Πολιτισμός του Μποννανάρο

Ο Πολιτισμός του Μποννανάρο ήταν ένας Πρωτοϊστορικός πολιτισμός που κυριαρχούσε στην Σαρδηνία την 2η χιλιετία π.Χ. (1800 π.Χ.-1600 π.Χ.), στα πρώτα στάδια εμφάνισης του Νουραγικού πολιτισμού. Το όνομα του το πήρε από τον ομώνυμο οικισμό Μποννανάρο που οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν στην Επαρχία του Σάσσαρι (1889). Σύμφωνα με τον αρχαιολόγο Τζοβάνι Λίλιου ο πολιτισμός αυτός προερχόνταν από τον αντίστοιχο πολιτισμό Πολάδα που βρισκόταν εκείνη την εποχή σε έξαρση στην κεντρική Ευρώπη.[1] Ο Πολιτισμός του Μποννανάρο είχε πολλά χαρακτηριστικά από τον αντίστοιχο της Πολάδα, τον πανευρωπαϊκό πολιτισμό του Λάγυνου και πολλούς άλλους πολιτισμούς που κυριαρχούσαν εκείνη την εποχή στην βόρεια Ιταλία.[2] Οι ταφές του πολιτισμού αυτού ήταν διάσπαρτες σε όλη την Σαρδηνία ιδιαίτερα στις περιοχές με μεταλλεύματα όπως το Νουόρο, η Ιγκλέσιας και το Καμπιντάνο.[3] Η κεραμική είναι γραμμική και λεία χωρίς διακοσμήσεις, χαρακτηρίζεται από τις λαβές, την ίδια εποχή εμφανίζονται και τα πρώτα σπαθιά από αρσενικό μπρούτζο. Οι κατοικίες στηρίζονται σε λίθινη βάση και η οροφή είναι καλυμμένη με ξύλο ή άχυρα.[4] Δεν υπάρχουν στοιχεία σχετικά με την εμφάνιση του Νουραγικού πολιτισμού, αν οικοδομήθηκαν τα πρώτα Νουραγκί την Περίοδο Μποννανάρο Α΄ ή Μποννανάρο Β΄ την μετέπειτα Εποχή του Χαλκού (1600 π.Χ.-1300 π.Χ.).[5] Η ραδιοχρονολόγηση των πρώτων Νουραγκί με Άνθρακα 14 δείχνει ότι κατασκευάστηκαν γύρω στο 1820 π.Χ.[6] Τα κτίσματα των πρωτο-Νουραγκί διαδέχθηκαν κατόπιν τα κλασσικά Νουραγκί του Νουραγικού πολιτισμού. Η ταφή των Μποννανάρο περιέχει "Ντόμους ντε Γιάνας", σπήλαια και οστεοφυλάκια.[7][8] Η εξέταση 200 σκελετών από την περίοδο Μποννανάρο Α΄ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο πληθυσμός περιείχε 67% δολιχοκέφαλους και μια μειοψηφία 33% βραχυκέφαλων ειδικά στο βορειοδυτικό τμήμα του νησιού.[9] Το μέσο ύψος ήταν 1.62 για τους άντρες και 1.59 για τις γυναίκες.[10]

Σπαθιά από την εποχή Μποννανάρο Β΄

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Lilliu 2004, σ. 361
  2. Webster 2015, σ. 37
  3. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2023. 
  4. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2023. 
  5. Ugas 2005, σ. 40
  6. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2023. 
  7. Tanda, Giuseppe (1995). "Dalla preistoria alla storia". In Brigaglia, Manlio (ed.). Storia della Sardegna (in Italian). σσ. 51–54
  8. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2023. 
  9. Germanà 1995, σ. 131
  10. Germanà 1995, σσ. 135–136

Πηγές Επεξεργασία

  • Germanà, Franco (1995). L'uomo in Sardegna dal paleolitico fino all'età nuragica (in Italian). Delfino Carlo Editore.
  • Lilliu, Giovanni (2004). La civiltà dei Sardi. Dal Paleolitico all'età dei nuraghi (in Italian). Edizioni il Maestrale.
  • Ugas, Giovanni (2005). L'alba dei nuraghi (in Italian). Cagliari: Fabula Editore.
  • Webster, Gary S. (2015). The Archaeology of Nuragic Sardinia. Equinox Publishing.