Κατάλογος επιλεγμένων λημμάτων Επεξεργασία

π • ε Επιλεγμένο λήμμα 01
 

Η Μπιόρκ (ισλανδικά: Björk Guðmundsdóttir, IPA: /'bjørk 'gvʊðmʊnsdoʊhtɪr/) είναι Ισλανδή μουσικός και τραγουδίστρια. Γεννήθηκε στις 21 Νοεμβρίου του 1965 στην πόλη Ρέκιαβικ. Καλύπτει πολλά είδη μουσικής, όπως ποπ, trip-hop, εναλλακτική ροκ, τζαζ, ambient, electronica, φολκ και κλασική μουσική.Το όνομα της σημαίνει στα ισλανδικά ένα είδος δέντρου, η προφορά του ακριβέστερα αποδίδεται Μπιέρκ.

π • ε Επιλεγμένο λήμμα 02

Ο Διαγωνισμός Τραγουδιού της Eurovision (στο εξής θα αναφέρεται στο κείμενο ως Eurovision), είναι ένας ετήσιος διαγωνισμός που διοργανώνεται ανάμεσα στα μέλη της Ευρωπαϊκής Ραδιοτηλεοπτικής Ένωσης (European Broadcasting Union – στο εξής θα αναφέρεται ως EBU), στον οποίο κάθε χώρα συμμετέχει με ένα τραγούδι που πρέπει να ερμηνευτεί ζωντανά στην τηλεόραση. Στην συνέχεια γίνεται ψηφοφορία από την οποία προκύπτει το δημοφιλέστερο τραγούδι. Κάθε χώρα συμμετέχει μέσω της κρατικής της τηλεόρασης (που αποτελεί μέλος της EBU) και αποστολή της είναι να επιλέξει το τραγούδι και τον ερμηνευτή που θα εκπροσωπήσει την χώρα στον ευρωπαϊκό διαγωνισμό.

Ο διαγωνισμός διεξάγεται ανελλιπώς κάθε χρόνο από το 1956 και αποτελεί έναν από τους μακροβιότερους τηλεοπτικούς θεσμούς. Εκτός αυτού, αποτελεί το δημοφιλέστερο διαγωνισμό του είδους του που διοργανώνεται ανά το παγκόσμιο: ο αριθμός των τηλεθεατών που τον παρακολουθούν ετησίως εκτιμάται μεταξύ 100 και 600 εκατομμυρίων. Ενδεικτικά, μεταδίδεται σε χώρες όπως: Αυστραλία, Καναδάς, Αίγυπτος, Ιορδανία, Χονγκ Κονγκ, Ινδία, Κορέα, Νέα Ζηλανδία και ΗΠΑ αν και αυτές οι χώρες δεν συμμετέχουν στον διαγωνισμό.

Στον διαγωνισμό συνήθως συμμετέχουν τραγούδια που εκπροσωπούν την ποπ μουσική. Εν τούτοις πολλές χώρες έχουν πειραματιστεί και με άλλα είδη μουσικής όπως η έθνικ, παραδοσιακές μουσικές από όλα τα μέρη του κόσμου, Λατινική αλλά και Ροκ, Ραπ και Χέβη Μέταλ (Heavy Metal).

Κατά την διάρκεια των ετών ο διαγωνισμός έχει μεταμορφωθεί από ένα από τηλεοπτικό πρόγραμμα σε έναν θεσμό γιγαντιαίων διαστάσεων. Σχεδόν όλες οι χώρες της Ευρώπης (ακόμα και αυτές που τώρα δεν υπάρχουν όπως η Γιουγκοσλαβία έχουν συμμετάσχει στον διαγωνισμό και η λέξη «Eurovision» είναι αναγνωρίσιμη σε όλη την Ευρώπη.

π • ε Επιλεγμένο λήμμα 03
 

Οι Travis είναι ένα Σκωτσέζικο ποπ/ροκ συγκρότημα από τη Γλασκώβη, που αποτελείται από τους Φραν Χίλι (φωνή, κιθάρα, πιάνο), Ντάγκι Πέιν (μπάσο, δεύτερα φωνητικά), Άντι Ντάνλοπ (πρώτη κιθάρα, μπάντζο, πλήκτρα, δεύτερα φωνητικά) και Νηλ Πρίμροουζ (τύμπανα, κρουστά). Στους Travis έχει απονεμηθεί δύο φορές το βραβείο του Βρετανικού άλμπουμ της χρονιάς στα ετήσια BRIT awards, και θεωρείται πως αυτοί προετοίμασαν το έδαφος για μεταγενέστερα Βρετανικά συγκροτήματα όπως οι Coldplay, οι Keane και οι Snow Patrol. Έχουν κυκλοφορήσει έξι στούντιο άλμπουμ, με πρώτο το Good Feeling του 1997. Το τελευταίο τους άλμπουμ, με τίτλο Ode to J. Smith, κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο του 2008, και πήρε αρκετά καλές κριτικές.

π • ε Επιλεγμένο λήμμα 04

Το δημοτικό τραγούδι ως λογοτεχνικό είδος αντλεί το υλικό του από την προφορική λογοτεχνική παράδοση, αυτήν που αναπτύχθηκε στον ευρύτερο γεωπολιτικό χώρο των Βαλκανίων και συνδέεται με όψεις της κοινωνικής δραστηριότητας εκείνης της εποχής ή -στην περίπτωση των επικών Κλέφτικων- με την πρακτική της κοινω­νικής αντί­δρασης, ατομικής ή συλλογικής, στον εκάστοτε εξουσιαστικό φορέα. Κατόπιν συνδέθηκε στενά με την πρακτική της εθνογένεσης, υπό την επίδραση της ρομαντικής ιδεολογίας του volksgeist.

Καθο­ριστικό παράγοντα για τη διαμόρφωση του χαρα­κτήρα της προφορικής λογοτεχνίας αποτελεί η σύνδεσή της με προγενέστερα είδη. Η συνεχής αναδημιουργία και μετάλλαξη αποκαλύπτεται κυρίως με όσα απορρόφησε το συγκεκριμένο είδος κατά την πορεία του μέσα στον χρόνο. Η αφομοίωση ξένων στοιχείων σχετίζεται με διαφορετικούς τρόπους ζωής, σύμφωνα με τους οποίους νέα γεγονότα καθορίζουν και επιβάλλουν τις διαδικασίες επιλογής των απορροφούμενων στοιχείων. Ωστόσο, αυτή η διαδικασία εκσυγχρονισμού είχε ως αποτέλεσμα τον βαθμιαίο εκτοπισμό αυθεντικών παραδοσιακών στοι­χείων. (περισσότερα...)

π • ε Επιλεγμένο λήμμα 05

Ο Ιάννης (Γιάννης) Ξενάκης (29 Μαΐου 19224 Φεβρουαρίου 2001) ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες συνθέτες και αρχιτέκτονες του 20ού αιώνα, διεθνώς γνωστός ως “Iannis Xenakis”. Οι πρωτοποριακές συνθετικές μέθοδοι που ανέπτυξε συσχέτιζαν τη μουσική και την αρχιτεκτονική με τα μαθηματικά και τη φυσική, μέσω της χρησιμοποίησης μοντέλων από τη Θεωρία των Συνόλων, τη Θεωρία των Πιθανοτήτων, τη Θερμοδυναμική, τη Χρυσή Τομή και την ακολουθία Φιμπονάτσι κ.ά. Παράλληλα, οι φιλοσοφικές του ιδέες για τη μουσική έθεσαν καίρια το αίτημα για ενότητα φιλοσοφίας, επιστήμης και τέχνης, συμβάλλοντας στο γενικότερο προβληματισμό για την κρίση της σύγχρονης ευρωπαϊκής μουσικής των δεκαετιών του 1950 και 1960. (περισσότερα...)

π • ε Επιλεγμένο λήμμα 06
 
Νεαρή γυναίκα από τη Θράκη φέρει το κεφάλι του Ορφέα, του Gustave Moreau (1865)

Σύμφωνα με τον Ελληνικό μύθο, ο Ορφέας ήταν η κύρια εκπροσώπηση της τραγουδιστικής τέχνης και της λύρας, και είχε ιδιαίτερη σημασία στην θρησκευτική ιστορία της Ελλάδας. Η μυθική φιγούρα του Ορφέα ήταν Ελληνικής για την ακρίβεια Μακεδονικής προέλευσης απο την Πιερία. Τα Ορφικά Μυστήρια, τελετουργικά αγνώστου περιεχομένου, πήραν το όνομά τους από τον Ορφέα.Γεννήθηκε στην Πιέρια σε ενα χωριό ονόματι Πιμπλεία και ήταν βασιλιάς των Κικόνων, οπού στις Μαινάδες τους βρήκε τον θάνατο του.Ο μυθιγράφος Κόνων γράφει οτι ηταν και Βασιλιάς των Μακεδόνων επίσης.Ο τάφος του βρίσκονταν και αυτός κοντά στον Όλυμπο στην Ληβείθρα. (περισσότερα...)

π • ε Επιλεγμένο λήμμα 07
 

Ο Μάικλ Τζόζεφ Τζάκσον (29 Αυγούστου 1958 - 25 Ιουνίου 2009) ήταν Αμερικανός μουσικός, τραγουδιστής, χορευτής, τραγουδοποιός και παραγωγός. Θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες στην ιστορία της μουσικής και του θεάματος. Είναι ευρέως γνωστός ως «Βασιλιάς της Ποπ». Τιμήθηκε μεταξύ άλλων μετά θάνατον με Βραβείο Γκράμι για το σύνολο της προσφοράς του. (περισσότερα...)

π • ε Επιλεγμένο λήμμα 08
 

Ο Τζέημς «Τζιμ» Ντάγκλας Μόρισον (James "Jim" Douglas Morrison) (8 Δεκεμβρίου 1943 - 3 Ιουλίου 1971) ήταν ένας Αμερικανός τραγουδιστής, τραγουδοποιός, συγγραφέας και ποιητής. Γεννήθηκε στη Μελβούρνη της Φλόριντα και ήταν ο τραγουδιστής και στιχουργός του δημοφιλούς αμερικάνικου ροκ συγκροτήματος The Doors. Θεωρείται ένας από τους πιο χαρισματικούς ερμηνευτές στην ιστορία της ροκ μουσικής. Έγραψε επίσης αρκετά βιβλία ποίησης, ένα μικρό ντοκιμαντέρ και δύο βίντεο κλιπ ("The Unknown Soldier" και "People are Strange"). Ο θάνατός του σε ηλικία 27 ετών στο Παρίσι της Γαλλίας κατέπληξε τους θαυμαστές του. Οι περιστάσεις κάτω από τις οποίες πέθανε και ο μυστικός ενταφιασμός του έγιναν αφορμή για ατελείωτες φήμες και παίζουν σημαντικό ρόλο στο μυστήριο που εξακολουθεί να τον περιβάλλει.

περισσότερα

π • ε Επιλεγμένο λήμμα 09

Οι Oasis ήταν ένα βρετανικό ροκ συγκρότημα που δημιουργήθηκε το 1991 στην πόλη του Μάντσεστερ. Έχοντας αρχικά το όνομα The Rain, το συγκρότημα σχηματίστηκε από τον Liam Gallagher (φωνητικά και ντέφι), τον Paul "Bonehead" Arthurs (κιθάρα), τον Paul "Guigsy" McGuigan (μπάσο) και τον Tony McCarroll (ντραμς, κρουστά), στους οποίους σύντομα προστέθηκε και ο μεγαλύτερος αδερφός του Liam, Noel Gallagher (κιθάρα και φωνητικά). Έχοντας οκτώ νούμερο 1 single και οκτώ νούμερο 1 album στα της Μεγάλης Βρετανίας, στους Oasis απονεμήθηκαν δεκαπέντε NME Awards, εννέα Q Awards, τέσσερα MTV Europe Music Awards και έξι BRIT Awards, συμπεριλαμβανομένου ενός, το 2007, για την συνεισφορά τους στην μουσική και ένα για το καλύτερο των τελευταίων 30 χρόνων από τους ακροατές του BBC Radio 2. Ακόμα, έχουν προταθεί τρεις φορές για βραβείο Grammy. Μέχρι το 2009, οι συνολικές πωλήσεις δίσκων τους ξεπερνούν τα 70 εκατομμύρια παγκοσμίως.[1] Ακόμα, το συγκρότημα έχει συμπεριληφθεί στη λίστα των Guinness Book of World Records, το 2010, στην κατηγορία για την "Μεγαλύτερη Παραμονή σε Top 10 chart της Βρετανίας από Συγκρότημα", μετά από μια άνευ προηγουμένου παραμονή στο Top 10 της Βρετανίας επί 22 συνεχόμενες εβδομάδες... (περισσότερα)

π • ε Επιλεγμένο λήμμα 10

Ο όρος φούγκα (λατ. fuga, που σημαίνει φυγή, τροπή, απόδραση, ενώ στα γερμανικά, απ' όπου και κατάγεται, σημαίνει αρμός-Fuge) χρησιμοποιήθηκε ήδη από τον ύστερο Μεσαίωνα (14ος αι.) για να χαρακτηρίσει είδη αντιστικτικής σύνθεσης που βασίζονταν στη μίμηση, και ειδικότερα το είδος που ονομάζουμε σήμερα κανόνα. Ο κανόνας είναι ένα πολυφωνικό έργο στο οποίο όλες οι φωνές τραγουδούν την ίδια μελωδία, αρχίζουν όμως ή μία μετά την άλλη με διαφορά φάσης κάποιων μέτρων. Από τον 16ο αιώνα και πολύ περισσότερο από τον 17ο αι. η φούγκα καθιερώθηκε να χαρακτηρίζει πολυφωνικά μουσικά έργα που χρησιμοποιούσαν τη μίμηση των φωνών πιο ελεύθερα, που επεξεργάζονταν δηλαδή μια κεντρική μουσική ιδέα (το θέμα) με τέτοιο τρόπο, ώστε αυτή να παρουσιάζεται αρχικά στην πρώτη φωνή και στη συνέχεια να περνάει διαδοχικά στη δεύτερη, την τρίτη κλπ. και να υφίσταται επεξεργασία, ενώ οι προηγούμενες συνέχιζαν με μελωδίες γραμμένες αντιστικτικά ως προς την αρχική μελωδική ιδέα.

Η φούγκα θεωρείται το αποκορύφωμα της πολυφωνικής τέχνης και της αντιστικτικής γραφής... (περισσότερα)

π • ε Επιλεγμένο λήμμα 11
 
Ο Κλωντ Ντεμπυσσύ το 1908 π. (φωτ. από τον Φελίξ Ναντάρ)

Ο Κλωντ Ντεμπυσσύ (22 Αυγούστου 186225 Μαρτίου 1918, πλήρες όνομα: Achille-Claude Debussy, [/aʃil klod dəbysi/]) ήταν Γάλλος συνθέτης. Θεωρείται ο κύριος εκπρόσωπος του κινήματος του μουσικού ιμπρεσιονισμού, αν και ο ίδιος δεν αποδεχόταν τον χαρακτηρισμό αυτό. Ο Ντεμπυσσύ δεν είναι μόνο ένας από τους γνωστότερους Γάλλους συνθέτες, αλλά και μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της δυτικής μουσικής, σηματοδοτώντας το πέρασμα από την ρομαντική εποχή στη μοντέρνα μουσική του 20ού αιώνα. (περισσότερα)

π • ε Επιλεγμένο λήμμα 12
 
Ο προφητάναξ Δαβίδ παίζων τη λύρα του και η προσωποποίηση της Μελωδίας. Μικρογραφία από Βυζαντινό Ψαλτήριο του 10ου αιώνα.

Βυζαντινή μουσική είναι κοινός όρος που χρησιμοποιείται προκειμένου να χαρακτηρίσει το μεσαιωνικό ιερό μέλος των χριστιανικών εκκλησιών που ακολούθησαν το ορθόδοξο λειτουργικό τυπικό.

Είναι πιθανό στα αρχικά της στάδια να υπήρξε μία περαιτέρω ανάπτυξη της αρχαίας ελληνικής μουσικής αν και πλέον η βυζαντινή μουσική θεωρείται ως ανεξάρτητο μουσικό είδος, με συγκερασμό στοιχείων που προέρχονται από συριακές, εβραϊκές καθώς επίσης και ελληνικές πηγές. Οι αρχές της χρονολογούνται από ορισμένους μελετητές στον 4ο αιώνα μ.Χ, λίγο μετά τη μεταφορά της πρωτεύουσας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στην Κωνσταντινούπολη από το Μέγα Κωνσταντίνο.

Η βυζαντινή μουσική που διασώζεται είναι στο σύνολο της εκκλησιαστική, με εξαίρεση κάποιους αυτοκρατορικούς ύμνους, που και αυτοί έχουν θρησκευτικά στοιχεία. Το βυζαντινό άσμα ήταν μονωδικό, σε ελεύθερο ρυθμό, και προσπάθησε συχνά να απεικονίσει μελωδικά την έννοια των λέξεων. Η γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε ήταν η ελληνική. Ο βυζαντινός ύμνος, του οποίου υπήρξαν τρεις τύποι, ήταν η μέγιστη έκφανση αυτού του μουσικού είδους.

(περισσότερα)