Σαμόσατα

Σαμόσατα
	Σαμόσατα 37°34′46″N 38°28′53″E
Χώρα	Τουρκία
Διοικητική υπαγωγή	Επαρχία Αντιγιαμάν
	Σχετικά πολυμέσα
	δεδομένα (π • σ • ε )

Τα Σαμόσατα (αρμενικά: Շամուշատ, συριακά: ܫܡܝܫܛ, šmīšaṭ) ήταν αρχαία πόλη στην δεξιά (δυτική) όχθη του Ευφράτη, τα ερείπια της οποίας βρισκόταν στην τοποθεσία της σύγχρονης πόλης Σαμσάτ στην Επαρχία Αντιγιαμάν της Τουρκίας, μέχρι που η περιοχή πλημμύρισε εξαιτίας της ανεγέρσεως του Φράγματος Ατατούρκ. Η πόλη συγχέεται κάποιες φορές με την πόλη Αρσαμόσατα.

Ιστορία

Ο ιδρυτής της πόλης ήταν ο Σάμoς, σατράπης της Κομμαγηνής, που μετά την ίδρυσή της την έκανε πρωτεύουσά του^[1].

Στην νοτιοανατολική Τουρκία, στο ανώτερο μέρος του Ευφράτη, η πόλη ήταν οχυρωμένη ώστε να προφυλάσσει ένα μεγάλο πέρασμα του ποταμού στο δρόμο από τα ανατολικά-δυτικά. Χρησίμευε επίσης σαν σταθμός για έναν άλλον δρόμο που περνούσε από τη Δαμασκό, την Παλμύρα, και την Σούρα, μέχρι την Ελάσσονα Αρμενία και τον Εύξεινο Πόντο. Για μια περίοδο η πόλη ονομαζόταν Αντιόχεια τῆς Κομμαγηνῆς. Ως Αντιόχεια της Κομμαγηνής ήταν πρωτεύουσα του ελληνιστικού βασιλείου της Κομμαγηνής από το, περίπου, 160 π.Χ. μέχρι την παράδοσή της στη Ρώμη το 72 μ.Χ. Ως αστική μητρόπολη, τα Σαμόσατα από την περίοδο του αυτοκράτορα Αδριανού και μετά ήταν η βάση της Έκτης Λεγεώνας Ferrata και αργότερα της Δέκατης Έκτης Λεγεώνας Flavia Firma, καθώς και το τέρμα πολλών στρατιωτικών οδών.

Στα Σαμόσατα ήταν που ο Ιουλιανός ο Παραβάτης έβαλε να γίνουν πλοία για την εκστρατεία του εναντίον του Σαπώρη Β΄ της Περσίας, και ήταν φυσικό πέρασμα-τοποθεσία στις συγκρούσεις μεταξύ του Ηράκλειου και του Χοσρόη κατά τον 7ο αιώνα.

Το Φεβρουάριο του 1098 ο εμίρης Μπαλντούχ (Baldoukh ή Bulduk) της δυναστείας των Ορτοκιδών (ή αλλιώς Αρτουκίδες), όταν δέχτηκε επίθεση από τον Βαλδουίνο Α΄ της Ιερουσαλήμ, χώρισε στην τοποθεσία των Σαμοσάτων το στρατό του. Το 1114 ήταν η βάση στρατοπέδευσης ενός από τα κύρια μέρη των Μουσουλμάνων που ήταν εναντίον του Κόμη της Έδεσσας, στον οποίο η πόλη υποτάχτηκε, για να την καταλάβουν ξανά η Μουσουλμάνοι περίπου το 1149.

Τα Σαμόσατα ήταν η γενέτειρα πολλών γνωστών αρχαίων προσώπων, όπως του Λουκιανού (περίπου 120-192) και του Παύλου Αντιοχείας (fl. 260).

