Οίκος των Μπάμπενμπεργκ

Ο Οίκος των Μπάμπενμπεργκ (Babenberg) κυβέρνησε την Αυστρία από το 976 έως το 1246. Από κόμητες της περιοχής έγιναν μαργράβοι και μετά δούκες. Η παράδοση αναφέρει ότι κατάγονται από τους Χένεμπεργκ της Φραγκονίας, οι οποίοι με τη σειρά τους κατάγονται από τους Ροβερτιανούς (τους προγόνους των Καπετιδών), χωρίς όμως να υπάρχουν στην εποχή μας στοιχεία γι' αυτό.

Ο θυρεός των Μπάμπενμπεργκ, που έγινε και της Αυστρίας

Οι πρόγονοι

Πρώτος αναφέρεται ο Πόπο κόμης του Γκράμπφελντ (819-839) στη Φραγκονία. Ο υιός του Ερρίκος ήταν μαργράβος της Φραγκονίας και ήταν σύμμαχος του Καρόλου Γ΄ του παχύ, βασιλιά της Ανατολικής Φραγκίας. Ο Κάρολος Γ΄ πήρε τη Θουριγγία από τον Αρνούλφο και έκανε τον αδελφό του Ερρίκου, τον Πόπο, μαργράβο της Θουριγγίας. Ο Αρνούλφος ξεσήκωσε τους Κορραδίδες εναντίον του Ερρίκου και του Πόπο.

Οι τρεις υιοί του Ερρίκου ονομάστηκαν Μπάμπενμπεργκ από το ομώνυμο κάστρο τους στον άνω ρου του ποταμού Μάιν· αργότερα χτίστηκε γύρω από το κάστρο η πόλη Μπάμπεργκ. Προσπάθησαν να επεκταθούν στο μέσο ρου του Μάιν, αλλά οι Κορραδίδες τους εμπόδιζαν και τους νίκησαν το 906 στη μάχη του Φρίτσλαρ, όπου σκοτώθηκαν δύο από τους αδελφούς Μπάμπενμπεργκ. Ο τρίτος συνελήφθη και αποκεφαλίσθηκε αργότερα. Έτσι έχασαν τη Φραγκονία, που περιήλθε στους Κορραδίδες. Ο κλάδος των Χένεμπεργκ στη Φραγκονία εξέλιπε το 1583, οπότε οι κτήσεις τους μοιράστηκαν μεταξύ των Βέττιν.

Μαργράβοι και δούκες της Αυστρίας

Ο Λεοπόλδος Α΄ αμείφθηκε το 976 για τις υπηρεσίες του στον Όθωνα Β΄, βασιλιά της Γερμανίας, με την Ανατολική Μαρκιωνία, μια μικρή περιοχή Ανατολικά του δουκάτου της Βαυαρίας και Βόρεια του δουκάτου της Καρινθίας. Άρχισε να επεκτείνει την κτήση του, εις βάρος της Ουγγαρίας, που εξελίχθηκε στην Αυστρία. Τον διαδέχθηκε ο υιός του Αλβέρτος· αυτόν διαδέχθηκε ο υιός του Ερνέστος, πιστός υποτελής του Ερρίκου Γ΄ Σαλίων. Ακολούθησαν οι Λεοπόλδος Β΄ και ο υιός του Λεοπόλδος Γ΄. Ο τελευταίος, αν και αρχικά εναντιώθηκε στον Ερρίκο Δ΄ Σαλίων, στο τέλος νυμφεύτηκε την κόρη του Αγνή Σαλίων. Ίδρυε μονές με ζήλο και ο πάπας Ιννοκέντιος Η΄ τον ανακήρυξε άγιο· είναι ο προστάτης της Βιέννης και της Άνω και Κάτω Αυστρίας.

Ο υιός του Λεοπόλδος Δ΄, μαργράβος της Αυστρίας, έλαβε από τον Κορράδο Γ΄ Χοενστάουφεν το δουκάτο της Βαυαρίας. Ο αδελφός του Ερρίκος Β΄ έγινε Παλατινός κόμης του Ρήνου το 1140· έπειτα διαδέχθηκε τον άτεκνο αδελφό του. Συμμετείχε στη Β΄ Σταυροφορία και το 1147 πέρασε από την Κωνσταντινούπολη για να πάει στην Παλαιστίνη. Εκεί ο Αυτοκράτορας του Βυζαντίου Μανουήλ Α΄ Κομνηνός τον πάντρεψε με την ανιψιά του Θεοδώρα Κομνηνή. Όταν επέστρεψε, ο Φρειδερίκος Α΄ Χοενστάουφεν έδωσε σε άλλον το δουκάτο της Βαυαρίας και ως αποζημίωση αναβίβασε το μαργραβάτο (μαρκιωνία) της Αυστρίας σε δουκάτο και το έκανε κληρονομικό, με το Μικρό Προνόμιο που εξέδωσε το 1156. Το ίδιο έτος πρωτεύουσα έγινε η Βιέννη.

Η ακμή των Μπάμπενμπεργκ

Ο υιός του Ερρίκου Β΄, Λεοπόλδος Ε΄ έλαβε επίσης μέρος στη Σταυροφορία, αλλά διαπληκτίστηκε σφοδρά με τον Ριχάρδο Α΄ τον Λεοντόκαρδο και έφυγε από την Παλαιστίνη. Όταν στην επιστροφή του ο Ριχάρδος πέρασε από την Αυστρία, ο Λεοπόλδος Ε΄ τον συνέλαβε και τον παρέδωσε στον αυτοκράτορα Ερρίκο ΣΤ΄ Χοενστάουφεν. Η Αγγλία πλήρωσε 100.000 ασημένια μάρκα λύτρα, με τον ίδιο τον Λεοπόλδο Ε΄ να λαμβάνει τα μισά, τα οποία επένδυσε στην επέκταση της Βιέννης και την ανέγερση της πόλης Βίνερ Νόιστατ. Από κληρονομιά απέκτησε τη Στυρία, επεκτείνοντας έτσι τα εδάφη του Οίκου Μπάμπενμπεργκ. Μετά τον θάνατό του το 1192, ο πρώτος υιός του Φρειδερίκος Α΄ πήρε την Αυστρία και ο δεύτερος, ο Λεοπόλδος ΣΤ΄ τη Στυρία, αλλά όταν ο πρώτος απεβίωσε άκληρος, οι κτήσεις ενώθηκαν πάλι. Ο Λεοπόλδος ΣΤ΄ ο Ένδοξος συμμετείχε σε Σταυροφορίες, εξέδωσε νόμους, προστάτευσε την παιδεία και ίδρυσε πόλεις. Η Βιέννη έγινε πρωτεύουσα πολιτισμού για τη Γερμανία και σχολή για τους λυρικούς τραγουδιστές της εποχής (Μinnesänger, από τη μεσαιωνική γερμανική λέξη Minne για την αγάπη, αφού τα τραγούδια τους ήταν κυρίως ερωτικά). Απεβίωσε στο Μόντε Κασίνο της Ιταλίας, κοντά στη Νάπολη.

Ο τελευταίος του Οίκου

Υιός του Λεοπόλδου ΣΤ΄ από τη Θεοδώρα Αγγελίνα ήταν ο Φρειδερίκος Β΄, που ήρθε σε έριδες με τον βασιλιά της Ουγγαρίας, τον βασιλιά της Βοημίας και τον Φρειδερίκο Β΄ Χοενστάουφεν. Σκοτώθηκε σε μάχη το 1246, οπότε εξέλιπε ο Οίκος των Μπάμπενμπεργκ. Τη διαδοχή διεκδίκησε η ανιψιά του Γερτρούδη, που παντρεύτηκε δύο φορές για τον λόγο αυτό, αλλά τελικά την κέρδισε η αδελφή του Φρειδερίκου Β΄, Μαργαρίτα με τον σύζυγό της Ότακαρ Β΄ της Βοημίας, που έγινε δούκας της Αυστρίας. Τον διαδέχθηκε ο Ροδόλφος Α΄ των Αψβούργων, του οποίου οι απόγονοι έμειναν στην Αυστρία ως το 1918.

