Η Πατρινέλα, γράφεται και Πατρινέλλα, είναι στη λαϊκή παράδοση το στοιχειό των Πατρών. Αποτελείται από τμήματα δύο αγαλμάτων, ο κορμός και το κεφάλι, ακρωτηριασμένου γενειοφόρου αντρός εντοιχισμένο σε κοίλωμα του κάστρου της Πάτρας. Παλιότερα ήταν ορατό από όλη την πόλη και στη λαϊκή παράδοση έπαιρνε μορφή γυναίκας και προστάτευε την πόλη[1]. Το άγαλμα βρίσκεται ακόμα και σήμερα στο νότιο τείχος του κάστρου αλλά δεν είναι πλέον ορατό όπως παλαιότερα λόγω δημοτικών κτιρίων που έχουν κτιστεί μπροστά του.

Η Πατρινέλα αποτελείται από ακρωτηριασμένο κορμό αγάλματος Ρωμαίου αντρός και κεφάλι άλλου αγάλματος γενειοφόρου αντρός που πολλοί θεωρούν ότι είναι ο ιδρυτής της πόλης ο Πατρέας[2]. Πιθανότατα η κεφαλή προέρχεται από άγαλμα που απεικόνιζε τον Δία ή κάποιον άλλο θεό ή ήρωα της αρχαιότητας[2].

Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση η Πατρινέλα έμενε στον νοτιοανατολικό πύργο του κάστρου[3] και έβγαινε κάθε βράδυ στους δρόμους της πόλης, τα μεσάνυχτα[2]. Κατά άλλη παράδοση έβγαινε μόνο όταν ήταν να έρθει κάποιο κακό και την άκουγαν να κλαίει[1]. Θεωρούνταν προστάτης της πόλης που την φύλαγε από την χολέρα και την πανούκλα[1]. Άλλες φορές έβγαινε σέρνοντας αλυσίδες για να πενθήσει κάποιο σημαντικό Πατρινό που πέθανε[3].

Ο Νώτης Νησώτης στο ποίημα του "Πατρινέλα" αναφέρει[4] ότι είναι μια πανέμορφη κοπέλα που έγινε στοιχειό αφού την φυλάκισαν στο κάστρο αλυσοδεμένη και πέθανε[4]. Μας λέει ότι δεν μπορεί να τη δει ανθρώπινο μάτι αλλά μόνο όποιος πιεί μαγική σκόνη αλλά όταν περνά κοντά του καταλαβαίνει ένα θρόισμα που τον παγώνει, αυτό το λένε στρατιώτες που φύλαγαν σκοπιά και φυλακισμένοι όταν το κάστρο ήταν φυλακή[4]. Βγαίνει μόνο όταν ο ουρανός δεν έχει αστέρια και τριγυρνά στις επάλξεις φωνάζοντας "μην με αρπάξεις" έχοντας στοιχειώσει όταν την άρπαξαν και την φυλάκισαν[4].

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 1,2 Νίκου Γ. Πολίτη, Παραδόσεις, Τόμος Α', Εκδόσεις Ιστορική Έρευνα, Αθήνα 1904, σελ. 270
  2. 2,0 2,1 2,2 Βασίλης Κ. Λάζαρης (επιμ.), Στέφανου Ν. Θωμόπουλου "Ιστορία της Πόλεως Πατρών από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι του 1821". Έκδοση τέταρτη στη δημοτική γλώσσα και με βάση τα χειρόγραφα του συγγραφέα, Τόμοι Α'-Β', Αχαϊκές Εκδόσεις, Πάτρα 1998-1999. ISBN 960-7960-10-6 (set)
  3. 3,0 3,1 Εφημερίδα Πελοπόννησος, άρθρο: "Πατρινέλα «Το στοιχειό των Πατρών»", ανακτήθηκε 9 Ιανουαρίου 2013
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Περιοδικό Αχαϊκά. Γράμματα-Επιστήμες-Τέχνες. Περιοδικόν εκδιδόμενων εν Πάτραις, εκδότης Κ. Τριανταφύλλου, Έτος Δ', τεύχος της 15ης Οκτωβρίου 1940, σελ. 71

Βιβλιογραφία - Πηγές

Επεξεργασία
  • Βασίλης Κ. Λάζαρης (επιμ.), Στέφανου Ν. Θωμόπουλου "Ιστορία της Πόλεως Πατρών από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι του 1821". Έκδοση τέταρτη στη δημοτική γλώσσα και με βάση τα χειρόγραφα του συγγραφέα, Τόμοι Α'-Β', Αχαϊκές Εκδόσεις, Πάτρα 1998-1999. ISBN 960-7960-10-6 (set)
  • Νίκος Γ. Πολίτης, Παραδόσεις, Τόμος Α', Εκδόσεις Ιστορική Έρευνα, Αθήνα 1904, σελ. 270
  • Περιοδικό Αχαϊκά. Γράμματα-Επιστήμες-Τέχνες. Περιοδικόν εκδιδόμενων εν Πάτραις, εκδότης Κ. Τριανταφύλλου, Έτος Δ', τεύχος της 15ης Οκτωβρίου 1940, σελ. 71