Ο άνθρωπος με το χρυσό χέρι

Δραματική ταινία του Οττο Πρέμινγκερ (1955)

Ο άνθρωπος με το χρυσό χέρι (αγγλικά: The Man with the Golden Arm‎‎) είναι δραματική ταινία αμερικανικής παραγωγής του 1955 σε σκηνοθεσία Ότο Πρέμινγκερ και σενάριο των Γουόλτερ Νιούμαν και Λουίς Μέλτζερ βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Νέλσον Άλγκριν.[6][7] Πρωταγωνιστούν οι Φρανκ Σινάτρα, Κιμ Νόβακ και η Έλινορ Πάρκερ.[8]

Ο άνθρωπος με το χρυσό χέρι
(The Man with the Golden Arm)
ΣκηνοθεσίαΌτο Πρέμινγκερ[1][2][3]
ΠαραγωγήΌτο Πρέμινγκερ
ΣενάριοΓουόλτερ Νιούμαν και Μπεν Χεκτ
Βασισμένο σεThe Man with the Golden Arm
ΠρωταγωνιστέςΦρανκ Σινάτρα[2][3][4], Έλινορ Πάρκερ[2][3][4], Κιμ Νόβακ[2][3][4], Ρόμπερτ Στράους[2][4], Ντάρεν ΜακΓκέιβιν[2][4], Τζον Κόντε[2][4], Τζορτζ Ε. Στόουν[2][4], Λεονίντ Κίνσκι[2][4], Άρνολντ Στανγκ[2][3][4], Εμίλ Μέγιερ[2][4], Σόρτι Ρότζερς[4], Γουίλ Ράιτ[4], Γκόρντον Μίτσελ[5], Φρανκ Μάιλς[5], Σναμπ Πόλαρντ[5], Φρανκ Μάρλοου[5], Τζορτζ Μάθιους[5], Jack Mulhall[5], Φρανκ Ρίτσαρντς[5] και Μάρθα Γουέντγουόρθ[5]
ΜουσικήΈλμερ Μπέρνσταϊν
ΤραγούδιΈλμερ Μπέρνσταϊν
ΦωτογραφίαΣαμ Λίβιτ
ΜοντάζΛούις Ρ. Λέφλερ
Εταιρεία παραγωγήςUnited Artists
ΔιανομήUnited Artists και Vudu
Πρώτη προβολή1955
Κυκλοφορία15 Δεκεμβρίου 1955 (1955-12-15)
Διάρκεια119 λεπτά
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΓλώσσαΑγγλικά

Η αρχική κυκλοφορία της ταινίας ήταν αμφιλεγόμενη λόγω της αναφοράς της στον εθισμό στα ναρκωτικά.[9] Ωστόσο κέρδισε 3 υποψηφιότητες για τα βραβεία Όσκαρ του 1955: Α' Ανδρικού Ρόλου για τον Φρανκ Σινάτρα, Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης για τους Τζόζεφ Σ. Ράιτ, Ντάρελ Σιλβέρα και Μουσικής για τον Έλμερ Μπερνστάιν. Ο Σινάτρα ήταν επίσης υποψήφιος για το βραβείο BAFTA Α' Ανδρικού Ρόλου και το Βραβείο Α' Ανδρικού Ρόλου της Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου της Νέας Υόρκης.[10]

Το 2020, η ταινία επιλέχθηκε για διατήρηση στο Εθνικό Μητρώο Κινηματογράφου από τη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου ως «πολιτιστικά, ιστορικά ή αισθητικά σημαντική».[11][12]

Η ταινία

Πλοκή Επεξεργασία

 
Ο Φρανκ Σινάτρα και η Κιμ Νόβακ σε σκηνή από την ταινία

Ο Φράνκι Μασίν αποφυλακίζεται από το ομοσπονδιακό σωφρονιστικό ίδρυμα στο Λέξινγκτον του Κεντάκι και επιστρέφει στην παλιά γειτονιά του στη βόρεια πλευρά του Σικάγου. Ως ένας επαγγελματίας παίκτης πόκερ καταφέρνει να απεξαρτηθεί από τον εθισμό του στην ηρωίνη χάρη σε έναν γιατρό κατά τη διάρκεια της εξάμηνης φυλάκισης του. Στη φυλακή εκπαιδεύεται ως ντράμερ. Πριν από την απελευθέρωσή του, ο γιατρός της φυλακής τον συμβουλεύει να μείνει μακριά από τον παλιό χαρτοπαίχτη φίλο του Σβέφκα και τον έμπορο ναρκωτικών Λούι.

