Μακεδονική επανάσταση του 1878
Η Επανάσταση των Μακεδόνων το 1878, είχε ως σκοπό την κατάργηση της Συνθήκης του Αγίου Στεφάνου, - σύμφωνα με την οποία το μεγαλύτερο μέρος της Μακεδονίας θα προσαρτώταν στη Βουλγαρία - και την ένωση της Μακεδονίας με την Ελλάδα. Είχε προηγηθεί ο Ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1878 κατά τον οποίο η Ελλάδα είχε κηρύξει στις 2 Φεβρουαρίου τον πόλεμο εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όπου οι ελληνικές δυνάμεις μετά την προέλαση τους, υποχωρούν στις αρχικές τους θέσεις έπειτα από μεσολάβηση των μεγάλων δυνάμεων και την υπογραφή της Συνθήκης του Αγίου Στεφάνου.[1]
| Μακεδονική επανάσταση του 1878 | |||
|---|---|---|---|
| Ελληνικές επαναστάσεις του 1878 | |||
 Το επαναστατικό λάβαρο των δυτικομακεδόνων το 1878. | |||
| Χρονολογία | 19 Φεβρουαρίου – 13 Ιουλίου 1878 | ||
| Τόπος |  Μακεδονία | ||
| Έκβαση | Συνθήκη του Βερολίνου του 1878 | ||
| Αντιμαχόμενοι | |||
| |||
| Ηγετικά πρόσωπα | |||
| Δυνάμεις | |||
| |||
.svg){kind=small}
Αναφέρεται ότι επαναστατικές εστίες την ίδια χρονιά, εντοπίζονται παράλληλα με τη Μακεδονία στη Θεσσαλία και την Κρήτη, με αίτημα την ένωση με το Ελληνικό κράτος. Στη Μακεδονία παρατηρήθηκε μεγαλύτερη προθυμία και ζωηρότερος ενθουσιασμός απ’ ότι στην στη Θεσσαλία.[2] Η επανάσταση είχε δύο κύριες εστίες στη Μακεδονία, η μία βρισκόταν στον Όλυμπο, και η άλλη στο Βούρινο.
Χρονικό Επεξεργασία
Η εξέγερση του Ολύμπου ξεκίνησε στο Λιτόχωρο στις 19 Φεβρουαρίου 1878 με επικεφαλής τον Κοσμά Δουμπιώτη, επεκτάθηκε στις γύρω περιοχές και πνίγηκε στο αίμα από τους Οθωμανούς, με τραγικό επίλογο την καταστροφή του Λιτοχώρου στις 4 Μαρτίου της ίδιας χρονιάς. Στην επανάσταση του Λιτοχώρου που αποτέλεσε τον προπομπό για τις εξεγέρσεις σε όλη τη Μακεδονία συμμετείχαν σώματα από όλες της περιοχές της Δυτικής και Κεντρικής Μακεδονίας, καθώς και από την Ανατολική Μακεδονία (κυρίως από το Μελένικο).[2]
Η εξέγερση ξεκίνησε στο όρος Βούρινο με επικεφαλής τον Αναστάσιο Πηχιών. Στις 18 Φεβρουαρίου 1878, εξεγερμένοι από διάφορα μέρη της Δυτικής Μακεδονίας, σχημάτισαν στον οικισμό Μπούρινοςα[›] την «Προσωρινή Κυβέρνησις της εν Μακεδονία επαρχίας Ελιμείας». Στην επαναστατική τους προκήρυξη ζητούσαν την κατάργηση της συνθήκης του Αγίου Στεφάνου και την Ένωση της Μακεδονίας με την Ελλάδα. Το θέρος του 1878, περίπου 15.000 ένοπλοι κλιμάκωσαν ένα ανταρτοπόλεμο στα ορεινά της Δυτικής Μακεδονίας από την Κοζάνη έως το Μοναστήρι. Οι επαναστάτες της Δυτικής Μακεδονίας δεν είχαν καμία βοήθεια από το Ελληνικό κράτος.[3]
Στα βόρεια από την Μακεδονία οι εξεγέρσεις έφτασαν μέχρι τα Βελεσσά, όπου δρούσε ο οπλαρχηγός Κατράκος με 50 άνδρες. Μετά την καταστολή της εξέγερσης, πολλοί Βελεσσιώτες αναγκάστηκαν να προσφύγουν στη Θεσσαλονίκη.[4] Η εξέγερση σταμάτησε το χειμώνα του ίδιου έτους λόγω κακών καιρικών συνθηκών και έλλειψης οργάνωσης.
