Πολιτικό κόμμα

πολιτική οργάνωση που επιδιώκει να επηρεάσει την κυβερνητική πολιτική

Με την έννοια του πολιτικού κόμματος αναφερόμαστε σε μια ομάδα ατόμων που οργανώνονται με σκοπό να αποκτήσουν την κυβερνητική εξουσία.[1] Έτσι, τα στοιχεία που συνθέτουν το κόμμα, σύμφωνα με τον ορισμό του, είναι η επιδίωξη κατάκτησης της εξουσίας[2], ένας βαθμός οργάνωσης και η ύπαρξη εξωκοινοβουλευτικής υποστήριξης.[3]

Στο πλαίσιο ενός πολυκομματικού συστήματος, τα πολιτικά κόμματα ανταγωνίζονται μεταξύ τους για να καλύψουν θέσεις λήψης αποφάσεων. Συμβάλλουν στη μορφοποίηση της πολιτικής βούλησης και υπό αυτήν την οπτική αποτελούν σημαντικό πυλώνα του δημοκρατικού και συνταγματικού κράτους.[2] Σε ένα μονοκομματικό σύστημα, η δομή και η λειτουργία του κόμματος μεταβάλλεται. Σε αυτήν την περίπτωση, το κόμμα συνήθως προσαποκτά ολοκληρωτικό χαρακτήρα.[4]

Ορισμός Επεξεργασία

Η έννοια του πολιτικού κόμματος ορίζεται συμβατικά με δύο τρόπους. Ο πρώτος ορισμός θεμελιώνεται στην ιδεολογία και τις κοινές πολιτικές πεποιθήσεις.[5] Σύμφωνα με τον Benjamin Constant, ένα πολιτικό κόμμα ορίζεται ως «συνάντηση ατόμων με κοινό πολιτικό πρίσμα».[6] Ωστόσο, πολλά πολιτικά κόμματα δεν έχουν θεμελιακό χαρακτηριστικό τους την ιδεολογία ή τη χάραξη πολιτικών. Για παράδειγμα, δεν σπανίζουν τα πολιτικά κόμματα που έχουν πελατειακά και πατερναλιστικά χαρακτηριστικά και αποτελούν εργαλείο για την προώθηση της καριέρας ενός πολιτικού.[7][8][9]

Ο δεύτερος ορισμός, θεσμικού χαρακτήρα, θεωρεί το κόμμα αναπόσπαστο στοιχείο του δημοκρατικού παιχνιδιού.[10]

Τα πολιτικά κόμματα διακρίνονται από άλλες πολιτικές ομάδες και συλλόγους, όπως οι ομάδες συμφερόντων, κυρίως από το γεγονός ότι τα κόμματα επικεντρώνονται στην εκλογή υποψηφίων, και άρα έχουν το βλέμμα στραμμένο στην εξουσία, ενώ οι ομάδες συμφερόντων επικεντρώνονται στην προώθηση μιας πολιτικής ατζέντας.[11] Αυτό σχετίζεται και με άλλα χαρακτηριστικά που μερικές φορές διακρίνουν κόμματα από άλλους πολιτικούς οργανισμούς, όπως μεγαλύτερη συμμετοχή, μεγαλύτερη σταθερότητα με την πάροδο του χρόνου και βαθύτερη σύνδεση με το εκλογικό σώμα.[12]

Σε πολλές χώρες η έννοια ενός πολιτικού κόμματος καθορίζεται από το νόμο και οι κυβερνήσεις ρυθμίζουν τις απαιτήσεις που πρέπει να πληροί ένας οργανισμός για να χαρακτηριστεί νομότυπα ως πολιτικό κόμμα.[13]

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Heywood, Andrew (2014). Εισαγωγή στην Πολιτική. Επίκεντρο. σελ. 280. 
  2. 2,0 2,1 Schumpeter, Joseph (1961). Capitalism, Socialism and Democracy. Λονδίνο: Harper. σελ. 427. 
  3. A. Ball, B. Guy Peters (2000). Συγκριτική Πολιτική και Διακυβέρνηση. Παπαζήσης. σελ. 158-159. 
  4. Rudolf Heberle: Social Movements. An Introduction to Political Sociology. (1951), ²1970. Kap. 15: The Totalitarian Movements and the New Political ‚Orders‘. S. 331ff. (dt.: Hauptprobleme der Politischen Soziologie, 1967).
  5. «The purpose of political parties». Government of the Netherlands. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Αυγούστου 2020. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2021. 
  6. Benjamin Constant, Société belge de librairie, 1837, σ. 202
  7. Olanrewaju, John S. (28 June 2017). «Political Parties and Poverty of Ideology in Nigeria». Afro Asian Journal of Social Sciences VI (3): 1–16. 
  8. Hicken, Allen (17 March 2011). «Clientelism». Annual Review of Political Science 14: 289–310. doi:10.1146/annurev.polisci.031908.220508. 
  9. Catherine E. De Vries· Sara B. Hobolt (16 Ιουνίου 2019). Political Entrepreneurs: The Rise of Challenger Parties in Europe. Princeton University Press. σελίδες 1–38. ISBN 9780691194752. 
  10. Philippe Raynaud et Stéphane Rials, PUF, coll. "Quadrige dicos poche", 2003, σελ. 928. (ISBN 2-13-052947-X).
  11. John Anthony Maltese· Joseph A. Pika (13 Ιανουαρίου 2020). American democracy in context. Sage. σελ. 182. ISBN 978-1544345222. 
  12. Belloni, Frank P.; Beller, Dennis C. (1976). «The Study of Party Factions as Competitive Political Organizations». The Western Political Quarterly 29: 531–549. doi:10.1177/106591297602900405. 
  13. Avnon, Dan (16 November 2007). «Parties laws in democratic systems of government». The Journal of Legislative Studies 1 (2): 283–300. doi:10.1080/13572339508420429.