Παύλος Βοιωτίας

Ο Παύλος (ή το Παύλο) είναι χωριό του Δήμου Ορχομενού του νομού Βοιωτίας. Βρίσκεται, βορειοδυτικά του Ορχομενού, σε ένα μικρό λεκανοπέδιο ανάμεσα σε λόφους. Ο πληθυσμός του χωριού, σύμφωνα με την απογραφή του 2011, είναι 1.186 κάτοικοι. Βορειότερα του χωριού βρισκόταν η αρχαία βοιωτική πόλη Ύηττος και δυτικότερα η Ασπληδόνα.

Παύλος Βοιωτίας
Παύλος Παύλος
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Αποκεντρωμένη Διοίκηση	Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας
Περιφέρεια	Στερεάς Ελλάδας
Περιφερειακή Ενότητα	Βοιωτίας
Δήμος	Ορχομενού
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμα	Στερεά Ελλάδα
Νομός	Βοιωτίας
Υψόμετρο	204 μέτρα
Πληθυσμός
Μόνιμος	932
Έτος απογραφής	2021
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας	32300
Τηλ. κωδικός	2261

Σύμφωνα με την απογραφή του 2021, το χωριό αριθμεί 932 κατοίκους, οι οποίοι ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία, την κτηνοτροφία και την αμπελουργία.

Υποδομές και καθημερινή ζωή

Το Παύλο διαθέτει δημοτικό σχολείο, νηπιαγωγείο, λαογραφικό μουσείο, δημοτική βιβλιοθήκη, γήπεδο ποδοσφαίρου, μίνι μάρκετ, καφέ, ταβέρνες, κουρείο, φαρμακεία και ενεργούς συλλόγους, όπως ο Πολιτιστικός Σύλλογος Παύλου "Υηττός", ο Σύλλογος Γυναικών Παύλου και ο Σύλλογος Γονέων & Κηδεμόνων.

Στην καρδιά του χωριού βρίσκονται δύο πλατείες: η παλιά, παραδοσιακή πλατεία με καφέ και ταβέρνες, και η νέα, σύγχρονη πλατεία με υπαίθρια όργανα γυμναστικής, θεατράκι και αναστηλωμένο λιθόκτιστο οικιακό συγκρότημα του 19ου αιώνα.

Ιστορία

Η περιοχή κατοικείται αδιάλειπτα από τη Λίθινη Εποχή. Πάντοτε υπήρξε δορυφόρος της αρχαίας πόλης Υηττού. Η ονομασία «Παύλο» προέρχεται πιθανώς από τη λατινική λέξη *Paolo* (μικρό), και δόθηκε κατά τη Λατινοκρατία, επειδή το χωριό ήταν μικρό σε σύγκριση με τη σημαντικότερη Υηττό.

Υπήρξε έδρα κοινότητας στο διάστημα 1912-1998, ενώ στη συνέχεια εντάχθηκε στον δήμο Ορχομενού οπού παραμένει έως σήμερα.

Δημογραφία

Ο πληθυσμός του παραμένει σχεδόν σταθερός παρουσιάζοντας μικρές διακυμάνσεις.

Πορεία του πληθυσμού τις τελευταίες δεκαετίες

Μνημεία και αξιοθέατα

Θρησκευτικά μνημεία

• Ο Ιερός Ναός του Αγίου Ιωάννου (14ος αιώνας), με αγιογραφίες και θολωτή οροφή.
• Ο Ναός του Αγίου Αθανασίου (1892), σε βυζαντινό ρυθμό.
• Ο Ναός του Αγίου Νικολάου, στη θέση αρχαίου ναού του Ασκληπιού, με εντοιχισμένη μαρμάρινη στήλη.
• Ο Ναός του Αγίου Μάρκου, από την εποχή της Ενετοκρατίας, με νοτιοανατολικό προσανατολισμό.
• Οι Ναοί των Αγίων Γεωργίου και Βασιλείου, με αρχαία δομικά υλικά.
• Ο Ναός του Οσίου Δαυίδ, μέσα σε φυσικό τοπίο ιδανικό για περίπατο.
• Η Παναγία της Βαριάς, στην είσοδο του χωριού, και η Παναγία στο Ράδι (14ος αι.), με τοιχογραφίες του 1721.

Άλλα αξιοθέατα

• Το παλαιό δημοτικό σχολείο (1911), με σχέδια του Δ. Καλλία, κτισμένο με χρήματα του Ανδρέα Συγγρού και προσωπική εργασία των κατοίκων.
• Το Λαογραφικό Μουσείο Παύλου, με εκθέματα από την καθημερινή ζωή και πλούσιο φωτογραφικό υλικό.
• Παραδοσιακά οικοδομήματα από φαιά πέτρα, χτισμένα από τεχνίτες της Κοζάνης.

Αρχαιολογικός Χώρος Υηττού

Σε απόσταση 3 χλμ. βόρεια του Παύλου βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος της Υηττού, ο οποίος κατοικήθηκε από την αρχαιότητα έως και τον 18ο αιώνα. Σύμφωνα με τον Ησίοδο, ιδρυτής ήταν ο άρχοντας Υηττός. Η πόλη διέθετε ακρόπολη, τείχη, ναούς (Ηρακλή, Δία, Ασκληπιό, Διόνυσο), αγορά, κρήνες και δεξαμενές.

Κατά τη ρωμαϊκή περίοδο γνώρισε άνθηση και υπήρξε έδρα επισκόπου στους πρώτους βυζαντινούς χρόνους.

Παλαιόκαστρο

Στα βόρεια του χωριού, στον λόφο του Παλαιοκάστρου, υπήρχε αρχαίο κάστρο, φρυκτωρία και ναός. Η θέα από το σημείο είναι πανοραμική.

Παραπομπές

• Άγγελος Φ. Ζάντζας – *Ορχομένια-Υηττία-Παύλο Βοιωτίας με τη σκαπάνη του λόγου* (Μύθος – Ιστορία – Έθιμα)