Μιμάρ Σινάν
Ο Μιμάρ Σινάν[4] (29 Μαΐου 1489 Ağırnas/Άγιοι Ανάργυροι Καππαδοκίας, κατ' άλλους[5] Καισάρεια – 17 Ιουλίου 1588 Κωνσταντινούπολη) ήταν σημαντικός Οθωμανός αρχιτέκτονας, ελληνικής[6] (Ιωσήφ Δογάνογλου) ή κατ' άλλους αρμενικής[7][8] καταγωγής και ανήκε στο σώμα των Γενίτσαρων. Σύμφωνα με τον Robert Mantran [9] (καθηγητής της Ιστορίας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στο Πανεπιστήμιο της Προβηγκίας) ο Σινάν ανήκε σε καθαρά Τουρκική οικογένεια από την περιοχή της Καισαρείας. Θεωρείται πως επέφερε σημαντικές καινοτομίες τόσο στην κοσμική όσο και τη θρησκευτική αρχιτεκτονική της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και γενικότερα του ισλαμικού κόσμου. Χάρις στη μακροβιότητα και το εξαιρετικό ταλέντο του υπήρξε προϊστάμενος αρχιτέκτων των σουλτάνων Σελίμ Α΄, Σουλεϊμάν Α΄, Σελίμ Β΄ και Μουράτ Γ΄.
| Μιμάρ Σινάν | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Mimar Sinan (Τουρκικά) και قوجه معمار سنان آغا (Αραβικά) |
| Γέννηση | 1490 (περίπου)[1] Άγιοι Ανάργυροι Καππαδοκίας[2] |
| Θάνατος | 17 Ιουλίου 1588[2] Κωνσταντινούπολη[2] |
| Τόπος ταφής | Κωνσταντινούπολη |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | οθωμανικά Τουρκικά[3] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | αρχιτέκτονας |
| Αξιοσημείωτο έργο | Τζαμί Φερχάντ Πασά Τζαμί Μπάνια Μπασί Τέμενος Σεχζάντε Τέμενος Σουλεϊμανιγιέ Τέμενος Σελιμιγιέ Γέφυρα του Μεχμέτ Πασά Σοκόλοβιτς Στάρι Μοστ |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Fatma Nur |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | chief Ottoman imperial architect |
| Υπογραφή | |
 | |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Βίος
ΕπεξεργασίαΣύμφωνα με την επικρατούσα άποψη ο Σινάν, που το χριστιανικό του όνομα ήταν Ιωσήφ, ήταν γιος Ελλήνων της Καππαδοκίας ή εναλλακτικά Αρμένων γονέων.[10] Ο τόπος γέννησης του Σινάν, οι Άγιοι Ανάργυροι, ήταν ένα ελληνικό χωριό χωρίς Αρμένιους κατοίκους, γεγονός που δίνει μεγαλύτερη πίστη στη θεωρία ότι ήταν ελληνικής καταγωγής.[11] Επιπλέον, πριν οι Έλληνες εκκενώσουν το χωριό, μια ελληνική Καππαδοκική οικογένεια από το χωριό με το όνομα Ταστσιόγλου είχε διεκδικήσει τον Σινάν ως μέλος της δικής τους οικογένειας.[11]
Ο πατέρας του Χρήστος ασκούσε το επάγγελμα του λιθοξόου και του ξυλουργού και συνήθιζε να παίρνει μαζί του το γιο του στη δουλειά. Εκεί ο νεαρός Σινάν επισκεπτόταν και μελετούσε με αμείωτο ενδιαφέρον τα σελτζουκικά μνημεία. Στο πλαίσιο του παιδομαζώματος προικισμένων Χριστιανών, ο Σινάν βρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη, όπου διδάχτηκε στο Παλάτι, στον Ιππόδρομο,[12] υπό την καθοδήγηση του Μεγάλου Βεζύρη Πάργαλη Ιμπραήμ Πασά.[13]
Αργότερα έγινε δεκτός στη στρατιωτική σχολή και έτσι άρχισε την καριέρα του ως στρατιωτικός, διοικητής του ιππικού και μηχανικός του στρατού. Συμμετέχοντας στις εκστρατείες του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς, απέδειξε τις εξαιρετικές του τεχνικές ικανότητες και τη δεξιοτεχνία του, αφού με μεγάλη επιτυχία ανέγειρε κάστρα, γέφυρες και στρατιωτικές οχυρώσεις.[14] Εν γένει η στρατιωτική σταδιοδρομία του πρόσφερε το υπόβαθρο της γνώσης αρχιτεκτονημάτων μνημειακού χαρακτήρα, πηγές έμπνευσης για τις δικές του μεταγενέστερες κατασκευές. Το 1538 αναδείχθηκε πρώτος αυτοκρατορικός αρχιτέκτονας.
Πέθανε τον Ιούλιο του 1588 στην Κωνσταντινούπολη και τάφηκε στη βορειοδυτική άκρη του τζαμιού του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς.[15]
Έργο
Επεξεργασία
Τα κτίσματα που σχεδίασε και επέβλεψε κατασκευαστικά ο Σινάν τα επόμενα 45 χρόνια είναι εντυπωσιακά. Στα 334 έργα που του αποδίδονται, περιλαμβάνονται 81 δημόσια τεμένη για την προσευχή της Παρασκευής, 50 μικρότερα τεμένη, 55 σχολεία, 34 ανάκτορα, 33 δημόσια λουτρά, 19 μαυσωλεία, 16 πτωχοκομεία, 7 ιεροδιδασκαλεία, 12 πανδοχεία, νοσοκομεία, γέφυρες, κρήνες, συντριβάνια, υδραγωγεία, υδραυλικά συστήματα, και άλλα[16]. Όσα απ’ αυτά σώζονται, διακρίνονται για το υψηλό επίπεδο σχεδιασμού τους, την άψογη εκτέλεσή τους, και την πλούσια διακόσμηση με πλακίδια στους τοίχους τους[17]. Στο σύνολο του έργου του, τού αποδίδονται πάνω από εκατό σχέδια κτηρίων, από τα οποία ελάχιστα είχε δει, καθώς φέρεται ότι αγνοούσε οικοδομήματα ελάσσονος σημασίας[18].
Ο Σινάν έλεγε ότι το Τέμενος του Σεχζαντέ ήταν έργο του ως μαθητευόμενου, το Τέμενος του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς (Σουλεϊμανιγιέ Τζαμί) στην Κωνσταντινούπολη ήταν έργο του ως εργάτη ενώ το Τέμενος Σελιμιγιέ στην Αδριανούπολη έργο του ως μάστορα [9]. Σύμφωνα με την αυτοβιογραφία του Tezkiretü’l Bünyan[19], ως αριστούργημά του θεωρούσε το Τέμενος Σελιμιγιέ στην Αδριανούπολη, που κτίστηκε μεταξύ 1569 και 1575 και αποτελούσε πρόκληση για τον Σινάν, καθώς οι χριστιανοί αρχιτέκτονες θεωρούσαν πως δεν μπορεί να κτιστεί θόλος μεγαλύτερος από εκείνον της χιλιετούς Αγίας Σοφίας. Όταν το έργο τελείωσε, ο Σινάν, σε ηλικία 80 περίπου ετών, ισχυρίστηκε πως ήταν ο μεγαλύτερος θόλος στον κόσμο. Μετρημένος από το έδαφος ο θόλος είναι κοντύτερος από εκείνον της Αγίας Σοφίας. Μετρημένος από τη βάση του ωστόσο είναι υψηλότερος και κατά μισό περίπου μέτρο μεγαλύτερος σε διάμετρο.
Εντούτοις, ως κορυφαία δημιουργία και το ωραιότερο έργο του Σινάν θεωρείται από πολλούς μελετητές το Τέμενος του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς στην Κωνσταντινούπολη (1550 -1557), που είναι βασισμένο στο σχέδιο της Αγίας Σοφίας και είναι το μεγαλύτερο τέμενος που κτίστηκε ποτέ στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Πέραν του αριστουργήματός του, άλλα σημαντικά έργα του είναι το Τέμενος Σεχσαντέ, το Αζαπκαπί Σοκουλλού, το Σύμπλεγμα Κιλίτς Αλή Πασά (που χτίστηκε προς τιμήν του Μέγα Ναυάρχου του οθωμανικού στόλου Κιλίτζ Αλή Πασά), η γέφυρα του Μεχμέτ Πασά Σοκόλοβιτς, το Τέμενος Σοκολού Μεχμέτ Πασά και το Τέμενος Κουρσούμ, ή Τέμενος Οσμάν Σαχ, στα Τρίκαλα.
