Πάπας Ορμίσδας
Ο Πάπας Ορμίσδας (περί το 450 - 6 Αυγούστου 523) ήταν επίσκοπος της Ρώμης ή Πάπας (20 Ιουλίου 514 - 6 Αυγούστου 523).[1][2] Την μεγαλύτερη περίοδο της Παποσύνης του κυριαρχούσαν τα Ακακιανά σχίσματα, τα είχε ξεκινήσει ο Πατριάρχης Ακάκιος με στόχο να ικανοποιήσει τους Μονοφυσίτες αλλά συγκρούστηκε με την εκκλησία της Ρώμης. Οι προσπάθειες του Ορμίσδα να ενώσει ξανά τις εκκλησίες της Κωνσταντινούπολης και της Ρώμης κατέληξαν σε επιτυχία, η τελετή της Ένωσης έγινε μπροστά σε μεγάλο πλήθος στον Καθεδρικό ναό της Κωνσταντινουπόλεως (28 Μαρτίου 519).[2]
| Πάπας Άγιος Ορμίσδας | |
|---|---|
 | |
| Από | 20 Ιουλίου 514 |
| Έως | 6 Αυγούστου 523 |
| Προκάτοχος | Σύμμαχος |
| Διάδοχος | Ιωάννης Α΄ |
| Προσωπικά στοιχεία | |
| Γέννηση | 450 Φροζινόνε, Καμπάνια ντι Ρόμα, Ιταλία |
| Θάνατος | 6 Αυγούστου 523 Ρώμη, Ιταλία |
Πρώτα χρόνια
ΕπεξεργασίαΟ Ορμίσδας γεννήθηκε στην Φροζινόνε την εποχή που η Δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία βρισκόταν στην μεγάλη της πτώση. Το όνομα του ήταν Περσικής προέλευσης προς τιμή του εξόριστου Πέρση πρίγκιπα Ορμίσδα, τρίτου γιου του βασιλέως της Περσίας Ορμίσδα Β΄. Το όνομα του ευγενούς αυτού τιμάται στην Ρωμαϊκή Μαρτυρολογία (8 Αυγούστου) αλλά όχι στην Ανατολή, πιθανότατα ήταν αποστάτης. Τα ονόματα του πατέρα και του γιου του Πάπα Ορμίσδα υποδηλώνουν ότι ανήκε σε οικογένεια αυθεντικών Ρωμαίων.[3] Η Encyclopædia Iranica σχετίζει ωστόσο και τον ίδιο τον Πάπα με τους Πέρσες.[4] Πριν την άνοδο του στον Παπικό θρόνο ο Ορμίσδας έγινε Διάκονος και απέκτησε έναν γιο, τον μετέπειτα πάπα Σιλβέριο. Την εποχή που ο Αντίπαπας Λαυρέντιος συγκρούστηκε με την επισκοπή της Ρώμης ο Ορμίσδας ήταν ένας από τους πιο θερμούς οπαδούς του νόμιμου πάπα Σύμμαχου. Στην Σύνοδο που συνεκλήθη στον ναό του Αγίου Πέτρου (502) ο Σύμμαχος διετέλεσε Νοτάριος.[5] Οι δύο επιστολές τις οποίες έστειλε ο επίσκοπος της Παβίας Φήλιξ Εννόδιος με τις οποίες ζητούσε χρήματα και άλογα για να αντιμετωπίσει τον πάπα πιθανότατα είχαν παραλήπτη τον Ορμίσδα.[6]
Η εξέλιξη του Ακακιανού Σχίσματος
Επεξεργασία
Με την άνοδο του στον Παπικό θρόνο ο Ορμίσδας προσπάθησε να διακόψει τις εσωτερικές αντιπαραθέσεις που είχαν προκαλέσει τα περασμένα χρόνια οι οπαδοί του Λαυρεντίου, τους δέχτηκε πίσω στην επισκοπή της Ρώμης και συμφιλιώθηκε μαζί τους. Ο Τζέφρι Ρίτσαρντς έγραψε σχετικά με το θέμα "το Σχίσμα προκλήθηκε με βάση το προσωπικό μίσος για τον Λαυρέντιο, ο Ορμίσδας ήταν πάντοτε αμέτοχος στην πολεμική εναντίον του".[7] Το Liber Pontificalis στον απολογισμό της θητείας του αναφέρει τις φιλότιμες προσπάθειες του Ορμίσδα να διακοπούν τα Ακακιακά Σχίσματα που είχαν προκληθεί ανάμεσα στην εκκλησία της Ρώμης και την ανατολική εκκλησία της Κωνσταντινούπολης. Το Σχίσμα ξεκίνησε με το Ενωτικόν που είχε συντάξει ο αυτοκράτορας Ζήνων και το συνέχισε ο διάδοχος του από το Δυρράχιο Αναστάσιος Α΄ ο Δίκορος. Με το Ενωτικόν έγιναν σε κάποιο βαθμό αποδεχτοί στους κόλπους της Ανατολικής εκκλησίας οι Μονοφυσίτες που είχε καταδικάσει η Δ΄ Οικουμενική Σύνοδος ή Σύνοδος της Χαλκηδόνας. Ο ίδιος ο αυτοκράτορας Αναστάστιος έκανε το πρώτο βήμα πιεζόμενος από τον επαναστάτη στρατηγό του και αρχηγό του αυτοκρατορικού στρατού Βιταλιανό ο οποίος με Ούννους μισθοφόρους ξεκίνησε την επανάσταση σε Θράκη, Μικρά Σκυθία και Μυσία. Ο Βιταλιανός με τους Ούννους μισθοφόρους έφτασε μέχρι τα τείχη της Κωνσταντινούπολης κάτι που οδήγησε τον αυτοκράτορα σε επαγρύπνηση. Ο λαός της Κωνσταντινούπολης σύμφωνα με τον Τζέφρι Ρίτσαρντς ανησύχησε "λόγω της ύπαρξης του εχθρικού Συμμάχου στην έδρα της Ρώμης, επιθυμούσε έναν Πάπα φιλικότερο στους ανατολικούς".[8]
Ο Αναστάσιος κάλεσε τον Ορμίσδα με δύο επιστολές (28 Δεκεμβρίου 514, 12 Ιανουαρίου 515) σε Σύνοδο (1 Ιουλίου 515). Ο πάπας ανταποκρίθηκε θετικά αλλά υπερασπίστηκε και τους προκατόχους του, έγραψε επιστολή στον Αναστάσιο (8 Ιουλίου 515) με την οποία του δήλωσε ότι έστειλε απεσταλμένους για την Σύνοδο. Οι επίσκοποι ωστόσο του Ορμίσδα έφτασαν στην Μαρμαρά Ερέγλισι (8 Ιουλίου 815) και κατόπιν χωρίστηκαν στα δύο χωρίς να καταφέρουν τίποτα. Σύμφωνα με τους όρους της Συνόδου ο αυτοκράτορας θα έπρεπε να αποδεχτεί τους όρους της Χαλκηδόνας και να καταδικάσει όλους τους αιρετικούς, ανάμεσα τους και τον ιδρυτή του Μονοφυσιτισμού Ευτύχιο, το ίδιο και οι ανατολικοί επίσκοποι. Οι θρησκευτικοί εξόριστοι θα έπρεπε να επανέλθουν και να δικαστούν από τον επίσκοπο Κωνσταντινούπολης, οι Ορθόδοξοι επίσκοποι που κατηγορήθηκαν επίσης για διώξεις θα έπρεπε να δικαστούν στην Ρώμη. Ο Αναστάσιος ζητούσε ελεύθερη συζήτηση σε όλα τα θεάματα αλλά ο Ορμίσδας απαιτούσε την υποταγή όλου του χριστιανικού κόσμου σε αυτόν.[9] Μια αυτοκρατορική πρεσβεία έφτασε στην Ρώμη (15 Ιουλίου 516) με στόχο να πείσει τους δυτικούς επισκόπους να στραφούν εναντίον του Πάπα, ο λαός ωστόσο, ο κλήρος και ο βασιλιάς Θεοδώριχος ο Μέγας έμειναν πιστοί σε αυτόν. Ο Ορμίσδας έστειλε επιστολή στον επίσκοπο Άβιτο της Βιεν με την οποία του δήλωνε ότι ένας αριθμός ανατολικών επισκόπων ανάμεσα τους και ο Ιωάννης της Νικοπόλεως αποστάτησαν από τους αυτοκράτορα και ήρθαν με το μέρος τους.[10] Μια δεύτερη αποστολή του Ορμίσδα ήταν εξίσου αποτυχημένη, ο Αναστάσιος προσπάθησε να δωροδοκήσει τους Παπικούς Λεγάτους αλλά χωρίς αποτέλεσμα.[11] Ο Βιταλιανός δραπέτευσε, οι οπαδοί του εκτελέστηκαν και ο αυτοκράτορας ανακοίνωσε το τέλος όλων των διαπραγματεύσεων (11 Ιουλίου 517).
Η λήξη του Σχίσματος
ΕπεξεργασίαΣε λιγότερο από έναν χρόνο ωστόσο ο υπέργηρος Αναστάσιος πέθανε, σύμφωνα με το Liber Pontificalis χτυπημένος από κεραυνό.[10] Ο φιλοδυτικός διάδοχος του Ιουστίνος Α΄ έκανε δεκτά όλα τα αιτήματα του Ορμίσδα και διέγραψε από τα δίπτυχα τα ονόματα των αυτοκρατόρων Ζήνωνα, Αναστασίου και του πατριάρχη Ακάκιου, ο νέος Πατριάρχης Ιωάννης Β΄ Καππαδόκης έκανε αποδεκτά όλα τα αιτήματα του Πάπα. Η πράξη αυτή βασίζεται στην φράση "δηλώνω ότι η έδρα του Αγίου Πέτρου και της αυτοκρατορικής πόλης είναι μία".[12] Η άρση του σχίσματος αυτού έγινε αφού χρειάστηκε να υπογράψουν όλοι οι επίσκοποι της Ανατολικής Εκκλησίας ένα κείμενο γνωστό ως «Ο τύπος του Πάπα Ορμίσδα». Οι ανατολικοί επίσκοποι εξακολουθούσαν ωστόσο να μην καταδικάζουν τον Ακάκιο.[13] Η λήξη του πρώτου Ακακιανού Σχίσματος έγινε με πανηγυρική τελετή στον Μητροπολιτικό ναό της Κωνσταντινούπολης (28 Μαρτίου 519). Ο Πάπας Ορμίσδας πέθανε (523) και η ταφή του έγινε στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Πέτρου, ο τάφος του καταστράφηκε όταν ιδρύθηκε η μεγαλοπρεπής νέα Βασιλική.[14] Ο Πάπας Ορμίσδας έχει ανακηρυχθεί Άγιος την μνήμη του οποίου τιμά η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία ανήμερα του θανάτου του στις 6 Αυγούστου του 523.
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Pope St. Hormisdas Catholic Encyclopedia (1913)
- ↑ 2,0 2,1 Kirsch, Johann Peter (1913). "Pope St. Hormisdas" . In Herbermann, Charles (ed.). Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company
- ↑ Richards, The Popes and the Papacy in the Early Middle Ages (London: Routledge and Kegan Paul, 1979), σ. 242
- ↑ https://www.iranicaonline.org/articles/hormozd-ormisdas
- ↑ John Moorhead, "The Laurentian Schism: East and West in the Roman Church," Church History 47 (1978), σ. 131
- ↑ Ennodius, Epistulae 5.13; 6.33
- ↑ Richards, Popes and the Papacy, σ. 100
- ↑ Richards, Popes and the Papacy, σ. 101
- ↑ https://www.ccel.org/ccel/wace/biodict.html?term=Hormisdas,%20bp.%20of%20Rome
- ↑ Epistulae 2; translated by Danuta Shanzer and Ian Wood, Avitus of Vienne (Liverpool: University Press, 2002), σσ. 129–133
- ↑ Raymond Davis (translator), The Book of Pontiffs (Liber Pontificalis), first edition (Liverpool: University Press, 1989), σ. 47
- ↑ Dvornik, F., (1966) Byzantium and the Roman Primacy, (Fordham University Press, NY), σ. 61
- ↑ Meyendorff 1989, σ. 215
- ↑ Reardon, Wendy J. 2004, σ. 42. The Deaths of the Popes. Macfarland & Company, Inc
Πηγές
Επεξεργασία- Richards, The Popes and the Papacy in the Early Middle Ages (London: Routledge and Kegan Paul, 1979).
- John Moorhead, "The Laurentian Schism: East and West in the Roman Church," Church History 47 (1978)
- Meyendorff, John (1989). Imperial unity and Christian divisions: The Church 450–680 A.D. The Church in history. Τομ. 2. Crestwood, NY: St. Vladimir's Seminary Press