Μπάσια

Πολωνή τραγουδίστρια

Η Μπαρμπάρα Στανισουάβα Τσετσελέφσκα (πολωνικά: Barbara Stanisława Trzetrzelewska‎‎[4]) (γενν. 30 Σεπτεμβρίου 1954), ευρέως γνωστή με το υποκοριστικό Μπάσια (Basia), είναι Πολωνή τραγουδίστρια, τραγουδοποιός και καλλιτέχνης ηχογραφήσεων, η οποία διακρίθηκε για τη λατινικής έμπνευσης τζαζ-ποπ μουσική της. Άρχισε να τραγουδά επαγγελματικά σε διάφορα πολωνικά συγκροτήματα από τα τέλη της δεκαετίας του 1960 και σε όλη τη δεκαετία του 1970, και στη συνέχεια μετακόμισε στο Ηνωμένο Βασίλειο το 1981. Απέκτησε φήμη ως τραγουδίστρια στο βρετανικό συγκρότημα Matt Bianco. Μέχρι το 1986, η Μπάσια και ο σύντροφός της, Ντάνι Γουάιτ, είχαν εγκαταλείψει το συγκρότημα για να επικεντρωθούν στη σόλο καριέρα της. Υπέγραψε με την Epic Records και απόλαυσε μια επιτυχημένη διεθνή καριέρα μεταξύ 1987 και 1995, ιδιαίτερα στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, όπου τα δύο πρώτα της άλμπουμ, Time and Tide και London Warsaw New York, ήταν πιστοποιημένα ως πλατινένια, έχοντας πουλήσει εκατομμύρια κομμάτια. Εκείνη την περίοδο, οι μεγαλύτερες επιτυχίες της ήταν τα «Time and Tide», «New Day for You», «Promises», «Baby You're Mine», «Cruising for Bruising» και «Dunk on Love». Είχε επίσης δημιουργήσει μια βάση θαυμαστών στην Ασία. Έκανε ένα μεγάλο διάλειμμα λόγω προσωπικών τραγωδιών και στη συνέχεια επέστρεψε στις κανονικές ηχογραφήσεις και εμφανίσεις στα τέλη της δεκαετίας του 2000. Αυτή τη στιγμή κυκλοφορεί τη μουσική της μέσω ανεξάρτητων δισκογραφικών.

Μπάσια
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Barbara Stanisława Trzetrzelewska (Πολωνικά)
Προφορά
Γέννηση30  Σεπτεμβρίου 1954[1][2]
Γιαβόζνο
Χώρα πολιτογράφησηςΠολωνία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητατραγουδίστρια
μουσικός της τζαζ
μουσικός παραγωγός
συνθέτρια
Περίοδος ακμής1969
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΙππότης του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας
Αργυρό Μετάλλιο για Αξία στον Πολιτισμό - Gloria Artis[3]
Τάγμα Αξίας για τον Πολωνικό Πολιτισμό
Ιστότοπος
www.basiasongs.com
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία Επεξεργασία

1954–1984: Νεότερα χρόνια και καριέρα Επεξεργασία

Η Μπάσια γεννήθηκε στο Γιαβόζνο της Πολωνίας το 1954.[5] Είχε τρία αδέρφια – δύο αδέρφια και μια αδερφή[6] – και οι γονείς της διατηρούσαν ένα δημοφιλές παγωτατζίδικο στο κέντρο της πόλης.[7] Μεγαλώνοντας σε ένα μουσικό νοικοκυριό, η Μπάσια απολάμβανε το τραγούδι από μικρή και είχε μια εκτενή συλλογή δίσκων βινυλίου.[8] Η μητέρα της έπαιζε πιάνο και της έκανε τα πρώτα μαθήματα μουσικής.[9]

