Μεσκλά Χανίων
Συντεταγμένες: 35°24′6.502″N 23°57′15.919″E / 35.40180611°N 23.95442194°E
Τα Μεσκλά είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητας του δήμου Πλατανιά στην περιφερειακή ενότητα Χανίων της Κρήτης. Ανήκε στην Επαρχία Κυδωνίας. Είναι κτισμένα σε υψόμετρο 200 μέτρων, στους βόρειους πρόποδες των Λευκών Ορέων, σε ένα πλάτωμα της κοιλάδας του ποταμού Κερίτη. Απέχει 21 χιλιόμετρα από τα Χανιά και 4 χιλιόμετρα από το χωριό Φουρνές.
| Μεσκλά | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Κρήτης |
| Περιφερειακή Ενότητα | Χανίων |
| Δήμος | Πλατανιά |
| Δημοτική Ενότητα | Μουσούρων |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Κρήτη |
| Νομός | Χανίων |
| Υψόμετρο | 200 |
Ιστορικά στοιχεία Επεξεργασία
Στην περιοχή του χωριού σώζονται κυκλώπεια τείχη και οικίες λαξευτές στους βράχους. Στη θέση Ελληνικό, νότια του χωριού, υπάρχουν ερείπια φρουρίου της κλασσικής εποχής και στη θέση Βυσαλόπορος τα ερείπια κλασικού οικισμού.[1] Το όνομα της αρχαίας πόλης που βρισκόταν στη θέση του χωριού δεν είναι γνωστό. Οι περιηγητές Πάσλεϊ και Δέφνερ πιστεύουν ότι εκεί βρισκόταν η αρχαία Ριζηνία, αλλά στις αρχές του 20ού αιώνα τα ερείπια της Ριζηνίας ανακαλύφθηκαν στην Πατέλλα του Πρινιά. Ο Paul Faure θεωρεί ότι ήταν η αρχαία πόλη Κεραία, όπως δείχνει το όνομα του ποταμού Κερίτης που πηγάζει εκεί.[2]
Το χωριό είναι γνωστό για το ρόλο που είχε στην Επανάσταση του Καντανολέου το 1527, όταν ήταν έδρα της καγκελαρίας των επαναστατών. Μετά την κατάπνιξη της επανάστασης και το θάνατο του Καντανολέου και των συντρόφων του, οι Ενετοί μοίρασαν τα ζώα και τα πράγματα των κατοίκων στους στρατιώτες, ενώ στα βουνά γύρω από τα Μεσκλά κρέμασαν 200 επαναστάτες. Μετά έκαψαν τα Μεσκλά, με αποτέλεσμα το χωριό να μην αναφέρεται στις ενετικές απογραφές του τέλους του 16ου και του 17ου αιώνα. Το χωριό κατοικήθηκε ξανά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Στην αιγυπτιακή απογραφή του 1834 είχε 82 χριστιανικές οικογένειες και 3 τουρκικές.[2] Το χωριό καταστράφηκε άλλη μια φορά, κατά την επανάσταση του 1866, καθώς ήταν μαζί με τη Ζούρβα έδρα της επαναστατικής συνέλευσης υπό τον Ζυμβρακάκη.[3]
Την 11η Ιανουαρίου του 1944, σημειώθηκε στα Μεσκλά συμπλοκή ανάμεσα σε αντάρτες του ΕΛΑΣ και στρατιώτες των γερμανικών δυνάμεων Κατοχής, που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 8 Γερμανών[4][5].
Απογραφές πληθυσμού Επεξεργασία
Πορεία πληθυσμού σύμφωνα με τις απογραφές:[2]
| Απογραφή | 1900 | 1920 | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός | 617 | 569 | 619 | 826 | 628 | 704 | 600 | 540 | 527 | 425 | 333 |
Σημεία ενδιαφέροντος Επεξεργασία
Στο χωριό βρίσκεται ο ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, ο οποίος χρονολογείται τουλάχιστον από τον 14ο αιώνα. Ο ναός έχει μικρές διαστάσεις και είναι μια μονόχωρη καμαρόσκεπη εκκλησία στην οποία προστέθηκε σε μεταγενέστερη χρονολογία νάρθηκας.
Ο ναός στο εσωτερικό του σώζει βυζαντινές τοιχογραφίες, οι οποίες σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή είναι έργο των Θεόδωρου Δανιήλ και του ανιψιού του Βενέρη του 1303 και ότι η χρηματοδότηση του έργου έγινε από τον μοναχό Λεόντιο Χωσάκη. Στον νάρθηκα υπάρχει χάραγμα με την χρονολογία 1349.[6]
Ο ναός της Σύλληψης της Παναγίας είναι κτισμένος στη θέση παλαιότερου ναού και σώζονται ακόμη τα παλιά ψηφιδωτά. Ο ναός βρίσκεται μπροστά από νεότερο ναό.[7]
Ο νερόμυλος του χωριού έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο.[8]
Δείτε επίσης Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ ΥΑ 21220/10-8-1967 - ΦΕΚ 527/Β/24-8-1967 Αρχειοθετήθηκε 2021-09-19 στο Wayback Machine. Διαρκής κατάλογος κηρυγμένων αρχαιολογικών χώρων και μνημείων
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Σπανάκης, Στέργιος (1993). Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων, τόμος Β. Ηράκλειο: Γραφικές Τέχνες Γ. Δετοράκης. σελίδες 532–3.
- ↑ Χανιώτικες μαδάρες: Κρητική εμπειρία Το Βήμα 09/12/2012
- ↑ Μπίβορ, Άντονυ (2004). Κρήτη. Η μάχη και η Αντίσταση. Αθήνα: Εκδόσεις Γκοβόστη. σελ. 432.
- ↑ Περακάκη, Νίκου Μαν. (1978). Ήρωες και Μάρτυρες. Συνέχεια Εθνικής Αντίστασης 1940 - 1945. Αθήνα: Μυλοπόταμος. σελ. 231.
- ↑ «Ναός Μεταμόρφωσης Σωτήρα στα Μεσκλά Κυδωνίας». odysseus.culture.gr. Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Σεπτεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2021.
- ↑ «Εκκλησία της Σύλληψης της Θεοτόκου». www.crete.tournet.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2021.
- ↑ «ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/2468/60750/18-11-1993 - ΦΕΚ 900/Β/13-12-1993». listedmonuments.culture.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2021.[νεκρός σύνδεσμος]