Γκάνγκστερ

Ο όρος Γκάνγκστερ (αγγλικά:Gangster) (σε ελεύθερη απόδοση σημαίνει κακοποιός) χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει έναν εγκληματία που είναι μέλος μιας συμμορίας. Ορισμένες συμμορίες θεωρούνται μέρος του οργανωμένου εγκλήματος. Οι συμμορίες αυτές παρέχουν ένα επίπεδο οργάνωσης και πόρων που υποστηρίζουν πολύ μεγαλύτερες και πιο περίπλοκες εγκληματικές συναλλαγές από ό,τι μπορεί να επιτύχει ένας μεμονωμένος εγκληματίας. Στα αγγλικά, ένα μέλος εγκληματικής οργάνωσης συχνά αναφέρεται ως mobster, ενώ τα μέλη συμμοριών του δρόμου λέγονται συχνά gangster. Οι γκάνγκστερ δραστηριοποιούνται εδώ και πολλά χρόνια σε χώρες σε όλο τον κόσμο και αποτελούν αντικείμενο πολλών μυθιστορημάτων, κινηματογραφικών ταινιών και βιντεοπαιχνιδιών.

Συμμορίες και γκάνγκστερ

Η ιαπωνική μαφία Γιακούζα δεν επιτρέπεται στα μέλη της να δείχνουν τα τατουάζ τους στο κοινό εκτός από το φεστιβάλ Σάντζα Ματσούρι.

Στη σημερινή χρήση, ο όρος «συμμορία» χρησιμοποιείται γενικά για μια εγκληματική οργάνωση και ο όρος «γκάνγκστερ» περιγράφει πάντοτε έναν εγκληματία. Έχουν γραφτεί πολλά για το θέμα των συμμοριών, αν και δεν υπάρχει σαφής συναίνεση για το τι αποτελεί συμμορία ή για ποιες καταστάσεις οδηγούν στο σχηματισμό και την εξέλιξη των συμμοριών. Υπάρχει ωστόσο συμφωνία ότι τα μέλη μιας συμμορίας έχουν την αίσθηση της κοινής ταυτότητας και της ιδιοκτησίας και αυτό ενισχύεται συνήθως μέσω κοινών δραστηριοτήτων και μέσω οπτικών ταυτοποιήσεων όπως ειδικά ρούχα, τατουάζ ή δαχτυλίδια. Ορισμένες προκαταλήψεις μπορεί να είναι ψευδείς. Για παράδειγμα, αμφισβητήθηκε η κοινή άποψη ότι η παράνομη διανομή ναρκωτικών στις Ηνωμένες Πολιτείες ελέγχεται σε μεγάλο βαθμό από συμμορίες.

Μια συμμορία μπορεί να είναι μια σχετικά μικρή ομάδα ανθρώπων που συνεργάζονται σε εγκληματικές πράξεις, όπως και η συμμορία Τζέσε Τζέιμς, η οποία τελείωσε με το θάνατο του ηγέτη της το 1882. Αλλά μια συμμορία μπορεί να είναι μια μεγαλύτερη ομάδα με μια επίσημη οργάνωση που επιβιώνει του θανάτου του αφεντικού της. Το Chicago Outfit που δημιουργήθηκε από τους Τζόνι Τόριο και Αλ Καπόνε ξεπέρασε τους ιδρυτές του και επέζησε στον 21ο αιώνα. Μεγάλες και καλά δομημένες συμμορίες όπως η μαφία, τα καρτέλ ναρκωτικών, οι τριάδες ή ακόμη και οι παράνομες συμμορίες μοτοσικλετιστών μπορούν να πραγματοποιήσουν σύνθετες συναλλαγές που θα ήταν πολύ πέραν της δυνατότητας ενός ατόμου και μπορούν να παρέχουν υπηρεσίες όπως επίλυση διαφορών και εκτέλεση συμβόλαιων που είναι παράλληλες με εκείνες μιας νόμιμης κυβέρνησης.

Ο όρος «οργανωμένο έγκλημα» σχετίζεται με συμμορίες και γκάνγκστερς, αλλά δεν είναι συνώνυμος. Μια μικρή συμμορία του δρόμου που εμπλέκεται σε περιστασιακά εγκλήματα χαμηλού επιπέδου δεν θα θεωρηθεί «οργανωμένη». Ένας οργανισμός που συντονίζει συμμορίες σε διάφορες χώρες που συμμετέχουν στο διεθνές εμπόριο ναρκωτικών ή πορνείων δεν μπορεί να θεωρηθεί «συμμορία». Παρόλο που συμμορίες και γκάνγκστερ υπήρξαν σε πολλές χώρες και πολλές φορές στο παρελθόν, έπαιξαν πιο εξέχοντες ρόλους σε περιόδους εξασθενημένης κοινωνικής τάξης ή όταν οι κυβερνήσεις προσπάθησαν να καταστείλουν την πρόσβαση σε αγαθά ή υπηρεσίες για τις οποίες υπάρχει μεγάλη ζήτηση.

Οι όροι «γκάνγκστερ» και «όχλος» χρησιμοποιούνται κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες για να αναφερθούν σε μέλη εγκληματικών οργανώσεων που σχετίζονται με την απαγόρευση ή με έναν αμερικανικό παρακλάδι της ιταλικής μαφίας (όπως του Σικάγου, της Φιλαδέλφειας ή των πέντε οικογενειών) Το 1920, η δέκατη όγδοη τροπολογία του Συντάγματος των Ηνωμένων Πολιτειών απαγόρευσε την πώληση, κατασκευή και μεταφορά αλκοόλ για κατανάλωση. Πολλές συμμορίες πουλούσαν αλκοόλ παράνομα για τεράστιο κέρδος και χρησιμοποίησαν άγρια βία για να προστατεύσουν τα συμφεροντα τους. Συχνά, οι αστυνομικοί και οι πολιτικοί πληρώνονταν ή εκβιαζόνταν για να διασφαλίσουν τη συνεχή λειτουργία.

Διαβόητοι γκάνγκστερ

Τζόνι Τόριο

Ο Τζόνι Τόριο το 1936

Γεννημένος στη νότια Ιταλία το 1882, ο Τόριο μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες με τη μητέρα του μετά το θάνατο του πατέρα του, όταν ήταν τριών ετών. Γνωστός ως «Η Αλεπού» για την πονηριά του, βοήθησε στη δημιουργία του Chicago Outfit και πιστώνεται για την έμπνευση της γέννησης του Εθνικού Συνδικάτου Εγκλήματος. Ο Τόριο είχε μεγάλη επιρροή στον Αλ Καπόνε, ο οποίος τον θεωρούσε μέντορα του. Μετά τη δολοφονία του Μπιγκ Τζιμ Κολοσίμο, ο Τόριο πήρε τη θέση του στην Μαφία του Σικάγου. Τραυματίστηκε σοβαρά από μέλη της συμμορίας της Βόρειας Πλευράς επιστρέφοντας από μια έξοδο για ψώνια, αναγκάζοντάς τον, μαζί με άλλα προβλήματα, να εγκαταλείψει την εγκληματική δραστηριότητα. Πέθανε το 1957 και τα ΜΜΕ έμαθαν για το θάνατό του τρεις εβδομάδες μετά την ταφή του. Ο Έλμερ Ίρεϊ, αξιωματούχος του Υπουργείου Οικονομικών των Ηνωμένων Πολιτειών, ανέφερε τον Τόριο ως «τον μεγαλύτερο γκάνγκστερ στην Αμερική, τον πιο έξυπνο και καλύτερο από όλους τους κακοποιούς» , ενώ ο Βίρτζιλ Πίτερσον της Επιτροπής Εγκλήματος του Σικάγου τον θεωρούσε «μια οργανωτική ιδιοφυΐα».

Λάκι Λουτσιάνο

Ο Τσαρλς Λάκι Λουτσιάνο γεννημένος ως «Σαλβατόρε Λουκανία» (24 Νοεμβρίου 1897 - 26 Ιανουαρίου 1962) ήταν ένας Ιταλός μαφιόζος και πιθανώς το πιο ισχυρό αφεντικό της Μαφίας και αφεντικό του οργανωμένου εγκλήματος που λειτουργούσε κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μαζί με τους συνεργάτες του, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη του Εθνικού Συνδικάτου Εγκλήματος. Ο Λουτσιάνο είναι ο πατέρας του σύγχρονου οργανωμένου εγκλήματος στις Ηνωμένες Πολιτείες και υπεύθυνος για την ίδρυση της Επιτροπής το 1931. Η οικογένεια του εγκλήματος Λουτσιάνο μετονομάστηκε αργότερα σε οικογένεια εγκλημάτος Τζενοβέζε.

Αλ Καπόνε

Ο Αλ Καπόνε, ήταν πρωτοπόρος και διάδοχος του Τόριο, αργότερα καταδικάστηκε για φοροδιαφυγή από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση.

Ο Αλ Καπόνε ήταν ένας από τους πιο διάσημους γκάνγκστερ κατά τη δεκαετία του 1920. Γεννημένος στο Ουιλιάμσπουργκ του Μπρούκλιν το 1899 από μετανάστες γονείς, ο Καπόνε προσλήφθηκε από μέλη της συμμορίας Πέντε Σημεία στις αρχές της δεκαετίας του 1920. Ο παιδικός φίλος του Καπόνε, Λάκι Λουτσιάνο, ήταν επίσης αρχικά μέλος της συμμορίας Πέντε Σημεία. Η άνοδος του Καπόνε στη ηγεσία σηματοδότησε τον ελέγχο σε ένα μεγάλο μέρος της παράνομης δραστηριότητας, όπως τα τυχερά παιχνίδια, η πορνεία και το λαθρεμπόριο αλκοόλ στο Σικάγο κατά τις αρχές του εικοστού αιώνα.

Φρανκ Κοστέλο

Ο Φρανκ Κοστέλο, καταθέτοντας ενώπιον της Επιτροπής Κεφόβερ, κατά τη διάρκεια έρευνας για το οργανωμένο έγκλημα.

Ο Φρανκ Κοστέλο ήταν ένας από τους πιο ισχυρούς γκάνγκστερ. Γεννήθηκε στη νότια Ιταλία αλλά μετακόμισε στην Αμερική όταν ήταν τεσσάρων ετών. Αργότερα άλλαξε το όνομά του από «Φρανσίσκο Καστίλια» σε Φρανκ Κοστέλο όταν έγινε μέλος μιας συμμορίας σε ηλικία 13 ετών. Η αλλαγή του ονόματός του οδήγησε μερικούς ανθρώπους να πιστεύουν λανθασμένα ότι ήταν Ιρλανδός. Εργάστηκε για τον Λάκι Λουτσιάνο και ήταν υπεύθυνος για το λαθρεμπόριο αλκοόλ και τα τυχερά παιχνίδια. Ήταν επίσης ο εκπρόσωπος της οικογένειας Λουτσιάνο στους πολιτικούς κύκλους, όπου αργότερα χρησιμοποίησε τους πολιτικούς επετρέποντας του να έχει πολιτική προστασία για να συνεχίσει τις δραστηριότητές του. Ανέλαβε την οικογένεια Λουτσιάνο όταν συνελήφθη ο Λάκι Λουτσιάνο και κατά τη διάρκεια της εξουσίας του επέκτεινε τις δραστηριότητες της συμμορίας σε εγκλήματα λευκού κολάρου. Αποφάσισε να παραιτηθεί από την ηγεσία όταν ο Βίτο Τζενοβέζε επέστρεψε από την Ιταλία. Ο Φρανκ Κοστέλο αποσύρθηκε από τον τρόπο ζωής του γκάνγκστερ και πέθανε ειρηνικά το 1973.

