Ποταμός Τζαμούνα (Μπανγκλαντές)

ποταμός στο Μπανγκλαντές

Ο Ποταμός Τζαμούνα (βεγγαλικά: যমুনা Jomuna) είναι ένας από τους τρεις κύριους ποταμούς του Μπανγκλαντές. Είναι το κύριο κανάλι διανομής του Ποταμού Βραχμαπούτρα που ρέει από την Ινδία, στο Μπαγκλαντές. Ο Τζαμούνα ρέει νότια και ενώνεται με τον Ποταμό Πάντμα (Pôdda), κοντά στο Γκοαλούντο Γκατ, πριν από τη συνάντηση του Ποταμού Μέγκνα κοντά στο Χαντπούρ. Τότε εκβάλλει στον Κόλπο της Βεγγάλης, όπως ο ποταμός Μέγκνα. Είναι ο εθνικός ποταμός του Μπαγκλαντές.[εκκρεμεί παραπομπή]

Ποταμός Τζαμούνα
ΕκβολέςPadma River
ΧώραΜπανγκλαντές
Μήκος245 χλμ
Μέση εκροή20.100 κυβικά μέτρα το δευτερόλεπτο
ΠαραπόταμοιGangadhar, Torsa River, Teesta River, Atrai River, Bangali River και Small Jamuna River
Ένας χάρτης των μεγαλύτερων ποταμών του Μπαγκλαντές, συμπεριλαμβανομένου του Τζαμούνα.

Ο Βραχμαπούτρας-Τζαμούνα είναι κλασικό παράδειγμα πλεγμένου ποταμού και είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος σε μετανάστευση καναλιού και αποκολλήσεις.[1] Χαρακτηρίζεται από ένα δίκτυο αλληλοσυμπληρώμενων καναλιών με πολλά σαντμπάρ που περικλείονται μεταξύ τους. Τα σαντμπάρ, που είναι γνωστά στα Βεγγαλικά ως τσαρ, δεν κατέχουν μόνιμη θέση. Το ποτάμι τα αποθέτει σε ένα χρόνο, και πολύ συχνά καταστρέφονται αργότερα, και τα ξαναποθέτει στην επόμενη περίοδο των βροχών. Η διαδικασία της όχθης και η διάβρωση των ιζημάτων συμβαίνει συνεχώς μαζί με επαναπόθεση,[2] γεγονός που καθιστά δύσκολο την ακριβή χάραξη των ορίων της επαρχίας Πάμπνα από τη μία πλευρά και τις επαρχίες Μίμενσινγκ, Τανγκάιλ και Ντάκα από την άλλη. Το σπάσιμο ενός τσαρ ή η εμφάνιση ενός νέου είναι επίσης μια αιτία πολύ βίας. Η συμβολή των ποταμών Πάντμα και Τζαμούνα είναι ασυνήθιστα ασταθής και έχει αποδειχθεί να έχει μεταναστεύσει νοτιοανατολικά πάνω από δεκατέσσερα χιλιόμετρα από το 1972 έως το 2014.[3]

Ο ποταμός Τζαμούνα

Διαδρομή

Επεξεργασία

Στο Μπαγκλαντές, ο Βραχμαπούτρας ενώνεται με το ποταμό Τίστα, έναν από τους μεγαλύτερους παραποτάμους του. Νωρίτερα, ο Τίστα ρέει νότια από το Τζαλπαϊγκούρι σε τρία κανάλια, το Καρατόγια προς τα ανατολικά, το Πουναρμπάμπα στα δυτικά και το Ατράι στο κέντρο. Τα τρία κανάλια πιθανότατα έδωσαν και το όνομα στο ποτάμι, το Τρισρότα "διακατέχεται από τρία ρέματα", το οποίο μειώθηκε και αλλοιώθηκε σε Τίστα. Από αυτά τα τρία, το Πουναρμπάμπα εντάχθηκε στο ποταμό Μαχανάντα. Το Ατράι περνά μέσα από μια τεράστια ελώδης περιοχή που είναι γνωστή ως Τσαλάν Μπιλ. Στις καταστροφικές πλημμύρες του 1787, ο ποταμός Τίστα, εγκατέλειψε το παλιό του κανάλι και σπεύδοντας νοτιοανατολικά εντάχθηκε στον Βραχμαπούτρα.[4]

Ο Τζέιμς Ρένελ έκανε μια έρευνα μεταξύ του 1764 και του 1777 και οι χάρτες του είναι από τους πρώτους υπάρχοντες αυθεντικούς χάρτες της Βεγγάλης. Σε αυτούς τους χάρτες ο Τίστα εμφανίζεται να ρέει μέσω της Βόρειας Βεγγάλης σε διάφορους κλάδους — τους Πουναρμπάμπα, Ατράι, Καρατόγια, κλπ.. Όλα αυτά τα ρεύματα σε συνδυασμό χαμηλότερα με το Μαχανάντα, τώρα ο δυτικότερος ποταμός στη Βόρεια Βεγγάλη, και παίρνοντας το όνομα Χουρσαγκάρ εκχύθηκε τελικώς στον Γάγγη κοντά στο Τζαφαργκάντζ, κοντά στο σύγχρονο Γκοαλούντο. Ο ποταμός Χουρσαγκάρ εξακολουθεί να υφίσταται, και είναι η συνδυασμένη εκβολή του Μπαράλ, ενός καναλιού διαρροής του Γάγγη. Ο Ατράι, ο Τζαμούνα ή Τζαμουνεσουάρι (δεν είναι ο κύριος Τζαμούνα μέσω του οποίου ο Βραχμαπούτρα ρέει σήμερα), και ο Καρατόγια, αντί να πέσουν στον Γάγγη, πέφτουν στον κύριο Τζαμούνα, λίγα χιλιόμετρα πάνω από τη συμβολή του με το Πάντμα στο Γκοαλούντο.[5]

 
Χάρτης του Τζέιμς Ρένελ από το 1776 που δείχνει την κύρια ροή του Βραχμαπούτρα μέσω του Τζαμαλπούρ και του Μίμενσινγκ και ένα πολύ στενότερο Τζαμούνα ή Τζαμουνεσουάρι πριν από τον σεισμό το 1762, και το ποταμό Τίστα που ρέει σε 3 κανάλια στο Γάγγη πριν από μια πλημμύρα το 1787.

Κάτω από το Τίστα, ο Βραχμαπούτρας χωρίζεται σε δύο κλάδους διανομής. Ο δυτικός κλάδος, ο οποίος περιέχει την πλειοψηφία της ροής του ποταμού, συνεχίζει προς τα νότια ως Τζαμούνα (Jomuna) για να συγχωνευθεί με το χαμηλότερο Γάγγη, που ονομάζεται Ποταμός Πάντμα (Pôdda). Ο ανατολικός κλάδος, που παλαιότερα ήταν ο μεγαλύτερος αλλά τώρα είναι πολύ μικρότερος, ονομάζεται κατώτερος ή παλιός Βραχμαπούτρας (Bromhoputro). Κινείται προς τα νοτιοανατολικά για να ενταχθεί στον ποταμό Μέγκνα κοντά στη Ντάκα. Ο Πάντμα και ο Μέγκνα συγκλίνουν κοντά στο Τσαντπούρ και ρέει στον Κόλπο της Βεγγάλης. Αυτό το τελευταίο τμήμα του ποταμού που ονομάζεται Μέγκνα.

Στο παρελθόν, η πορεία του κάτω Βραχμαπούτρα είναι διαφορετική και περνά μέσα από τις επαρχίες Τζαμαλπούρ και Μίμενσινγκ. Σε ένα σεισμό μεγάλου[6] μεγέθους στις 2 Απριλίου 1762, το κύριο κανάλι του Βραχμαπούτρα στο σημείο Μπαχαντουραμπάντ άλλαξε προς το νότο και άνοιξε ως Τζαμούνα λόγω της τεκτονικής ανόδου της έκτασης Μαντχαπούρ.[7]

Ο Τζαμούνα είναι πολύ πλατύς ποταμός. Κατά τη διάρκεια της περιόδου των βροχών έχει πλάτος 8 με 12.9 χλμ. από όχθη σε όχθη. Ακόμη και κατά τη διάρκεια της ξηρής περιόδου, όταν τα νερά υποχωρούν, το πλάτος του είναι μόλις και μετά βίας λιγότερο από 3.2 με 4.8 χλμ..

Ο Τζαμούνα ήταν ένα εμπόδιο στην ίδρυση άμεσης οδικής σύνδεσης μεταξύ της πρωτεύουσας Ντάκα και του βόρειου τμήματος του Μπαγκλαντές, καλύτερα γνωστό ως διαίρεση Ρατζσάχι, μέχρι το 1996. Αυτό μετριάστηκε από την ολοκλήρωση της Γέφυρας Πολλαπλών Χρήσεων Τζαμούνα.[8] Είναι επίσης πολύ σημαντικός ποταμός για τη ναυσιπλοΐα. Είναι πλωτός όλο το χρόνο από τα μεγάλα εμπορικά και επιβατηγά ατμόπλοια. Πριν από την διαίρεση της Βεγγάλης, το 1947, τα επιβατηγά ατμόπλοια συνήθιζαν να φτάνουν μέχρι το Ντιμπρουγκάρ του Άσαμ της Ινδικής Ένωσης. Προς το παρόν υπάρχουν δύο ατμοπλοϊκές υπηρεσίες πορθμείων που συνδέουν την επαρχία Πάμπνα με τις επαρχίες Μίμενσινγκ, Τανγκάιλ και Ντάκα. Οι Μπαγκλαντεσιανοί Σιδηρόδρομοι διατηρούν μια υπηρεσία πορθμείων μεταξύ του Σερατζγκάντζ στην Πάμνα και το Τζαγκαναθγκάντζ στο Μίμενσινγκ. Η άλλη υπηρεσία πορθμείων μεταξύ του Ναγκαρμπάρι στη Πάμπνα και του Αρίτσα στην Ντάκα λειτουργείται από την C & B Department.

Δείτε επίσης

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Catling, David (1992). Rice in deep water. International Rice Research Institute. σελ. 177. ISBN 978-971-22-0005-2. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2011. 
  2. Mount, Nick J.; Tate, Nicholas J.; Sarker, Maminul H.; Thorne, Colin R.. «Evolutionary, multi-scale analysis of river bank line retreat using continuous wavelet transforms: Jamuna River, Bangladesh». Geomorphology 183: 82–95. doi:10.1016/j.geomorph.2012.07.017. https://doi.org/10.1016/j.geomorph.2012.07.017. 
  3. Dixon, Simon J.; Smith, Gregory H. Sambrook; Best, James L.; Nicholas, Andrew P.; Bull, Jon M.; Vardy, Mark E.; Sarker, Maminul H.; Goodbred, Steven. «The planform mobility of river channel confluences: Insights from analysis of remotely sensed imagery». Earth-Science Reviews 176: 1–18. doi:10.1016/j.earscirev.2017.09.009. https://doi.org/10.1016/j.earscirev.2017.09.009. 
  4. Majumdar, Dr. R.C., History of Ancient Bengal, First published 1971, Reprint 2005, p. 4, Tulshi Prakashani, Kolkata, (ISBN 81-89118-01-3).
  5. Majumdar, S.C., Chief Engineer, Bengal, Rivers of the Bengal Delta, Government of Bengal, 1941, reproduced in Rivers of Bengal, Vol I, 2001, p. 45, published by Education department, Government of West Bengal.
  6. Chowdhury, Sifatul Quader (2012). «Fault». Στο: Islam, Sirajul. Banglapedia: National Encyclopedia of Bangladesh (Second έκδοση). Asiatic Society of Bangladesh. 
  7. Suess, E.· Sollas, W.J. (1904). The face of the earth: (Das antlitz der erde). Clarendon press. 
  8. Akhter, Farida (2005). Japan ODA: Cause of river erosion, displacement and environmental destruction in Bangladesh? (PDF). The Reality of Aid: Asia-Pacific. σελίδες 63–75. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2014. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία