Ο Λοχίας Γιορκ
Ο Λοχίας Γιορκ (αγγλ. Sergeant York) είναι Αμερικανική δραματική πολεμική ταινία του 1941, βασισμένη στη ζωή του Λοχία Άλβιν Γιορκ, ενός από τους ήρωες του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και γυρίστηκε σε μια περίοδο που οι Η.Π.Α. ετοιμάζονταν να μπουν στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
| Ο Λοχίας Γιορκ Sergeant York | |
|---|---|
 | |
| Σκηνοθεσία | Χάουαρντ Χοκς |
| Παραγωγή | Χάουαρντ Χοκς Τζέσι Λάσκι Χαλ Ουόλις |
| Σενάριο | Τζον Χιούστον Έιμπεμ Φίνκελ Χάουαρντ Κοχ Χάρι Τσάντλι |
| Πρωταγωνιστές | Γκάρι Κούπερ Τζόαν Λέσλι Ουόλτερ Μπρέναν |
| Μουσική | Μαξ Στάινερ |
| Φωτογραφία | Σολ Πολίτο |
| Μοντάζ | Ουίλιαμ Χολμς |
| Εταιρεία παραγωγής | Warner Brothers |
| Διανομή | Warner Brothers |
| Πρώτη προβολή | 2 Ιουλίου 1941 (ΗΠΑ) |
| Διάρκεια | 134΄ |
| Προέλευση | ΗΠΑ |
| Γλώσσα | Αγγλική |
| Προϋπολογισμός | $1.4 εκατομμύρια[1] |
| Ακαθάριστα έσοδα | $16,361,885[1] |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Η σημασία της ταινίας (όπως και άλλων ταινιών της περιόδου με παρόμοια θεματολογία) ήταν τεράστια για την εποχή που γυρίστηκε, εφόσον προσπαθούσε με απλό τρόπο να εξηγήσει στους Αμερικανούς τον λόγο για τον οποίο αξίζει κανείς να πολεμήσει για την πατρίδα του. Πρωταγωνιστής της ταινίας είναι ο Γκάρι Κούπερ, που βραβεύτηκε με Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου για την ερμηνεία του. Η ταινία έλαβε συνολικά 11 υποψηφιότητες για Όσκαρ, μεταξύ των οποίων και για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας.
Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου κατέταξε την ταινία στην 57η θέση στη λίστα με τις 100 καλύτερες ταινίες όλων των εποχών, ενώ το 2008 η ταινία επελέγη από τη Βιβλιοθήκη του Αμερικάνικου Κογκρέσου ως τμήμα του National Film Registry ως πολιτιστικά, ιστορικά και αισθητικά σημαντική.
Πλοκή
ΕπεξεργασίαΣτην κοιλάδα των τριών διχάλων, στα βουνά του Κάμπερλαντ του Τενεσί βρίσκεται το σπίτι της οικογένειας Γιορκ, μιας φτωχής οικογένειας γεωργών. Ο μεγαλύτερος γιος της οικογένειας είναι ο Άλβιν Γιορκ, ένας ατίθασος και μπεκρής νέος, ο οποίος την ημέρα εργάζεται σκληρά προκειμένου να καταστήσει την άγονη γη της οικογένειας γόνιμη και να μπορέσει να σπείρει καλαμπόκι και τη νύχτα συχνάζει με τους φίλους του σε καπηλειά. Η μητέρα του Άλβιν ανησυχεί για το γιο της, του οποίου το ατίθασο πνεύμα τον εμποδίζει να σκεφτεί σοβαρά τη δημιουργία οικογένειας και τον κάνει να περιφρονεί το θείο. Η κυρία Γιορκ πείθει τον πάστορα Ρόσιερ Πάιλ να μιλήσει με τον Άλβιν προκειμένου να τον συνετίσει, αλλά η επέμβαση του δεν πρόκειται να φέρει αποτελέσματα.
