Οικογένεια Κοντοστέφανων

Η Οικογένεια των Κοντοστέφανων είναι μία εξέχουσα Οικογένεια της Ρωμανίας (Βυζαντίου), που τα επιφανή μέλη της δραστηριοποιήθηκαν από τον 11ο ως τον 12ο αι. Ήταν μεγάλοι δούκες (ναύαρχοι) και στρατιωτικοί, στην υπηρεσία των Δουκών, των Κομνηνών και των Αγγέλων και έκαναν επιγαμίες με τη δυναστεία των Κομνηνών.

Μολυβδόβουλλο του Μιχαήλ Κοντοστέφανου. Επιγρ.: [Ο ΑΓΙΟC ΔΗ]ΜΗΤΡIOC / +Κ[ΥΡΙ]Ε ΒΟ[ΗΘΕΙ] ΜΙΧΑΗΛ ΚΟΥΡΟΠΑΛΑ[ΤΗ] Κ[ΑΙ] ΔΟΥΚΙ, [ΤΩ] ΚΟΝΔΟCTEΦΑΝΩ.

Ιστορία Επεξεργασία

Γενάρχης της Οικογένειας ήταν ο Μιχαήλ, δούκας της Αντιόχειας, μάγιστρος και κουροπαλάτης.

Ο Ισαάκιος, μέγας δούκας της Ρωμανίας, πρωτονοβελίσσιμος, συμμετείχε σε επιχειρήσεις εναντίον του στασιαστή Νικηφόρου Μελισσηνού και μετά εναντίον των Νορμανδών. Ο Αλέξιος Α΄ Κομνηνός τον έστειλε ως μεγάλο δούκα να υπερασπίσει το Δυρράχιο και αυτός επιτέθηκε στο Οτράντο (Υδρούντα) ανεπιτυχώς, και όταν ο Βοημούνδος του επιτέθηκε, υποχώρησε. Είχε γιους τον Ανδρόνικο και τον Στέφανο.

Ο Ανδρόνικος (ο θείος) διακρίθηκε ως στρατιωτικός του Ιωάννη Β΄ Κομνηνού. Κινήθηκε εναντίον του Ραϋμόνδου, συζύγου της Κωνσταντίας πριγκίπισσας της Αντιόχειας. Ανέκτησε την Κιλικία. Συμμετείχε στην επιχείρηση ως μεγάλος δούκας της Ρωμανίας εναντίον του Μπρίντιζι (Βρινδησίου) των Νορμανδών· μετά εκάρη μοναχός με το όνομα Αντώνιος.

Ο Στέφανος ορίστηκε μέγας δούκας εναντίον των Νορμανδών του Ρογήρου Β΄, που κατείχαν την Κέρκυρα: πολιόρκησε την πόλη, αλλά πληγώθηκε μοιραία. Παιδιά του ήταν ο Ιωάννης και ο Ανδρόνικος.

Ο Ιωάννης έγινε δούκας Θεσσαλονίκης, απογραφεύς και εξισωτής φόρων. Ακολούθησε τον θείο του Μανουήλ Β΄ Αυτοκράτορα στην εκστρατεία του, μάλλον πολέμησε εναντίον των Σελτζούκων του Ρουμ και ίσως απεβίωσε στην καταστροφική ενέδρα στο Μυριοκέφαλον.

Ο Ανδρόνικος (ο ανιψιός) έγινε δούκας των θεμάτων Ελλάδος, Πελοποννήσου και Κρήτης, διοικητής της Φρουράς των Βαράγγων, και μέγας δούκας του Στόλου. Ο θείος του Μανουήλ Β΄ Κομνηνός τον έστειλε στην Ουγγαρία να υποστηρίξει τον Στέφανο Δ΄ της Ουγγαρίας (νεότερο αδελφό του αποβιώσαντος βασιλιά της Ουγγαρίας), εξόριστου στη Κωνσταντινούπολη, έναντι του Στεφάνου Γ΄ (γιο του αποβιώσαντος). Η διαφορά εξελίχθηκε σε πόλεμο: ο Ανδρόνικος τόλμησε να επιτεθεί και επέφερε θεαματική νίκη. Η περιοχές Σύρμιον, Δαλματία και Βοσνία ανακτήθηκαν για τη Ρωμανία και ο Μανουήλ Β΄ τέλεσε θρίαμβο. Την επίθεση του Αυτοκράτορα στο Ικόνιο του σουλτανάτου των Σελτζούκων, πρόλαβε η ενέδρα στο Μυριοκέφαλον, αλλά ο Ανδρόνικος πέρασε το πέρασμα και ήταν επιδέξιος στην ειρηνική επιστροφή του στρατεύματος. Με τον στόλο του μετέβη στην Άκρα για να επιτεθεί στην Αίγυπτο, αλλά οι Σταυροφόροι των αποθάρρυναν. Κατά τη βασιλεία του Αλεξίου Β΄, ο Ανδρόνικος Κοντοστέφανος άφησε τον στασιαστή Ανδρόνικο Α΄ Κομνηνό να περάσει τον Βόσπορο και να εισέλθει στην Κωνσταντινούπολη, όπου ανέλαβε Αυτοκράτορας. Όμως ο σκληρός Ανδρόνικος Α΄ κυνήγησε τις ισχυρές οικογένειες, και όταν ο Ανδρόνικος αντέδρασε, τυφλώθηκε από τον Αυτοκράτορα.

Γενεαλογία των Κοντοστέφανων Επεξεργασία

Αλέξιος Α΄ Κομνηνός
Aυτ. των Ρωμαίω
Μιχαήλ
μάγιστρος,
κουροπαλάτης,
δούκας της Αντιόχειας
Ιωάννης Κομνηνός
σεβαστοκράτορας,
δούκας της Αντιόχειας
Ιωάννης Β΄ Κομνηνός
Αυτ. των Ρωμαίων
Ισαάκιος
πρωτονοβελίσσιμος, πανσεβαστός,
μέγας δούκας της Ρωμανίας
Αδριανός Κομνηνός
(Iωάννης Δ΄)
αρχιεπίσκοπος της Αχρίδος
Μανουήλ Α΄ Κομνηνός
Αυτ. των Ρωμαίων
Άννα Κομνηνή
πορφυρογέννητη
Στέφανος
πανυπερσεβαστός,
μέγας δούκας της Ρωμανίας
Ανδρόνικος ο Πρεσβύτερος
μέγας δούκας της Ρωμανίας
Θεοδώρα Κομνηνή
Αλέξιος Β΄ Κομνηνός
Aυτ. των Ρωμαίων
Ιωάννης
δούκας της Θεσσαλονίκης,
απογραφεύς, εξισωτής
Ανδρόνικος ο Νεότερος
μέγας δούκας της Ρωμανίας,
δούκας Ελλάδος, Πελοποννήσου, Κρήτης,
διοικ. Φρουράς Βαράγγων
∞ Δούκαινα
ΙωάννηςΑλέξιος

Πηγές Επεξεργασία

  • Κωνσταντίνος Βαρζός, Η γενεαλογία των Κομνηνών, 1984, σελ. 756, τόμοι Α' και Β'.