Το Μαυσωλείο Χουμαγιούν (Ουρντού: ہمایوں کا مقبرہ - Χουμαγιούν κα Μακμπάρα) είναι ο τάφος του Μουγκάλ (ινδομογγόλου) αυτοκράτορα Χουμαγιούν και βρίσκεται στο Δελχί στην Ινδία. Η κατασκευή του μαυσωλείου παραγγέλθηκε από την γυναίκα του Χουμαγιούν, την Χαμίντα Μπανού Μπεγκούμ το 1562. Σχεδιάστηκε από τον Πέρση αρχιτέκτονα Μιράκ Μιρζά Γχιγάθ και χτίστηκε μεταξύ 1569-1571.[1] Το μαυσωλείο αυτό ήταν το πρώτο μαυσωλείο μαζί με κήπο στην Ινδική υποήπειρο και βρίσκεται στο κατάλογο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.[2]
Ο Χουμαγιούν ήταν ο δεύτερος Μουγκάλ αυτοκράτορας, και κυβέρνησε μεταξύ 1530 έως το θάνατό του το 1556.[3] Μετά το θάνατό του, το σώμα του αρχικά τάφηκε στο παλάτι του Πουράνα Κουίλα στο Δελχί. Στην συνέχεια μεταφέρθηκε στο Σιρχίντ, στο Πουντζάπ από τον Κχαντζάρ Μπέγκ γιατί υπήρχε ο φόβος ότι ο Ινδουιστής Βασιλιάς Χέμου -ο οποίος κέρδισε την μάχη κατά των Μουγκάλ δυνάμεων στην Άγκρα και στο Δελχί τον Οκτώβριο 1556 και κατέλαβε το παλάτι Πουράνα Κουίλα- θα κατέστρεφε τον τάφο. Το σώμα θα πρέπει να επιστράφηκε στο Δελχί πριν το 1568. Ο Πέρσης αρχιτέκτονας Μιράκ Μιρζά Γχιγάθ πριν αναλάβει το σχεδιασμό του μαυσωλείου δούλευε στο Χεράτ (σήμερα στο Αφγανιστάν) και στην Μπουχάρα (σήμερα στο Ουζμπεκιστάν).[4] Το μαυσωλείο αργότερα χρησιμοποιήθηκε για να ταφούν και άλλα μέλη της οικογένειας του Χουμαγιούν και σήμερα υπάρχουν εκεί 150 τάφοι.[2]
Το μνημείο έφερε πολλές αρχιτεκτονικές καινοτομίες στην Μουγκάλ (ινδομογγολική) αρχιτεκτονική οι οποίες επηρέασαν την κατασκευή του Τατζ Μαχάλ, ένα αιώνα αργότερα.[2]
Μασωλείο Χουμαγιούν
Μη κανονικό οκτάγωνο.
Μη κανονικό οκτάγωνο.
Εσωτερικό μαυσωλείου.
Εσωτερικό μαυσωλείου.
Λεπτομέρεια κόγχης
Λεπτομέρεια κόγχης
Το αρχιτεκτονικό σχέδιο του μνημείου είναι μη κανονικό οκτάγωνο με τέσσερις μεγάλες και τέσσερις μικρές πλευρές. Ο Χουμαγιούν είχε ταξιδέψει σε περιοχές όπως η Περσία και η Κεντρική Ασία, από όπου έφερε καινοτόμες ιδέες οι οποίες εφαρμόστηκαν από την γυναίκα του κατά την κατασκευή του μαυσωλείου.[2]
Γύρω από την περιοχή του Μαυσωλείου Χουμαγιούν υπάρχουν και άλλα μνημεία:
Άλλα μνημεία γύρω από το Μασωλείο Χουμαγιούν
Τέμενος/μαυσωλείο Ισά Κχαν.
Τέμενος/μαυσωλείο Ισά Κχαν.
Τέμενος/μαυσωλείο Αφσαλβάλα.
Τέμενος/μαυσωλείο Αφσαλβάλα.
Αράμπ Σαράϊ.
Αράμπ Σαράϊ.
Μαυσωλείο Νέλα Γουμπάτ.
Μαυσωλείο Νέλα Γουμπάτ.
Το συγκρότημα του μαυσωλείου Ισά Κχαν μαζί με το ισλαμικό τέμενος: Χτίστηκε το 1547 και είναι στο συγκρότημα είναι θαμμένος ο Αφγανός ευγενής Ισά Κχαν Νιγιαζί.[5]
Το συγκρότημα του μαυσωλείου Αφσαλβάλα μαζί με το ισλαμικό τέμενος: Το ισλαμικό τέμενος χρονολογείται από το 1530 και βρίσκεται νοτιοδυτικά του μαυσωλείου Χουμαγιούν. Το μαυσωλείο χρονολογείται από το 1566.[6]
Αράμπ Σαράϊ: Βρίσκεται δίπλα στο τέμενος/μαυσωλείο του Αφσαλβάλα. Σύμφωνα με μια θεωρία αυτό το Σαράϊ ανοικοδομήθηκε από την Χατζί Μπεγούμ την χήρα του Χουμαγιούν το 1560-1 για να φιλοξενήσει 300 άραβες ιερείς που έφερε μετά την επίσκεψή της στην Μέκκα. Κατά μια άλλη θεωρία ήταν ο χώρος διαμονής Περσών τεχνιτών και εργατών που εργάστηκαν στην ανοικοδόμηση του μαυσωλείου Χουμαγιούν.[7]
Μαυσωλείο Νέλα Γουμπάτ: Χρονολογείται από το 17ο αιώνα.[8]