Σημειώσεις - παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 Άντριου Μπελ: «Encyclopædia Britannica». (Βρετανικά αγγλικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα. Encyclopædia Britannica Inc.. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2017.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Sinan. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2022.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 121305238. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ Μιμάρ Σινάν («Αρχιτέκτων Σινάν») ή Μιμάρ Κοτσά Σινάν («ο Μεγάλος Αρχιτέκτων Σινάν»). Βλ. Encyclopædia Britannica Article: Sinan
- ↑ Σοφίας Ν. Σφυρόερα, Κωνσταντινούπολη, Πόλη της Ιστορίας, Αθήνα 2006, ISBN 960-442-233-2, σελ. 179
- ↑ λήμμα "Sinan" στο *Bosworth, C.E, Van Donel, E., Heinrichs, W.P., Pellat, Ch. (1991). The Encyclopedia of Islam, Vol. 9, E.J. Brill, Leiden, σελ. 629
- ↑ Bruce Allsopp.«A modern theory of architecture» стр 102 Издатель Routledge, 1981г. ISBN 0-7100-0950-X, ISBN 978-0-7100-0950-0 p73 What was begun under Constantine and achieved under Justinian in Hagia Sophia reached its ultimate fulfilment in the work of the Armenian janissary(under the Turkish Sultanate) Sinan the Great(1489-1588)
- ↑ «Will Sinan's Armenian Origin Finally Be Publicly Acknowledged?». Armenian Reporter. 2001-02-24. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-08-08. https://web.archive.org/web/20140808120123/http://www.highbeam.com/doc/1P1-79126052.html. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2007.
- ↑ 9,0 9,1 Mantran Robert (Μετάφραση Γιάννης Αγγέλου) (2008). Η καθημερινή ζωή στην Κωνσταντινούπολη τον αιώνα του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς (3η έκδοση). Ιπποκράτους 8 - Αθήνα: Εκδόσεις Δημ. Ν. Παπαδήμα. σελ. 302. ISBN 978-960-206-205-0.
- ↑ "Sinan." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica, 2011. Sinan.
- ↑ 11,0 11,1 Kuban, Doğan (1997). Sinan's Art and Selimiye (στα Αγγλικά). Economic and Social History Foundation. σελ. 29. ISBN 978-975-7306-30-6.
Konyalı reports that Ağırnas was a Greek village with no Armenian inhabitants, and that before the Greeks evacuated the village a Greek family named Taşçıoğlu had claimed Sinan as a member of their own family.
- ↑ Behcet Unsal 1970, Turkish Islamic Architecture. Seljuk to Ottoman, Academic Εditions, London, 93
- ↑ Επίσης Φρενκ Ιμπραήμ Πασάς, 27 Ιουνίου 1523 - 14 Μαρτίου 1536, εξισλαμισμένος Έλληνας από την Πάργα.
- ↑ Ο Behcet Unsal αναφέρει ότι στα ταξίδια του με το στρατό του Σελήμ Α΄ ήλθε σε επαφή με τα τουρκικά και περσικά θολωτά κτήρια του Τεμπρίζ και τα αραβουργήματα. Behcet Unsal 1970, 93
- ↑ Σύμφωνα με τον Goodwin πέθανε στην ηλικία των 97 ετών, από ατύχημα. Βλ. Goodwin G. 1971, σελ. 192.
- ↑ Behcet Unsal 1970, 93.
- ↑ Honour H. - Fleming I. 1998, Ιστορία της Τέχνης, μτφρ. Α. Παππάς, Υποδομή Αθήνα, 464.
- ↑ Goodwin G., A History of Ottoman Architecture, 1971, 192.
- ↑ Çelebi, Sai Mustafa 2004, Book Of Buildings: Tezkiretü'l Bünyan Ve Tezkiretü'l-Ebniye (Απομνημονεύματα του Σινάν του Αρχιτέκτονα). Koç Kültür Sanat Tanıtım, ISBN 975-296-017-0
Βιβλιογραφία
Επεξεργασία- Behcet Unsal 1970, Turkish Islamic Architecture. Seljuk to Ottoman, Academic Εditions, London.
- Honour H. - Fleming I. 1998, Ιστορία της Τέχνης, μτφρ. Α. Παππάς, Υποδομή Αθήνα.
- Goodwin G., A History of Ottoman Architecture, 1971.
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάνικα, λήμμα "Σινάν, Μιράρ", τόμ. 54, Εκδόσεις Πάπυρος, Αθήνα, 1996.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία
- Κατάλογος των έργων του Σινάν (Τουρκικά) (Ανακτήθηκε 30 Απριλίου 2011)
- Φωτογραφίες από την πόλη της Αδριανούπολης, με πολλές απεικονίσεις του τεμένους Σελιμίγιε (Τουρκικά), (Αγγλικά)
- Χάρτης και σύντομος οδηγός των έργων του Σινάν στην Κωνσταντινούπολη (Τουρκ.) (Ανακτήθηκε 30 Απριλίου 2011)
- Φωτογραφίες από τεμένη του Σινάν στην Κωνσταντινούπολη (Αγγλικά)
- Χάρτης για ορισμένα τεμένη του Σινάν στην Κωνσταντινούπολη (Αγγλικά)
- Ο μεγάλος αρχιτέκτονας του οθωμανικού τέμενους του 16ου αι. (Αγγλικά)
- Website on architecture of the Ottoman architect Sinan (Αγγλικά)