Μάχη του Ιαξάρτη
Η μάχη στον ποταμό Ιαξάρτη διεξήχθη τον Οκτώβριο του 329 π.Χ. μεταξύ των Ελλήνων του Μεγάλου Αλεξάνδρου και των Σκυθών νομάδων που κατοικούσαν τις στέππες βόρεια και ανατολικά του ποταμού, στο σημερινό Ουζμπεκιστάν. Η μάχη αυτή ανέδειξε νικητές τους Έλληνες και ο ποταμός Ιαξάρτης υπήρξε το βορειότερο όριο της εξάπλωσης της αυτοκρατορίας του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
| Μάχη του Ιαξάρτη | |||
|---|---|---|---|
| Πόλεμοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου | |||
 Οι Μακεδόνες περνούν τον Ιαξάρτη | |||
| Χρονολογία | Οκτώβριος 329 π.Χ. | ||
| Τόπος | Συρ Ντάρια στο σημερινό Ουζμπεκιστάν | ||
| Έκβαση | Νίκη των Ελλήνων | ||
| Αντιμαχόμενοι | |||
| Ηγετικά πρόσωπα | |||
| |||
| Δυνάμεις | |||
| |||
| Απώλειες | |||
| |||
Η τοποθεσία της μάχης Επεξεργασία
H τοποθεσία της μάχης βρίσκεται κοντά στα σημερινά σύνορα των χωρών Ουζμπεκιστάν, Τατζικιστάν, Καζακστάν και Κιργιστάν, από τις οποίες διέρχεται ο Ιαξάρτης ποταμός (Συρ Ντάρια). Η ακριβής τοποθεσία είναι στα βόρεια του γεωγραφικού διαμερίσματος Αντιτζάν (Andijan District), νοτιοδυτικά της σημερινής πρωτεύουσας του Ουζμπεκιστάν, Τασκένδης, και βορειοανατολικά της πόλης Χοτζάντ του Τατζικιστάν.
Πριν τη μάχη Επεξεργασία
Στα μέσα του 329 π.Χ. ο Μέγας Αλέξανδρος κινήθηκε βόρεια της Σαμαρκάνδης (Μαράκανδα) για να αντιμετωπίσει τους Σκύθες που έκαναν συχνές επιδρομές στη Σογδιανή. Ο Αλέξανδρος πήρε αυτή την απόφαση για να διαφυλάξει τα νώτα της αυτοκρατορίας του από μελλοντικές επιδρομές νομάδων από το βορρά και την ανατολή. Η απόφαση αυτή εμπεριείχε ρίσκα, καθώς ήταν γνωστό στους Έλληνες ότι ο μόνος βασιλιάς που είχε περάσει τον Ιαξάρτη από τα νότια, ο Κύρος ο Μέγας της Περσίας, είχε σκοτωθεί στη μάχη με τους Σκύθες, και ότι οι αχανείς έρημοι πέραν του ποταμού ήταν αδιάβατες. Παρ' όλα αυτά ο Αλέξανδρος υπολόγισε ότι ο κίνδυνος των σκυθικών επιδρομών ήταν πολύ σημαντικός για να μείνει αναπάντητος. Τον Αυγουστο του 329 π.Χ. ο Αλέξανδρος έχτισε στη νότια όχθη του Ιαξάρτη την Αλεξάνδρεια την Εσχάτη, που αποτέλεσε το βορειοανατολικότερο σημείο της αυτοκρατορίας του.
Η μάχη Επεξεργασία
Ο Αλέξανδρος πέρασε τον Ιαξάρτη τον Οκτώβριο του 329 π.Χ. και χάρη στη γρήγορη διάβαση του ποταμού κατόρθωσε να υποχρεώσει σε μάχη τους Σκύθες νομάδες, που είχαν τη φήμη στρατού που μπορούσε διαρκώς να αποφεύγει τη μάχη και να υποχωρεί στο άγνωστο - για τον αντίπαλο - εσωτερικό. Οι Μακεδόνες ήρθαν αντιμέτωποι με στρατό 15.000[1] Σκυθών, που οι περισσότεροι ήταν έφιπποι τοξότες. Στη μάχη, η αριστερή πλευρά των Μακεδόνων απώθησε τη δεξιά των αντιπάλων, ενώ η μακεδονική δεξιά πλευρά, που αντιμετώπιζε τον κύριο όγκο των Σκυθών, υποχώρησε σκόπιμα, για να αποκόψει το αντίπαλο άκρο από το κέντρο, στην κλασική μακεδονική τακτική «σφύρας και άκμονος». Σε μια από τις συγκρούσεις σκοτώθηκε ο αρχηγός των Σκυθών Σατράκης, και μετά από αυτό οι Σκύθες υποχώρησαν άτακτα, με αποτέλεσμα οι Μακεδόνες να σκοτώσουν 1.000, ενώ συνέλαβαν 150 αιχμαλώτους και 1.800 άλογα.
Μετά τη μάχη Επεξεργασία
Παρά τη νίκη του, ο Αλέξανδρος δεν προχώρησε στην αχανή άγνωστη έκταση βόρεια του Ιαξάρτη, που καλυπτόταν από άγονες στέππες και ερήμους. Ο Μακεδόνας βασιλιάς απελευθέρωσε όλους τους Σκύθες αιχμαλώτους, και αυτή η πολιτική είχε τα επιθυμητά αποτελέσματα: οι νομάδες δεν επανέλαβαν τις επιδρομές. Μετέπειτα, πολλοί έφιπποι τοξότες από τα βόρεια της αυτοκρατορίας στρατολογήθηκαν από τον Αλέξανδρο και η παρουσία τους έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εκστρατεία κατά της Ινδίας, κυρίως στη μάχη του Υδάσπη.
Σημειώσεις - Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Fred Eugene Ray, Jr. Greek and Macedonian land battles of the 4th century B.C. : A history and analysis of 187 engagements. McFarland & Company, 2012. p. 161
Πηγές Επεξεργασία
- Αρριανός Αλεξάνδρου Ανάβασις.
Bιβλιογραφία Επεξεργασία
- James R. Ashley. The Macedonian Empire: the era of warfare under Philip II and Alexander the Great. McFarland & Company, 2004
- Dodge, Theodore (1890). Alexander. New York: Da Capo Press. 282-211-2.