Οι κληρονόμοι της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μετά το 1453

Ο Ερρίκος Β΄ νυμφεύτηκε τη Θεοδώρα Κομνηνή, εγγονή του Ιωάννη Β΄ Κομνηνού, έτσι οι απόγονοί τους έχουν και ρωμαϊκό (βυζαντινό) αίμα. Επιπλέον ο εγγονός του, Λεοπόλδος ΣΤ΄ νυμφεύτηκε τη Θεοδώρα Αγγελίνα, απόγονο μάλλον του Αλεξίου Α΄ Κομνηνού. Οι Αψβούργοι μετά το 1453 διεκδίκησαν τον τίτλο του Ρωμαίου Αυτοκράτορα ως απόγονοι των Μπάμπενμπεργκ, από την κόρη του Λεοπόλδου ΣΤ΄ Κωνσταντία. Η 5η απόγονός της Βεατρίκη Χοεντσόλερν-Νυρεμβέργης παντρεύτηκε τον Αλβέρτο Γ΄ των Αψβούργων, δούκα της Αυστρίας. Έτσι οι απόγονοί του είναι και απόγονοι των Κομνηνών.

Του Αλβερτιανού (πρεσβύτερου) αυτού κλάδου των Αψβούργων τελευταίος άρρην απόγονος ήταν ο Λαδίσλαος Ε΄, δούκας της Αυστρίας, βασιλιάς της Ουγγαρίας και Βοημίας (απεβ. 1457). Όμως η 4η απόγονος της αδελφής του Ελισάβετ, η Άννα των Αψβούργων παντρεύτηκε τον Φίλιππο Β΄ Αψβούργων βασιλιά της Ισπανίας, έτσι και όλοι οι απόγονοι του ισπανικού (μεσαίου) κλάδου των Αψβούργων, είναι απόγονοι των Κομνηνών. Αλλά και αυτού του κλάδου εξέλιπαν οι άρρενες απόγονοι το 1700. Επίσης η εγγονή της Ελισάβετ, η Άννα των Γιαγκελλόνων, παντρεύτηκε τον Φερδινάνδο Α΄ αρχιδούκα της Αυστρίας, βασιλιά της Ουγγαρίας, Βοημίας, Γερμανίας. Έτσι οι απόγονοι του (νεότερου) κλάδου των Αψβούργων-Αυστρίας ήταν επίσης απόγονοι των Κομνηνών.

Οι Αψβούργοι μετά το 1453 διεκδίκησαν τον τίτλο του Αυτοκράτορα των Ρωμαίων ως απόγονοι των Κομνηνών και υιοθέτησαν ως θυρεό τους τον δικέφαλο αετό. Αντίπαλοι στη διεκδίκηση ήταν οι τσάροι της Ρωσίας, ως απόγονοι του Ιβάν Γ΄ και της Σοφίας Παλαιολογίνας, που επίσης υιοθέτησαν τον δικέφαλο αετό.

Ο κλάδος των Ζούλτσμπαχ

Ο αυτοκράτορας Μανουήλ Α΄ Κομνηνός θέλοντας να συμμαχήσει με τον Κορράδο Γ΄ της Σουαβίας, νυμφεύτηκε την αδελφή της συζύγου αυτού Γερτρούδης, Βέρθα του Ζούλτσμπαχ, η οποία για την άνοδο στον θρόνο βαπτίσθηκε ορθόδοξη και πήρε το όνομα Ειρήνη. Η Βέρθα και η Γερτρούδη ήταν κόρες του Βερεγγάριου Β΄, κόμη του Ζούλτσμπαχ (Sulzbach). Το ότι ο πάππος του Γκέμπχαρτ Α΄, κόμης του Ζούλτσμπαχ ήταν υιός του Χέρμαν Δ΄ Μπάμπενμπεργκ -όπως αναφέρεται σε μεταγενέστερη αυστριακή πηγή- αμφισβητείται, διότι ο Χέρμαν Δ΄ έλειπε σε εκστρατείες και ο γάμος του ήταν μικρής διάρκειας.

