Μαξ Φάκτορ

Ο Μαξιμίλιαν Φακτορόβιτς (πολωνικά: Maksymilian Faktorowicz) (15 Σεπτεμβρίου 1877 - 30 Αυγούστου 1938), επίσης γνωστός ως Μαξ Φάκτορ (αγγλικά: Max Factor), ήταν Πολωνός επιχειρηματίας, αισθητικός και εφευρέτης. Ως ιδρυτής του γίγαντα καλλυντικών Max Factor & Company, ανέπτυξε σε μεγάλο βαθμό τη σύγχρονη βιομηχανία καλλυντικών στις Ηνωμένες Πολιτείες και διέδωσε τον όρο «μακιγιάζ» σε μορφή ουσιαστικού βάσει του ρήματος.

Μαξ Φάκτορ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Maksymilian Faktorowicz (Πολωνικά)
Γέννηση	15  Σεπτεμβρίου 1872 ή 15  Σεπτεμβρίου 1877 Ζντούνσκα Βόλα
Θάνατος	30  Αυγούστου 1938 Μπέβερλι Χιλς
Τόπος ταφής	Hillside Memorial Park
Χώρα πολιτογράφησης	Ρωσική Αυτοκρατορία Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Πολωνικά Ρωσικά Αγγλικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	χημικός καινοτόμος επιχειρηματίας μακιγιέρ επιστήμονας εφευρέτης επιχειρηματίας
Οικογένεια
Τέκνα	Μαξ Φάκτορ ο νεώτερος Louis Factor
Αδέλφια	John Factor
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσεις	αστέρι στη Λεωφόρο της Δόξας του Χόλιγουντ
Ιστότοπος
maxfactor.com
Σχετικά πολυμέσα

Είναι επίσης γνωστός για το makeover που έκανε σε αστέρες και που τους έδωσε την εμφάνιση σήμα κατατεθέν τους. Τα πιο εμβληματικά του έργα περιλαμβάνουν τα πλατινένια μαλλιά της Τζιν Χάρλοου, το κούρεμα της Κλάρα Μπόου, τις ψεύτικες βλεφαρίδες και τις κόκκινες μπούκλες της Λουσίλ Μπολ και το «Τόξο του Κυνηγού» της Τζόαν Κρόφορντ ή υπερτονισμένα χείλη.

Πρώιμη ζωή

Ο Φάκτορ, πολωνικοεβραϊκής καταγωγής, γεννήθηκε στη Ζντούνσκα Βόλα, με πατέρα τον Άμπραχαμ Φακτορόβιτς (1850/52 - πριν από το 1938) και μητέρα τη Τσετσίλια Βροτσουάφσκα. Ο πατέρας του, ένας εργαζόμενος παντοπώλης, ραβίνος ή εργάτης κλωστοϋφαντουργίας (ανάλογα με την πηγή), δεν μπορούσε να παρέχει επίσημη εκπαίδευση για τα τέσσερα παιδιά του.

Στην ηλικία των οκτώ ετών, ο Φάκτορ εργαζόταν ως βοηθός οδοντιάτρου και φαρμακοποιού. Στην ηλικία των εννέα, μαθήτευσε σε έναν κατασκευαστή περουκών και αισθητικό στο Λοτζ, στην κεντρική Πολωνία. Αυτή η εμπειρία του επέτρεψε να κερδίσει θέση στο Anton's του Βερολίνου, έναν κορυφαίο κομμωτή και δημιουργό καλλυντικών. Στην ηλικία των δεκατεσσάρων, δούλευε στην Korpo, κατασκευάστρια περουκών στη Μόσχα και ως αισθητικός στη Μεγάλη Ρωσική Όπερα. Πέρασε τα χρόνια από την ηλικία των δεκαοκτώ έως τα είκοσι δύο υπηρετώντας την υποχρεωτική στρατιωτική του θητεία στον ρωσικό αυτοκρατορικό στρατό, όπου υπηρέτησε στο Σώμα Νοσοκομείου.

Με την απαλλαγή του, άνοιξε το δικό του κατάστημα στην πόλη Ριαζάν, πουλώντας χειροποίητα ρουζ, κρέμες, αρώματα και περούκες. Έγινε γνωστός όταν ένας περιοδεύων θεατρικός θίασος χρησιμοποιούσε καλλυντικά του Φάκτορ για να παίξει για τη ρωσική αριστοκρατία. Η ρωσική αριστοκρατία όρισε τον Φάκτορ τον επίσημο εμπειρογνώμονα καλλυντικών για τη βασιλική οικογένεια και τη Ρωσική Αυτοκρατορική Μεγάλη Όπερα, μια τιμή που τον οδήγησε να παρακολουθείται στενά. Παντρεύτηκε την Έσθερ Ρόζα (την οποία ονόμαζε Λίζι) και από τις αρχές του 1904 είχαν κάνει τρία παιδιά, τη Φρέντα, τη Τσετσίλια και τον Ντέιβις. Μέχρι το 1904, ανησυχώντας για την αυξανόμενη αντι-εβραϊκή δίωξη που αναπτυσσόταν στη Ρωσική Αυτοκρατορία, αυτός και η σύζυγός του αποφάσισαν να ακολουθήσουν τον αδερφό του, Νέιθαν και τον θείο του, Φίσελ, στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ανησυχώντας ότι δεν θα απαλλαγεί από τη αυτοκρατορική στρατιωτική του θητεία, κανόνισε με τη βοήθεια ενός φίλου του να κάνει μια θεραπεία ανάπαυσης στο Κάρλοβι Βάρι - σύμφωνα με μια εκδοχή της διαφυγής του από τη στρατιωτική θητεία. Μετά τη συνάντησή του με την οικογένειά του ταξίδεψαν στις θέσεις καταστρώματος του SS Moltke III και υποβλήθηκαν σε επεξεργασία στη Νήσο Έλις στις 25 του Φεβρουαρίου 1904. Είχε 400 $ στην κατοχή του. Εγκαταστάθηκαν στο Σαιντ Λούις του Μιζούρι.

Ζωή στις Ηνωμένες Πολιτείες

Πούλησε τα ρουζ και τις κρέμες του στην Παγκόσμια Έκθεση της Λουιζιάνα του 1904, λειτουργώντας με το νέο ανασυλλαβισμένο Max Factor. Ο συνεργάτης του στην επιχείρηση έκλεψε όλο το απόθεμά του και τα κέρδη του. Με τη βοήθεια του αδελφού και του θείου του, ο Φάκτορ ανέκτησε και άνοιξε ένα κουρείο. Τον Αύγουστο του 1904, ο Φάκτορ και η σύζυγός του απέκτησαν το τέταρτο παιδί τους, τον Φράνσις «Φρανκ» Φάκτορr. Ωστόσο, στις 17 Μαρτίου 1906, η σύζυγός του κατέρρευσε και πέθανε από εγκεφαλική αιμορραγία. Ανήσυχος να παρέχει μητέρα στα τέσσερα παιδιά του, παντρεύτηκε τη Χιούμα «Έλεν» Σραντκόφκσα στις 15 Αυγούστου 1906. Παρά τη γέννηση του Λούις στις 29 Αυγούστου 1907, ο γάμος ήταν βραχύβιος και τελείωσε σε μια παρατεταμένη δικαστική μάχη, ως αποτέλεσμα της οποίας ο Φάκτορ απέκτησε την επιμέλεια όλων των παιδιών του.

Δημιουργία της αυτοκρατορίας

Στις 21 Ιανουαρίου 1908, ο Φάκτορ παντρεύτηκε την Τζένι Κουκ (1 Μαρτίου 1886 - 3 Δεκεμβρίου 1949), μια γειτόνισσα του.

Αργότερα εκείνο το έτος, ο Φάκτορ μετέφερε την οικογένειά του στο Λος Άντζελες της Καλιφόρνια, όταν είδε την ευκαιρία να προσφέρει περούκες κατά παραγγελία και θεατρικό μακιγιάζ στην αναπτυσσόμενη κινηματογραφική βιομηχανία. Αρχικά, ίδρυσε ένα κατάστημα στη Νότια Κεντρική Λεωφόρο, και διαφήμισε την επιχείρηση ως «Max Factor's Antiseptic Hair Store». Μετά την ίδρυση της «Max Factor & Company» το 1909, έγινε σύντομα διανομέας της West Coast των Leichner και Minor, δύο κορυφαίων κατασκευαστών θεατρικού μακιγιάζ. Το λιπαρό μακιγιάζ σε μορφή ραβδιού - αν και το αποδεκτό μακιγιάζ για χρήση στη σκηνή - δεν μπορούσε να εφαρμοστεί σε αρκετά λεπτή στρώση, ούτε στα κατάλληλα χρώματα, για να λειτουργήσει ικανοποιητικά στην οθόνη κατά τα πρώτα χρόνια της παραγωγής ταινιών.