Κάρλο Γκαμπίνο

Ο Κάρλο Γκαμπίνο ήταν ένας ισχυρός γκάνγκστερ στην Αμερική. Από το 1961 μέχρι που πέθανε το 1976, ήταν γνωστό ότι ήταν πολύ χαμηλού προφίλ. Ο Γκαμπίνο γεννήθηκε στο Παλέρμο της Σικελίας, αλλά μετακόμισε στις Ηνωμένες Πολιτείες σε ηλικία 21 ετών. Μέσω των συγγενών του, των Καστελάνο, εντάχθηκε στην οικογένεια Μασερία, με τον Λάκι Λουτσιάνο να είναι ο προϊστάμενος στην οικογένεια Μασερία, ο Γκαμπίνο δούλεψε για αυτόν. Αφού ο Λουτσιάνο σκότωσε τον Μασερία, ο Λουτσιάνο έγινε αφεντικό και ο Γκαμπίνο στάλθηκε από τον Λουτσιάνο στην οικογένεια Σκαλίζι. Αργότερα ο Σκαλίζι αποχώρησε από την ηγεσία του και ο Βιντζέντσο Μανγκάνο έγινε αφεντικό μέχρι το 1951, όταν εξαφανίστηκε. Το πτώμα του δεν βρέθηκε ποτέ. Στη συνέχεια ο Γκαμπίνο ανέβηκε στη ηγεσία και να είναι το τελευταίο γνωστό αφεντικό που είχε τον πλήρη έλεγχο της Επιτροπής εκτός από τον Λουτσιάνο. Ο Γκαμπίνο ήταν γνωστό ότι είχε βγάλει την μαφία από το βούρκο και την κράτησε στο σκοτάδι και μακριά από τα μέσα ενημέρωσης.

Στη λαϊκή κουλτούρα

Οι συμμορίες αποτελούν εδώ και καιρό αντικείμενο κινηματογραφικών ταινιών. Στην πραγματικότητα, η πρώτη ταινία μεγάλου μήκους που είχε παραχθεί ποτέ ήταν η ιστορία της συμμορίας Κέλλι (1906), μια αυστραλιανή παραγωγή που ανίχνευσε τη ζωή του παράνομου Νεντ Κέλλι (1855-1880). Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επηρεάσει βαθιά το είδος, αλλά άλλοι πολιτισμοί έχουν συνεισφέρει σημαντικές και συχνά εξαιρετικές γκανγκστερικές ταινίες.

Ηνωμένες Πολιτείες

Η κλασική γκανγκστερική ταινία κατατάσσεται στη Δύση ως μία από τις πιο επιτυχημένες δημιουργίες της αμερικανικής κινηματογραφικής βιομηχανίας. Η «κλασική» μορφή της, που σπάνια παράγεται τα τελευταία χρόνια, αναφέρεται σε έναν γκάνγκστερ που δουλεύει μέσα στην επιχείρησή του, έως ότου ο οργανισμός του καταρρεύσει ενώ βρίσκεται στο αποκορύφωμα των δυνάμεών του. Αν και το τέλος παρουσιάζεται ως ηθικό αποτέλεσμα, συνήθως θεωρείται όχι μόνο από μια τυχαία αποτυχία. Ο γκάνγκστερ είναι συνήθως σκληρός, αν και μερικές φορές μοναχικός και καταθλιπτικός, και η κοσμική του σοφία και η παραβίαση των κοινωνικών κανόνων έχει έντονη επιρροή, ιδιαίτερα στους εφήβους. Πολλοί πραγματικοί γκάνγκστερ έχουν απεικονιστεί στην λαϊκή κουλτούρα των Ηνωμένων Πολιτειών. Κάποιοι παρουσιάζονται με ελαφρώς ωραιοποιημένο τρόπο. Άλλοι, όπως ο Νικοντέμο Σκάρφο απεικονίζονται ως ιδιαίτερα βίαιοι και επικίνδυνοι άντρες.

