Βικιπαίδεια

Μοναστήρι του Νταβίντ Γκαρέτζα

μοναστηριακό συγκρότημα στη Γεωργία - Αζερμπαϊτζάν

Συντεταγμένες: 41°26′51.158″N 45°22′34.885″E / 41.44754389°N 45.37635694°E / 41.44754389; 45.37635694

Το Μοναστήρι του Νταβίντ Γκαρέτζα ( γεωργιανά: დავითგარეჯის სამონასტრო კომპლექსი) είναι ένα μοναστηριακό συγκρότημα της Γεωργιανής Ορθόδοξης Εκκλησίας που βρίσκεται στο μχάρε Καχέτι στην Ανατολική Γεωργία, στις ημιέρημες πλαγιές του όρους Γκαρέτζα, περίπου 60-70 χλμ. νοτιοανατολικά της Τιφλίδας. Το συγκρότημα περιλαμβάνει 19 Μεσαιωνικά μοναστήρια, 5.000 μοναστικά οικήματα, εκκλησίες, παρεκκλήσια, τραπεζαρίες και άλλες δομές.[1] Οι περισσότερες από τις δομές είναι λαξευμένες στα βράχια.

Μοναστήρι του Νταβίντ Γκαρέτζα
დავითგარეჯა και Keşikçidağ
Το πρώτο μοναστήρι του συγκροτήματος, η Λαύρα του Νταβίντ
Χάρτης
Είδοςcave monastery
Γεωγραφικές συντεταγμένες41°26′51″N 45°22′35″E
ΘρήσκευμαΓεωργιανή Ορθόδοξη Εκκλησία
Διοικητική υπαγωγήΚαχετία
ΤοποθεσίαΜικρός Καύκασος
ΧώραΓεωργία και Αζερμπαϊτζάν
Έναρξη κατασκευής6ος αιώνας
ΠροστασίαΠολιτισμικά Μνημεία Εθνικής Σημασίας της Γεωργίας και ενδεικτικός κατάλογος Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς (από 2007)
Commons page Πολυμέσα
δεδομένα (π)
Το μοναστήρι του Νταβίντ Γκαρέτζα
Μοναστήρι του Ουντάμπνο
Μοναστήρι του Νατλισμτσεμέλι
Μοναστικά σπήλαια
Η θέα από τη Μονή
Οχυρωματικές δομές και πύργοι
Κτίρια του συγκροτήματος
Σπήλαια του μοναστηριού
Σπήλαια του Ουντάμπνο

Ένα μέρος του συγκροτήματος βρίσκεται στο ραγιόν Αγκστάφα του Αζερμπαϊτζάν και έχει γίνει αντικείμενο συνοριακής διαφοράς μεταξύ της Γεωργίας και του Αζερμπαϊτζάν. [2]

Η περιοχή αποτελεί σημαντικό βιότοπο στον οποίο ζουν αρκετά προστατευόμενα είδη ζώων, και τοποθεσία μεγάλης ιστορικής-αρχαιολογικής αξίας όπου βρίσκονται τεκμήρια για τους παλαιότερους ανθρώπινους οικισμούς και πολιτισμούς.

Ιστορία Επεξεργασία

Το μοναστήρι ιδρύθηκε τον 6ο αιώνα από τον Νταβίντ Γκαρέτζα, έναν από τους 13 Ασσυριανούς Πατέρες που έφτασαν ταυτόχρονα στη χώρα. Οι μαθητές του, Ντόντο και Λουσιάν, επέκτειναν την αρχική Λαύρα του Νταβίντ και ίδρυσαν άλλα δύο μοναστήρια, τα γνωστά ως Ρκα του Ντόντο («Κέρας του Ντόντο») και Νατλισμτσεμέλι («ο Βαπτιστής»).

Το μοναστήρι αναπτύχθηκε περαιτέρω τον 9ο αιώνα υπό την καθοδήγηση του Γεωργιανού Αγίου Ιλαρίων. Οι κύριοι χορηγοί της μονής ήταν οι Γεωργιανές οικογένειες βασιλέων και ευγενών.