Ο Άλβιν αλλάζει την άστατη ζωή του όταν ερωτεύεται την Γκρέισι Γουίλιαμς, την οποία σκοπεύει να παντρευτεί. Βάζει στόχο να βγάλει χρήματα προκειμένου να αγοράσει ένα χερσαίο χωράφι και να χτίσει σπίτι προκειμένου να προσφέρει στην κοπέλα μια άνετη ζωή. Ο Νέιτ Τόμπκινς ιδιοκτήτης του χωραφιού που θέλει να αγοράσει ο Άλβιν του δίνει διωρία δυο μηνών για να συγκεντρώσει το κατάλληλο ποσό κι ο Άλβιν δουλεύει σαν σκυλί από το πρωί ως το βράδυ, αλλά την τελευταία στιγμή το χωράφι πωλείται σε άλλον κι ο Άλβιν χάνει την προκαταβολή που είχε δώσει. Ο Άλβιν αποφασίζει να πάρει εκδίκηση από τον Τόμπκινς, ο οποίος αθέτησε το λόγο του, αλλά ενώ βρίσκεται καθ' οδόν για το σπίτι του Τόμπκινς, τον χτυπάει κεραυνός.
Ο Άλβιν τότε καταλαβαίνει ότι το ένστικτο της οργής δεν πρόκειται να τον βγάλει από το αδιέξοδό του, αντιλαμβάνεται το χτύπημα του κεραυνού ως θείο σημάδι κι ασπάζεται τη θρησκεία. Η ζωή του νεαρού αλλάζει προς το καλύτερο από τη στιγμή που αποβάλλει όλα του τα πρωτόγονα ένστικτα. Κερδίζει την αγάπη της Γκρέις και εργάζεται σκληρά για να μπορέσει να έχει μια καλύτερη ζωή, αλλά ενώ βρίσκεται κοντά στους στόχους του, η Αμερική μπαίνει στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο κι ο Άλβιν καλείται να υπηρετήσει. Όντας πλέον φιλειρηνιστής ο νέος διστάζει να καταταγεί, αλλά καταλήγει στο συμπέρασμα ότι μπορεί κανείς να πολεμήσει με σκοπό τη δημιουργία ενός καλύτερου και ειρηνικότερου κόσμου.
Ο Γιορκ ταξιδεύει στην Ευρώπη όπου βιώνει τη λαίλαπα του πολέμου κι η ικανοτητά του στο στόχο του φέρνει σύντομα υψηλά αξιώματα. Χάρη στην ευστροφία και τη μεθοδικότητα του καταφέρνει (με τη βοήθεια μιας μικρής ομάδας ανδρών) να πολιορκήσει ένα καίριο γερμανικό οχυρό, να σκοτώσει 20 άνδρες και να αιχμαλωτίσει 132, το πρώτο από μια σειρά ηρωικών κατορθωμάτων.
Παραγωγή
ΕπεξεργασίαΠολλά αμερικανικά στούντιο ζήτησαν την άδεια του Άλβιν Γιορκ για να τους επιτραπεί να γυρίσουν τη ζωή του σε ταινία, αλλά έβρισκαν πάντοτε αντίσταση από τον ήρωα, ο οποίος υπέκυψε τελικά στην προσφορά της εταιρίας Warner Bros., η οποία συμπεριλάμβανε τη δημιουργία σχολείου με θέμα την διδασκαλία της Βίβλου στο χωριό του στο Τενεσί.
Η σκηνοθεσία ανατέθηκε στο μεγάλο Χάουαρντ Χοκς και το σενάριο έγραψαν οι Τζον Χιούστον, Χάουαρντ Κοχ, Έιμπεμ Φίνκελ και Χάρι Τσάντλι βασισμένοι στο προσωπικό ημερολόγιο του Άλβιν Γιορκ.[2] Υποψήφιοι για το ρόλο του Γιορκ, ήταν ο Χένρι Φόντα, ο Τζέιμς Στιούαρτ και ο Ρόναλντ Ρέιγκαν, αλλά φημολογείται ότι ο ίδιος θεωρούσε ότι ο μόνος ηθοποιός που μπορούσε να τον υποδυθεί ήταν ο Γκάρι Κούπερ (ηθοποιός που αντιπροσώπευε το μέσο Αμερικανό και αποτελούσε σύμβολο τιμιότητας και ακεραιότητας για τον αμερικανικό κινηματογράφο), παρά το γεγονός ότι ο Κούπερ είχε πατήσει τα 40 κι ήταν σχετικά μεγάλος για το ρόλο του τριαντάχρονου Γιορκ. Ο Κούπερ αρχικά απέρριψε το ρόλο θεωρώντας ότι ήταν μεγάλος γι' αυτόν, αλλά άλλαξε γνώμη όταν έλαβε γράμμα από τον Γιορκ που τον παρακαλούσε να τον αναλάβει. Ο Κούπερ λόγω της ηλικίας του και λόγω ενός προβλήματος στη λεκάνη του δεν μπορούσε να λάβει μέρος στον πόλεμο και θεωρούσε ότι με τη συμμετοχή του στην ταινία θα μπορούσε να συνεισφέρει με τον καλύτερο τρόπο. Το πρόβλημα ήταν ότι ο Κούπερ είχε συμβόλαιο με την εταιρία του Σάμιουελ Γκόλντγουιν, ο οποίος αρνούνταν να τον δανείσει στη Warner. Η συμφωνία μεταξύ των δυο εταιριών όμως έκλεισε όταν ο Γουίλιαμ Γουάιλερ ζήτησε τη Μπέτι Ντέιβις από τη Warner, ως πρωταγωνίστρια της κινηματογραφικής μεταφοράς του θεατρικού της Λίλιαν Χέλμαν Οι Μικρές Αλεπούδες (The Little Foxes, 1941) που γύριζε για λογαριασμό της εταιρίας Γκόλντγουιν. Έτσι έγινε ανταλλαγή μεταξύ των δυο ηθοποιών που εκείνη την περίοδο βρίσκονταν στο απόγειο της δόξας.
Η ταινία αποτέλεσε τη δεύτερη συνεργασία του Γκάρι Κούπερ με τον Χάουαρντ Χοκς για το 1941, καθώς οι δυο τους γύρισαν μαζί την ίδια χρονιά την ταινία Ο Καθηγητής και η Γυμνή Χορεύτρια (Ball of Fire). Η Τζόαν Λέσλι που εμφανίζεται στο ρόλο της Γκρέισι Γουίλιαμς ήταν μόλις δεκάξι χρονών όταν γυρίστηκε η ταινία. Η ηθοποιός γύρισε την ίδια χρονιά την ταινία Ο Δραπέτης της Σιέρα (High Sierra, 1941) στο πλευρό του Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ, αλλά δεν είχε ακόμα κυκλοφορήσει στον κινηματογράφο και ήταν ακόμη άσημη. Ο Γιορκ δεν ήθελε καμιά διάσημη ηθοποιό να υποδυθεί την πολυαγαπημένη του σύζυγό κι αναφέρομενος στην Αν Σέρινταν που θέλησε να αναλάβει το ρόλο δήλωσε: No Ooomph Girls! Παραδόξως υποψήφια για το ρόλο της Γκρέισι ήταν η, επίσης άσημη τότε, Τζέιν Ράσελ.
Υποδοχή
ΕπεξεργασίαΗ ταινία γυρίστηκε μεταξύ του Φεβρουαρίου και του Απριλίου του 1941 και έλαβε αρνητικές κριτικές από πολλούς ειρηνιστές για το γεγονός ότι προπαγάνδιζε τον πόλεμο. Παρόλα αυτά οι κριτικοί του κινηματογράφου την υποδέχτηκαν με διθυράμβους επαινώντας τη σκηνοθεσία του Χοκς και την ερμηνεία του Κούπερ. Η ταινία αποτέλεσε την εμπορικότερη για το 1941 κάνοντας εισπράξεις 16.361.885 δολαρίων, τα οποία με προσαρμογή του πληθωρισμού αντιστοιχούν σε 387.391.700 δολάρια του σήμερα[1][3].