Ο Φάκτορ άρχισε να πειραματίζεται με διάφορες ενώσεις σε μια προσπάθεια να αναπτύξει ένα κατάλληλο μακιγιάζ για το νέο μέσο ταινιών. Μέχρι το 1914, είχε τελειοποιήσει το πρώτο καλλυντικό που δημιουργήθηκε ειδικά για κινηματογραφική χρήση - ένα λεπτότερο λιπαντικό σε μορφή κρέμας, συσκευασμένο σε ένα βάζο και δημιουργήθηκε σε 12 ακριβείς αποχρώσεις. Σε αντίθεση με τα θεατρικά καλλυντικά, δεν θα ράγιζε ούτε θα στερεοποιούταν.

Με αυτό το μεγάλο επίτευγμα προς τιμήν του, η εταιρεία Max Factor έγινε η αρχή στα καλλυντικά για την παραγωγή ταινιών. Σύντομα, οι αστέρες του κινηματογράφου ήταν πρόθυμοι να δοκιμάσουν το «ευέλικτο λιπαρό μακιγιάζ», ενώ οι παραγωγοί ταινιών αναζήτησαν περούκες ανθρώπινης τρίχας του Φάκτορ. Επέτρεψε να ενοικιάζονται οι περούκες στους παραγωγούς των παλαιών Γουέστερν, υπό την προϋπόθεση ότι θα δίνονταν στους γιους του ρόλοι στις ταινίες. Τα αγόρια θα πρόσεχαν τις ακριβές περούκες.

Ο Φάκτορ παρουσίασε στο εμπόριο μια σειρά καλλυντικών στο κοινό κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1920 και επέμεινε ότι κάθε κορίτσι θα μπορούσε να μοιάζει με αστέρι της ταινίας χρησιμοποιώντας τα καλλυντικά Max Factor.

Στα πρώτα χρόνια της επιχείρησης, ο Φάκτορ εφάρμοσε προσωπικά τα προϊόντα του σε άντρες και γυναίκες ηθοποιούς. Ανέπτυξε τη φήμη ότι μπορούσε να προσαρμόσει το μακιγιάζ για να παρουσιάσει τους ηθοποιούς στο καλύτερο δυνατό φως στην οθόνη. Μεταξύ των πιο αξιοσημείωτων πελατών του ήταν οι: Μπεν Τέρπιν, Γκλόρια Σουάνσον, Μαίρη Πίκφορντ, Πόλα Νέγκρι, Τζιν Χάρλοου, Κλοντέτ Κολμπέρ, Μπέτι Ντέιβις, Νόρμα Σίρερ, Τζόαν Κρόφορντ και Τζούντι Γκάρλαντ. Ως αποτέλεσμα, σχεδόν όλες οι σημαντικές γυναίκες ηθοποιοί ταινιών ήταν τακτικές πελάτισσες του κέντρου αισθητικής Max Factor, που βρίσκεται κοντά στη Λεωφόρο Χόλιγουντ. Το όνομα του Μαξ Φάκτορ εμφανίστηκε σε πολλές ταινίες και ο Φάκτορ εμφανίστηκε σε κάποια cameo.

Ο Φάκτορ έγινε πολίτης των ΗΠΑ το 1916.

Το 1920, ο Μαξ Φάκτορ ενέδωσε στην πρόταση του Φρανκ Φάκτορ και άρχισε επίσημα να αναφέρεται στα προϊόντα του ως «μακιγιάζ». Μέχρι τότε, ο όρος «καλλυντικά» είχε χρησιμοποιηθεί, επειδή το «μακιγιάζ» θεωρούνταν ότι χρησιμοποιείται μόνο από ανθρώπους στο θέατρο ή είχε αμφίβολη φήμη - όχι κάτι που έπρεπε να χρησιμοποιείται στην ευγενική κοινωνία.