Το 1154 ο Γεωργιανός βασιλιάς Δημήτριος Α', που είναι ο συγγραφέας του διάσημου Γεωργιανού ύμνου Thou Art a Vineyard (Είσαι Ένας Αμπελώνας), επέλεξε το μοναστήρι του Νταβίντ Γκαρέτζα ως χώρο εγκλεισμού του όταν ο γιός του, Δαβίδ Ε', σφετερίστηκε το θρόνο.[3]

 
Το βουνό και η Μονή του Νταβίντ Γκαρέτζα όπως απεικονίζονται σε χάρτη του 1723
 
Μία από τις σωζόμενες τοιχογραφίες της μονής.

Παρόλο που βρισκόταν σε μία απομακρυσμένη ερημική περιοχή, το μοναστήρι παρέμεινε ένα σημαντικό κέντρο θρησκευτικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων για πολλούς αιώνες. Κατά καιρούς τα μοναστήρια είχαν στην ιδιοκτησία τους μεγάλες γεωργικές εκτάσεις και πολλά χωριά. [4]

Η περίοδος από τα τέλη του 11ου μέχρι τις αρχές του 13ου αιώνα ήταν η χρυσή εποχή για τα μοναστήρια του Νταβίντ Γκαρέτζα. Τότε, η οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη της μονής βρέθηκε στο απόγειό της, αντανακλώντας τη γενική ευημερία του μεσαιωνικού Βασιλείου της Γεωργίας. Εκείνη την περίοδο χτίστηκαν τα μοναστήρια Ουντάμπνο, Μπερτουμπάνι και Τσιχιτούρι, ενώ τα παλιά επεκτάθηκαν και αναδιοργανώθηκαν. Τότε αναπτύχθηκε και η Σχολή του Γκαρέγια στην τέχνη της τοιχογραφίας. Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της Σχολής ήταν η απεικόνιση επεισοδίων από τη ζωή του Αγίου Νταβίντ Γκαρέτζα ως προσθήκη στις κανονικές σκηνές. Άλλο χαρακτηριστικό τους ήταν ο ρεαλισμός στις άφθονες προσωπογραφίες των βασιλέων χορηγών. Αντιπροσωπευτικά δείγματα της τέχνης τους βρίσκονται στο μοναστήρι Μπερτουμπάνι.[1]

Με την πτώση της Γεωργιανής μοναρχίας, το μοναστήρι έπεσε σε μια μακρά περίοδο παρακμής και καταστροφής από τον Μογγολικό στρατό (1265), αλλά αργότερα αποκαταστάθηκε από τους Γεωργιανούς βασιλιάδες. Επέζησε την επίθεση των Σαφαβιδών το 1615, όταν οι μοναχοί σφαγιάστηκαν και τα μοναδικά χειρόγραφα και σημαντικά έργα της Γεωργιανής τέχνης καταστράφηκαν, και αναβιώθηκε από τον Ονόπρε Ματσουτάτζε, ο οποίος διορίστηκε Ανώτερος Πατέρας του μοναστηριού το 1690.

Μετά τη βίαιη κατάληψη της Γεωργίας από τους Μπολσεβίκους το 1921, η μονή έκλεισε και εκκενώθηκε.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Τοιχογραφίες του μοναστηριακού συγκροτήματος

Στα χρόνια του Σοβιετικού-Αφγανικού πολέμου, που η περιοχή του μοναστηριού χρησιμοποιήθηκε ως χώρος εκπαίδευσης και σκοποβολής του Σοβιετικού στρατού, ο μοναδικός κύκλος των τοιχογραφιών της μονής υπέστη ζημιές. Το 1987 μια ευαισθητοποιημένη ομάδα Γεωργιανών φοιτητών, με αρχηγό τον νεαρό συγγραφέα Ντάτο Τουρασβίλι, ξεκίνησαν μια σειρά διαμαρτυριών περί αυτού και κατάφεραν μία προσωρινή παύση πυρός στη μονή. Τον Οκτώβριο του 1988 οι ασκήσεις σκοποβολής στη μονή ξανάρχισαν, προκαλώντας γενικευμένη δημόσια αγανάκτηση. Μετά από τη διαδήλωση 10.000 Γεωργιανών στους δρόμους της Τιφλίδας και την απεργία πείνας που ξεκίνησε μια ομάδα φοιτητών στο μοναστήρι, τελικά η στρατιωτική βάση μεταφέρθηκε αλλού. [5]

Μετά την αποκατάσταση της Γεωργιανής ανεξαρτησίας το 1991, η μοναστική ζωή του συγκροτήματος αναβίωσε. Το 1996 το Γεωργιανό Υπουργείο Άμυνας ξεκίνησε στρατιωτικές ασκήσεις στην περιοχή, δίνοντας αφορμή ξανά για δημόσιες διαμαρτυρίες. Τον Μάιο του 1997, εκατοντάδες Γεωργιανοί ακτιβιστές των ΜΚΟ έστησαν τις σκηνές τους στη μέση του πεδίου σκοποβολής και παρεμπόδισαν τους στρατιωτικούς ελιγμούς. Τελικά, οι αξιωματούχοι του στρατού υπέκυψαν στην πίεση του κοινού και οι ασκήσεις απαγορεύτηκαν. [6]

Επί του παρόντος, το μοναστήρι λειτουργεί και αποτελεί δημοφιλή προορισμό για τουρισμό και προσκύνημα.

 
 
Κοιμητήριο και ο τύμβος του Νταβίντ Γκαρέτζα

Περιγραφή Επεξεργασία

Το μοναστήρι του Νταβίντ Γκαρέτζα αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της Γεωργίας. Η τοποθεσία συνδυάζει ένα μοναδικό συνδυασμό ιστορικής αρχιτεκτονικής, προϊστορικούς αρχαιολογικούς χώρους, πολλά πεδία παλαιοντολογικού ενδιαφέροντος και σημαντικά βιο-γεωγραφικά χαρακτηριστικά που βρίσκονται στην ευρύτερη ξηρή και ημιάνυδρη περιοχή του οροπεδίου του ποταμού Ιόρι. Τα δεκάδες μοναστηριακά σπήλαια που είναι διακοσμημένα με μοναδικές τοιχογραφίες είναι τα καλύτερα παραδείγματα αρμονικής αλληλεπίδρασης των ανθρωπογενών δομών με το δραματικό τοπίο. Φέρουν τις παραδοσιακές αρχές της αειφόρου διαβίωσης και θεωρούνται ως αριστουργήματα της Γεωργιανής μεσαιωνικής τέχνης.[1]

 
Εκκλησία του 6ου αιώνα
 
Εκκλησία του Νατλισμτσεμέλι

Οι αρχαιολογικές ανασκαφές έχουν αποκαλύψει ευρήματα και απομεινάρια από πολιτισμούς της Αχαιουλικής περιόδου, της Μουστιαίας περιόδου, των Κούρα-Αράξης και των Τριαλέτι. Έχουν ανακαλυφθεί, επίσης, οικισμοί αστικού τύπου από τα τέλη της Εποχής του Ορείχαλκου και την Εποχή του Σιδήρου. Μετά από ένα κενό στην κλασική περίοδο, ήρθε στο φώς σημαντικό αρχαιολογικό υλικό σε Μεσαιωνικούς χώρους, ιδιαίτερα στα ερημικά μοναστήρια.[1]

Κατά το Μεσαίωνα, οι Γεωργιανοί βασιλιάδες συνείσφεραν στη λειτουργία της μονής και πολλές από τις τοιχογραφίες του συγκροτήματος είναι προσωπογραφίες αυτών και σημαντικών χορηγών.[1]

Στα κτίρια του συγκροτήματος περιλαμβάνονται εκκλησίες, παρεκκλήσια και μοναστικά κελιά. Πολλά από τα σπήλαια είχαν διαμορφωθεί για πρακτικούς, καθημερινούς σκοπούς, σε αχυρώνες, αρτοποιεία, μεταλλουργεία και φάρμες εκτροφής οικόσιτων ζώων. Επίσης, είχαν κατασκευάσει αναβαθμίδες για καλλιέργειες.[1]

 
 
Γεωργιανή επιγραφή και ανάγλυφο της Μονής

Στο μοναστήρι έχουν διασωθεί μερικές μοναδικές τοιχογραφίες, εκ των οποίων οι παλαιότερες χρονολογούνται του 8ου αιώνα. Από ανάλυση και μελέτες αυτών διαπιστώθηκε ότι μέχρι τα τέλη του 10ου αιώνα το εσωτερικό των εκκλησιών ζωγραφιζόταν μόνο μερικά: συνήθως μόνο η αψίδα και ο θόλος, και μερικές φορές και ο βόρειος τοίχος. Οι αρχαιότερες τοιχογραφίες βρέθηκαν στο μοναστήρι Ρκα του Ντόντο, στην αψίδα μίας από τις μικρές εκκλησίες. Στα μοναστήρια Τσαμεμπούλι και Ουντάμπνο υπάρχουν τοιχογραφίες του 10ου αιώνα.[1]

 
 
Σύστημα συλλογής νερού στο μοναστήρι

Στο μοναστήρι έχουν βρεθεί και πολλές επιγραφές, εκ των οποίων οι περισσότερες είναι στα Γεωργιανά, 20 στα Αρμενικά, 8 στα Ελληνικά και 21 στα Αραβικά. Βρέθηκε, επίσης, μία μοναδική τετράγλωσση επιγραφή με το ίδιο κείμενο στις 4 συνήθεις γλώσσες.[7]

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Αξιοθέατα και τοπία του μοναστηριακού συγκροτήματος

Κατάλογος μοναστηριών του συγκροτήματος Επεξεργασία

  1. Λαύρα του Νταβίντ (Γεωργιανά: დავითის ლავრა)
  2. Ρκα του Ντόντο (დოდოს რქა)
  3. Νατλιτστσεμέλι ( ნათლისმცემელი) - Ο Βαπτιστής
  4. Μπερτουμπάνι ( ბერთუბანი
  5. Ουντάμπνο (უდაბნო)
  6. Βεργανγκαρέγια (ვერანგარეჯა)
  7. Τσαμεμπούλι (წამებული)
  8. Τσικχιτούρι (ჩიჩხიტური)
  9. Τετρσενακέμπι (თეთრსენაკები)
  10. Μραβαλτσκάρο (მრავალწყარო)
  11. Σαμπερέμπι (საბერები)
  12. Πιρουκουγκμάρι (პირუკუღმარი)
  13. Κολαγκίρι (ქოლაგირი)
  14. Ντίντι Κβαμπέμπι (დიდი ქვაბები)
  15. Πατάρα Κβαμπέμπι (პატარა ქვაბები)
  16. Σατόργκε (სათორგე)

Απόθεμα του Κεσικχιντάγκ Επεξεργασία

Το τμήμα του μοναστηριακού συγκροτήματος του Νταβίντ Γκαρέτζα που βρίσκεται στο Αζερμπαϊτζάν βρίσκεται σε καθεστώς προστατευόμενου ιστορικού και πολιτιστικού αποθέματος, όπως ορίστηκε με την προεδρική διαταγή Αριθ. 2563 της 19ης Δεκεμβρίου 2007 στην οποία αναφέρεται ως Κρατικό Ιστορικό και Πολιτιστικό Απόθεμα «Κεσικχιντάγκ».[8] Περιλαμβάνει 70 σπήλαια, 2 ναούς, ένα φρούριο, έναν ιερό τόπο, περίπου 100 τύμβους κουργκάν, 23 πηγάδια νερού, 14 καταστήματα τροφίμων και περίπου 30 καταφύγια. Ένα από τα υψηλότερα υψομετρικά σημεία της περιοχής ονομάστηκε «κορυφή Ιλχάμ Αλίγιεφ» προς τιμήν του Προέδρου του Αζερμπαϊτζάν. Η προστατευόμενη τοποθεσία καλύπτει έκταση περίπου 25 τ.χλμ. στα σύνορα Αζερμπαϊτζάν-Γεωργίας στο Τζεϊρανχόλ του Γκατάρνταχ, 15 χλμ. βορειοανατολικά της λίμνης Γιάνταρ, στην ορεινή περιοχή που βρίσκεται σε υψόμετρο 750-950 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας.Το προστατευόμενο απόθεμα αποτελείται από φυσικά και τεχνητά σπήλαια, κάστρα και μοναστήρια λαξευμένα κατά τις αρχές και τα μέσα του Μεσαίωνα. Σύμφωνα με τα ιστορικά αρχεία του Αζερμπαϊτζάν, το Κεσίκχι γκαλά (Κάστρο του Φύλακα) χτίστηκε από τον ντόπιο πληθυσμό του Καυκάσου της Αλβανίας τον 5ο αιώνα μ.Χ. ως αμυντική δομή. Θεωρείται παρόμοιο με άλλα κάστρα στην επικράτεια του Αζερμπαϊτζάν ως προς τα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά του. Τα φυσικά σπήλαια χρονολογούνται προγενέστερα και τα ανθρωπογενή σπήλαια είναι των 9ου - 15ου αιώνων. [9] [10] [11] [12] [13]

