Μάχη του Ρίβολι (1797)
Η Μάχη του Ρίβολι (γαλλικά: Bataille de Rivoli) έλαβε χώρα στις 13 και 14 Ιανουαρίου 1797 κοντά στο Ρίβολι Βερονέζε στη βόρεια Ιταλία, μεταξύ του γαλλικών και των αυστριακών στρατευμάτων κατά το τέλος του πολέμου του Πρώτου Συνασπισμού, πρώτο στάδιο των Πολέμων της Γαλλικής Επανάστασης. Ήταν μια νίκη του γαλλικού στρατού υπό τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη στην ιταλική εκστρατεία έναντι ενός αριθμητικά ανώτερου στρατού των Αψβούργων υπό τον στρατάρχη Γιόζεφ Αλβίνσκι.
| Μάχη του Ρίβολι | |||
|---|---|---|---|
| Μάχη του πολέμου του Πρώτου Συνασπισμού | |||
 Ο Βοναπάρτης στη μάχη του Ρίβολι, πίνακας του Ανρί Φελίξ Εμμανουέλ Φιλιποτώ, 1844. | |||
| Χρονολογία | 13-14 Ιανουαρίου 1797 | ||
| Τόπος | Ρίβολι Βερονέζε, Βενετική Δημοκρατία 45°30′00″N 10°49′00″E / 45.50000°N 10.81667°EΣυντεταγμένες: 45°30′00″N 10°49′00″E / 45.50000°N 10.81667°E | ||
| Έκβαση | Καθοριστική νίκη των Γάλλων | ||
| Αντιμαχόμενοι | |||
| Ηγετικά πρόσωπα | |||
| Δυνάμεις | |||
| |||
| Απολογισμός | |||
| |||
.svg){kind=small}
Αποτελεί μέρος της σειράς μαχών που διεξήχθησαν κατά την πολιορκία από τους Γάλλους της Μάντοβα, στην προσπάθεια των αυστριακών στρατευμάτων να λύσουν την πολιορκία και να εκδιώξουν τον γαλλικό στρατό από την κοιλάδα του Πάδου.[1]
Προανάκρουσμα
ΕπεξεργασίαΜετά τη νίκη των Γάλλων στη μάχη του Άρκολε, ο Αυστριακός στρατηγός Γιόζεφ Αλβίνσκι, διαπιστώνοντας ότι αυτή η τελευταία νίκη του Βοναπάρτη οφείλονταν στην τύχη, καθώς οι γαλλικές δυνάμεις ήταν πολύ μικρότερες από τις δικές του, αποφάσισε να επιτεθεί για να ελευθερώσει την πολιορκημένη Μάντοβα.[2]
Το σχέδιο του Αλβίνσκι ήταν να ορμήσει και να συντρίψει τον Μπαρτελεμί Ζουμπέρ στα βουνά ανατολικά της λίμνης Γκάρντα συγκεντρώνοντας 28.000 άνδρες σε πέντε ξεχωριστές μονάδες, οι ιστορικοί θεωρούν ότι ήταν λάθος του Αυστριακού στρατηγού η διάσπαση των στρατευμάτων του, και έτσι να αποκτήσει πρόσβαση στην ανοιχτή πεδιάδα βόρεια της πολιορκημένης Μάντοβα, όπου οι Αυστριακοί, ανώτεροι αριθμητικά, θα μπορούσαν να νικήσουν τη μικρότερη στρατιά της Ιταλίας του Βοναπάρτη.
Υπεύθυνοι για την παρακολούθηση της κοιλάδας Μπρέντα, οι 3.500 άνδρες της αυστριακής ταξιαρχίας Μιτρόφσκι δεν έλαβαν μέρος στη μάχη.
Ο Βοναπάρτης ανέπτυξε τα στρατεύματά του μετά από τριήμερη πορεία στην περιοχή της Μάντοβας, του Ρίβολι Βερονέζε και της Βερόνας.
Η μάχη
Επεξεργασία
Στις 12 Ιανουαρίου 1797, ο Γιόζεφ Αλβίνσκι με 28.000 άνδρες, επιτέθηκε στον Μπαρτελεμί Ζουμπέρ επικεφαλής 10.000 ανδρών. Ο τελευταίος αποσύρθηκε στο οροπέδιο Ρίβολι όπου ενώθηκε με τον Λουί Αλεξάντρ Μπερτιέ και τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη που έφθασε στις 2 π.μ. στις 13 Ιανουαρίου. Τοποθέτησε αμέσως το πυροβολικό του και ανακατέλαβε το παρεκκλήσι του Αγίου Μάρκου, ένα στρατηγικό σημείο του οποίου η κατάληψη διέκοψε τις επικοινωνίες του εχθρού μεταξύ του οροπεδίου και της κοιλάδας. Από την άλλη πλευρά, οι Αυστριακοί στρατηγοί δεν φαντάστηκαν ότι ο Ζουμπέρ θα μπορούσε να είχε ενισχυθεί. Ο Ζουμπέρ έλαβε την εντολή να επιτεθεί στις 4 η ώρα τα χαράματα.[3]
Αρχικά, οι Γάλλοι του σώματος του Ζουμπέρ σχεδόν ηττήθηκαν. Τα πυρομαχικά τους άρχισαν να εξαντλούνται και η περικύκλωση, συνώνυμη με την ήττα, έγινε σοβαρή απειλή. Η μάχη έλαβε διαφορετική τροπή όταν γύρω στις 10 π.μ., μετά από δώδεκα ώρες δύσκολης νυχτερινής αναγκαστικής πορείας, έφτασε στο πεδίο της μάχης η μεραρχία του Αντρέ Μασσενά, που είχε ανακληθεί επειγόντως από τα νοτιοανατολικά, και άλλαξε την πορεία των γεγονότων. Η αυστριακή αριστερή πτέρυγα απωθήθηκε.
Εν τω μεταξύ, οι υπόλοιπες αυστριακές μονάδες προωθήθηκαν με τη σειρά τους και εμφανίστηκαν στο πεδίο της μάχης. Ωστόσο, η αυστριακή αριστερή πτέρυγα, εξουθενωμένη από τις μάχες που ξεκίνησαν τα ξημερώματα, και ενώ τα αυστριακά στρατεύματα δεν είχαν φτάσει ακόμη όλα, απειλούμενη από πίσω από την άφιξη γαλλικών ενισχύσεων με τον στρατό του στρατηγού Λουί Εμμανουέλ Ρεΐ (που έφθασε προς το μεσημέρι με 3.000 άνδρες), υποχώρησε γρήγορα. Ο Βοναπάρτης ρίχνοντας τις εφεδρείες του στον αγώνα, μετέτρεψε την υποχώρηση της αυστριακής αριστερής πτέρυγας σε άτακτη φυγή.
Στη συνέχεια, τα γαλλικά στρατεύματα συγκεντρώθηκαν κατά του αυστριακού κέντρου που υποχώρησε γύρω στο μεσημέρι.
Η αυστριακή δεξιά πτέρυγα βρέθηκε τότε σχετικά απομονωμένη και κακώς προετοιμασμένη να πολεμήσει ενάντια σε ένα μεγάλο τμήμα της γαλλικής στρατιάς. Οι Αυστριακοί στη συνέχεια παραδόθηκαν μαζικά.[4]
Μετά τη μάχη
ΕπεξεργασίαΗ μάχη του Ρίβολι ήταν η μεγαλύτερη νίκη του Βοναπάρτη μέχρι εκείνη τη στιγμή, με τις δικές του απώλειες να ανέρχονται σε 5.000 στρατιώτες έναντι της απώλειας 14.000 στρατιωτών από την αυστριακή πλευρά.
Ο Βοναπάρτης ήταν πλέον ελεύθερος να ολοκληρώσει την πολιορκία της Μάντοβα. Στις 2 Φεβρουαρίου 1797, η αυστριακή φρουρά από 16.000 άνδρες που έδρευε στη Μάντοβα παραδόθηκε. Με την πτώση της πόλης, οι Αυστριακοί εκδιώχθηκαν τελικά από το ιταλικό έδαφος. Η μάχη ανέδειξε την εξαιρετική στρατιωτική ικανότητα του Βοναπάρτη και στη συνέχεια οδήγησε στην πλήρη κατάληψη της βόρειας Ιταλίας.
Μετά τη μάχη, ο Ναπολέων, αναγνωρίζοντας την καίρια επέμβαση του Μασσενά, που διένυσε 148 χιλιόμετρα σε δύο μέρες, τον αποκάλεσε Αγαπημένο παιδί της νίκης. Τον χαρακτήρισε ακόμη «καλύτερο από τις λεγεώνες του Καίσαρα». Υπό την Αυτοκρατορία, στις 24 Απριλίου 1808, ο Μασσενά έλαβε τον τίτλο του Δούκα του Ριβολί, σε ανάμνηση και ανταμοιβή της δράσης του κατά τη διάρκεια αυτής της μάχης.
Σε ανάμνηση αυτής της μάχης ονομάστηκε η οδός Ριβολί στο Παρίσι.[5]