Θάνατος

Το 1938, ο Φάκτορ ταξίδευε στην Ευρώπη για επαγγελματικούς λόγους με τον γιο του, τον Ντέιβις, όταν κατά τη διάρκεια μιας στάσης στο Παρίσι, έλαβε ένα σημείωμα που απαιτούσε χρήματα με αντάλλαγμα τη ζωή του. Η αστυνομία προσπάθησε να χρησιμοποιήσει ένα δόλωμα για να συλλάβει τον εκβιαστή, αλλά κανείς δεν εμφανίστηκε στο συμφωνημένο σημείο συνάντησης για να συλλέξει τα χρήματα. Ο Φάκτορ συγκλονίστηκε τόσο πολύ από την απειλή που επέστρεψε κατόπιν εντολής ενός ντόπιου ιατρού στην Αμερική, όπου κατά την άφιξή του καθηλώθηκε στο κρεβάτι του. Ο Φάκτορ πέθανε στις 30 Αυγούστου 1938, σε ηλικία 60 ετών, στο Μπέβερλι Χιλς της Καλιφόρνια. Αρχικά είχε ενταφιαστεί στο μαυσωλείο του Μπεθ Όλεμ στο κοιμητήριο του Χόλιγουντ στο Λος Άντζελες. Τα λείψανα του μεταφέρθηκαν πολλά χρόνια αργότερα στο κοιμητήριο Hillside Memorial Park στο Κάλβερ Σίτι της Καλιφόρνια.

Τιμές και αφιερώματα

Η Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών παρουσίασε στον Μαξ Φάκτορ ένα τιμητικό Βραβείο Ακαδημίας το 1929 για τις συνεισφορές του στην κινηματογραφική βιομηχανία. Επιπλέον, ο Μαξ Φάκτορ τιμάται με ένα αστέρι στη Λεωφόρο της Δόξας στο Χόλυγουντ (στη Λεωφόρο Χόλιγουντ 6922). Ο Μαξ Φάκτορ αναφέρεται στο κλασικό τραγούδι, «Hooray For Hollywood». Σε μια αναφορά στη δημιουργία του από τα χείλη σε σχήμα καρδιάς της Κλάρα Μπόου, το τραγούδι αναφέρει, «Για να είσαι ηθοποιός/Βλέπε τον κ. Φάκτορ/Θα κάνει το σούφρωμα στα χείλη σου να φανεί ωραίο!».

Οικογένεια

Ο Μαξ Φάκτορ στην Ολλανδία (12 Σεπτεμβρίου 1963)

Ο Μαξ Φάκτορ είχε έξι παιδιά:

• Φρέντα Σορ (22 Ιανουαρίου 1898 - 18 Ιουνίου 1988)
• Τσετσίλια Φάιρσταϊν (17 Οκτωβρίου 1899 - 28 Μαΐου 1984)
• Ντέιβις Φάκτορ (2 Φεβρουαρίου 1902 - 31 Αυγούστου 1991)
• Φράνσις «Φρανκ» Φάκτορ (αργότερα γνωστός ως Μαξ Φάκτορ ο νεώτερος, 18 Αυγούστου 1904 - 7 Ιουνίου 1996)
• Λουίς Φάκτορr (29 Αυγούστου 1907 - Δεκέμβριος 1975)
• Σίντνεϊ Μ. Φάκτορ (14 Φεβρουαρίου 1916 - 15 Δεκεμβρίου 2005)

Το 2003, ο Άντριου Λάστερ (γενν. στις 15 Δεκεμβρίου 1963), ένας από τους δισέγγονους του Μαξ Φάκτορ, καταδικάστηκε για πολλαπλές σεξουαλικές επιθέσεις που αφορούσαν τη χρήση Γ-υδροξυβουτυρικό οξέος για να καταστήσουν τα θύματα του αναίσθητα.

Περαιτέρω ανάγνωση

• Μπάστεν, Φρεντ Ε. (2008). Max Factor - The Man who Changed the Faces of the World. Νέα Υόρκη: Arcade Publishing. σελίδες 172 pages. ISBN 978-1-55970-875-3. 978-1-55970-875-3
• Κεντ, Ζακλίν Κ. (2003). Business Builders in Cosmetics. Μινεάπολη: Oliver Press. σελίδες 160 pages. ISBN 1-881508-82-X. 1-881508-82-Χ
• Άπνταϊκ, Τζον: «Μακιγιάζ και πίστη». The New Yorker, 1 Σεπτεμβρίου 2008, Σελίδες 124 έως 128.
• Κούζμα, Ντάρεκ: "Kosmetolog z wyboru", Magazyn Filmowy-Pismo Stowarzyszenia Filmowców Polskich, Nr 3 (115), Μάρτιος 2021, Σελίδες 58 έως 59 ( ).