Το 1969, ο Μπάσια έκανε το ντεμπούτο του ως τραγουδίστρια στο τοπικό συγκρότημα Astry και εμφανίστηκε μαζί τους στο Εθνικό Φεστιβάλ Αβαν Γκαρντ στο Κάλις, όπου κέρδισαν την πρώτη θέση. Πάντα καλή στις ακριβείς επιστήμες, η Μπάσια σκόπευε να σπουδάσει μαθηματικά στο Γιαγκιελόνιο Πανεπιστήμιο, αλλά τελικά ξεκίνησε τη φυσική.[10] Τον πρώτο χρόνο του μαθήματος την προσέγγισε ο μάνατζερ του δημοφιλούς πολωνικού συγκροτήματος Alibabki που αποτελούνταν αποκλειστικά από γυναίκες, ο οποίος της πρότεινε να τραγουδίσει με το συγκρότημα. Η Μπάσια αποδέχτηκε την πρόταση, εγκατέλειψε το πανεπιστήμιο και άρχισε να παίζει με το Alibabki το 1972. Περιόδευσε μαζί τους στην Πολωνία και στο εξωτερικό, κυρίως στις χώρες του Ανατολικού Μπλοκ, μέχρι το 1974. Το 1976, η Μπάσια έλαβε μέρος στο Εθνικό Φεστιβάλ Πολωνικού Τραγουδιού του Οπόλε ως σολίστ χωρίς επιτυχία.[11] Από το 1977 έως το 1979 έπαιξε στο πολωνικό ροκ συγκρότημα Perfect.

Η Μπάσια μετακόμισε στο Λονδίνο με τον σύντροφό της τον Ιανουάριο του 1981 και συνέχισε να ηχογραφεί demo κομμάτια για διάφορους καλλιτέχνες.[12] Εκεί γνώρισε τον Ντάνι Γουάιτ (αδελφό του τζαζ κιθαρίστα Πίετ Γουάιτ) και τον συνεργάτη του, Μαρκ Ρέιλι, απαντώντας στη διαφήμισή τους στο Melody Maker.[13] Το τρίο έπαιξε το 1983 ως Bronze, αλλά αργότερα άλλαξε το όνομα σε Matt Bianco. Το ντεμπούτο τους άλμπουμ, Whose Side Are You?, κυκλοφόρησε το 1984 και έγινε επιτυχία σε όλη την Ευρώπη. Τα σινγκλ του Matt Bianco «Get Out of Your Lazy Bed» και «Half a Minute» έφτασαν στο Top 40 του UK Charts.[14]

Επιρροές και καλλιτεχνία Επεξεργασία

Η μεγαλύτερη επιρροή της Μπάσια ήταν πάντα η αμερικανική μουσική, ιδιαίτερα η σόουλ και η τζαζ.[15] Τα τραγούδια της είναι επίσης εμπνευσμένα από τη λατινοαμερικανική μουσική, ιδιαίτερα τη βραζιλιάνικη, και είδη όπως η μπόσα νόβα και η σάμπα.[16][17] Έχει αναφέρει τους Αρίθα Φράνκλιν, Στίβι Γουόντερ,[18] Μπερτ Μπάκαρα, Άστρουντ Ζιλμπέρτο και Αντόνιο Κάρλος Ζομπίμ ως μερικές από τις μουσικές της επιρροές.[19]

Η Μπάσια είναι γνωστή για το ότι έχει ένα ευρύ φωνητικό εύρος, περίπου τριών οκτάβων.[20]

Η Μπάσια πάντα προσπαθούσε να ενσωματώσει πολωνικά στοιχεία στα κατά τα άλλα αγγλόφωνα τραγούδια της.[21] Η μητρική της γλώσσα ακούγεται στο «Half a Minute» από το ντεμπούτο άλμπουμ του Matt Bianco, στο «Wrong Side of the Street» από το Matt's Mood, στο «Copernicus» και το «Reward» από το London Warsaw New York,[22][23] καθώς και στα «An Olive Tree» και «Yearning» από το The Sweetest Illusion. Η Μπάσια επίσης κυκλοφόρησε δύο τραγούδια εξ ολοκλήρου στα πολωνικά: το συναυλιακό άλμπουμ Basia on Broadway, που περιλαμβάνει μια ζωντανή ηχογράφηση του «Dzień się budzi» και το It's That Girl Again, που περιλαμβάνει το «Amelki śmiech» («Το γέλιο της Αμέλκα»).

Προσωπική ζωή Επεξεργασία

Η Basia έχει έναν γιο, τον Μικόουαϊ, που γεννήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1970. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 και του 1980, ο σύντροφός της ήταν ένας Άγγλος ονόματι Τζον, ένας κοινωνικός λειτουργός με τον οποίο έζησε για λίγο στο Σικάγο και στη συνέχεια μετακόμισε στο Ηνωμένο Βασίλειο. Στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1980, η τραγουδίστρια είχε σχέση με τον μουσικό της συνεργάτη Ντάνι Γουάιτ. Από το 1991, σύντροφος της Μπάσια είναι ο μουσικός Κέβιν Ρόμπινσον, μέλος των Simply Red, με τον οποίο κατοικεί στα προάστια του Λονδίνου.[6] Η Μπάσια διατηρεί επίσης ένα σπίτι στην γενέτειρά της, Γιαβόζνο και μοιράζει τον χρόνο της μεταξύ των δύο χωρών. Έχει διπλή πολωνική και βρετανική υπηκοότητα.[12]

Η Μπάσια είναι μανιώδης λάτρης της αρχιτεκτονικής και την έχει χαρακτηρίσει «ανεκπλήρωτο πάθος».[24]

Δισκογραφία Επεξεργασία

  • 1987: Time and Tide
  • 1990: London Warsaw New York
  • 1994: The Sweetest Illusion
  • 1995: Basia on Broadway
  • 1998: Clear Horizon – The Best of Basia
  • 2009: It's That Girl Again
  • 2011: From Newport to London: Greatest Hits Live ... and More
  • 2018: Butterflies

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 (Αγγλικά) Internet Movie Database. nm1634846. Ανακτήθηκε στις 15  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 (Αγγλικά) Internet Broadway Database. 74389. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. Ανακτήθηκε στις 9  Μαρτίου 2021.
  4. «60. minut z Basią | Portal Informacji Kulturalnej Województwa Świętokrzyskiego». pik.kielce.pl (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2019. 
  5. «Basia Trzetrzelewska – Biografia» (στα Πολωνικά). Wirtualna Polska. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουλίου 2019. 
  6. 6,0 6,1 «Basia Trzetrzelewska: Jaworzno to mój drugi dom». Wyborcza.pl (στα Πολωνικά). 30 Σεπτεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2018. 
  7. Anna Zielonka (21 Ιανουαρίου 2014). «Basia Trzetrzelewska z Polonia Restituta». NaszeMiasto.pl (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2018. 
  8. «Wywiad z Basią Trzetrzelewską» (στα Πολωνικά). YouTube. 24 Ιουνίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαΐου 2020. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2018. 
  9. Jacek Cieślak (10 Νοεμβρίου 2016). «O polskich przodkach Basi Trzetrzelewskiej i muzyków z The Doors, Chicago, the Yardbirds». Rzeczpospolita (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2021. 
  10. «Basia Trzetrzelewska o swoim życiu w Londynie». Viva.pl (στα Πολωνικά). 23 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2018. 
  11. «Basia Trzetrzelewska: W Opolu mnie wycięto». Poranny.pl (στα Πολωνικά). 19 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2018. 
  12. 12,0 12,1 «Basia Trzetrzelewska – w ludziach widzę tylko dobro». Kobieta.pl (στα Πολωνικά). 19 Ιουλίου 2009. Ανακτήθηκε στις 13 Οκτωβρίου 2018. 
  13. «Matt Bianco - en norsk biografi». Musikalske.net (στα Νορβηγικά). Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2020. 
  14. «MATT BIANCO | full Official Chart History». Official Charts Company. Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2021. 
  15. A New Day (VHS). CBS. 1990. 
  16. «Backstage with Basia». Αμερικάνικη Ένωση Βιβλιοθηκών. 15 Σεπτεμβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαΐου 2020. Ανακτήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 2018. 
  17. «Basia – JAZZIZ Magazine». Jazziz.com. 4 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2018. 
  18. Jacek Cieślak (2009-04-17). «Polskie akcenty na każdej płycie – Plus Minus» (στα πολωνικά). Rzeczpospolita. https://www.rp.pl/artykul/292625-Polskie-akcenty-na-kazdej-plycie-.html. Ανακτήθηκε στις 2018-09-20. 
  19. «Backstage with Basia». Polishson.com. 2011. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2020. 
  20. «Basia Trzetrzelewska gościem programu Cała Muzyka! – Radio Złote Przeboje». Tuba.pl (στα Πολωνικά). 17 Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2018. 
  21. «Basia Trzetrzelewska – Jaworzno to mój dom_HD» (στα Πολωνικά). YouTube. 9 Αυγούστου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2018. 
  22. «Basia – Copernicus Lyrics». MetroLyrics. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2018. 
  23. «Basia – Reward Lyrics». MetroLyrics. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2018. 
  24. «BASIA TRZETRZELEWSKA – TAJEMNICA ŚWIATOWEJ KARIERY». Pytanienasniadanie.tvp.pl (στα Πολωνικά). 29 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2018. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία