Μονή Παναγίας της Φανερωμένης

Η Μονή Παναγίας της Φανερωμένης είναι πρώην Ανδρώα Μονή της Ιεράς Μητροπόλεως Καλαβρύτων και Αιγιαλείας, η οποία έπαυσε την λειτουργία της κατά τις απαρχές της δεκαετίας του 1970.

Μονή Παναγίας της Φανερωμένης
Είδος	μοναστήρι
Γεωγραφικές συντεταγμένες	37°53′10″N 22°0′2″E
Θρήσκευμα	Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία
Θρησκευτική υπαγωγή	Ιερά Μητρόπολις Καλαβρύτων και Αιγιαλείας
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Καλαβρύτων
Τοποθεσία	Αροανία Αχαΐας
Χώρα	Ελλάδα
δεδομένα (π)

Είναι κτισμένη στην βόρεια πλευρά του βουνού "Μοναστήρι", σε υψόμετρο 1.000 μέτρων περίπου και σε απόσταση 2 χιλιόμετρων δυτικά του χωριού Αροανία των Καλαβρύτων. Eξωτερικά η Μονή μοιάζει με φρούριο αφού περιβάλλεται από τείχος μήκους 33,50 μέτρων και πλάτους 25 μέτρων, που κτίστηκε στα τέλη του 17ου αιώνα.

Ιστορία

Η ακριβής χρονολογία ιδρύσεως της Μονής μας είναι άγνωστη. Η παράδοση θέλει την ίδρυσή της στα τέλη του 8ου αιώνα την ίδια εποχή που κατοικήθηκε για πρώτη φορά και το χωριό Αροανία, στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται και η Μονή. Σύμφωνα με επιγραφή που βρισκόταν στο υπέρθυρο που παλαιού καθολικού της Μονής και που σήμερα δεν σώζεται, ο συγκεκριμένος ναός άρα και το μοναστήρι κτίστηκε το 1616 με συνδρομή των μοναχών Τιμόθεου (Ηγουμένου) και Θεωνά. Ωστόσο γνωρίζουμε από κώδικα της Μονής των Αγίων Θεοδώρων που παλαιότερα υπήρξε μετόχι της Φανερωμένης, ότι το 1612 - 1613 ένας ευσεβής κάτοικος του γειτονικού χωριού Καμενιάνοι, αγόρασε στην Κωνσταντινούπολη ένα Τετραευάγγελο και το δώρισε στη Μονή της Φανερωμένης. Το γεγονός αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το 1616 έγινε ανακαίνιση ή αγιογράφηση του υπάρχοντος ναού ή ότι κτίστηκε νέος ναός στη θέση του παλαιού. Η Μονή άκμασε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας και κατάφερε να αποκτήσει μεγάλη ακίνητη περιουσία τόσο στα γύρω χωριά όσο και σε άλλες περιοχές όπως στην Ηλεία, στην Πάτρα, ακόμα και στην Κωνσταντινούπολη όπου διέθετε καταστήματα. Μάλιστα ολόκληρο το γειτονικό χωριό Αλέσταινα υπήρξε μετόχι της Μονής και ιδρύθηκε από εποίκους που έφεραν οι πατέρες της Μονής από την Ήπειρο προκειμένου να καλλιεργήσουν τα κτήματά της. Κατά την διάρκεια της επανάστασης χρησίμευσε ως κέντρο τροφοδοσίας και καταφύγιο για τους αγωνιστές που μάχονταν εναντίον των Τούρκων. Η Μονή υπέστη σοβαρές ζημιές κατά τις επιδρομές του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο μεταξύ των ετών 1825 και 1827. Το 1834 λόγω του μικρού αριθμού των μοναχών της, με διάταγμα του βασιλιά Όθωνα, η Μονή καταργήθηκε και η περιουσία της μοιράστηκε σε ακτήμονες αγρότες της γύρω περιοχής. Όσα κειμήλια της απέμειναν μεταφέρθηκαν στην Μονή των Αγίων Θεοδώρων. Έκτοτε αποτέλεσε κατά διαστήματα καταφύγιο για διάφορους μοναχούς που την εγκατέλειψαν οριστικά στις αρχές της δεκαετίας του 1970.

Σήμερα

Σήμερα τα περισσότερα κτήρια που βρίσκονταν εντός του περιβόλου της Μονής έχουν καταρρεύσει. Το μόνο κτήριο που σώζεται σε σχετικά καλή κατάσταση είναι ένα πυργοειδές κτίσμα στην βορειοδυτική γωνία του μοναστηριού που χρησίμευε ως κατοικία μοναχών. Το παλιό τρίκλητο καθολικό της Μονής διαστάσεων 15 x 6,3 μέτρα κατέρρευσε το 1922. Στη θέση του κτίστηκε το 1928 ένας νέος μονόχωρος ναός διαστάσεων 12 x 6 μέτρα με ένα απλό ξύλινο τέμπλο στο οποίο έχει τοποθετηθεί η νέα εικόνα της Παναγίας της Φανερωμένης που αγιογραφήθηκε το 1925 στο Μεσολόγγι.

Η Μονή εορτάζει την Παρασκευή της Διακαινησίμου και στις 23 Αυγούστου.

Πηγές

• Μοναχού Μαξίμου Ιβηρίτου (Νικολοπούλου), Προσκυνητάριο της Ιεράς Μονής Παναγίας Φανερωμένης Αροανίας Καλαβρύτων, Έκδοσις του «Ιδρύματος Προασπίσεως Ηθικών και Πνευματικών Αξιών», Άγιον Όρος 2006
• Γεώργιος Παπανδρέου, Ιστορία των Καλαβρύτων, επιμέλεια: Δημήτρης Σ. Αβραμίδης, Έκδοση της Κοινωφελούς Δημοτικής Επιχείρησης Πολιτιστικής και Κοινωνικής Ανάπτυξης και Ποιότητας Ζωής Δήμου Καλαβρύτων (ΔΕΠΑΠΟΖ), Καλάβρυτα 2011, Δεύτερη Έκδοση. ISBN 978-960-89356-3-1 (α' έκδοση: 1928)
• Παπανδρέου, Γεώργιος (1906). Καλαβρυτινή επετηρίς: ήτοι πραγματεία περί της ιστορικής των Καλαβρύτων επαρχίας. Αθήνα: Μιχαήλ Ι. Σαλιβέρος. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Τουριστικός οδηγός Νομού Αχαΐας - Μοναστήρια, nea.gr. Ανακτήθηκε από το αρχειοθετημένο πρωτότυπο: 02/10/2016.