Στον Χριστιανισμό

Στην χριστιανική μαρτυρολογία, στα Σαμόσατα σταυρώθηκαν επτά μάρτυρες το 297 επειδή αρνήθηκαν να αποδώσουν τις παγανιστικές λατρείες κατά τον εορτασμό της νίκης του Μαξιμιανού κατά της Αυτοκρατορίας των Σασσανιδών. Ήταν οι Φιλόθεος, Υπερέχιος, Άββιβος, Ιουλιανός, Ρωμανός, Ιάκωβος και Παρηγόριος^[2]. Ο Δανιήλ ο Στυλίτης γεννήθηκε σε ένα χωριό κοντά στα Σαμόσατα^[3], ενώ ο Όσιος Ραβουλάς που τιμάται στις 19 Φεβρουαρίου και έζησε τον 6ο αιώνα, ήταν επίσης από τα Σαμόσατα^[4]. Μία Notitia Episcopatuum (Δίπτυχα Επισκοπών) της Αντιόχειας τον 6ο αιώνα, αναφέρει τα Σαμόσατα ως αυτοκέφαλη μητρόπολη (Echos d'Orient, X, 144). Στην Σύνοδο που επανέφερε τον Πατριάρχη Φώτιο Α΄ στον πατριαρχικό θρόνο το 879, η Έδρα των Σαμοσάτων είχε ήδη ενωθεί με αυτή της Άμιδας (σημερινό Ντιγιαρμπακίρ)^[5]. Καθώς το 586 ο τιτουλάριος της Άμιδας φέρει μόνο τον τίτλο που αναφέρει μόνο την Άμιδα (σε αυτόν τον τίτλο)^[6], η ένωση πρέπει να έγινε μεταξύ του 7ου και 9ου αιώνα. Προηγούμενους επίσκοπους περιλαμβάνουν τους Πιπέριο, ο οποίος είχε παραστεί στην Σύνοδο της Νίκαιας (325), τον Άγιο Ευσέβιο^[7], μεγάλο αντίπαλο του Αρειανισμού, που σκοτώθηκε από μία γυναίκα οπαδό του Αρειανισμού, και ο οποίος τιμάται στις 22 Ιουνίου, και τον Ανδρέα, ένθερμο αντίπαλο του Κύριλλου Α΄ και της Συνόδου της Εφέσου^[8].

Ο Chabot παραθέτει μια λίστα με είκοσι οκτώ επισκόπους της Συριακής Ορθόδοξης Εκκλησίας^[9]. Η Συριακή επισκοπική έδρα μάλλον εξέλιπε τον 12ο αιώνα^[10]. Τα Σαμόσατα περιλαμβάνονται στους καταλόγους των επισκοπικών εδρών της Καθολικής Εκκλησίας, αλλά από τη Δεύτερη Σύνοδο του Βατικανού και μετά δεν έχει γίνει διορισμός τιτουλάριου επισκόπου σε αυτήν την ανατολική έδρα.

Σύγχρονο Σαμσάτ

Τα αρχαία Σαμόσατα συνεχίζουν σήμερα ως η τουρκική πόλη Σαμσάτ. Η παλιά πόλη βυθίστηκε το 1990 κάτω από το Φράγμα Ατατούρκ. Μια νέα πόλη με το ίδιο όνομα χτίστηκε από τους εκτοπισμένους κατοίκους της παλιάς πόλης. Η σύγχρονη πόλη έχει σήμερα περίπου 2.000 κατοίκους και είναι η πρωτεύουσα της περιοχής με το ίδιο όνομα που ανήκει στην Επαρχία Αντιγιαμάν.

Παραπομπές

↑ Toumanoff, Cyril(1963) Studies in Christian Caucasian History, Georgetown University Press
↑ Ορθόδοξος Συναξαριστής
↑ Ορθόδοξος Συναξαριστής
↑ Ορθόδοξος Συναξαριστής
↑ Giovanni Mansi, Conciliorum collectio, XVII-XVIII, 445.
↑ Le Quien, Oriens christianus, II, 994.
↑ Ορθόδοξος συναξαριστής
↑ Le Quien, Oriens christianus, II, 933-6.
↑ Revue de l'Orient chrétien, VI, 203.
↑ Fiey, J.M. (1993), Pour un Oriens Christianus novus; répertoire des diocèses Syriaques orientaux et occidentaux, Beirut, p. 263, ISBN 3-515-05718-8

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Σαμόσατα

[toumanoff-1] Toumanoff, Cyril(1963) Studies in Christian Caucasian History, Georgetown University Press

[2] Ορθόδοξος Συναξαριστής

[3] Ορθόδοξος Συναξαριστής

[4] Ορθόδοξος Συναξαριστής

[5] Giovanni Mansi, Conciliorum collectio, XVII-XVIII, 445.

[6] Le Quien, Oriens christianus, II, 994.

[7] Ορθόδοξος συναξαριστής

[8] Le Quien, Oriens christianus, II, 933-6.

[9] Revue de l'Orient chrétien, VI, 203.

[10] Fiey, J.M. (1993), Pour un Oriens Christianus novus; répertoire des diocèses Syriaques orientaux et occidentaux, Beirut, p. 263, ISBN 3-515-05718-8

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]