Ως ολοκληρωτικό καθεστώς ορίζεται η ανελεύθερη πολιτειακή κατάσταση σε ένα κράτος. Το καθεστώς αυτό ελέγχει και κατευθύνει άμεσα ή έμμεσα τις κοινωνικές δραστηριότητες των ατόμων. Η Χάνα Άρεντ ορίζει τον ολοκληρωτισμό ως ριζική καταστολή της πολιτικής και περιφρόνηση εκ μέρους της εξουσίας των ατομικών δικαιωμάτων του πολίτη και ως βασικό διακριτικό του τη διείσδυση της κεντρικής εξουσίας σε κάθε πτυχή της ατομικής ύπαρξης και δημιουργίας.[1] Συγκεκριμένα, καταργείται το κοινοβούλιο, φιμώνεται ο τύπος και επιβάλλεται αυστηρή λογοκρισία.

Μερικοί ηγέτες που έχουν χαρακτηριστεί ολοκληρωτικοί, από αριστερά προς τα δεξιά και από πάνω προς τα κάτω στην εικόνα, περιλαμβάνουν τους, Στάλιν,Χίτλερ, Μάο Τσετούνγκ, Μουσολίνι, Κιμ Ιλ Σουνγκ

Ολοκληρωτισμός είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται από ορισμένους πολιτικούς επιστήμονες για να περιγράψει ένα πολιτικό σύστημα στο οποίο το κράτος κατέχει το σύνολο των εξουσιών πάνω από την κοινωνία και επιδιώκει να ελέγχει όλες τις πτυχές της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής.[2] Πολλοί μελετητές ποικίλων ιδεολογικών θέσεων και ακαδημαϊκού υπόβαθρου έχουν εξετάσει προσεκτικά τον ολοκληρωτισμό. Όλοι συμφωνούν, πάντως, ότι ο ολοκληρωτισμός επιδιώκει να κινητοποιήσει ολόκληρους πληθυσμούς στην υποστήριξη μιας επίσημης κρατικής ιδεολογίας, δεν ανέχεται δραστηριότητες που δεν στρέφονται προς τους κρατικούς στόχους, συνεπάγεται την καταστολή ή τον κρατικό έλεγχο των επιχειρήσεων, εργατικών συνδικάτων, εκκλησίας ή των πολιτικών κόμματων. Τέτοιου είδους καθεστώτα διατηρούνται στην εξουσία χρησιμοποιώντας τις ένοπλες δυνάμεις για τη καταστολή των αντιφρονούντων και παράλληλα με τη βοήθεια των μυστικών υπηρεσιών, του παρακράτους, των ελεγχόμενων μέσων μαζικής ενημέρωσης καθώς και με τον περιορισμό της ελεύθερης έκφρασης όπως τη συζήτηση, διαδήλωση και κριτική.

Ο ολοκληρωτισμός είναι μια μορφή πολιτεύματος, που θεωρητικά, απαγορευεύει οποιαδήποτε προσωπική ελευθερία και επιδιώκει να υποτάξει όλες τις πτυχές της ατομικής ζωής στην εξουσία του κράτους.[3]

Διαφορές με τον αυταρχισμό

Επεξεργασία

Τα ολοκληρωτικά καθεστώτα συνήθως έχουν μια ''καθοδηγητική'' ιδεολογία και καταπιέζουν τις παραδοσιακές κοινωνικές δομές ενω τα αυταρχικά καθεστώτα είναι ανεκτικά προς αυτά.[4]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Κυπριανού, Παντελής (13/11/2013). «Περί ολοκληρωτισμού, άκρων και δημοκρατίας». Εφημερίδα των Συντακτών. http://www.efsyn.gr/?p=148263. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2014. 
  2. Robert Conquest, Reflections on a Ravaged Century (2000) ISBN 0-393-04818-7, page 74
  3. «totalitarianism | Definition, Characteristics, Examples, & Facts | Britannica». www.britannica.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2022. 
  4. «What is the difference between totalitarianism and authoritarianism? | Britannica». www.britannica.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2022.