Περιφερισμός

Ο διεθνής όρος περιφερισμός ή ρεζιοναλισμός (αγγλικά: regionalism) περιγράφει την μελέτη και αναφορά κοινωνικών φαινομένων (social phenomena) σε σχέση με την περιοχή (region) στην οποία παρατηρούνται. Κατά τον περιφερισμό δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στο φυσικό περιβάλλον, συμπεριλαμβάνοντας και την πολιτιστική παρουσία στην ίδια περιοχή, ως μέρος του όλου, υποστηρίζοντας ακριβώς την αλληλεξάρτηση μεταξύ των πολιτιστικών και των φυσικών στοιχείων της.

Στις κοινωνικές επιστήμες

Όλες οι κοινωνικές επιστήμες χρησιμοποιούν τον όρο εξετάζοντας κατά περιοχή το αντικείμενό τους. Ο περιφεριστής ερευνητής θεωρεί πάντα μια υπό εξέταση περιοχή ως μέρος, μονάδα, ένα μικρόκοσμο κοινωνίας, που αποτελείται από ένα σύνολο συντελεστών που συναπαρτίζουν το σχέδιο λειτουργίας της του οποίου οι συντελεστές μπορούν να γίνουν κατανοητοί μόνο και εφόσον θεωρηθούν μέρος μιας γενικότερης περιοχής.

Συνεπώς ο όρος καλύπτεται περισσότερο ως γεωγραφικός όπου στο ένα άκρο τοποθετείται η άποψη ότι η κοινωνία αποτελεί την αντανάκλαση του φυσικού περιβάλλοντος, (όπως πρεσβεύει ο Ratzel) με συνέπεια η περιοχή να θεωρείται ως ένα φωτογραφικό σύμπλεγμα κλίματος, τοπογραφίας, μορφολογίας εδάφους, ορυκτών κ.λπ. Στο άλλο δε άκρο τοποθετείται η θεωρία του Zimmerman περί προσωπικοτήτων των περιοχών (regional personalities) που πολλοί όμως γεωγράφοι την απορρίπτουν, θεωρώντας καλύτερη εξέταση την πραγματοποίηση σειράς συστηματικών μελετών δια μέσου της αναπτυσσόμενης κουλτούρας μιας περιοχής και όχι τόσο με την απλή ορθόδοξη παρατήρηση των διαφόρων σχηματισμών της επιφάνειας της περιοχής.

Η ευρύτητα του περιφερισμού

Η ευρύτητα του φάσματος του περιφερισμού φαίνεται από το πλήθος των επιστημών που χρησιμοποιούν τον όρο όπως: η ανθρωπολογία , η βιολογία, η γεωγραφία, η γεωλογία, η γεωπονία, η εγκληματολογία, η ιστορία, η οικολογία, τα οικονομικά, η πολιτειολογία, η στατιστική, η ψυχολογία καθώς επίσης και φιλολογία που ασχολείται με ιδιαίτερες τοπικές λογοτεχνικές έρευνες.

Ο περιφερισμός εξετάζεται από τις πολιτικές επιστήμες ως εκδήλωση κινήματος.

Στην Ελληνική όρος απαντάται συχνά και ως Τοπικισμός.

Πηγές

• Λεξικό Κοινωνικών Επιστημών UNESCO τ.3ος σ.833-4