμισμά τους και μοναδικό νόμιμο χρήμα.
 | |
| Νόμισμα | Ευρώ |
|---|---|
| Τύπος ένωσης | Οικονομικός και νομισματικός |
| Εγκαθιδρύθηκε | 1η Ιανουαρίου 1999 |
| Μέλη | |
| Διακυβέρνηση | |
| Πολιτικός Ελεγκτής | Eurogroup |
| Πρόεδρος γκρουπ | Μάριο Σεντένο |
| Κεντρική Τράπεζα | Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα |
| Πρόεδρος της ΕΚΤ | Κριστίν Λαγκάρντ |
| Συνεργασία με | Ευρωπαϊκή Ένωση |
| Στατιστικά | |
| Πληθυσμός (2017) | 341.008.867[1] |
| Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (2012) | €9,5 τρισεκατομμύρια[2] |
| Επιτόκιο | 0,15%[3] |
| Πληθωρισμός | 1,6%[4] |
| Ανεργία | 10,2%[5] |
| Εμπορικό Ισοζύγιο | €82 bn surplus[6] |
Η Ευρωζώνη αποτελείται από την Αυστρία, το Βέλγιο, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ελλάδα, την Εσθονία, την Ισπανία, την Ιταλία την Ιρλανδία, την Κύπρο, τη Λετονία, το Λουξεμβούργο, τη Μάλτα, την Ολλανδία, την Πορτογαλία, την Σλοβακία, την Σλοβενία, τη Λιθουανία και τη Φινλανδία. Υποψήφιες, προς ένταξη στην Ευρωζώνη, είναι η Βουλγαρία και η Κροατία(https://www.capital.gr/diethni/3634101/apo-tin-1i-ianouariou-2023-i-kroatia-tha-ginei-to-20o-melos-tis-eurozonis ) οι οποίες όταν υιοθετήσουν το Ευρώ, και αποσύρουν το εθνικό τους νόμισμα, θα έχουν και αυτές το δικαίωμα να χρησιμοποιούν τις δικές τους εθνικές παραστάσεις στην εθνική όψη των κερμάτων ευρώ, ενώ θα μπορούν να εκδώσουν και συλλεκτικά νομίσματα. Οι 19 χώρες έχουν το δικαίωμα να χρησιμοποιούν τις δικές τους εθνικές παραστάσεις στην εθνική όψη των κερμάτων ευρώ. Τα άλλα κράτη της ΕΕ (εκτός από τη Δανία) είναι υποχρεωμένα να συμμετέχουν μόλις θα πληρούν τα κριτήρια ένταξης.[8] Αντίστοιχα τέσσερα μικροκράτη της Ευρώπης, το Μονακό, ο Άγιος Μαρίνος, το Βατικανό και η Ανδόρρα έχουν επίσημες συμφωνίες με την ΕΕ για να χρησιμοποιούν το ευρώ ως το επίσημο νόμισμα τους και να εκδίδουν τα δικά τους νομίσματα.
Εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, χωρίς συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση, το ευρώ χρησιμοποιείται μονομερώς από το Μαυροβούνιο αλλά και από το Κόσοβο, με το Κόσοβο να χρησιμοποιεί το ευρώ αντί για το δηνάριο, κυρίως για πολιτικούς λόγους (διαφορές με τη Σερβία), ενώ και οι δυο αυτές χώρες δεν έχουν το δικαίωμα να χρησιμοποιούν τις δικές τους εθνικές παραστάσεις στην εθνική όψη των κερμάτων ευρώ, διότι δεν είναι μέλη της Ευρωζώνης, αλλά και της ΕΕ. Επίσης η Βόρεια Κορέα έχει το ευρώ ως επίσημο νόμισμα αποκλειστικά για διεθνείς συναλλαγές (το εθνικό νόμισμα Γουόν δεν είναι ανταλλάξιμο στο εξωτερικό), ενώ το ευρώ είναι σε χρήση και από την Ζιμπάμπουε. Αντίστοιχα λόγω ισοτιμίας με το εθνικό τους νόμισμα και το ευρώ, δέχονται στις συναλλαγές τους, εναλλακτικά και το ευρώ, και οι εξής χώρες: Ακτή Ελεφαντοστού, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Βόρεια Μακεδονία, Βουλγαρία, Γαλλική Πολυνησία, Γουινέα - Μπισσάου, Γκαμπόν, Δανία, Δημοκρατία του Κονγκό, Ισημερινή Γουινέα, Καμερούν, Κομόρες, Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, Κροατία, Μάλι, Μαρόκο, Μπενίν, Μπουρκίνα Φάσο, Νέα Καληδονία, Νήσοι Φερόες, Νίγηρας, Ουαλίς και Φουτουνά, Πράσινο Ακρωτήριο, Σάο Τόμε και Πρίνσιπε, Σενεγάλη, Τόγκο και Τσαντ.
