Ουαζίρ Ακμπάρ Χαν
Ο Ουαζίρ Ακμπάρ Χαν (1816–1845, παστού: وزير اکبر خان), γεννημένος ως Μοχαμάντ Ακμπάρ Χαν (محمد اکبر خان) γνωστός και ως Αμίρ Ακμπάρ Χαν (امير اکبر خان), ήταν Αφγανός ηγεμόνας, στρατηγός και τελικά εμίρης για περίπου τρία χρόνια μέχρι τον θάνατό του. Έγινε γνωστός με τη Μάχη του Τζαμρούντ το 1837, προσπαθώντας να επανακτήσει τη δεύτερη πρωτεύουσα του Αφγανιστάν, την Πεσαβάρ από την Αυτοκρατορία των Σιχ.[2][3]
| Ουαζίρ Ακμπάρ Χαν | |
|---|---|
 Ο Ουαζίρ Ακμπάρ Χαν | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | وزير اکبر خان (Πάστο) |
| Γέννηση | 15 Οκτωβρίου 1816 Αυτοκρατορία των Ντουρανί |
| Θάνατος | 1845[1] Τζαλαλαμπάντ |
| Τόπος ταφής | Μπλε Τζαμί |
| Χώρα πολιτογράφησης | Αφγανιστάν |
| Θρησκεία | Ισλάμ |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | αξιωματικός μονάρχης |
| Οικογένεια | |
| Γονείς | Ντοστ Μοχαμάντ Χαν |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Βαθμός/στρατός | στρατηγός |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | εμίρης Γαζής |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Ουαζίρ Ακμπάρ Χαν ήταν στρατιωτικά ενεργός στον Α΄ Αγγλοαφγανικό Πόλεμο, ο οποίος διήρκεσε από το 1839 έως το 1842. Είναι γνωστός για την ηγεσία του στο εθνικό κόμμα της Καμπούλ από το 1841 έως το 1842, και τη σφαγή του στρατού του Έλφινστοουν στο πέρασμα του Γκανταμάκ, προτού ο μοναδικός επιζήσας, ο βοηθός χειρουργός Ουίλλιαμ Μπράιντον, φτάσει στο πολιορκούμενο οχυρό της Τζαλαλαμπάντ στις 13 Ιανουαρίου 1842. Ο Ουαζίρ Ακμπάρ Χαν έγινε εμίρης του Αφγανιστάν τον Μάιο του 1842 και διακυβέρνησε μέχρι τον θάνατό του το 1845.
Πρώτα χρόνια Επεξεργασία
Ο Ακμπάρ γεννήθηκε ως Μοχαμάντ Ακμπάρ Χαν το 1816 με γονείς τους Ντοστ Μοχαμάντ Μπαρακζάι του Αφγανιστάν και Μερμέν Καντίτζα Ποπαλζάι. Ο Ντοστ Μοχαμάντ Μπαρακζάι είχε δύο συζύγους, 8 γιους και 2 κόρες.[4]
Ενήλικος βίος Επεξεργασία
Το 1836 οι μουσουλμανικές δυνάμεις του Ντοστ Μοχαμάντ Μπαρακζάι, υπό τη διοίκηση του γιου του Ουαζίρ Ακμπάρ Χαν, πολέμησε τους Σιχ στη Μάχη του Τζαμρούντ, 15 χιλιόμετρα δυτικά της σημερινής Πεσαβάρ.[2] Ο Ντοστ Μοχαμάντ Μπαρακζάι δεν ακολούθησε τον θρίαμβο αυτό ανακαταλαμβάνοντας την Πεσαβάρ, αλλά αντ' αυτού ήρθε σε επαφή με τον Λόρδο Όκλαντ, τον νέο Βρετανό κυβερνήτη στρατηγό της Ινδίας, για βοήθεια στη μάχη κατά τους Σιχ. Με την επιστολή αυτή, ο Ντοστ Μοχαμάντ έθεσε τυπικά τη βάση για τη βρετανική επέμβαση στο Αφγανιστάν. Στο επίκεντρο του Μεγάλου Παιχνιδιού βρίσκεται η προθυμία της Βρετανίας και της Ρωσίας να υποτάξουν, ανατρέψουν ή υποδουλώσουν τα μικρά ανεξάρτητα κράτη που βρίσκονταν ανάμεσά τους.[3]
Ο Ακμπάρ Χαν ηγήθηκε εξέγερσης στην Καμπούλ κατά της αποστολής των Βρετανικών Ινδιών υπό τους Ουίλλιαμ Μακνότεν, Αλεξάντερ Μπερνς και το στράτευμα τους που αποτελούνταν από 4.500 άνδρες. Τον Νοέμβριο του 1841, πολιόρκησε τη δύναμη του υποστράτηγου Ουίλλιαμ Έλφινστοουν στην Καμπούλ.
Ο Έλφινστοουν αποδέχθηκε μία ασφαλή υποχώρηση των δυνάμεών του και των περίπου 12.000 ακολούθων του στην Πεσαβάρ. Δέχθηκαν ενέδρα και αποδεκατίστηκαν τον Ιανουάριο του 1842. Αρκετά βρετανικά στρατιωτικά απομνημονεύματα αναφέρουν τη διπλή διαπραγμάτευση του Ακμπάρ Χαν, αναφέροντας πως, κατά τη διάρκεια της υποχώρησης, ο Ακμπάρ Χαν μπορούσε να διατάσσει τους άνδρες του ταυτόχρονα στα περσικά δίνοντας εντολές εγκατάλειψης και στα παστού για εντολές εκπυρσοκρότησης.[5]
Τον Μάιο του 1842, ο Ακμπάρ Χαν κατέλαβε το οχυρό Μπαλά Χισάρ στην Καμπούλ και έγινε ο νέος εμίρης του Αφγανιστάν.[2] Διακυβέρνησε μέχρι τον θάνατό του το 1845. Ορισμένοι θεωρούν πως ο Ακμπάρ Χαν δηλητηριάστηκε από τον πατέρα του, Ντοστ Μοχαμάντ Μπαρακζάι, ο οποίος ανησυχούσε για τις προσδοκίες του γιου του.[6]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ (Αγγλικά) CERL Thesaurus. Consortium of European Research Libraries. cnp02139265. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Adamec, Ludwig W. (2011). Historical Dictionary of Afghanistan. Lanham: Scarecrow Press. σελ. xxi. ISBN 0-8108-7957-3.
- ↑ 3,0 3,1 «THE GREAT GAME». Library of Congress Country Studies. 1997. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ Christopher Buyers. «Afghanistan, The Barakzai dynasty, genealogy». The Royal Ark. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ Hopkirk, Peter (1990). The Great Game. Oxford University Press. σελίδες 263-264. ISBN 0-19-282799-5.
- ↑ «Biography: Mohammad Akbar Khan». Afghanistan Online. 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Μαΐου 2008. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2019.