Ο Έντουαρντ Τζ. Ρόμπινσον, ο οποίος πρωταγωνίστησε σε αρκετές αμερικανικές γκανγκστερικές ταινίες.

Η στερεοτυπική εικόνα και ο μύθος του αμερικανικού γκάνγκστερ συνδέεται στενά με το οργανωμένο έγκλημα κατά την εποχή της απαγόρευσης της δεκαετίας του 1920 και του 1930.

Τα έτη 1931 και 1932 κυκλοφόρησαν τρεις κλασικές ταινίες: Ο Άρχων του Εγκλήματος (Little Caesar) της Warner Bros. και Ο Δημόσιος Κίνδυνος (The Public Enemy), με πρωταγωνιστές τον Έντουαρντ Τζ. Ρόμπινσον και Τζέιμς Κάγκνεϊ αντίστοιχα, ενώ ο Σημαδεμένος (Scarface) του Χάουαρντ Χιουζ με πρωταγωνιστή τον Πολ Μιούνι, προσέφερε μια σκοτεινή ψυχολογική ανάλυση ενός πλασματικού Αλ Καπόνε.

Αυτές οι ταινίες καταγράφουν τη γρήγορη άνοδο, και εξίσου γρήγορη πτώση, τριών νεαρών, σκληρών εγκληματιών, και αντιπροσωπεύουν το είδος στην καθαρότερη μορφή του προτού η κοινωνική πίεση το αναγκάσει να αλλάξει και να εξελιχθεί. Αν και ο γκάνγκστερ σε κάθε ταινία αντιμετώπιζει μια βίαιη πτώση που είχε σχεδιαστεί για να υπενθυμίζει στους θεατές τις συνέπειες του εγκλήματος, το κοινό ήταν συχνά σε θέση να ταυτιστεί με τον χαρισματικό αντι-ήρωα. Εκείνοι που επάσχαν από κατάθλιψη μπόρεσαν να συσχετιστούν με τον χαρακτήρα του γκάνγκστερ που εργάστηκε σκληρά για να κερδίσει τη θέση και την επιτυχία του στον κόσμο, μόνο για να τα χάσει όλα στο τέλος.

Βιβλιογραφία

• Abadinsky, Howard (2009). Organized Crime. Cengage Learning. ISBN 978-0-495-59966-1. 
• Block, Lawrence (2004). Gangsters, swindlers, killers, and thieves: the lives and crimes of fifty American villains. Oxford University Press. σελ. 85. ISBN 0-19-516952-2. 
• Borrell, Clive· Cashinella, Brian (1975). Crime in Britain today. Routledge. ISBN 0-7100-8232-0. 
• «Colombia - Transnational Issues». CIA World Factbook. CIA. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαΐου 2009. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2011. 
• Cook, Colleen W. (2007). «Mexico's Drug Cartels» (PDF). CRS Report for Congress. Congressional Research Service. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 11 Μαΐου 2009. Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2009. 
• Corkill, Edan (2011-11-06). «Ex-Tokyo cop speaks out on a life fighting gangs — and what you can do». Japan Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-11-23. https://web.archive.org/web/20111123220653/http://www.japantimes.co.jp/text/fl20111106x1.html. Ανακτήθηκε στις 2011-11-26. 
• «Field Listing – Illicit drugs (by country)». CIA. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Δεκεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2011. 
• Glenny, Misha (2008). McMafia: A Journey Through the Global Criminal Underworld. New York: Alfred A. Knopf. ISBN 978-1-4000-9512-4. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015. 
• Gugliotta, Guy· Leen, Jeff (2011). Kings of Cocaine: Inside the Medellín Cartel - An Astonishing True Story of Murder, Money and International Corruption. Garrett County Press. ISBN 978-1-891053-34-4. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015. 
• Hagedorn, John (2003). «Gangs (references)». Encyclopedia of Community. SAGE Publications, Inc. σελίδες 517–522. ISBN 978-0-7619-2598-9. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαρτίου 2007. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2008. 
• «High U.S. cocaine cost shows drug war working: Mexico». Reuters. 2007-09-14. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2008-12-04. https://web.archive.org/web/20081204232646/https://www.reuters.com/article/domesticNews/idUSN1422771920070914. Ανακτήθηκε στις 2009-04-01. 
• Jacobson, Robert (2005). Illegal Drugs: America's Anguish. Thomson Gale. ISBN 1-4144-0419-0. 
• Klebnikov, Paul (2001). Godfather of the Kremlin: The Decline of Russia in the Age of Gangster Capitalism. Houghton Mifflin Harcourt. ISBN 0-15-601330-4. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015. 
• Kontos, Louis· Brotherton, David· Barrios, Luis (2003). Gangs and society: alternative perspectives. Columbia University Press. ISBN 0-231-12141-5. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015. 
• Lyman, Michael D.· Potter, Gary W. (2010). Drugs in Society: Causes, Concepts and Control. Elsevier. ISBN 978-1-4377-4450-7. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015. 
• Mallory, Stephen L. (2007). Understanding Organized Crime. Jones & Bartlett Learning. ISBN 978-0-7637-4108-2. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015. 
• Newark, Tim (2010). Lucky Luciano: the real and the fake gangster. Macmillan. ISBN 978-0-312-60182-9. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015. 
• Sardell, Jason (2009). «Economic Origins of the Mafia and Patronage System in Sicily» (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 20 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2011. 
• Schwirtz, Michael (2008-07-29). «Vory v Zakone has hallowed place in Russian criminal lore». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-09-10. https://web.archive.org/web/20200910104410/https://www.nytimes.com/?page=2. Ανακτήθηκε στις 2011-11-26. 
• Shalamov, Varlam (1998). «Bitch War». Essays on Criminal World (στα Ρωσικά). Vagrius and Khudozhestvennaya Literatura. ISBN 5-280-03163-1. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2011. 
• Stojarová, Věra (2007). «Organized Crime in the Western Balkans». HUMSEC Journal (1): 91–119. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-03-19. https://web.archive.org/web/20120319224518/http://www.humsec.eu/cms/fileadmin/user_upload/humsec/Journal/Stojarova_Organized_Crime_in_the_Western_Balkans.pdf. Ανακτήθηκε στις 2011-11-24. 
• Taylor, Terrance, J. (14 Δεκεμβρίου 2009). «Gangs, Peers, and Co-Offending». Oxford Bibliographies Online. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2011. 
• Ter Haar, B. J. (2000). Ritual & mythology of the Chinese triads: creating an identity. BRILL. ISBN 90-04-11944-2. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015. 
• «UltraGangsteret Shqiptar». Lindja (στα Αλβανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουνίου 2012. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2011. 
• «The Rise and rise of the Russian mafia». BBC News. 21 Νοεμβρίου 1998. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Φεβρουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2011. 
• Whiting, Robert (2000). Tokyo Underworld: The Fast Times and Hard Life of an American Gangster in Japan. Random House Digital, Inc. ISBN 0-375-72489-3. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015. 
• Wright, Alan (2006). Organised crime. Taylor & Francis US. ISBN 1-84392-140-5. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015. 
