Πατριάρχης Αλεξανδρείας Ιερόθεος Α΄

Ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας Ιερόθεος γεννήθηκε στο χωριό Κλείνοβο των Τρικάλων[α]. Αρχικά (ίσως το 1796, πάντως πριν το 1802[β]) εξελέγη Επίσκοπος Ζητουνίου υπό την Μητρόπολη Λαρίσης, τον Σεπτέμβριο του 1811 Επίσκοπος Παροναξίας και στις 17 Απριλίου 1821 Μητροπολίτης Νικαίας[3][4][5].

Ιερόθεος Α΄ Αλεξανδρείας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση18ος αιώνας
Τρίκαλα
Θάνατος8  Σεπτεμβρίου 1845
ΘρησκείαΑνατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςνέα ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταχριστιανός ιερέας
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαμητροπολίτης
Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής

Στις 14 Οκτωβρίου 1825 ο Οικουμενικός Πατριάρχης Χρύσανθος, υπό την πίεση της Υψηλής Πύλης, συγκάλεσε Σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη, η οποία έπαυσε τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας Θεόφιλο από τα καθήκοντά του και εξέλεξε στη θέση αυτή τον Ιερόθεο. Αγανακτισμένος από την καθαίρεσή του, ο Θεόφιλος αποκάλεσε τον Ιερόθεο «ληστή, παράνομο, τετράγαμο και μοιχό[6]»

Μετά την εκλογή του, ο Ιερόθεος Α΄ δεν πήγε αμέσως στην Αλεξάνδρεια. Τον Μάιο και τον Ιούλιο του 1826 βρισκόταν στο Κάιρο, όπως προκύπτει από επιστολή προς τους Διονύσιο Ρώμα, Φραντσέσκο Καρβέλα, Παναγιώτη Στεφάνου και Νικόλαο Καλύβα. Στην επιστολή αυτή περιγράφει με μελανά χρώματα την κατάσταση στην Αλεξάνδρεια και ζητά τη συνδρομή των παραληπτών, με σκοπό την ίδρυση Ελληνικής Σχολής στην Αίγυπτο.

Ως Πατριάρχης διέθεσε ένα μεγάλο μέρος των χρημάτων που του διέθεσε η κοινότητα Αλεξανδρείας για την πληρωμή των δασκάλων Αλμυρού, που υπάγονταν στην επισκοπή Ζητουνίου. Το 1842 ίδρυσε την Ελληνοαραβική Σχολή Καΐρου, καθώς και την Αλεξάνδρεια Σχολή, για τις πληρωμές των δασκάλων της οποίας άφησε το απαιτούμενο χρηματικό ποσό με τη διαθήκη του (25.000 γρόσια)[7]. Ανακαίνισε την Ιερά Μονή του Οσίου Σάββα Αλεξανδρείας, τον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου Καΐρου, ίδρυσε πτωχοκομείο και εξαγόρασε και απελευθέρωσε πολλούς χριστιανούς αιχμαλώτους από τους Άραβες. Τα χρήματα για τις ενέργειες αυτές είχαν συγκεντρωθεί από Έλληνες και Ρώσους δωρητές, ενώ ο ίδιος ο τσάρος Νικόλαος Α΄ είχε κάνει σημαντική δωρεά. Ο Ιερόθεος ζήτησε από τον Τσάρο την προσφορά και άλλης βοήθειας για την ανακαίνιση μοναστηριών του Βουκουρεστίου και του Ιασίου που ανήκαν στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και για την ίδρυση Ελληνοαραβικής Σχολής, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Τελικά ίδρυσε την Ελληνοαραβική Σχολή στο Κάιρο το 1842.

Αντιμετώπισε την ουνιτική προπαγάνδα και πέτυχε να εκδοθεί σουλτανικό διάταγμα που απαγόρευε στους ουνίτες μοναχούς να φορούν άμφια ορθοδόξων[8]. Το 1839 συνυπέγραψε με τα άλλα τρία πρεσβυγενή πατριαρχεία την εγκατάσταση ορθόδοξου επισκόπου στο Χαλέπι της Συρίας (το κέντρο της ουνιτικής προπαγάνδας), τη συντήρηση του οποίου αναλάμβαναν από κοινού τα Πατριαρχεία.

Ο Ιερόθεος Α΄ πέθανε στις 8 Σεπτεμβρίου 1845. Με εντολή του Μωχάμετ Άλη, κατόπιν βασιλικής πομπής τάφηκε στο ναό του Αγίου Νικολάου στο Κάιρο[9][γ].

Υποσημειώσεις και παραπομπές

Επεξεργασία

Υποσημειώσεις

Επεξεργασία
  1. Ο Ευαγγελίδης εντοπίζει την περιοχή του Κλεινωβού στο νομό Τρικάλων[1]. Ωστόσο, ο Φειδάς και ο Παπαδόπουλος τοποθετούν το χωριό αυτό στην Εστιώτιδα Λάρισας[2][3].
  2. αναφέρεται σε επιγραφή του ναού του Αγίου Νικολάου στον Αλμυρό.
  3. Ο Παπαδόπουλος[10] αναδημοσιεύει από την Επετηρίδα του Παρνασσού του 1915, σελ. 197-198, την επιγραφή που βρίσκεται πάνω από τον τάφο του Ιερόθεου Α΄.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Ευαγγελίδης, Τ., «Οι Πατριάρχαι Αλεξανδρείας Παρθένιος, Θεόφιλος και Ιερόθεος», Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών, έτος Ε΄ (1928), σελ. 254.
  2. Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια ΣΤ' (1966), σελ. 804, βλ. λ. «Ιερόθεος»
  3. 3,0 3,1 Παπαδόπουλος, Χ., Ιστορία της Εκκλησίας Αλεξανδρείας, 62-1934 (Αθήναι 1985), σελ. 805.
  4. Βλ. Ευαγγελίδης, Τ., «Οι Πατριάρχαι Αλεξανδρείας Παρθένιος, Θεόφιλος και Ιερόθεος», Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών, έτος Ε΄ (1928), σελ. 254
  5. Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια ΣΤ΄ (1966), σελ. 803
  6. Διδακτορική διατριβή Πλάτωνος Κρικρή, Ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Θεόφιλος Β' Παγκώστας ο Πάτμιος (1805-1825), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης 2002, σελ. 172.
  7. Σαβράμης, Ε., «Συμπληρωματικά του Αλεξανδρείας Ιεροθέου του Α΄ (1825-1845)», Εκκλησιαστικός Φάρος 32 (1933), σελ. 194-199.
  8. Μαζαράκης, Γ., Συμβολή εις την Ιστορίαν της εν Αιγύπτω Ορθοδόξου Εκκλησίας (Αλεξάνδρεια 1932), σελ. 669-670.
  9. Σαβράμης, Ε., «Συμπληρωματικά του Αλεξανδρείας Ιεροθέου του Α΄ (1825-1845)», Εκκλησιαστικός Φάρος 32 (Αλεξάνδρεια 1933), σελ. 203-204.
  10. Παπαδόπουλος Χ., Ιστορία της Εκκλησίας Αλεξανδρείας, 62-1934 (Αθήναι 1985), σελ. 812
  • Δικτυακός τόπος του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας
  • Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Ιερόθεος Αλεξανδρείας
  • Ευαγγελίδης, Τ., «Οι Πατριάρχαι Αλεξανδρείας Παρθένιος, Θεόφιλος και Ιερόθεος», Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών, έτος Ε΄ (1928)
  • Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια ΣΤ΄ (1966)
  • Παπαδόπουλος, Χ., Ιστορία της Εκκλησίας Αλεξανδρείας, 62-1934 (Αθήναι 1985)
τίτλοι της Ορθόδοξης Εκκλησίας
Προκάτοχος
Άγνωστο
Επίσκοπος Παροναξίας
1811-1821
Διάδοχος
Ιερόθεος Β΄ (Αριστάρχου)
Προκάτοχος
Μακάριος Γ΄
Μητροπολίτης Νικαίας
1821-1825
Διάδοχος
Ιωσήφ Β΄
Προκάτοχος
Θεόφιλος Β΄
Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής
1825-1845
Διάδοχος
Αρτέμιος