Συνέπειες Επεξεργασία
Η Μακεδονική επανάσταση του 1878 δεν πέτυχε το σκοπό της. Καταγράφηκε όμως διεθνώς η αντίθεση του Ελληνικού πληθυσμού της Μακεδονίας στην προσάρτησή του σε μια Μεγάλη Βουλγαρία, και παράλληλα ενισχύθηκε η διπλωματική θέση της Ελλάδας αλλά και όσων χωρών αντιτίθενται στη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου. Έτσι με μια νέα συνθήκη στο Συνέδριο του Βερολίνου τον Ιούνιο του 1878, τα Μακεδονικά εδάφη παρέμειναν Οθωμανικά και δεν προσαρτήθηκαν στη Βουλγαρία. Ως αντίδραση στην εξέλιξη αυτή, ο Βουλγάρικος πληθυσμός της Μακεδονίας εξεγέρθηκε με παρόμοιο τρόπο το φθινόπωρο του 1878 στις περιοχές της Κρέσνας και του Ραζλόγκ, χωρίς όμως αποτέλεσμα.
Σημειώσεις Επεξεργασία
^ α: Σήμερα ο οικισμός είναι εγκαταλελειμμένος, ενώ οι κάτοικοί του μετοίκησαν 4 χλμ. νοτιότερα, δημιουργώντας τον οικισμό Χρώμιο.[5]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Ιστοσ. Πολιτιστικού Συλλόγου Ποντίων και Φίλων Παλατιτσιών, Τα Παλατίτσια και η επανάσταση του 1878 στη Μακεδονία. Η θυσία του Παλιόκαστρου Αρχειοθετήθηκε 2013-01-20 στο Wayback Machine.
- ↑ 2,0 2,1 Γεώργιος Μόδης, Αγώνες στη Μακεδονία, εκδόσεις Μπαρμπουνάκη, Θεσσαλονίκη, 1975, σελ. 206
- ↑ Γεώργιος Μόδης, Αγώνες στη Μακεδονία, εκδόσεις Μπαρμπουνάκη, Θεσσαλονίκη, 1975, σελ. 209
- ↑ Γεώργιος Μόδης, Αγώνες στη Μακεδονία, εκδόσεις Μπαρμπουνάκη, Θεσσαλονίκη, 1975, σελ. 207
- ↑ Ιστοσ. Κοινότητας Χρωμίου Κοζάνης, Η επανάσταση του 1878
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
- Ιωάννης Κολιόπουλος: Ιστορία της Ελλάδος από το 1800, τ. Α': Το έθνος, το κράτος και η κοινωνία, Θεσσαλονίκη, εκδ. Βάνιας, 2000 και τ. Β': Η διαμόρφωση και η άσκηση της εθνικής πολιτικής, Θεσσαλονίκη, εκδ. Βάνιας, 2002
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Ιστοσ. Ιδρύματος Μακεδονικού Αγώνα, Ιστοριογραφία και χαρτογραφία του Μακεδονικού ζητήματος.
- Ιστοσ. Προγράμματος "Οδυσσεύς" - Υπουργείο Πολιτισμού, Λάβαρο της επανάστασης του 1878 Αρχειοθετήθηκε 2016-03-04 στο Wayback Machine.
- Ιστοσ. Λαογραφικού Μουσείου Κοζάνης, Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα (Το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα στο Βούρινο) Αρχειοθετήθηκε 2011-05-27 στο Wayback Machine..
- Ιστοσ. κοινότητας Χρωμίου Κοζάνης, Η επανάσταση του 1878[νεκρός σύνδεσμος]
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με ένα ιστορικό θέμα χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |