Πανέθημος Χανίων
Συντεταγμένες: 35°26′57″N 23°44′43″E / 35.44917°N 23.74528°E
Η Πανέθημος είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητας του δήμου Πλατανιά στην περιφερειακή ενότητα Χανίων της Κρήτης.
| Πανέθημος | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Κρήτης |
| Περιφερειακή Ενότητα | Χανίων |
| Δήμος | Πλατανιά |
| Δημοτική Ενότητα | Κολυμβαρίου |
| Γεωγραφία | |
| Νομός | Χανίων |
| Υψόμετρο | 260 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 730 06 |
| Τηλ. κωδικός | 28240 |
Γενικά Επεξεργασία
Η Πανέθημος απέχει 44 χιλιόμετρα από την πόλη των Χανίων. Σήμα κατατεθέν του η πλατεία του χωριού περιστοιχισμένη από πλατάνια και άλλα δέντρα. Στην ίδια πλατεία υπάρχει και μία παραδοσιακή πηγή με τρεχούμενο νερό, ενώ δίπλα από την πλατεία βρίσκεται ένα ρυάκι με ένα μικρό καταρράχτη. Όλα αυτά σε συνδυασμό με την στέρνα και το πλυσταριό που διασώζονται σε άριστη κατάσταση αποτελούσαν το επίκεντρο της ζωής για την καθημερινότητα των κατοίκων.
Η Πανέθημος στο παρελθόν ήταν πρωτεύουσα ομώνυμου δήμου. Το χωριό αποτελείται από γειτονιές που επικοινωνούν μεταξύ τους με σοκάκια.
Το 1999 ιδρύθηκε ο Πολιτιστικός Σύλλογος Πανεθήμου από τους κατοίκους του χωριού, με σκοπό την πολιτιστική και ιστορική ανάδειξη του χωριού και την προβολή της φυσικής ομορφιάς του.
Δείτε: Κοινότητα Πανεθήμου
Ονομασία Επεξεργασία
Στην Πανέθημο, σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία, υπήρχε ναός ή μοναστήρι αφιερωμένο στην Παναγία με το προσωνύμιο Παναγία η Πανεύφημος. Ήταν ένα προσκύνημα πολύ γνωστό, με μεγάλη επισκεψιμότητα και είχε παντού καλή φήμη. Από εκεί προέρχεται και το επίθετο "Πανεύφημος", από το οποίο προέρχεται παραφθαρμένο και το όνομα του χωριού, Πανέθημος[1][2].
Το όνομα του χωριού συναντάται είτε ως Πανέθυμος είτε ως Πανέθημος. Οι απογραφές που έγιναν στην περίοδο της Ενετοκρατίας αναφέρουν το τοπωνύμιο Πανεύφημος, και μάλιστα το 1583 με 129 κατοίκους.[3][4][5]. Η απογραφή των ναών και των μονών της περιοχής Χανίων του έτους 1637 αναφέρει[6]:
C Calogero Meletio Lurando et da in nota officiar la ch del nostro Salbatore nel cl. Paneffimo, con cura di anime et intrada botta una di vino con quella vive uno calogero.
Εκκλησίες Επεξεργασία
Κατά την αρχαιότητα ο χώρος που βρίσκεται ο ναός της Παναγίας σήμερα πρέπει να ήταν αρχαίο ιερό. Στα ερείπια του ναού κτίσθηκε τα πρώτα Βυζαντινά χρόνια παλαιοχριστιανική βασιλική με ψηφιδωτές παραστάσεις. Στη θέση της κτίσθηκε ο δεύτερος δίκλιτος ναός αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου και στον Άγιο Γεώργιο και πάνω του το 1958 κτίσθηκε ο τρίτος ναός που υπάρχει σήμερα.
Στην Πανέθημο επίσης υπάρχουν τέσσερις εκκλησίες οι οποίες σχηματίζουν το σχήμα του σταυρού:
- Ανατολικά ο Ι.Ν. Μεταμόρφωσης του Σωτήρος και Άγιος Σπυρίδωνας
- Δυτικά ο Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου
- Νότια ο Ι.Ν. Μιχαήλ Αρχαγγέλου
- Βόρεια ο Ι.Ν. Αγίων Αναργύρων.
Από αυτές οι δυο τελευταίες αναστηλώθηκαν πρόσφατα.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Νικ. Β. Τωμαδάκης, « Κρητικά τοπωνύμια» Αθηνά 80, 1985-1989 σελ.220 (Νεολληνικά Δοκίμια και Μελέται, τομ. 3 σελ. 359)
- ↑ Χαράλαμπος Π. Χαραλαμπάκης «Ονοματοτολογία των χωριών της Κρήτης. Το χωριό Πανέθημος». Κρητικός Αστήρ τεύχος 68, 20-11-1909 σελ. 534-535.
- ↑ Barrozi, fo 29r. C. Gerola – K . Λασιθιωτάκη , Τοπογραφικός Κατάλογος των τοιχογραφημένων Εκκλησιών της Κρήτης, αριθμ.30.
- ↑ Ο Francesco Basilikata στην απογραφή του 1630 την αναφέρει ως Paneffimo. Στεργίου Γ. Σπανάκη, Μνημεία της Κρητικής Ιστορίας, τομ. V, σελ.135.
- ↑ Ο Καστροφύλακας (Κ237) Paneffimos με 129 κατοίκους το έτος 1583. Κρητικά Χρονικά 1 σελ. 400.
- ↑ Μαρία Χαιρέτη, «Η απογραφή των Ναών και των Μονών της περιοχής των Χανίων του έτους 1637» Επετηρίς Εταιρίας Βυζαντινών σπουδών 36, 1968, σελ. 35-338.
Πηγές Επεξεργασία
- Δασκαλάκη, Θεοδοσία (26 Ιουλίου 2007). «Πανέθημος. Ένα μικρό χωριό που παντού είχε καλή φήμη». Πυξίδα της Πόλης. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2011.[νεκρός σύνδεσμος]
- Ενορία Πανεθήμου Κισσάμου[νεκρός σύνδεσμος]