Βραβεύσεις
ΕπεξεργασίαΗ ταινία χάρισε στον σκηνοθέτη Χάουαρντ Χοκς, την πρώτη και μοναδική υποψηφιότητα για Όσκαρ Σκηνοθεσίας κι έλαβε συνολικά έντεκα υποψηφιότητες, μεταξύ των οποίων και για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας. Το 1941 ήταν όμως μια από τις χρονιές που ο Αμερικανικός Κινηματογράφος έβγαλε πολλές αξιομνημόνευτες ταινίες κι Ο Λοχίας Γιορκ βρέθηκε αντιμέτωπος για το πολυπόθητο αγαλματίδιο με τις ταινίες: Πολίτης Κέιν (Citizen Kane) του Όρσον Γουέλς, Οι Μικρές Αλεπούδες (The Little Foxes) του Γουίλιαμ Γουάιλερ, Υποψίες (Suspicion) του Άλφρεντ Χίτσκοκ και Η Κοιλάδα της Κατάρας (How Green Was My Valley) του Τζον Φορντ, με το τελευταίο να κερδίζει τόσο το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας όσο κι εκείνο της σκηνοθεσίας. Ο Γκάρι Κούπερ κρίθηκε νικητής για την ερμηνεία του στο ρόλο του Γιορκ κι όταν δέχτηκε το βραβείο δήλωσε: Ήταν ο Λοχίας Γιορκ που κέρδισε αυτό το βραβείο κι όχι εγώ. Γαμώτο! Αποτελώ μέλος της κινηματογραφικής βιομηχανίας εδώ και 16 χρόνια και πολλές φορές ονειρεύτηκα τη νίκη ενός τέτοιου βραβείο. Αυτό είναι το μόνο πράγμα που μπορώ να πω! Το αστείο είναι ότι όταν το ονειρευόμουν, έβγαζα πάντα καλό ευχαριστήριο λόγο κι ενώ αποχωρούσε από τη σκηνή ξέχασε το βραβείο του στην εξέδρα. Χρόνια αργότερα ο Κούπερ εκμυστηρεύτηκε: Ο Λοχίας Γιορκ κι εγώ έχουμε πολλά κοινά στοιχεία. Γεννήθηκαμε κι οι δυο στα βουνά (στο Τενεσί εκείνος στη Μοντάνα εγώ) και μάθαμε κι οι δυο ιππασία και σκοποβολή, ως αναπόσπαστο μέρος της διδασκαλίας μας ενώ μεγαλώναμε. Ο Γιορκ είναι η αγαπημένη μου, από όλες τις ταινίες μου όχι επειδή μου χάρισε βραβείο όσκαρ, αλλά επειδή μου έδωσε την ευκαιρία να συνεισφέρω στο σκοπό και να ερμηνεύσω έναν καλό και ακέραιο Αμερικανό άνδρα. Η ταινία έλαβε επιπλέον Όσκαρ Καλύτερου Μοντάζ[4].
Βράβευση:
- Α’ Ανδρικού Ρόλου – Γκάρι Κούπερ
- Μοντάζ – Γουίλιαμ Χολμς
Υποψηφιότητα:
- Καλύτερης Ταινίας – Χαλ Μπι Ουάλις και Τζέσι Λ. Λάσκι
- Σκηνοθεσίας – Χάουαρντ Χοκς
- Β' Ανδρικού Ρόλου - Γουόλτερ Μπρένναν
- Β’ Γυναικείου Ρόλου – Μάργκαρετ Γουάιτσερλι
- Διασκευασμένου Σεναρίου – Τζον Χιούστον, Έιμπεμ Φίνκελ, Χάουαρντ Κοχ και Χάρι Τσάντλι
- Φωτογραφίας, Ασπρόμαυρη ταινία – Σολ Πολίτο
- Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης - Τζον Χιουζ και Φρεντ ΜακΛιν
- Μουσικής Επιμέλειας - Μαξ Στάινερ
- Ήχου - Νέιθαν Λέβινσον
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 1,2 Box Office Information for Sergeant York. Box Office Mojo. Retrieved February 1, 2013.
- ↑ «Sergeant York Review». Allmovie. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2008.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ All Time Box Office Adjusted for Ticket Price Inflation. Box Office Mojo. Retrieved February 1, 2013.
- ↑ «NY Times: Sergeant York». NY Times. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2008.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Ο Λοχίας Γιορκ στην IMDb (Αγγλικά)
- Ο Λοχίας Γιορκ στο AllMovie (Αγγλικά)
- Ο Λοχίας Γιορκ στο Rotten Tomatoes (Αγγλικά)
- Ο Λοχίας Γιορκ στο Box Office Mojo (Αγγλικά)
- Ο Λοχίας Γιορκ στο TCMDB (Αγγλικά)
- Ο Λοχίας Γιορκ στο AlloCine (Γαλλικά)
- Ο Λοχίας Γιορκ στο Cine.gr (αρχειοθετημένος)
- Ο Λοχίας Γιορκ στο Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου
