Ούπλιστσιχε

αρχαία πόλη λαξευμένη στα βράχια της Γεωργίας

Συντεταγμένες: 41°57′59.990″N 44°12′27.018″E / 41.96666389°N 44.20750500°E / 41.96666389; 44.20750500

Το Ούπλιστσίχε (γεωργιανά: უფლისციხე, κυριολεκτικά σημαίνει «Φρούριο του Άρχοντα») είναι μια αρχαία πόλη λαξευμένη στα βράχια της Ανατολικής Γεωργίας. Βρίσκεται περίπου 10 χλμ. ανατολικά της πόλης Γκόρι, στο μχάρε Σίντα Κάρτλι.[1][2][3]

Ούπλιστσιχε
უფლისციხე
Το Ούπλιστσιχε, ένα Μνημείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Γεωργίας
Χάρτης
Είδοςαρχαιολογική θέση, πόλη σπηλαίων και αρχαία πόλη
Γεωγραφικές συντεταγμένες41°58′0″N 44°12′27″E
ΤοποθεσίαΣίντα Καρτλί
ΧώραΓεωργία
Έναρξη κατασκευής2η χιλιετία π.Χ.
ΠροστασίαΠολιτισμικά Μνημεία Εθνικής Σημασίας της Γεωργίας και ενδεικτικός κατάλογος Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς (από 2007)
Commons page Πολυμέσα
Το Ούπλιστσιχε
Η βασιλική του 9ου αιώνα
Λάκος θυσιαστήριου
Η Αίθουσα της βασίλισσας Ταμάρ
Οροφή με φατνώματα, απομίμηση καφασωτής κεκλιμένης οροφής με οκταεδρικά μοτίβα
Το "Φαρμακείο"
Το μουσείο του Ούπλιστσιχε
Γενική άποψη του οικισμού
Ο ναός του Μακβλιάνι

Το Ούπλιστσίχε είναι χτισμένο ψηλά πάνω στην βραχώδη αριστερή όχθη του ποταμού Κύρος. Τα οικήματα της πόλης είναι λαξευμένα σε πετρώματα από μαλακό γκριζωπό ψαμμίτη της οροσειράς Κβερνακέμπι. Πρόκειται για μία πολυεπίπεδη αρχαιολογική-ιστορική τοποθεσία με δομές που χρονολογούνται από την Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου μέχρι και ύστερες Μεσαιωνικές. Είναι αξιοσημείωτο για τον μοναδικό συνδυασμό διαφορετικών στυλ αρχιτεκτονικής σε βράχους: Ανατολίτικων, Ιρανικών,παγανιστικών και χριστιανικών.[4]

Ιστορία Επεξεργασία

Το Ούπλιστσίχε είναι αναγνωρισμένο από τους αρχαιολόγους ως ένας από τους αρχαιότερους οικισμούς ανθρώπων της Γεωργίας. Yπάρχουν ενδείξεις για την παρουσία ανθρώπων στην περιοχή από τα τέλη της 2ης χιλιετίας π.Χ.[4] Οι μεσαιωνικές Γεωργιανές παραδόσεις λένε ότι η πόλη ιδρύθηκε από τον μυθικό Ούπλος, γιο του Μτσχέτος και εγγονό του Κάρτλος.[4]

Στρατηγικά βρίσκεται στην ενδοχώρα του αρχαίου βασιλείου της Ιβηρίας και αποτέλεσε ένα σημαντικό πολιτικό και θρησκευτικό κέντρο της χώρας.

Στα τέλη της Ελληνιστικής περιόδου, τον 1ο-2ο αιώνα μ.Χ., σημειώθηκε μεγάλη οικοδομική ανάπτυξη στον οικισμό. Εκείνη την περιόδο κατασκευάστηκαν: οχυρωματικά τείχη, πύργοι, τάφροι, δίκτυα δρόμων, μία σήραγγα που οδηγούσε στο ποτάμι, συστήματα άρδευσης και αποστράγγισης, και άλλες δομές.[4]

Το 337 μ.Χ. που η Γεωργία εκριστιανίστηκε, το Ούπλιστσιχε έχασε από τη σημασία του ως θρησκευτικό κέντρο και εκτοπίστηκε από τα νέα κέντρα του χριστιανικού πολιτισμού - τη Μτσχέτα και, αργότερα, την Τιφλίδα, αλλά παρέμεινε σημαντικό πολιτικό κέντρο για το Κάρτλι. [4]

Το Ούπλιστσιχε ήρθε ξανά στο προσκήνιο ως σημαντικό Γεωργιανό οχυρό κατά τις Μουσουλμανικές επιδρομές στην Τιφλίδα τον 8ο-9ο αιώνα.

Φεγγίτης
Κελάρι
Δρόμος
Μυστική σήραγγα
Αρτοποιείο
Σκαλιά
Πιεστήριο κρασιού
Πιθάρια κβέβρι (κρασιού)
Μεγάλες αίθουσες
Σκαλιά

Τον 14ο αιώνα η πόλη καταστράφηκε ολοσχερώς από τις μογγολικές επιδρομές. Ουσιαστικά εγκαταλείφθηκε και μόνο περιστασιακά χρησιμοποιήθηκε ως προσωρινό καταφύγιο σε περιόδους εισβολών από ξένους. [4] Αλλά η βασιλική του 9ου αιώνα συνέχισε να λειτουργεί.[4]

Ορισμένα τμήματα της πόλης καταστράφηκαν ολοσχερώς από τον σεισμό του 1920.

Το 1950 το Ούπλιστσιχε αναδείχθηκε ως δημοφιλής τουριστικός προορισμός. Από τότε, γίνονται αρχαιολογικές έρευνες και μελέτες στην περιοχή που έχουν αποκαλύψει αρκετά ευρήματα.[4] Αυτά φυλάσσονται στο Εθνικό Μουσείο της Τιφλίδας και στο τοπικό μουσείο του Ούπλιστσιχε.

Το 2000 το Ταμείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Γεωργίας (μία υπηρεσία της Παγκόσμιας Τράπεζας και της Γεωργιανής κυβέρνησης) χρηματοδότησε έργα συντήρησης του μνημείου. [5] Το 2007 τα σπήλαια-πόλη του Ούπλιστσίχε συμπεριλήφθηκαν στον Ενδεικτικό Κατάλογο με Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.[6]

Περιγραφή - Αρχιτεκτονική Επεξεργασία

Το Ούπλιστσιχε μπορεί να διακριθεί σε τρία μέρη: το Νότιο (χαμηλότερο), το Μεσαίο (κεντρικό) και το Βόρειο (ανώτερο) που καλύπτουν μία έκταση περίπου 8 εκταρίων. Το Μεσαίο τμήμα είναι το μεγαλύτερο και σημαντικότερο εφόσον περιέχει τις κύριες δομές της πόλης. Στο Νότιο και στο Βόρειο υπάρχουν μικρότερες δομές, χτισμένες με παραδοσιακά δομικά υλικά (πέτρες, ξυλεία, τούβλα λάσπης) σε σπήλαια λαξευμένα στα βράχια. Το Νότιο τμήμα είναι προσβάσιμο μέσω ενός στενού περάσματος ή μιας σήραγγας, που και τα δύο αρχίζουν από το επίπεδο του ποταμού και ανεβαίνουν κατά 15 μ. υψηλότερα, στο πρώτο επίπεδο της πόλης. Από εκεί αρχίζει ο κεντρικός δρόμος που διασχίζει όλην την περιοχή, διακλαδώνεται προς στενά δρομάκια και σκάλες που οδηγούν στις διάφορες δομές και στις αυλές τους, και περνά από το κέντρο της πόλης. [4]

Η κύρια πύλη της πόλης βρισκόταν στη νοτιοανατολική γωνία της πόλης. Από εκεί ξεκινούσε ο δρόμος, λαξευμένος στα βράχια με πλάτος περί τα 3 μ. και κατάλληλος για την κίνηση οχημάτων με ρόδες. Η επιφάνεια του δρόμου υπέστη σοβαρές ζημιές κατά το μεσαίωνα.[4]

Τα περισσότερα σπήλαια είναι άδεια χωρίς διακοσμήσεις. Σημαντικά αξιοθέατα είναι η κεντρική αίθουσα και τα παλάτια, όπου τα μαλακά πετρώματα επέτρεψαν περίπλοκες διακοσμητικές συνθέσεις, όπως απομιμήσεις καφασωτών κεκλιμένων οροφών. Με έναν φεγγίτη στην οροφή αεριζόταν και φωτιζόταν η αίθουσα. [4]

Η βασιλική.

Πολλές από τις δομές είχαν ιβάν προσανατολισμένα προς διάφορες κατευθύνσεις. Τα μικρά σπήλαια χρησιμοποιούνταν ως αποθήκες καταστημάτων.[4]

Κοντά στην κεντρική αίθουσα υπήρχε μία Χριστιανική βασιλική του 6ου αιώνα. Στην κορυφή του συγκροτήματος υπάρχει μια Χριστιανική μονόκλιτη βασιλική, χτισμένη από πέτρες και τούβλα κατά τον 9ο αιώνα, με περίστωα στις 3 πλευρές της. Επίσης, στην πόλη υπάρχουν 3 παρεκκλήσια του 11ου-12ου αιώνα λαξευμένα στα βράχια.[4]

Στο Ούπλιστσιχε υπάρχουν 4-5 ναοί αφιερωμένοι σε θεότητες του ήλιου, των βράχων και της φωτιάς.[4]

Κατά τη μεσαιωνική περίοδο στην πόλη χτίστηκαν στάβλοι, οινοποιεία, κελάρια και κλίβανοι για την παραγωγή κεραμικών.[4]

Η παροχή νερού στην πόλη γινόταν από μία πηγή στο υψίπεδο του Κερνακέμπι, 4 χλμ. στα βόρεια. Η πηγή βρίσκεται υψομετρικά ψηλότερα από την πόλη, οπότε η μεταφορά του νερού γινόταν με τη δύναμη της βαρύτητας μέσω κεραμικών σωλήνων, και ενός δικτύου από κανάλια και αυλάκια που υπήρχε σε ολόκληρη την πόλη. Παρόμοια κανάλια χρησίμευαν ως συστήματα αποχέτευσης. Σε πολλά σημεία της πόλης είχαν κατασκευαστεί, επίσης, δεξαμενές για την αποθήκευση νερού.[4]

Οι αρχαιολογικές ανασκαφές έχουν αποκαλύψει πολυάριθμα αντικείμενα διαφορετικών περιόδων, όπως χρυσά, αργυρά και χάλκινα κοσμήματα, καθώς και δείγματα κεραμικών και γλυπτών.

 
Χάρτης της πόλης του Ούπλιστσιχε

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Centre, UNESCO World Heritage. «Uplistsikhe Cave Town». UNESCO World Heritage Centre (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2019. 
  2. Plunkett, Richard. (2004). Georgia, Armenia & Azerbaijan (2η έκδοση). Footscray, Vic.: Lonely Planet Publications. ISBN 1740591380. 56028364. 
  3. Melikʻišvili, G.· Lordkipanidze, Otar (1989). Ocherki istorii Gruzii v vosʹmi tomakh. Tbilisi: Met︠s︡niereba. ISBN 5520004986. 23524389. 
  4. 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 4,13 4,14 4,15 Khimshiashvili, Kakha (18 Αυγούστου 2004). «The Architecture of Uphlistsikhe, Georgia» (PDF). web.archive.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Αυγούστου 2004. Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2019. 
  5. «Georgia». ICOMOS World Report on Monuments and Sites in Danger 2001. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2007. 
  6. Centre, UNESCO World Heritage. «Uplistsikhe Cave Town». UNESCO World Heritage Centre (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2019. 

Συλλογή φωτογραφιών Επεξεργασία