Η νομισματική πολιτική της ευρωζώνης είναι ευθύνη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) η οποία διοικείται από έναν πρόεδρο και το συμβούλιο των επικεφαλής των εθνικών κεντρικών τραπεζών. Το κύριο καθήκον της ΕΚΤ είναι να διατηρεί τον έλεγχο του πληθωρισμού. Αν και δεν υπάρχει κοινή εκπροσώπηση, διακυβέρνηση ή δημοσιονομική πολιτική στη νομισματική ένωση, κάποια συνεργασία λαμβάνει χώρα μέσω του Eurogroup, το οποίο παίρνει πολιτικές αποφάσεις σχετικά με την Ευρωζώνη και το ευρώ. Το Eurogroup αποτελείται από τους υπουργούς οικονομικών των κρατών μελών της Ευρωζώνης, αλλά σε έκτακτες καταστάσεις, οι εθνικοί ηγέτες σχηματίζουν επίσης το Eurogroup.
Από τη Διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση 2007-2008, η Ευρωζώνη έχει καθιερώσει και χρησιμοποιήσει μέτρα για την χορήγηση δανείων έκτακτης ανάγκης σε κράτη μέλη ως αντάλλαγμα για την θέσπιση οικονομικών μεταρρυθμίσεων. Η Ευρωζώνη έχει επίσης θεσπίσει κάποια περιορισμένη δημοσιονομική ενοποίηση, όπως για παράδειγμα την αναθεώρηση των του κάθε ένα εθνικού προϋπολογισμού από τους υπόλοιπους. Το θέμα είναι πολιτικό και βρίσκεται σε ρευστή κατάσταση όσον αφορά στις περαιτέρω διατάξεις που θα συμφωνηθούν για την αναμόρφωση της Ευρωζώνης.
Χώρες που χρησιμοποιούν ως επίσημο νόμισμα το ΕυρώΕπεξεργασία
Χώρες - Μέλη της ΕυρωζώνηςΕπεξεργασία
Συνολικά 19 χώρες και εδάφη αυτών χρησιμοποιούν το Ευρώ ως νόμισμα:
Η δημιουργία της Ευρωζώνης θεωρείται σημαντικό βήμα για τη δημιουργία της Κοινής Ευρωπαϊκής Αγοράς, καθώς πάνω από 300 εκατομμύρια πολίτες χρησιμοποιούν το ίδιο νόμισμα.
Χώρες της Ευρώπης, που έχουν κάνει επίσημες συμφωνίες με την Ευρωπαϊκή Ένωση για να χρησιμοποιούν το ευρώ ως το επίσημο νόμισμα τουςΕπεξεργασία
| Κράτος - μέλος της Ευρωζώνης | Ημερομηνία Υιοθέτησης του Ευρώ ως επίσημο νόμισμα | Πληθυσμός | Επίσημο νόμισμα που αντικαταστάθηκε από το Ευρώ |
|---|---|---|---|
 Άγιος Μαρίνος
|
1 Ιανουαρίου 1999 | 33.386 | Κανένα Επίσημο [σ 4] |
 Ανδόρρα
|
1 Ιανουαρίου 1999 | 80.275 | Κανένα Επίσημο [σ 5] |
 Βατικανό
|
1 Ιανουαρίου 1999 | 826 | Κανένα Επίσημο [σ 6] |
 Μονακό
|
1 Ιανουαρίου 1999 | 37.550 | Κανένα Επίσημο [σ 7] |
Τρίτες Χώρες που χρησιμοποιούν το ευρώ, ανεπίσημαΕπεξεργασία
Συνολικά 4 χώρες και εδάφη χρησιμοποιούν ανεπίσημα το Ευρώ ως νόμισμα:
| Κράτος | Ημερομηνία Υιοθέτησης του Ευρώ ως επίσημο νόμισμα | Πληθυσμός | Επίσημο νόμισμα |
|---|---|---|---|
 Βόρεια Κορέα
|
Άγνωστο | Γουόν[σ 8] | |
 Κοσσυφοπέδιο
|
1 Ιανουαρίου 1999 | 1.798.506 | Κανένα Επίσημο[σ 9] |
 Μαυροβούνιο
|
1 Ιανουαρίου 1999 | 622.387 | Κανένα Επίσημο[σ 10] |
 Ζιμπάμπουε
|
Άγνωστο | Δολάριο Ζιμπάμπουε[σ 11] |
Έξοδος μιας χώρας από το ΕυρώΕπεξεργασία
Δεν υπάρχει κάποια πρόβλεψη, βάση της ισχύουσας ευρωπαϊκής νομοθεσίας, για έξοδο κάποιας χώρας από την Ευρωζώνη. Επίσης, αυτό δεν είναι δυνατό ούτε μέσα από την ισχύουσα Ελληνική νομοθεσία.
ΠαραπομπέςΕπεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 «Total population as of 1 January». Epp.eurostat.ec.europa.eu. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2017.
- ↑ «Gross domestic product at market prices». Epp.eurostat.ec.europa.eu. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2011.
- ↑ Key ECB interest rates, ECB
- ↑ HICP – all items – annual average inflation rate Eurostat
- ↑ Harmonised unemployment rate by gender – total – [teilm020,; Total % (SA) Eurostat
- ↑ For the whole of 2012. Euroindicators 15 February 2013, Eurostat
- ↑ «Countries, languages, currencies». Interinstitutional style guide. the EU Publications Office. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Οκτωβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2009.
The euro area, European Central Bank - ↑ «Who can join and when?». European Commission. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2012.
- ↑ Μετάβαση στο ευρώ Αρχειοθετήθηκε 2016-06-23 στο Wayback Machine., Τράπεζα της Ελλάδος.
ΣημειώσειςΕπεξεργασία
- ↑ Το Μπύσινγκεν είναι η μοναδική πόλη της Γερμανίας όπου το κυρίαρχο νόμισμα σε κυκλοφορία είναι το ελβετικό φράγκο, επειδή βρίσκεται εντός της Ελβετικής Επικράτειας αν και από τεχνικής πλευράς το ευρώ αποτελεί το επίσημο νόμισμα, όπως και στην υπόλοιπη Γερμανία. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1980 το Γερμανικό Μάρκο δεν ήταν αποδεκτό στο Μπύσινγκεν, με το παράδοξο φαινόμενο της αγοράς γερμανικών γραμματοσήμων με ελβετικό νόμισμα. Η κατάσταση διευθετήθηκε με την δια νόμου επιβολή του μάρκου και αργότερα του ευρώ, αν και το φράγκο παραμένει το κυρίαρχο νόμισμα σε κυκλοφορία. Οι περισσότεροι κάτοικοι της πόλης εργάζονται σε ελβετικό έδαφος και συνεπώς πληρώνονται τον μισθό τους σε ελβετικό φράγκο.
- ↑ Το ευρώ είναι αποδεκτό στην ιταλική πόλη Καμπιόνε ντ' Ιτάλια, αλλά το επίσημο νόμισμά της είναι το Ελβετικό Φράγκο, επειδή βρίσκεται εντός της Ελβετικής Επικράτειας.
- ↑ Οι Περιοχές Κυρίαρχων Βάσεων Ακρωτηρίου και Δεκέλειας, υιοθέτησαν το ευρώ στις 1 Ιανουαρίου 2008 μαζί με την υπόλοιπη Κύπρο, παρότι δεν είναι μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι ΠΚΒ είναι οι μοναδικές περιοχές υπό Βρετανική κυριαρχία οι οποίες χρησιμοποιούν αποκλειστικά το Ευρώ - όλα τα υπόλοιπα 13 Βρετανικά Υπερπόντια Εδάφη, χρησιμοποιούν είτε το εκάστοτε τοπικό νόμισμα τους, είτε την Λίρα Αγγλίας, είτε το Δολάριο ΗΠΑ.
- ↑ Πριν την υιοθέτηση του Ευρώ, ως επίσημου νομίσματος, ο Άγιος Μαρίνος, χρησιμοποιούσε ως επίσημο νόμισμα, την Λίρα Ιταλίας.
- ↑ Πριν την υιοθέτηση του Ευρώ, ως επίσημου νομίσματος, η Ανδόρρα χρησιμοποιούσε ως επίσημα νομίσματα, σε ταυτόχρονη κυκλοφορία, τα νομίσματα των γειτονικών της χωρών το Γαλλικό Φράγκο και την Ισπανική Πεσέτα.
- ↑ Πριν την υιοθέτηση του Ευρώ, ως επίσημου νομίσματος, το Βατικανό, χρησιμοποιούσε ως επίσημο νόμισμα, την Λίρα Ιταλίας.
- ↑ Πριν την υιοθέτηση του Ευρώ, ως επίσημου νομίσματος, το Μονακό, χρησιμοποιούσε ως επίσημο νόμισμα, το νόμισμα της Γαλλίας, το Γαλλικό Φράγκο.
- ↑ Η χρήση του Γουόν προορίζεται αποκλειστικά για Βορειοκορεάτες πολίτες, καθώς για τους επισκέπτες τυπώθηκε αυτόνομο νόμισμα (ή πιστοποιητικά για διεθνείς συναλλαγές), από την Εμπορική Τράπεζα (무역은행). Τα πιστοποιητικά αυτά είναι κόκκινου χρώματος για τους επισκέπτες που προέρχονται από "σοσιαλιστικές χώρες" και κυανά ή πράσινα για εκείνους από "καπιταλιστικές χώρες". Πιο πρόσφατα, η χρήση των πιστοποιητικών περιορίστηκε και επιτράπηκε η χρήση του Ευρώ και άλλων νομισμάτων.
- ↑ Πριν την υιοθέτηση του Ευρώ, ως επίσημου νομίσματος, το Επίσημο νόμισμα, του Κοσόβου, ήταν το Γερμανικό μάρκο, το οποίο χρησιμοποιούνταν ανεπίσημα από το 1996 έως το 2002. Επίσης Το Δηνάριο Σερβίας, είναι το επίσημο νόμισμα της χώρας, το οποίο χρησιμοποιείται μόνο στο Βόρειο Κοσσυφοπέδιο, καθότι στην πλειοψηφία η περιοχή κατοικείται από Σέρβους, στο Υπόλοιπο Κοσσυφοπέδιο, η πλειοψηφία είναι Αλβανοί, και χρησιμοποιούν εκ των πραγμάτων ως «νόμιμο» νόμισμα το Ευρώ.
- ↑ Το Μαυροβούνιο δεν έχει επίσημο νόμισμα. Από το 1996 το γερμανικό μάρκο ήταν το ντε φάκτο νόμισμα στο σύνολο των ιδιωτικών και τραπεζικών συναλλαγών, της χώρας και εγκρίθηκε επίσημα ως το νόμισμα του Μαυροβουνίου τον Νοέμβριο του 1999. Το μάρκο αντικαταστάθηκε από το ευρώ το 2002, χωρίς αντιρρήσεις από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). (δείτε επίσης Μαυροβούνιο και ευρώ)
- ↑ Η Ζιμπάμπουε χρησιμοποιούσε μέχρι πρόσφατα επτά διαφορετικά νομίσματα, γειτονικών χωρών της Ζιμπάμπουε και χωρών με ισχυρή οικονομία: Μεταξύ των οποίων, ήταν το Ευρώ, το Δολάριο ΗΠΑ, το Πούλα της Μποτσουάνα, το Νοτιοαφρικανικό Ραντ, η Λίρα Αγγλίας, το Γιεν Ιαπωνίας. Για όλες τις κυβερνητικές συναλλαγές έχει υιοθετηθεί το Δολάριο ΗΠΑ, με απόφαση της νέας κυβέρνησης συνεργασίας. Για τις εμπορικές συναλλαγές, υιοθετήθηκε επίσης και το Κινεζικό γουάν. Το δικό της νόμισμα, το Δολάριο Ζιμπάμπουε, λόγω πληθωρισμού από το 2009, περισσότερο χρησιμοποιούνταν ανεπίσημα στις συναλλαγές. Πλέον η χώρα χρησιμοποιεί, από το 2019, το νέο δικό της νόμισμα το Δολάριο RTGS.
Εξωτερικοί σύνδεσμοιΕπεξεργασία
- «Ευρωζώνη: Οικονομικός γίγαντας ή πολιτικός νάνος;», άρθρο στην εφημερίδα «Η Καθημερινή», 27 Δεκεμβρίου 2010.
- Ευρωζώνη: συνοπτική εικόνα των τελευταίων και των προσεχών συνεδριάσεων και συνόδων, των δελτίων τύπου και των πολιτικών που σχετίζονται με τις εργασίες του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου όσον αφορά την ευρωζώνη.
Αυτό το λήμμα σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται επέκταση. Βοηθήστε τη Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το!