Ροτάνεβ
Με το ιδιαίτερο όνομα Ροτάνεβ είναι γνωστός ο φωτεινότερος (όπως φαίνεται από τη Γη) αστέρας στον αστερισμό Δελφίνα, ο β (βήτα) Δελφίνος (Beta Delphini, συντομογραφικά β Del). Είναι επίσης γνωστός ως 6 Δελφίνος (ονομασία κατά Φλάμστηντ). Ο β Δελφίνος είναι διπλός αστέρας που αποτελεί και διπλό σύστημα, δηλαδή πρόκειται για δύο αστέρες που περιφέρονται γύρω από το κοινό κέντρο μάζας τους. Ανακαλύφθηκε ως οπτικά διπλός το έτος 1873 από τον Αμερικανό αστρονόμο Σ.Γ. Μπέρναμ.[2]
| Ροτάνεβ (β Δελφίνος) | ||
|---|---|---|
| Αστερισμός: | Δελφίν | |
| Συντεταγμένες (εποχή 2000.0): |
α = 20h:37m:33s, δ = +14°.35′.42″ | |
| Φαινόμενο μέγεθος: | +3,62 (4,11 και 5,01) | |
| Φασματικός τύπος: | F5 III + F5 IV | |
| Απόσταση από τη Γη: | 101 ± 1 έτη φωτός[1] | |
| Ονομασίες σε καταλόγους | 6 Δελφίνος, BD+14°4369, HD 196524, HIP 101769, HR 7882, SAO 106316 | |
Ονομασίες και ιστορία Επεξεργασία
Οι α και β Δελφίνος δεν είχαν δικό τους όνομα, ώσπου τα μυστηριώδη ονόματα «Sualocin» και «Rotanev» αντιστοίχως εμφανίσθηκαν αιφνιδίως στον «Κατάλογο του Παλέρμο» το 1814. Ο Βρετανός αστρονόμος Τζέιμς Γουέμπ ερμήνευσε την προέλευσή τους το 1859, διαβάζοντάς τα ανάποδα ως Nicolaus Venator, που είναι η λατινική μετάφραση του ονόματος του Ιταλού αστρονόμου Νικκολό Κατσιατόρε (Niccolo Cacciatore), βοηθού και διαδόχου του Τζουζέπε Πιάτσι στο Αστεροσκοπείο του Παλέρμο (η ιταλική λέξη cacciatore και η λατινική venator σημαίνουν στα ελληνικά «κυνηγός»). Κι όμως, αυτή η εντελώς προσωπική ονοματοδοσία επεκράτησε και στις 12 Σεπτεμβρίου 2016 η ομάδα εργασίας επί των ονομάτων αστέρων της Διεθνούς Αστρονομικής Ενώσεως[3] ενέκρινε επισήμως το όνομα «Ροτάνεβ» (Rotanev) για το κύριο μέλος του συστήματος, τον αστέρα β Δελφίνος A.
Στην παραδοσιακή κινεζική αστρονομία ο όρος 瓠瓜 (Hù Guā), που σημαίνει «καλή κολοκύθα», αναφέρεται σε μια μικρή ομάδα αστέρων αποτελούμενη από τους β Δελφίνος, γ2, δ, α και ζ Δελφίνος.[4]
Αστροφυσικά δεδομένα Επεξεργασία
Το σύστημα του β Δελφίνος αποτελείται από ζεύγος γαλανόλευκων γιγάντων αστέρων, που περιφέρονται περί το κοινό κέντρο μάζας τους μία φορά κάθε 26,66 γήινα έτη, σε τροχιές με εκκεντρότητα 0,36. Το επίπεδο των τροχιών αυτών σχηματίζει γωνία 61° με την ευθεία που τα ενώνει με τη Γη. Η μέση γωνιακή απόσταση μεταξύ των δύο όπως μετρείται από τη Γη είναι μόλις 0,44 δευτερόλεπτο της μοίρας περίπου, κάτι που καθιστά δύσκολο τον διαχωρισμό τους ακόμα και με τα ισχυρότερα ερασιτεχνικά τηλεσκόπια.
Ο β Del A Επεξεργασία
Ο κύριος αστέρας του συστήματος, ο β Δελφίνος A, έχει μάζα 1,75 φορά μεγαλύτερη από τη μάζα του Ήλιου[5] και απόλυτη λαμπρότητα 24πλάσια της ηλιακής[6], κάτι που αντιστοιχεί[5] σε απόλυτο μέγεθος +1,58. Η επιφανειακή θερμοκρασία του είναι[6] 6.587 K και έχει δείκτη χρώματος[1] (B−V) = +0,43.
Ο β Del B Επεξεργασία
Ο συνοδός, ο β Δελφίνος B, έχει μάζα 1,47 φορά μεγαλύτερη από τη μάζα του Ήλιου[5] και απόλυτη λαμπρότητα περίπου οκταπλάσια της ηλιακής[7], κάτι που αντιστοιχεί[5] σε απόλυτο μέγεθος +2,79. Ο δείκτης χρώματος του αστέρα είναι[1] (B−V) = +0,56. Η ηλικία του συστήματος έχει εκτιμηθεί από 1,1 έως σχεδόν 2 δισεκατομμύρια έτη, με πιθανότερη τιμή το 1,79 δισεκατομμύριο έτη περίπου.[5]
Δείτε επίσης Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 van Leeuwen, F. (Νοέμβριος 2007), «Validation of the new Hipparcos reduction», Astronomy and Astrophysics 474 (2): 653–664, doi:
- ↑ Burnham, Robert (1978), Burnham's celestial handbook: an observer's guide to the universe beyond the Solar System, Dover Books on Astronomy, 2 (2η έκδοση), Courier Dover Publications, σελ. 820, ISBN 0-486-23568-8, https://books.google.com/books?id=wB9uZ9lH5bgC&pg=PA820
- ↑ IAU Working Group on Star Names (WGSN), Διεθνής Αστρονομική Ένωση, https://www.iau.org/science/scientific_bodies/working_groups/280/, ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2016
- ↑ (Κινέζικα) 中國星座神話 του 陳久金, έκδοση 台灣書房出版有限公司, 2005, ISBN 978-986-7332-25-7.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Davidson, James W., Jr.; Baptista, Brian J.; Horch, Elliott P.; Franz, Otto; van Altena, William F. (Νοέμβριος 2009), «A Photometric Analysis of Seventeen Binary Stars Using Speckle Imaging», The Astronomical Journal 138 (5): 1354–1364, doi:
- ↑ 6,0 6,1 Mallik, Sushma V.; Parthasarathy, M.; Pati, A. K. (Οκτώβριος 2003), «Lithium and rotation in F and G dwarfs and subgiants», Astronomy and Astrophysics 409: 251–261, doi:
- ↑ Rotanev Αρχειοθετήθηκε 21 November 2008[Date mismatch] στο Wayback Machine., Stars, Jim Kaler. Ανακτήθηκε την 1η Οκτωβρίου 2008.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Kummer, Juergen. «Special Stars: Rotanev». jumk.de. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2015.