Εικόνες

• 
  Ο Αδαλβέρτος επεκτείνεται εις βάρος της Ουγγαρίας
• 
  Ο Ερνέστος και ο Ερρίκος Δ΄ της Γερμανίας νικούν τους Σάξονες
• 
  Ο Λεοπόλδος Β΄ ηττάται από τον Ερρίκο Δ΄ της Γερμανίας
• 
  Ο άγιος Λεοπόλδος Γ΄, ιδρυτής μονών
• 
  Ερρίκος Β΄
• 
  Λεοπόλδος Ε΄
• 
  Λεοπόλδος ΣΤ΄
• 
  Θεοδώρα Αγγελίνα, σύζυγος του Λεοπόλδου ΣΤ΄
• 
  Κωνσταντία, η πρόγονος των Αψβούργων

Πηγές

• Beller, Steven (2007). A Concise History of Austria. New York: Cambridge University Press. ISBN 978-0521478861.
• Lingelbach, William E. (1913). The History of Nations: Austria-Hungary. New York: P. F. Collier & Son Company. ASIN B000L3E368.
• Pohl, Walter (1995). Die Welt der Babenberger. Graz: Verlag Styria. ISBN 978-3222123344.
• Rickett, Richard (1985). A Brief Survey of Austrian History. Vienna: Prachner. ISBN 978-3853670019.

Γενεαλογία Οίκου Μπάμπενμπερκ, δουκών Αυστρίας

Λεοπόλδος Α΄ μαργράβος της Αυστρίας

Ερρίκος Α΄ μαργράβος της Αυστρίας

Ερνέστος Α΄ δούκας της Σουαβίας

Αδαλβέρτος μαργράβος της Αυστρίας

Πόππο αρχιεπίσκοπος του Τριρ

Ερνέστος Β΄ δούκας της Σουαβίας

Χέρμαν Δ΄ δούκας της Σουαβίας

Ερνέστος μαργράβος της Αυστρίας

Γκέμπχαρτ Α΄ κόμης του Ζούλτσμπαχ ΚΛΑΔΟΣ ΖΟΥΛΤΣΜΠΑΧ

Λεοπόλδος Β΄ μαργράβος της Αυστρίας

Γκέμπχαρτ Β΄ κόμης του Ζούλτσμπαχ

Λεοπόλδος Γ΄ άγιος μαργράβος της Αυστρίας

Βερεγγάριος Β΄ κόμης του Ζούλτσμπαχ

Λεοπόλδος Δ΄ μαργράβος της Αυστρίας, (Α΄) δούκας της Βαυαρίας

Ερρίκος Β΄ δούκας της Αυστρίας σύζ.Θεoδώρα Κομνηνή

Όθων επίσκοπος του Φράιζινγκ

Κορράδος αρχιεπίσκοπος του Σάλτσμπουργκ

Γκέμπχαρτ Γ΄ κόμης του Ζούλτσμπαχ

Βέρθα (Ειρήνη) σύζ. Μανουήλ Α΄ Κομνηνός Αυτ. του Βυζαντίου

Γερτρούδη σύζ. Κορράδος Γ΄ των Χοενστάουφεν βασ. της Γερμανίας

(2) Λεοπόλδος Ε΄ δούκας Αυστρίας, Στυρίας

Ερρίκος Α΄ δούκας του Μέντλινγκ

Φρειδερίκος Α΄ δούκας της Αυστρίας

Λεοπόλδος ΣΤ΄ δούκας Αυστρίας, Στυρίας σύζ. Θεοδώρα Αγγελίνα

Μαργαρίτα δούκισσα Αυστρίας, Στυρίας σύζ. 2. Ότακαρ Β΄ Πρεμυσλιδών βασ. της Βοημίας, δούκας Αυστρίας, Στυρίας

Ερρίκος Β΄ δούκας του Μέντλινγκ

Φρειδερίκος Β΄ δούκας της Αυστρίας σύζ. Σοφία Λασκαρίνα

Κωνσταντία σύζ. Ερρίκος Γ΄ των Βέττιν μαργράβος του Μάισσεν

Γερτρούδη σύζ. 1. Βλαδίσλαος Γ΄ Πρεμυσλιδών μαργράβος της Μοραβίας 2. Χέρμαν ΣΤ΄ μαργράβος του Μπάντεν

Αλβέρτος Β΄ Βέττιν μαργράβος του Μάισσεν

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα House of Babenberg στο Wikimedia Commons