Ευρωζώνη
Η Ευρωζώνη, με επίσημη ονομασία ζώνη του ευρώ[7], είναι μια οικονομική και νομισματική ένωση που αποτελείται από 19 από τις 28 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίες έχουν οικειοθελώς καταργήσει το εθνικό τους νόμισμα και υιοθετήσει το ευρώ (€) ως το κοινό τους νόμισμα και μοναδικό νόμιμο χρήμα.
 | |
| Νόμισμα | Euro |
|---|---|
| Τύπος ένωσης | Οικονομικός και νομισματικός |
| Εγκαθιδρύθηκε | 1η Ιανουαρίου 1999 |
| Μέλη | |
| Διακυβέρνηση | |
| Πολιτικός Ελεγκτής | Eurogroup |
| Πρόεδρος γκρουπ | Γερούν Ντάισελμπλουμ |
| Κεντρική Τράπεζα | Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα |
| Πρόεδρος της ΕΚΤ | Μάριο Ντράγκι |
| Συνεργασία με | Ευρωπαϊκή Ένωση |
| Στατιστικά | |
| Πληθυσμός (2017) | 341.008.867[1] |
| Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (2012) | €9,5 τρισεκατομμύρια[2] |
| Επιτόκιο | 0,15%[3] |
| Πληθωρισμός | 1,6%[4] |
| Ανεργία | 10,2%[5] |
| Εμπορικό Ισοζύγιο | €82 bn surplus[6] |
Η Ευρωζώνη αποτελείται από την Αυστρία, το Βέλγιο, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ελλάδα, την Εσθονία, την Ισπανία, την Ιταλία την Ιρλανδία, την Κύπρο, τη Λετονία, το Λουξεμβούργο, τη Μάλτα, την Ολλανδία, την Πορτογαλία, την Σλοβακία, την Σλοβενία, τη Λιθουανία και τη Φινλανδία. Τα άλλα κράτη της ΕΕ (εκτός από το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Δανία) είναι υποχρεωμένα να συμμετέχουν μόλις θα πληρούν τα κριτήρια ένταξης.[8] Κανένα κράτος δεν έχει φύγει ακόμη από την Ευρωζώνη[9]. Το Μονακό, το Σαν Μαρίνο, το Βατικανό και η Ανδόρρα έχουν επίσημες συμφωνίες με την ΕΕ για να χρησιμοποιούν το ευρώ ως το επίσημο νόμισμα τους και να εκδίδουν τα δικά τους νομίσματα. Χωρίς συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση, το ευρώ χρησιμοποιείται μονομερώς από το Μαυροβούνιο αλλά και από το Κόσοβο, με το Κόσοβο να χρησιμοποιεί το ευρώ αντί για το δηνάριο, κυρίως για πολιτικούς λόγους (διαφορές με τη Σερβία), ενώ η Βόρεια Κορέα έχει το ευρώ ως επίσημο νόμισμα για διεθνείς συναλλαγές (το εθνικό νόμισμα Γουόν δεν είναι ανταλλάξιμο στο εξωτερικό).
Η νομισματική πολιτική της ευρωζώνης είναι ευθύνη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) η οποία διοικείται από έναν πρόεδρο και το συμβούλιο των επικεφαλής των εθνικών κεντρικών τραπεζών. Το κύριο καθήκον της ΕΚΤ είναι να διατηρεί τον έλεγχο του πληθωρισμού. Αν και δεν υπάρχει κοινή εκπροσώπηση, διακυβέρνηση ή δημοσιονομική πολιτική στη νομισματική ένωση, κάποια συνεργασία λαμβάνει χώρα μέσω του Eurogroup, το οποίο παίρνει πολιτικές αποφάσεις σχετικά με την Ευρωζώνη και το ευρώ. Το Eurogroup αποτελείται από τους υπουργούς οικονομικών των κρατών μελών της Ευρωζώνης, αλλά σε έκτακτες καταστάσεις, οι εθνικοί ηγέτες σχηματίζουν επίσης το Eurogroup.
Από τη Διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση 2007-2008, η Ευρωζώνη έχει καθιερώσει και χρησιμοποιήσει μέτρα για την χορήγηση δανείων έκτακτης ανάγκης σε κράτη μέλη ως αντάλλαγμα για την θέσπιση οικονομικών μεταρρυθμίσεων. Η Ευρωζώνη έχει επίσης θεσπίσει κάποια περιορισμένη δημοσιονομική ενοποίηση, όπως για παράδειγμα την αναθεώρηση των του κάθε ένα εθνικού προϋπολογισμού από τους υπόλοιπους. Το θέμα είναι πολιτικό και βρίσκεται σε ρευστή κατάσταση όσον αφορά στις περαιτέρω διατάξεις που θα συμφωνηθούν για την αναμόρφωση της Ευρωζώνης.
Χώρες που χρησιμοποιούν ως επίσημο νόμισμα το ΕυρώΕπεξεργασία
Χώρες - Μέλη της ΕυρωζώνηςΕπεξεργασία
Συνολικά 19 χώρες και εδάφη αυτών χρησιμοποιούν το Ευρώ ως νόμισμα:
| Κράτος - μέλος της Ευρωζώνης | Ημερομηνία Υιοθέτησης του Ευρώ ως επίσημο νόμισμα | Πληθυσμός[1] | Επίσημο νόμισμα που αντικαταστάθηκε από το Ευρώ | Εξαρτημένα κράτη και Αυτόνομες Περιοχές των χώρων - μέλων της Ευρωζώνης, που χρησιμοποιούν ως επίσημο νόμισμα το Ευρώ, γεωγραφικά εντός & εκτός Ευρωζώνης |
|---|---|---|---|---|
 Αυστρία
|
1 Ιανουαρίου 1999 | 8.772.865 | Σελίνι | Κανένα |
 Βέλγιο
|
1 Ιανουαρίου 1999 | 11.365.834 | Φράγκο | Κανένα |
 Γαλλία
|
1 Ιανουαρίου 1999 | 67.024.459 | Φράγκο | Άγιος Βαρθολομαίος Άγιος Μαρτίνος Γαλλικά Νότια και Ανταρκτικά Εδάφη Γαλλική Πολυνησία Γαλλική Γουιάνα Νέα Καληδονία Νήσοι Αγίου Πέτρου και Μιχαήλ Νήσος Κλίπερτον Ουαλίς και Φουτουνά
|
 Γερμανία
|
1 Ιανουαρίου 1999 | 82.800.000 | Μάρκο |  Μπύσινγκεν επί του Άνω Ρήνου (Το Μπύσινγκεν είναι η μοναδική πόλη της Γερμανίας όπου το κυρίαρχο νόμισμα σε κυκλοφορία είναι το ελβετικό φράγκο, επειδή βρίσκεται εντός της Ελβετικής Επικράτειας αν και από τεχνικής πλευράς το ευρώ αποτελεί το επίσημο νόμισμα, όπως και στην υπόλοιπη Γερμανία. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1980 το Γερμανικό Μάρκο δεν ήταν αποδεκτό στο Μπύσινγκεν, με το παράδοξο φαινόμενο της αγοράς γερμανικών γραμματοσήμων με ελβετικό νόμισμα. Η κατάσταση διευθετήθηκε με την δια νόμου επιβολή του μάρκου και αργότερα του ευρώ, αν και το φράγκο παραμένει το κυρίαρχο νόμισμα σε κυκλοφορία. Οι περισσότεροι κάτοικοι της πόλης εργάζονται σε ελβετικό έδαφος και συνεπώς πληρώνονται τον μισθό τους σε ελβετικό φράγκο).
|
 Ελλάδα
|
1 Ιανουαρίου 2001[10] | 10.757.293 | Δραχμή |  Άγιο Όρος
|
 Εσθονία
|
1 Ιανουαρίου 2011 | 1.315.635 | Κορόνα | Κανένα |
 Ιρλανδία
|
1 Ιανουαρίου 1999 | 4.774.833 | Λίρα Ιρλανδίας | Κανένα |
 Ισπανία
|
1 Ιανουαρίου 1999 | 46.528.966 | Πεσέτα |  Κανάριες Νήσοι
|
 Ιταλία
|
1 Ιανουαρίου 1999 | 60.589.445 | Λιρέττα |  Καμπιόνε ντ' Ιτάλια (Το ευρώ είναι αποδεκτό στην ιταλική πόλη Καμπιόνε ντ' Ιτάλια, αλλά το επίσημο νόμισμά της είναι το Ελβετικό Φράγκο, επειδή βρίσκεται εντός της Ελβετικής Επικράτειας).
|
 Κύπρος
|
1 Ιανουαρίου 2008 | 854.802 | Λίρα |  Περιοχές Κυρίαρχων Βάσεων Ακρωτηρίου και Δεκέλειας (Οι δύο περιοχές υιοθέτησαν το ευρώ στις 1 Ιανουαρίου 2008 μαζί με την υπόλοιπη Κύπρο, παρότι δεν είναι μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι ΠΚΒ είναι οι μοναδικές περιοχές υπό Βρετανική κυριαρχία οι οποίες χρησιμοποιούν αποκλειστικά το Ευρώ - όλα τα υπόλοιπα 13 Βρετανικά Υπερπόντια Εδάφη, χρησιμοποιούν είτε το έκαστοτε τοπικό νόμισμα τους, είτε την Λίρα Αγγλίας, είτε το Δολάριο ΗΠΑ).
|
 Λετονία
|
1 Ιανουαρίου 2014 | 1.950.116 | Λατς | Κανένα |
 Λιθουανία
|
1 Ιανουαρίου 2015 | 2.847.904 | Λίτας | Κανένα |
 Λουξεμβούργο
|
1 Ιανουαρίου 1999 | 590.667 | Φράγκο Λουξεμβούργου | Κανένα |
 Μάλτα
|
1 Ιανουαρίου 2008 | 440.433 | Λίρα | Κανένα |
 Ολλανδία
|
1 Ιανουαρίου 1999 | 17.081.507 | Φιορίνι |  Άγιος Μαρτίνος Αρούμπα BES νησιά Κουρασάο
|
 Πορτογαλία
|
1 Ιανουαρίου 1999 | 10.309.573 | Εσκούδο |  Αζόρες Μαδέρα
|
 Σλοβακία
|
1 Ιανουαρίου 2009 | 5.435.343 | Κορόνα | Κανένα |
 Σλοβενία
|
1 Ιανουαρίου 2007 | 2.065.895 | Τολάρ | Κανένα |
 Φινλανδία
|
1 Ιανουαρίου 1999 | 5.503.297 | Μάρκο Φινλανδίας |  Νήσοι Ώλαντ
|
|
Ευρωζώνη | 341.008.867 | ||
Η δημιουργία της Ευρωζώνης θεωρείται σημαντικό βήμα για τη δημιουργία της Κοινής Ευρωπαϊκής Αγοράς, καθώς πάνω από 300 εκατομμύρια πολίτες χρησιμοποιούν το ίδιο νόμισμα.
Χώρες της Ευρώπης, που έχουν κάνει επίσημες συμφωνίες με την Ευρωπαϊκή Ένωση για να χρησιμοποιούν το ευρώ ως το επίσημο νόμισμα τουςΕπεξεργασία
| Κράτος - μέλος της Ευρωζώνης | Ημερομηνία Υιοθέτησης του Ευρώ ως επίσημο νόμισμα | Πληθυσμός | Επίσημο νόμισμα που αντικαταστάθηκε από το Ευρώ |
|---|---|---|---|
 Άγιος Μαρίνος
|
1 Ιανουαρίου 1999 | 33.386 | Λιρέττα Ιταλίας |
 Ανδόρρα
|
1 Ιανουαρίου 1999 | 80.275 | Φράγκο Γαλλίας & Πεσέτα Ισπανίας (σε ταυτόχρονη κυκλοφορία) |
 Βατικανό
|
1 Ιανουαρίου 1999 | 826 | Λιρέττα Ιταλίας |
 Μονακό
|
1 Ιανουαρίου 1999 | 37.550 | Φράγκο Γαλλίας |
Τρίτες Χώρες που χρησιμοποιούν το ευρώ, ως επίσημο νόμισμαΕπεξεργασία
Συνολικά 4 χώρες και εδάφη χρησιμοποιούν ανεπίσημα το Ευρώ ως νόμισμα:
| Κράτος | Ημερομηνία Υιοθέτησης του Ευρώ ως επίσημο νόμισμα | Πληθυσμός | Επίσημο νόμισμα | Σημειώσεις |
|---|---|---|---|---|
 Βόρεια Κορέα
|
Άγνωστο | Γουόν | Η χρήση του Γουόν προοορίζεται αποκλειστικά για Βορειοκορεάτες πολίτες, καθώς για τους επισκέπτες τυπώθηκε αυτόνομο νόμισμα (ή πιστοποιητικά για διεθνείς συναλλαγές), από την Εμπορική Τράπεζα (무역은행). Τα πιστοποιητικά αυτά είναι κόκκινου χρώματος για τους επισκέπτες που προέρχονται από "σοσιαλιστικές χώρες" και κυανά ή πράσινα για εκείνους από "καπιταλιστικές χώρες". Πιο πρόσφατα, η χρήση των πιστοποιητικών περιορίστηκε και επιτράπηκε η χρήση του Ευρώ και άλλων νομισμάτων. | |
 Κοσσυφοπέδιο
|
1 Ιανουαρίου 1999 | 1.798.506 | Μάρκο Γερμανίας (χρησιμοποιούνταν ανεπίσημα από το 1996 έως το 2002) | Το Δηνάριο Σερβίας είναι το επίσημο νόμισμα της χώρας, ωστόσο χρησιμοποιείται μόνο στο Βόρειο Κοσσυφοπέδιο, καθότι στην πλειοψηφία η περιοχή κατοικείται από Σέρβους, στο Υπόλοιπο Κοσσυφοπέδιο, η πλειοψηφία είναι Αλβανοί, και χρησιμοποιούν εκ των πραγμάτων ως «νόμιμο» νόμισμα το Ευρώ. |
 Μαυροβούνιο
|
1 Ιανουαρίου 1999 | 622.387 | Μάρκο Γερμανίας | Το Μαυροβούνιο δεν έχει επίσημο νόμισμα. Από το 1996 το γερμανικό μάρκο ήταν το ντε φάκτο νόμισμα στο σύνολο των ιδιωτικών και τραπεζικών συναλλαγών, της χώρας και εγκρίθηκε επίσημα ως το νόμισμα του Μαυροβουνίου τον Νοέμβριο του 1999. Το μάρκο αντικαταστάθηκε από το ευρώ το 2002, χωρίς αντιρρήσεις από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). (δείτε επίσης Μαυροβούνιο και ευρώ) |
 Ζιμπάμπουε
|
Δολάριο Ζιμπάμπουε | Παρότι παραμένει το Δολάριο Ζιμπάμπουε, το επίσημο νόμισμα της χώρας, περισσότερο χρησιμοποιούνται στις συναλλαγές, έξι διαφορετικά νομίσματα, γειτονικών χωρών της Ζιμπάμπουε και χωρών με ισχυρή οικονομία: το Δολάριο ΗΠΑ, το Πούλα της Μποτσουάνα, το Νοτιοαφρικανικό Ραντ, η Βρετανική Λίρα και το Ευρώ. Για όλες τις κυβερνητικές συναλλαγές έχει υιοθετηθεί το Δολάριο ΗΠΑ, με απόφαση της νέας κυβέρνησης συνεργασίας. Για τις εμπορικές συναλλαγές, υιοθετήθηκε επίσης και το Κινεζικό γουάν. |
Έξοδος μιας χώρας από το ΕυρώΕπεξεργασία
Δεν υπάρχει κάποια πρόβλεψη βάση της ισχύουσας ευρωπαϊκής νομοθεσίας για έξοδο κάποιας χώρας από την Ευρωζώνη. Κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατό ούτε μέσα από την ισχύουσα ελληνική νομοθεσία καθώς αυτή δεσμεύεται από την αντίστοιχη ευρωπαϊκή.
ΣημειώσειςΕπεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 «Total population as of 1 January». Epp.eurostat.ec.europa.eu. Ανακτήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2017.
- ↑ «Gross domestic product at market prices». Epp.eurostat.ec.europa.eu. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2011.
- ↑ Key ECB interest rates, ECB
- ↑ HICP – all items – annual average inflation rate Eurostat
- ↑ Harmonised unemployment rate by gender – total – [teilm020,; Total % (SA) Eurostat
- ↑ For the whole of 2012. Euroindicators 15 February 2013, Eurostat
- ↑ «Countries, languages, currencies». Interinstitutional style guide. the EU Publications Office. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2009.
The euro area, European Central Bank - ↑ «Who can join and when?». European Commission. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2012.
- ↑ Fox, Benjamin (1 February 2013). «Dutch PM: Eurozone needs exit clause». EUobserver.com. http://euobserver.com/political/118925. Ανακτήθηκε στις 18 June 2013.
- ↑ Μετάβαση στο ευρώ Αρχειοθετήθηκε 2016-06-23 στο Wayback Machine., Τράπεζα της Ελλάδος.
Εξωτερικοί σύνδεσμοιΕπεξεργασία
- «Ευρωζώνη: Οικονομικός γίγαντας ή πολιτικός νάνος;», άρθρο στην εφημερίδα «Η Καθημερινή», 27 Δεκεμβρίου 2010.
Αυτό το λήμμα σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται επέκταση. Βοηθήστε τη Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το!