• Baker, T. Lindsay (2011). Gangster Tour of Texas. Texas A&M University Press. ISBN 978-1-60344-258-9. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015. 
• Cohen, Rich (1999). Tough Jews: Fathers, Sons, and Gangster Dreams. Random House Digital, Inc. ISBN 0-375-70547-3. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015. 
• English, T. J. (2006). Paddy Whacked: The Untold Story of the Irish American Gangster. HarperCollins. ISBN 0-06-059003-3. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015. 
• Fried, Albert (1980). The rise and fall of the Jewish gangster in America. Columbia University Press. ISBN 0-231-09683-6. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015. 
• Gardaphé, Fred L. (2006). From wiseguys to wise men: the gangster and Italian American masculinities. CRC Press. ISBN 0-415-94648-4. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015. 
• Hendley, Nate (2007). Bonnie and Clyde: a biography. Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-313-33871-7. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015. 
• Iorizzo, Luciano J. (2003). Al Capone: a biography. Greenwood Publishing Group. ISBN 0-313-32317-8. 
• «Mob Life: Gangster Kings of Crime — slideshow». Life magazine. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Νοεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2011. 
• Theoharis, Athan G. (1999). The FBI: a comprehensive reference guide. Greenwood Publishing Group. ISBN 0-89774-991-X. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015. 
• Thrasher, Frederic Milton, 1892-1962. (1936). «Chicago's gangland 1923-1926». Chicago: University of Chicago Press. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2011. 
• «Tongs and Street Gangs». MafiaNJ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2011. 
• Toplin, Robert B. (1996). History by Hollywood: The Use and Abuse of the American Past. Urbana, IL: University of Illinois. ISBN 0-252-06536-0. 
• Anastasia, George· Macnow, Glen· Pistone, Joe (2011). The Ultimate Book of Gangster Movies: Featuring the 100 Greatest Gangster Films of All Time. Running Press. ISBN 978-0-7624-4154-9. 
• Beeton, Sue (2005). Film-induced tourism. Channel View Publications. σελ. 62. ISBN 1-84541-014-9. 
• Casillo, Robert (2006). Gangster priest: the Italian American cinema of Martin Scorsese. University of Toronto Press. ISBN 0-8020-9403-1. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015. 
• Choi, Jinhee (2010). The South Korean film renaissance: local hitmakers, global provocateurs. Wesleyan University Press. ISBN 978-0-8195-6940-0. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015. 
• «City of God». Box Office Mojo. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2011. 
• Ebert, Roger (24 Ιανουαρίου 2003). «City of God». Chicago Sun Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2011. 
• Hark, Ina Rae (2007). American cinema of the 1930s: themes and variations. Rutgers University Press. ISBN 978-0-8135-4082-5. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015. 
• Hoppenstand, Gary (1987). «Gangster Formula». In search of the paper tiger: a sociological perspective of myth, formula, and the mystery genre in the entertainment print mass medium. Popular Press. ISBN 0-87972-356-4. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015. 
• Kaplan, David E.· Dubro, Alec (2003). Yakuza: Japan's criminal underworld. University of California Press. ISBN 0-520-21562-1. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015. 
• Kenna, Laura Cook (2007). Dangerous men, dangerous media: Constructing ethnicity, race, and media's impact through the gangster image, 1959--2007. The George Washington University. ISBN 978-0-549-32685-4. 
• McCarty, John (2004). Bullets over Hollywood: the American gangster picture from the silents to The Sopranos. Da Capo Press. ISBN 0-306-81301-7. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015. 
• Munby, Jonathan (1999). Public enemies, public heroes: screening the gangster from Little Caesar to Touch of Evil. University of Chicago Press. ISBN 0-226-55033-8. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015. 
• Nochimson, Martha (2007). Dying to belong: gangster movies in Hollywood and Hong Kong. Wiley-Blackwell. ISBN 978-1-4051-6371-2. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015. 
• Nochimson, Martha P. (2011). World on Film: An Introduction. John Wiley & Sons. ISBN 978-1-4443-5833-9. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015. 
• Reiber, Beth (2011). Frommer's Hong Kong. John Wiley & Sons. ISBN 978-0-470-87633-6. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015. 
• Rubin, Rachel (2000). Jewish gangsters of modern literature. University of Illinois Press. ISBN 0-252-02539-3. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015. 
• Ruth, David E. (1996). Inventing the public enemy: the gangster in American culture, 1918–1934. University of Chicago Press. ISBN 0-226-73218-5. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015. 
• Shadoian, Jack (2003). Dreams & dead ends: the American gangster film. Oxford University Press. ISBN 0-19-514292-6. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2015. 
• «Soy un Delincuente». Allmovie. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2011. 
• Talbot, Daniel (1975). Film: an anthology. University of California Press.