Η οκά (Οθωμανικά اوقه, Τουρκικά okka), ήταν Οθωμανική μονάδα μέτρησης μάζας. Ύστερα από την κατάρρευση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, συνέχισε να χρησιμοποιείται στα κράτη που προέκυψαν από τη διάλυσή της, συνήθως παράλληλα με τις μονάδες του μετρικού συστήματος.

Η μάζα η οποία αντιστοιχούσε σε μία οκά ποικίλε και στους ύστερους χρόνους της Οθωμανικής αυτοκρατορίας ορίστηκε στα 1,2829 χιλιόγραμμα. Η οκά υποδιαιρούνταν σε 400 dirhem (δράμια) (Οθωμανικά درهم, Τουρκικά dram), μάζας 3,20725 γραμμαρίων. Τα πολλαπλάσιά της ήταν το kantar (καντάρι) ίσο με 44 οκάδες (=56,4476 χιλιόγραμμα) και το çeki (τσεκί) ίσο με 4 καντάρια (=225,7904 χιλιόγραμμα). Η οκά έπαψε να χρησιμοποιείται στην Τουρκία την 1η Απριλίου του 1931. Στην Τουρκία ονομάζεται eski okka (=παλαιά οκά) ή kara okka (=μαύρη ή μεγάλη οκά), σε αντιδιαστολή με το χιλιόγραμμο το οποίο ονομάζεται yeni okka (=νέα οκά).

Στην Ελλάδα, η οκά αντιστοιχούσε σε 1282 γραμμάρια και το δράμι σε 3,205 γραμμάρια και παρέμεινε σε παράλληλη χρήση με τις μονάδες του μετρικού συστήματος, οι οποίες είχαν υιοθετηθεί από το 1876. Ειδικά για τη μέτρηση υγρών οι αντιστοιχίες ήταν 1 οκά = 1280 γρ. και 1 δράμι = 3,2 γρ. Η επίσημη κατάργηση όλων των παλαιών μέτρων και σταθμών έγινε την 1η Ιουλίου του 1959.[1] Παρ' όλα αυτά, η χρήση της επέζησε έως τη δεκαετία του 1990 στις συσκευασίες εμφιάλωσης του ούζου, του τσίπουρου και των συναφών ποτών: 80 γρ. ("εικοσιπενταράκι"), 160 γρ. ("πενηνταράκι"), 320 γρ. ("εκατοσταράκι"), 640 γρ. ("μισοκάρικο" ή "μισοκαδιάρικο"). Χαρακτηριστικές ήταν επίσης, οι πλαστικές φιάλες παστεριωμένου γάλακτος με το αλουμίνιο πώμα, που καταργήθηκαν με την έλευση της χάρτινης συσκευασίας. Ήταν "μισοκαδιάρικες", μισή οκά δηλαδή. Γι αυτό είχαν καθαρό βάρος 640γρ. Στην Κύπρο, η οκά παρέμεινε σε χρήση έως τη δεκαετία του 1980.

Στην Αίγυπτο αντιστοιχούσε σε 1,23536 κιλά, στην Τρίπολη της Λιβύης σε 1,2208 κιλά, ενώ στη Βλαχία σε 1,283 λίτρα για τα υγρά και 1,537 λίτρα για τα στερεά.

Παραπομπές

Επεξεργασία