Ο Ματθαίος Καμαριώτης ήταν Έλληνας λόγιος του 15ου αιώνα.

Ματθαίος Καμαριώτης
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Ματθαίος Καμαριώτης (Ελληνικά)
Γέννησηάγνωστη[1]
Θεσσαλονίκη
Θάνατος1489 με 1490[1]
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςμεσαιωνική ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας και καθηγητής της Πατριαρχικής Ακαδημίας
Περίοδος ακμής15ος αιώνας[2]

Βιογραφικά στοιχεία

Επεξεργασία

Γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη στα τέλη του 14ου αιώνα ή τις αρχές του 15ου. Ο πατέρας του ήταν ιερέας, που είχε μεταναστεύσει στην Κωνσταντινούπολη στα χρόνια των τελευταίων Παλαιολόγων, πιθανότατα πριν το χαμό της Θεσσαλονίκης το 1430. Απέκτησε πολύπλευρη παιδεία, κυρίως χάρη στον πατέρα του κι έμαθε να γράφει σε άριστη λόγια και πλούσια γλώσσα για λεπτά θέματα[3]. Μεγάλωσε στο ίδιο περιβάλλον με τον αρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης Συμεών(πεθ. 1429), το Θεόδωρο Γαζή και τον Ανδρόνικο Κάλλιστο.

Στην Κωνσταντινούπολη δίδαξε φιλοσοφία σε πολλούς, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και ο μετέπειτα Πατριάρχης Γεννάδιος Σχολάριος, ενώ κατ' άλλη πηγή ήταν μαθητής του, καλλιέργησε μαζί του ιδιαίτερη φιλία[3] και δίδασκε ιδιαίτερα από τότε που ο Γεννάδιος άφησε τη διδασκαλία κι έγινε καθολικός κριτής (δικαστικός), δηλ. το 1444. Κοντά του ήρθε σ' επαφή με έργα των Αριστοτέλη, Θωμά Ακινάτη, Νικηφόρου Γρηγορά και πολλών άλλων.

Το 1453 ήταν παρών στην Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους, γλίτωσε ο ίδιος αλλά και θρήνησε την υποδούλωση του Γένους και την απώλεια όλων του των συγγενών. Ο πατέρας του σφάχτηκε ή πουλήθηκε ως σκλάβος. Εκτός του πατέρα του ο Ματθαίος έχασε την μητέρα, την αδελφή, αδελφό, τρεις ανεψιές από το μέρος του αδελφού του και άλλους συγγενείς, όλους κατά την Άλωση. Για μέρες μαζί με φίλους του τους έψαχνε απεγνωσμένα στους δρόμους αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Για κάποιους έμαθε αργότερα ότι είχαν σκοτωθεί ενώ για τρεις ανιψιούς έμαθε κάποτε νιώθοντας μεγάλη ντροπή ότι για να επιζήσουν αποκήρυξαν την πίστη τους κι ασπάστηκαν το Ισλάμ[4][3]. Βρήκε όμως σε διαφορετικούς τόπους σκλαβωμένους τη μητέρα του, μια αδελφή κι ένα ανιψιό, που με την οικονομική βοήθεια και συνδρομή φίλων τους κατάφερε ν' απελευθερώσει[3].

Το 1454 του πρότεινε ο φίλος του και πλέον Πατριάρχης Γεννάδιος Σχολάριος τη διεύθυνση της Πατριαρχικής Σχολής της Κωνσταντινούπολης(Μεγάλη του Γένους). Τάχθηκε μαζί του εκεί να διατηρήσει ζωντανή την ελληνική Παιδεία ακόμα και υπό το ζυγό των Τούρκων. Παρά τις τεράστιες ελλείψεις χειρογράφων που καταστράφηκαν στην Άλωση και τις δυσκολίες κάθε είδους που έθεταν οι κατακτητές, εργάστηκε ακατάπαυστα και δίδαξε με ζήλο φιλοσοφία, ρητορική και γραμματική. Βοηθοί του υπήρξαν ο Ιωάννης Δοκειανός, ο διάδοχός του στην σχολή αυτή Δημήτρης Καστρηνός (1490-1500) κι ο επόμενος διάδοχος Μανουήλ ο Κορίνθιος (από το 1500). Συνέγραψε δύο λόγους κατά της διδασκαλίας περί Ειμαρμένης που υποστήριζε ο Γεώργιος Γεμιστός Πλήθων στο έργο του Νομων Συγγραφή.

Δεν απέκτησε δική του οικογένεια[3]. Πέθανε σε μεγάλη ηλικία το Δεκέμβρη του 1490[3]. Τον τίμησε με τα λόγια του για το έργο του σε επιστολή του ο Ιανός Λάσκαρης[3].

Συγγράμματα

Επεξεργασία
  • Θρηνητικός Λόγος επί τη Αλώσει της Κωνσταντινουπόλεως
  • Συνοπτική παράδοσις της ρητορικής
  • Σύνοψις εκ της ρητορικής Ερμογένους
  • Λόγοι δύο προς Πλήθωνα περί Ειμαρμένης
  • Εξήγησης εις τα επιστολάς Συνεσίου
  • Ρητορικά Γυμνάσματα
  • Εγκώμιον εις τους τρεις ιεράρχες
  • Εξήγησις του συμβόλου της πίστεως
  • Στίχοι ιαμβικοί
  • Επιστολαί

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 Dialetis, Dimitris; Gavroglu, Kostas; Patiniotis, Manolis (1999). «The Sciences in the Greek Speaking Regions During the 17th and 18th Centuries». Archimedes 2: 41–71. doi:10.1007/978-94-011-4770-5_2. ISSN 1385-0180. 
  2. (Αγγλικά, Ιταλικά, Ιαπωνικά) opac.vatlib.it. 495/138034. Ανακτήθηκε στις 29  Μαρτίου 2021.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 «Διατριβή: Ματθαίος Καμαριώτης: το θεολογικό του έργο: μετά εκδόσεως ανέκδοτων έργων του - Κωδικός: 23093». thesis.ekt.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2019. 
  4. «Η άλωση της Κωνσταντινούπολης 1453 - Runciman». Scribd (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2019. [νεκρός σύνδεσμος]
  • Σάθας, Κωνσταντίνος (1868). «Ματθαῖος Καμαριώτης». Νεοελληνική Φιλολογία: Βιογραφία των εν τοις γράμμασι διαλαμψάντων Ελλήνων, από της καταλύσεως της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μέχρι της Ελληνικής εθνεγερσίας (1453-1821). Αθήνα: Tυπογραφία τέκνων Ανδρέου Κορομηλά. σελίδες 60–62.