Κατά την επιστροφή στο σπίτι του, συναντά τη σύζυγό του Ζος, η οποία βρίσκεται σε αναπηρική καρέκλα εξαιτίας ενός αυτοκινητικού ατυχήματος που έγινε πριν τρία χρόνια και ήταν υπεύθυνος ο Φράνκι καθώς ήταν μεθυσμένος. Η Ζος έχει αναρρώσει κρυφά από το ατύχημα, αλλά προσποιείται ότι δεν μπορεί να περπατήσει για να κάνει τον Φράνκι να αισθάνεται ένοχος, ώστε να μείνει μαζί της. Ο Φράνκι επειδή δεν θέλει να γίνει ξανά χαρτοπαίχτης στις παράνομες λέσχες που διευθύνει ο Σβέφκα, θέλει να ξεκινήσει μια νέα ζωή ως μουσικός της τζαζ στο Σικάγο. Η Ζος δεν πιστεύει ότι είναι καλή ιδέα και φοβάται ότι ο Φράνκι θα την αφήσει, καθώς ξέρει ότι πριν από τη σύλληψή του, είχε μια σχέση με μια κοπέλα την Μόλι, που ζει στο ίδιο κτίριο.

Ο Φράνκι, ωστόσο, είναι αποφασισμένος να ακολουθήσει τη συμβουλή του γιατρού της φυλακής και να μείνει μακριά από τους παλιούς συνεργάτες του, αλλά προτού περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα και μέσω της πίεσης που του ασκεί η Ζος, τελικά υποχωρεί και βρίσκεται ξανά υπό την επήρεια των παλαιών φίλων του. Ο Σβέφκα προσλαμβάνει ξανά τον Φράνκι ως κρουπιέρη για την παράνομη λέσχη τυχερών παιχνιδιών του, ενώ ο Λουί τον κάνει να εθιστεί ξανά στα ναρκωτικά. Ταυτόχρονα, ο Φράνκι συναντά ξανά την παλιά του φίλη Μόλι και την ερωτεύεται. Μαζί της βρίσκει κατανόηση και βοήθεια, ενώ η αγάπη της υστερικής γυναίκας του μετατρέπεται ξανά σε μίσος.

Όταν ο Λούι πηγαίνει να δει την Ζος στην προσπάθειά του να εντοπίσει τον Φράνκι, ανακαλύπτει ότι η Ζος υποδύεται ότι είναι παράλυτη και ότι μπορεί να περπατήσει. Η Ζος, φοβισμένη που ανακαλύφθηκε, σπρώχνει τον Λούι πάνω από τα κάγκελα του κλιμακοστασίου, όπου αυτός σκοτώνεται. Ο Φράνκι θεωρείται ύποπτος για την δολοφονία του Λούι, αλλά κρύβεται από τη Μόλι. Με τη βοήθειά της, καταφέρνει να ελέγξει τον εθισμό του στα ναρκωτικά. Όταν επιστρέφει στο διαμέρισμά του και θέλει να παραδοθεί στους αστυνομικούς και τη σύζυγό του, παρατηρεί πώς η Ζος προσπαθεί με αγωνία να αποφύγει την αστυνομία και τελικά πεθαίνει κατά την προσαγωγή της στο αστυνομικό τμήμα. Στη συνέχεια, ο Φράνκι επιστρέφει στη Μόλι και φεύγει από το Σικάγο.

Διανομή ρόλων Επεξεργασία

Παραγωγή Επεξεργασία

Ανάπτυξη Επεξεργασία

Τα δικαιώματα προβολής του μυθιστορήματος του Άλγκριν αποκτήθηκαν για πρώτη φορά το 1949 από τον Τζον Γκάρφιλντ, ο οποίος σχεδίαζε να πρωταγωνιστήσει στην ταινία. Ωστόσο, η παραγωγή καθυστέρησε επειδή η Αρχή του Κώδικα Παραγωγής (PCA) αρνήθηκε να εγκρίνει το σενάριο, με τον Τζόζεφ Μπριν να δηλώνει ότι η βασική ιστορία ήταν «απαράδεκτη» λόγω της απαγόρευσης του Κώδικα να δείχνει μια ταινία την παράνομη διακίνηση ναρκωτικών και την τοξικομανία. Η έγκριση του PCA ήταν κρίσιμη, διότι εκείνη την εποχή, πολλοί κινηματογράφοι δεν έδειχναν ταινίες που δεν είχαν λάβει την έγκριση. Ο PCA προέβλεψε επίσης ότι το θέμα θα ήταν επίσης απαράδεκτο από την Εθνική Λεγεώνα της Αξιοπρέπειας, τις ομοσπονδιακές αρχές και τους πολιτειακές και τοπικές αρχές λογοκρισίας στις Ηνωμένες Πολιτείες και στο εξωτερικό. Ο Γκάρφιλντ πέθανε το 1952 και τα δικαιώματα της ταινίας αποκτήθηκαν από τον Ότο Πρέμινγκερ από τους κληρονόμους του.[6]

Ο Πρέμινγκερ είχε κυκλοφορήσει στο παρελθόν την ταινία Το γαλάζιο φεγγάρι (1953), η οποία είχε επιτυχία στο box office, παρά το γεγονός ότι δεν είχε την έγκριση του Κώδικα Παραγωγής λόγω του σεξουαλικού της θέματος.[9] Ο Πρέμινγκερ είχε πει γι' αυτό στον Πίτερ Μπογκντάνοβιτς γιατί προσελκύθηκε στο μυθιστόρημα του Άλγκριν: «Νομίζω ότι υπάρχει μια μεγάλη τραγωδία σε οποιονδήποτε άνθρωπο που δέχεται κάτι, είτε πρόκειται για ηρωίνη είτε για αγάπη ή για μια γυναίκα ή οτιδήποτε άλλο».[13] Παρόλο που η United Artists είχε συμβόλαιο διανομής με τον Πρέμινγκερ, μια ρήτρα στη σύμβαση τους επέτρεπε στη εταιρεία να αποσυρθεί εάν μια ταινία απέτυχε να λάβει την έγκριση του Κώδικα Παραγωγής. Ο Πρέμινγκερ δήλωσε ότι σε αυτή την περίπτωση, θα ίδρυε τη δική του εταιρεία για να αναλάβει την διανομή του Ο άνθρωπος με το χρυσό χέρι. Ωστόσο ο Πρέμινγκερ εξακολούθησε να αντιμετωπίζει προβλήματα με τον PCA κατά τη δημιουργία της ταινίας.[6] Αν και ο συγγραφέας του μυθιστορήματος, Νέλσον Άλγκριν, αρχικά μετακόμισε στο Χόλυγουντ για να εργαστεί στο σενάριο, αυτός και ο Πρέμινγκερ ήταν ασυμβίβαστοι από την αρχή και η κατάσταση δεν βελτιώθηκε.[14] Ο Άλγκριν αντικαταστάθηκε γρήγορα από τον Γουώλτερ Νιούμαν.[15] Ο Πρέμινγκερ και ο Νιούμαν έκαναν σημαντικές αλλαγές στην αρχική ιστορία του Άλγκριν. [16]

Επιλογή ηθοποιών Επεξεργασία

Ο Φρανκ Σινάτρα πήρε την ευκαιρία να πρωταγωνιστήσει στην ταινία πριν διαβάσει ολόκληρο το σενάριο. Το σενάριο δόθηκε στον Μάρλον Μπράντο περίπου την ίδια στιγμή με τον Σινάτρα, ο οποίος εξακολουθούσε να θυμάται ότι ο Μπράντο κατάφερε να τον νικήσει και να πάρει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο Λιμάνι της αγωνίας.[17] Για να προετοιμαστεί για τον ρόλο του, ο Σινάτρα πέρασε χρόνο σε κλινικές αποκατάστασης τοξικομανών παρατηρώντας τους στις κινήσεις τους όταν είχαν στερητικό σύνδρομο.[18] Έμαθε επίσης να παίζει ντραμς από τον ντράμερ Σέλι Μέιν.[6]

Κινηματογράφηση Επεξεργασία

Τα γυρίσματα της ταινίας διήρκησαν γυρίστηκε έξι εβδομάδες στα RKO Studios στο Χόλυγουντ από τις 26 Σεπτεμβρίου έως τις 4 Νοεμβρίου 1955.[19]

Μουσική Επεξεργασία

The Man With the Golden Arm: Music From Motion Picture
 
soundtrack από Έλμερ Μπερνστάιν
ΚυκλοφόρησεΜέσα Φεβρουαρίου 1956[20]
ΗχογραφήθηκεΣεπτέμβριος & Δεκέμβριος, 1955
Μουσικό είδοςΚινηματογραφική
Διάρκεια45:22
ΓλώσσαΑγγλικά
ΔισκογραφικήDecca Records
Δισκογραφικό χρονολόγιο
(Έλμερ Μπερνστάιν)
Η Αιώνια ΘάλασσαΟι Δέκα Εντολές
 Επαγγελματική βαθμολόγηση
Επανεξετασμένα αποτελέσματα
Πηγή Βαθμολόγηση
Allmusic      [21]

Track listing Επεξεργασία

Ολες οι συνθέσεις είναι του Έλμερ Μπερνστάιν

  1. "Clark Street: (a) The Top; (b) Homecoming; (c) Antek's" - 4:58
  2. "Zosh" - 4:28
  3. "Frankie Machine" - 4:57
  4. "The Fix" - 3:30
  5. "Molly" - 4:53
  6. "Breakup: (a) Flight; (b) Louie's; (c) Burlesque" - 3:42
  7. "Sunday Morning" - 2:49
  8. "Desperation" - 2:47
  9. "Audition" - 2:42
  10. "The Cure: (a) Withdraw; (b) Cold; (c) Morning" - 5:57
  11. "Finale" - 4:13

Στην κριτική του για τη μουσική της ταινίας, ο Μπράντλεϊ Τορεάνο του AllMusic αναφέρει πως: «Tο μουσικό άλμπουμ Ο άνθρωπος με το χρυσό χέρι είναι ένα από τα καλύτερα τζαζ σάουντρακ που υπήρξαν από τη δεκαετία του '50, και προέρχεται από την ομώνυμη ταινία του Ότο Πρέμινγκερ, ο οποίος ήταν πάντα πολύ επηρεασμένος από την τζαζ μουσική και σε αυτή την ταινία βρήκε την ευκαιρία με τον Έλμερ Μπέρνσταιν. Αν και ολόκληρη η ταινία δεν είναι αυστηρά σε τζαζ, η φοβερή δυναμική και η παράξενη δομή της μουσικής βασίζεται πολύ σε αυτό το είδος. Ομολογουμένως, το σάουντρακ λειτουργεί λίγο καλύτερα με επίγνωση της ταινίας, αλλά από μόνο του εξακολουθεί να λάμπει ως ένα εξαιρετικό παράδειγμα για το πόσο καλή μουσική μια ταινία μπορεί να αποκτήσει. Ο έλεγχος του Μπέρνσταιν στις πιο μικρές λεπτομέρειες της μουσικής είναι αυτό που της δίνει την ενέργεια που περιέχει».[21]

Κυκλοφορία Επεξεργασία

Διαμάχη σχετικά με την κυκλοφορία Επεξεργασία

Ο Πρέμινγκερ αποφάσισε να κυκλοφορήσει την ταινία πριν από την υποβολή της για την έγκριση του Κώδικα Παραγωγής.[6] Ισχυρίστηκε ότι η ταινία του δεν θα δελεάζε κανέναν θεατή να πάρει ναρκωτικά, καθώς η χρήση ναρκωτικών απεικονίζεται ότι έχει σοβαρές αρνητικές συνέπειες.[9] Η United Artists, η οποία είχε επενδύσει 1 εκατομμύριο δολάρια στην παραγωγή της ταινίας, επέλεξε να διανείμει την ταινία, παρόλο που κάτι τέτοιο θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα να επιβληθεί πρόστιμο 25.000 δολαρίων στην εταιρεία από το Motion Picture Association of America (MPAA).[6] Ο πρόεδρος της United Artists, Άρθουρ Κριμ, εξέφρασε την ελπίδα της εταιρείας ότι η PCA θα έκανε εξαίρεση από τους συνήθεις κανόνες της και θα έδινε την έγκριση της ταινίας λόγω του «τεράστιου δυναμικού της δημόσιας υπηρεσίας» της ταινίας.

Ωστόσο, στις αρχές Δεκεμβρίου του 1955, η PCA αρνήθηκε την εγκρίνει την ταινία, και η απόφαση επικυρώθηκε μετά από έφεση στο MPAA. Ως αποτέλεσμα, η United Artists παραιτήθηκε από το MPAA τον ίδιο μήνα (αν και η εταιρεία επανήλθε λίγα χρόνια αργότερα). [22] Η Εθνική Λεγεώνα της Αξιοπρέπειας έδειξε επίσης διαφωνία με την απόφαση της PCA, χαρακτηρίζοντας την ταινία ως "Β" που σημαίνει «ηθικά απαράδεκτο εν μέρει για όλους», αντί για "C" που σημαίνει «καταδικασμένη», το οποίο ήταν κανονικά η βαθμολογία δίνεται σε ταινίες που στερούνται της έγκρισης του κώδικα. Μεγάλες κινηματογραφικές αλυσίδες, συμπεριλαμβανομένης του Λουίς αρνήθηκε επίσης να απαγορεύσει την ταινία και αντ 'αυτού την παρουσίασε παρά την έλλειψη έγκρισης. Ως αποτέλεσμα της διαμάχης, το MPAA ερεύνησε και αναθεώρησε τους κώδικες παραγωγής, επιτρέποντας σε μετέπειτα ταινίες περισσότερη ελευθερία να διερευνήσουν βαθιά μέχρι τώρα ταμπού θέματα όπως κατάχρηση ναρκωτικών, οι απαγωγές, η άμβλωση και η πορνεία.[6][9][23] Στο τέλος, ο Άνθρωπος με το χρυσό χέρι έλαβε τελικά την έγκριση προβολής με αριθμό σφραγίδας παραγωγής 17.011 τον Ιούνιο του 1961, η οποία επέτρεψε την επανέκδοση και την πώληση της ταινίας για τηλεοπτική μετάδοση.[6]

Υποδοχή Επεξεργασία

Κριτικές Επεξεργασία

Το περιοδικό Variety περιέγραψε τον Άνθρωπο με το χρυσό χέρι στη σύγχρονη κριτική του ως μια «συγκλονιστική, συναρπαστική ταινία που παράγεται αριστοτεχνικά και σκηνοθετείται» και ερμηνεύεται με «αξιοσημείωτη πεποίθηση» από τον Φρανκ Σινάτρα.[24][25]

Ο Μπόσλεϊ Κράουδερ των New York Times βρήκε ότι το σκηνοθετικό έργο του Πρέμινγκερ δεν ήταν τίποτα άλλο από μια «μακρά, βασανιστική ταινία» του αγώνα ενός ανθρώπου με την τοξικομανία. Δεν υπήρχε «τίποτα το εκπληκτικό ή συναρπαστικό» και επέκρινε την όχι πολύ βαθιά προσωπικότητα του Σινάτρα, που παραδόθηκε σε μια «εύλογη παράσταση». Η Κιμ Νόβακ κάνει μια «παράξενα άχρωμη παράσταση» ως Μόλι, ενώ η Έλινορ Πάρκερ μοιάζει με την εμφάνιση και τη γλώσσα μιας «καλής συμπεριφοράς και καλλωπισμένης κυρίας που ζει σε μια παραγκούπολη».[26]

Ο ιστότοπος ανασκόπησης κριτικών Rotten Tomatoes, δίνει βαθμολογία θετικής έγκρισης σε ποσοστό 81%, με βάση 58 κριτικές και μέση βαθμολογία 7.4/10.[27]

Βραβεία & Υποψηφιότητες Επεξεργασία

Οργάνωση Κατηγορία Υποψήφιος (οι) Αποτέλεσμα
Όσκαρ Καλύτερος Α' Ανδρικός Ρόλος Φρανκ Σινάτρα Υποψηφιότητα
Καλύτερη Καλλιτεχνική Διεύθυνση Τζόζεφ Σ. Ράιτ, Ντάρελ Σιλβέρα Υποψηφιότητα
Καλύτερη Μουσική Έλμερ Μπερνστάιν Υποψηφιότητα
BAFTA Καλύτερη Μη Αγγλόφωνη Ταινία Υποψηφιότητα
Καλύτερος Ξένος Ηθοποιός Φρανκ Σινάτρα Υποψηφιότητα
Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου της Νέας Υόρκης Καλύτερος Α' Ανδρικός Ρόλος Υποψηφιότητα
Καλύτερη Σκηνοθεσία Ότο Πρέμινγκερ Υποψηφιότητα

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. www.imdb.com/title/tt0048347/. Ανακτήθηκε στις 6  Ιουλίου 2016.
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 www.filmaffinity.com/es/film612451.html. Ανακτήθηκε στις 6  Ιουλίου 2016.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 www.allocine.fr/film/fichefilm_gen_cfilm=29699.html. Ανακτήθηκε στις 6  Ιουλίου 2016.
  4. 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 www.imdb.com/title/tt0048347/fullcredits. Ανακτήθηκε στις 6  Ιουλίου 2016.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 (Τσεχικά) Česko-Slovenská filmová databáze. 2001.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 6,7 «The Man With The Golden Arm». AFI.com. American Film Institute. 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2015. 
  7. Hal Erickson. «Allmovie». Allmovie. Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2015. [νεκρός σύνδεσμος]
  8. «Ο Άνθρωπος με το Χρυσό Χέρι». britannica.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 24 Δεκεμβρίου 2020. 
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 Phillips, Gene D. (1998). Exiles in Hollywood: Major European Film Directors in America . Cranbury, New Jersey: Associated University Presses. σελ. 115. ISBN 0934223491. 
  10. IMDB awards page
  11. Kehr, Dave (2005-10-11). «New DVD's». The New York Times. https://www.nytimes.com/2005/10/11/movies/new-dvds.html. Ανακτήθηκε στις 2018-03-09. 
  12. Alter, Rebecca (14 Δεκεμβρίου 2020). «Shrek Has Been Inducted Into the National Film Registry». Vulture. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2020. 
  13. Bogdanovich, Peter (1997). Who the Devil Made It: Conversations with Legendary Film Directors. New York: Alfred A. Knopf. ISBN 0-679-44706-7. 
  14. O'Hagan, Andrew (2019-11-07). «Singing the Back Streets». The New York Review of Books. https://www.nybooks.com/articles/2019/11/07/nelson-algren-singing-back-streets/. Ανακτήθηκε στις 2019-10-21. (απαιτείται συνδρομή)
  15. Thompson, Lang. «The Man with the Golden Arm (1956)». Turner Classic Movies. Ανακτήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2015. 
  16. Fujiwara, Chris (2008). The World and Its Double: The Life and Work of Otto Preminger. New York City: Faber and Faber. σελίδες 184–187. ISBN 978-0-86547-995-1. 
  17. Fujiwara, p. 187.
  18. Cantarini, Martha Crawford· Spicer, Chrystopher J. (2010). Fall Girl: My Life as a Western Stunt Double. Jefferson, N.C.: McFarland & Company. σελ. 70. ISBN 978-0-679-44706-1. 
  19. «Results for Golden Arm Otto between 1955 - 1955». varietyultimate.com. Variety. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2015. 
  20. «Billboard Feb 25, 1956». 25 Φεβρουαρίου 1956. Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2015. 
  21. 21,0 21,1 Torreano, Bradley. Ο άνθρωπος με το χρυσό χέρι στο Allmusic. Ανακτήθηκε 2015-08-11.
  22. «United Artists Re-Joins MPAA». Variety: 5. 1957-06-26. http://www.archive.org/stream/variety207-1957-06#page/n236/mode/1up. Ανακτήθηκε στις 2019-04-22. 
  23. Bob Mondello (8 Αυγούστου 2008). «Remembering Hollywood's Hays Code, 40 Years On». NPR. Ανακτήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2021. 
  24. «Review: 'The Man With The Golden Arm'». Variety. 1954-12-31. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-01-10. https://web.archive.org/web/20160110111746/http://variety.com/1954/film/reviews/the-man-with-the-golden-arm-1200417788/. Ανακτήθηκε στις 2015-11-03. 
  25. Maxim W. Furek (Ιούλιος–Αύγουστος 2007). «Heroin in the Cinema: The Glorification of the Junkie». Counselor Magazine, The Magazine for Addiction Professionals. 
  26. Crowther, Bosley (16 Δεκεμβρίου 1955). «Narcotics Addict; 'Man With Golden Arm' Opens at Victoria». nytimes.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 24 Δεκεμβρίου 2020. 
  27. «Ο Άνθρωπος με το Χρυσό Χέρι». Rottentomatoes.com. Ανακτήθηκε στις 24 Δεκεμβρίου 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία