Πάπας Φορμόζος

(Ανακατεύθυνση από Πάπας Φόρμοζος)

Ο Πάπας Φορμόζος (Papa Formoso, 816 - 4 Απριλίου 896) διαδέχθηκε τον Πάπα Στέφανο Ε΄. Η σύντομη αρχιερατεία του υπήρξε ταραχώδης. Μετά τον θάνατό του, έγινε εκταφή των λειψάνων του και δικάστηκε κατά τη διάρκεια μιας μακάβριας συνόδου.

Πάπας
Φορμόζος
Από6 Οκτωβρίου 891
Έως4 Απριλίου 896
ΠροκάτοχοςΣτέφανος Ε΄
ΔιάδοχοςΒονιφάτιος ΣΤ΄

Βιογραφία Επεξεργασία

Έγινε καρδινάλιος του Πόρτο της Ρώμης το 864. Ανέλαβε διπλωματικές αποστολές στη Βουλγαρία (866) και τη Γαλλία (869 και 872) και έπεισε τον Κάρολο το Φαλακρό, βασιλιά της Γαλλίας να στεφθεί από τον Πάπα.

Ήδη από το 872 ήταν υποψήφιος για το παπικό αξίωμα, αναγκάστηκε όμως για πολιτικούς λόγους να εγκαταλείψει τη Ρώμη και την αυλή του Πάπα Ιωάννη Η΄. Ο Ιωάννης τον κατηγόρησε ότι εποφθαλμιούσε τη θέση του Αρχιεπισκόπου της Βουλγαρίας και τον Αποστολικό Θρόνο, ότι αντιπολιτευόταν τον Αυτοκράτορα και είχε εγκαταλείψει τη θέση του χωρίς παπική άδεια και τον καλούσε να επιστρέψει για να δικαστεί από Σύνοδο, διαφορετικά θα αφοριζόταν. Η καταδίκη του Φορμόζου ανακοινώθηκε τον Ιούλιο του 872. Το 878 η ποινή του αφορισμού αποσύρθηκε, αφού πρώτα υποσχέθηκε ότι δεν θα επιστρέψει ποτέ στη Ρώμη και δεν θα ασκήσει ιερατικά καθήκοντα.

Ο διάδοχος του Ιωάννη, Πάπας Μαρίνος Α΄ τον αποκατέστησε στην επισκοπή του Πόρτο το 883. Ακολούθησαν οι Πάπες Αδριανός Γ΄ (884–885) και Στέφανος Ε΄ (885–891). Ο Φορμόζος εξελέγη Πάπας στις 6 Οκτωβρίου του 891.

Ο Φορμόζος εξαναγκάστηκε να στέψει ως Ρωμαίο Αυτοκράτορα τον Δούκα Γκουίδο Γ΄ του Σπολέτο τον Απρίλιο του 892. Άλλα σύγχρονα γεγονότα ήταν η απομάκρυνση του Φώτιου από τον πατριαρχικό θρόνο της Κωνσταντινούπολης και η αντικατάστασή του από τον Στέφανο, γιο του αυτοκράτορα Βασίλειου Α'. Υπήρχε επίσης και μια διαμάχη μεταξύ των αρχιεπισκόπων της Κολωνίας και του Αμβούργου σχετικά με την επισκοπή της Βρέμης. Στη διαμάχη μεταξύ του Όδωνος, κόμη του Παρισιού και του Καρόλου του Απλού για το γαλλικό θρόνο, ο πάπας υποστήριξε τον Κάρολο.

Ο Φορμόζος έπεισε τον Αρνούλφο της Καρινθίας να βαδίσει προς τη Ρώμη και να ελευθερώσει την Ιταλία. Το 894 ο Αρνούλφος υπέταξε όλη την περιοχή βόρεια του ποταμού Πάδου. Ο Γκουίδος πέθανε το Δεκέμβριο αφήνοντας διάδοχο το γιο του Λαμβέρτο με την φροντίδα της μητέρας του Αγιλτρούδης, αντιπάλου της Καρολίγγειας δυναστείας. Το φθινόπωρο του 895, ο Αρνούλφος ξεκίνησε τη δεύτερη Ιταλική εκστρατεία του και το 896 στέφθηκε από τον πάπα στη Ρώμη. Ο νέος αυτοκράτορας κινήθηκε εναντίον του Σπολέτο αλλά έπαθε παράλυση καθ'οδόν και δεν μπόρεσε να συνεχίσει την εκστρατεία του.

Στις 4 Απριλίου 896, ο Φορμόζος πέθανε. Τον διαδέχτηκε ο Πάπας Βονιφάτιος ΣΤ΄.

 
Η μεταθανάτια δίκη του Πάπα Φορμόζου, Jean-Paul Laurens, 1870

Η μεταθανάτια δίκη Επεξεργασία

Ο διάδοχος του Βονιφάτιου Πάπας Στέφανος ΣΤ΄ υπό την επιρροή του Λαμβέρτου και της Αγιλτρούδης, ξέθαψε το πτώμα του Φορμόζου και το υπέβαλε σε μεταθανάτια κρίση το 897 στη σύνοδο της Ρώμης. Η σορός του εκταφιάστηκε, ντύθηκε με παπικά ενδύματα και κάθισε σε θρόνο για να αντιμετωπίσει τις κατηγορίες που είχε απαγγείλει στο παρελθόν εναντίον του Φορμόζου ο Ιωάννης Η΄. Ο νεκρός καταδικάστηκε ως ανάξιος του παπικού αξιώματος, του έσκισαν τα παπικά ενδύματα, του απέκοψαν τα τρία δάκτυλα που χρησιμοποιούσε για να ευλογεί και κατόπιν το νεκρό σώμα ρίχτηκε στον ποταμό Τίβερη. Αργότερα ανασύρθηκε από ένα μοναχό.

Μετά το θάνατο του Στέφανου ΣΤ΄ το σώμα ενταφιάστηκε ξανά στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου και οι δίκες αυτού του είδους εναντίον νεκρών απαγορεύτηκαν. Ωστόσο ο Πάπας Σέργιος Γ΄ (904-911) επανέφερε σε ισχύ την καταδίκη του Φορμόζου. Ο Σέργιος απαίτησε μάλιστα να ακυρωθούν και όλες οι χειροτονίες επισκόπων που είχαν τελεστεί από τον Φορμόζο, πράξη που συμπαρέσυρε και τις χειροτονίες που είχαν εκείνοι τελέσει με τη σειρά τους και δημιούργησε τεράστια σύγχυση. Αργότερα αποκαταστάθηκε η εγκυρότητα των πράξεων του Φορμόζου. Η απόφαση του Σέργιου συνεπώς αγνοήθηκε από την εκκλησία.