Εν μέσω οριοθέτησης Επεξεργασία

Οι διεργασίες οριοθέτησης και οριοθεσίας μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Γεωργίας επηρεάζουν το μοναστηριακό συγκρότημα του Νταβίντ Γκαρέτζα. Καθώς το συγκρότημα βρίσκεται κατά μήκος των συνόρων, αποτελεί θέμα συζητήσεων μεταξύ των δύο εθνών. Μετά την ανεξαρτητοποίηση των δύο χωρών, έχουν δημιουργηθεί αρμόδιες κρατικές επιτροπές για τα συνοριακά ζητήματα. Έχει επιτευχθεί συμφωνία για το μεγαλύτερο μέρος της συνοριακής γραμμής (συνολικά 480 χλμ.). Οι δύο χώρες έχουν ισχυρούς οικονομικούς και πολιτιστικούς δεσμούς, και ειρηνικές προθέσεις στον καθορισμό των συνόρων για ένα τμήμα 166 χλμ. που περιλαμβάνει την περιοχή του μοναστηριού. [14] [15]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Centre, UNESCO World Heritage. «David Gareji Monasteries and Hermitage». UNESCO World Heritage Centre (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 24 Ιουλίου 2019. 
  2. ↑ Diana Petriashvili and Rovshan Ismayilov (2006-11-03). «Georgia, Azerbaijan Debate Control of Ancient Monastery's Territory». Eurasia.Net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2008-02-22. https://web.archive.org/web/20080222045426/ttp://www.eurasianet.org/departments/insight/articles/eav110306b.shtml. Ανακτήθηκε στις 2007-06-23. 
  3. ↑ «Castles.nl - David Gareja Monastery». www.castles.nl. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουλίου 2019. 
  4. ↑ Turner, Jane (ed., 1996), The Dictionary of Art, p. 567. Grove, (ISBN 1-884446-00-0).
  5. ↑ Mark R. Beissinger (2002), Nationalist Mobilization and the Collapse of the Soviet State, p. 180. Cambridge University Press, (ISBN 0-521-00148-X)
  6. ↑ William Ascher (2000), The Caspian Sea: A Quest for Environmental Security, pp. 207–8. Springer, (ISBN 0-7923-6218-7)
  7. ↑ Л. М. Меликсет-Бек / Эпиграфика Востока , Том 8 / Изд-во Академии наук СССР, 1953 стр.56

    По подсчетам Л. Меликсет-Бека, в Гареджа имеются надписи: "В большом количестве грузинские, а также до 20 армянских, 8 греческих и 21 восточная (арабским письмом), наконец, уникальная в своем роде тетралингва, то есть четырёхъязычная надпись — на грузинском, армянском, греческом и арабском
  8. ↑ «"Keşikçidağ" Dövlət tarix-mədəniyyət qoruğu». “Keşikçidağ” Dövlət tarix-mədəniyyət qoruğu (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουλίου 2019. 
  9. ↑ ««Keşikçidağ» Dövlət Tarix-Mədəniyyət Qoruğu». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Μαΐου 2019. 
  10. ↑ «Excursions to historical-cultural reserves». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Μαΐου 2019. 
  11. ↑ «STATE CULTURAL-AND-HISTORICAL RESERVATION "KESHIKCHIDAGH"». 
  12. ↑ «Keshikchidagh State Historical and Cultural Reserve». 
  13. ↑ ««Keşikçidağ»da araşdırmalara ehtiyac var». 
  14. ↑ «Azerbaijan and Georgia to delimit 180km of border». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Μαΐου 2019. 
  15. ↑ «Azerbaijani, Georgian presidents made press statements». 

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • დოლიძე ვ., ლომინაძე ბ., მუსხელიშვილი დ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 3, გვ. 339, თბ., 1978 წელი.
  • Г. Чубинашвили, «Пещерные монастыри Давит Гареджи», Тб., 1948
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μοναστήρι_του_Νταβίντ_Γκαρέτζα&oldid=9806560"