Σανταχμπία
Σανταχμπία (Sadachbia) είναι η ιδιαίτερη ονομασία του αστέρα γ (γάμμα) Υδροχόου (Gamma Aquarii, συντομογραφικά γ Aqr). Είναι φασματοσκοπικώς διπλός αστέρας στον αστερισμό Υδροχόο. Ως αστέρας τέταρτου μεγέθους, είναι εύκολα ορατός σε σχετικώς σκοτεινές τοποθεσίες τις ασέληνες νύκτες μεγάλου μέρους του έτους[1] (είναι ο όγδοος σε φωτεινότητα αστέρας του Υδροχόου), στο βόρειο μέρος του αστερισμού του. Με βάση μετρήσεις της παραλλάξεώς του από την αποστολή HIPPARCOS, απέχει από τη Γη, και γενικότερα από το Ηλιακό Σύστημα, περίπου 164 έτη φωτός.[2]
| Σανταχμπία (γ Υδροχόου) | ||
|---|---|---|
| Αστερισμός: | Υδροχόος | |
| Συντεταγμένες (εποχή 2000.0): |
α = 22h:21m:39,4s, δ = −1°.23′.14″ | |
| Φαινόμενο μέγεθος: | 3,849 | |
| Φασματικός τύπος: | A0 V | |
| Απόσταση από τη Γη: | 164 ± 9 έτη φωτός | |
| Ονομασίες σε καταλόγους | 48 Υδροχόου, BD−02°5741, HD 212061, HIP 110395, HR 8518, SAO 146044 | |
Στην πραγματικότητα ο γ Υδροχόου αποτελείται από τρεις αστέρες-μέλη. Το σύνολο αναφέρεται ως WDS J22217-0123 στον Κατάλογο Διπλών Αστέρων της Ουάσινγκτον.[3] Ο WDS J22217-0123A είναι ο φασματοσκοπικώς διπλός (δύο αστέρες πολύ κοντά ο ένας στον άλλο, οι γ Υδροχόου Aa και Ab) και o συνοδός (B) φέρει την ονομασία καταλόγου UCAC2 31430071.[4].
Ονομασίες Επεξεργασία
γ Υδροχόου είναι η ονομασία του αστέρα κατά Bayer. Είναι επίσης γνωστός ως 48 Υδροχόου (48 Aql, ονομασία κατά Φλάμστηντ). Φέρει την ιδιαίτερη ονομασία Σανταχμπία, παραφθορά της αραβικής φράσεως سعد الأخبية (sa‘d al-’axbiyah), που σημαίνει «τύχη των σκηνών». Στη γλώσσα χίντι των Ινδιών ο αστέρας αποκαλείται Satabhishaj (= «εκατό γιατροί»), ενώ στη γλώσσα των Ταμίλ ονομάζεται Σανταγιάμ (Sadhayam). Στον κατάλογο αστέρων του Αλ Αχσασί αλ Μουακέτ, ο γ Υδροχόου αναφέρεται ως Αούλ αλ Αχμπίγια (أول ألأجبية, awwil al ahbiyah), ονομασία που αποδόθηκε στη λατινική ως Prima Tabernaculorum, δηλαδή «ο πρώτος (αστέρας) των σκηνών».[5] Στις 21 Αυγούστου 2016 η ομάδα εργασίας επί των ονομάτων αστέρων (WGSN) της Διεθνούς Αστρονομικής Ενώσεως[6] ενέκρινε επισήμως το όνομα Σανταχμπία (Sadachbia) μόνο για τον γ Υδροχόου Aa.
Στην παραδοσιακή κινεζική αστρονομία, η ονομασία 墳墓 (Fén Mù), που σημαίνει τύμβος ή στέγη, αναφέρεται σε μια μικρή ομάδα αστέρων (κινεζικό αστερισμό), που αποτελείται από τους γ, ζ, η και π Υδροχόου.[7] Ετσι η παραδοσιακή κινεζική ονομασία για τον γ είναι 墳墓二 (Fén Mù èr), δηλαδή «ο Δεύτερος (αστέρας) του τύμβου».[8]
Αστροφυσικά δεδομένα Επεξεργασία
Ο γ Υδροχόου είναι φασματοσκοπικώς διπλός αστέρας με περίοδο περιφοράς 58,1 ημέρες.
Ο συνδυασμένος φασματικός τύπος του γ Υδροχόου είναι A0 V[9] και η ενεργός θερμοκρασία (μέτρο της επιφανειακής θερμοκρασίας) του γ Υδροχόου Aa ανέρχεται σε περίπου 10.500 K[10], σχεδόν διπλάσια από εκείνη του Ήλιου, κάτι που του δίνει το απόλυτα λευκό χρώμα των αστέρων τύπου Α[11] με δείκτη χρώματος[1] (B−V) = −0,060. Το απόλυτο μέγεθος του Aa είναι[12] +0,10, τιμή που αντιστοιχεί σε φωτιστική ισχύ (λαμπρότητα) 75,2 φορές μεγαλύτερη εκείνης του Ήλιου.
Η μάζα του είναι περίπου 2,5 φορές μεγαλύτερη της ηλιακής.[13] Είναι πιθανώς αστέρας τύπου λ Βοώτου, δηλαδή φτωχός σε στοιχεία της ομάδας του σιδήρου.[14] Περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό του σχετικώς γρήγορα, με προβαλλόμενη ταχύτητα στον ισημερινό του 80 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο.[15] Το σύστημα του γ Υδροχόου A πλησιάζει τη Γη και το Ηλιακό Σύστημα με μέση ταχύτητα 15 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο (54.000 χιλιόμετρα την ώρα).[16]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 Cousins, A.W.J. (1984), «Standardization of Broadband Photometry of Equatorial Standards», South African Astronomical Observatory Circulars 8: 59
- ↑ van Leeuwen, F. (Νοέμβριος 2007). «Validation of the new Hipparcos reduction». Astronomy and Astrophysics 474 (2): 653-664. doi:. Bibcode: 2007A&A...474..653V.
- ↑ «Washington Double Star Catalog». United States Naval Observatory. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Φεβρουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2018.
- ↑ UCAC2 31430071 -- Star, Centre de Données astronomiques de Strasbourg, http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=WDS+J22217-0123+B&submit=submit+id, ανακτήθηκε στις 2018-02-26
- ↑ Knobel, E. B. (Ιούνιος 1895), «Al Achsasi Al Mouakket, on a catalogue of stars in the Calendarium of Mohammad Al Achsasi Al Mouakket», Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 55: 429–438, doi:
- ↑ IAU Working Group on Star Names (WGSN), International Astronomical Union, https://www.iau.org/science/scientific_bodies/working_groups/280/, ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2016
- ↑ 中國星座神話, του 陳久金, έκδοση 台灣書房出版有限公司, 2005, ISBN 978-986-7332-25-7.
- ↑ «香港太空館 - 研究資源 - 亮星中英對照表». Διαστημικό Μουσείο του Χονγκ Κονγκ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Αυγούστου 2010. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2010.
- ↑ Cowley, A.; Cowley, C.; Jaschek, M.; Jaschek, C. (Απρίλιος 1969), «A study of the bright A stars. I. A catalogue of spectral classifications», Astronomical Journal 74: 375–406, doi:
- ↑ Baschek, Bodo; Searle, Leonard (Φεβρουάριος 1969), «The Chemical Composition of the Lambda Bootis Stars», Astrophysical Journal 155: 537, doi:
- ↑ The Colour of Stars, Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation, 21 Δεκεμβρίου 2004, http://outreach.atnf.csiro.au/education/senior/astrophysics/photometry_colour.html, ανακτήθηκε στις 2012-01-16
- ↑ Eggen, Olin J. (Ιούλιος 1998), «The Age Range of Hyades Stars», The Astronomical Journal 116 (1): 284–292, doi:
- ↑ David, Trevor J.; Hillenbrand, Lynne A. (2015). «The Ages of Early-Type Stars: Strömgren Photometric Methods Calibrated, Validated, Tested, and Applied to Hosts and Prospective Hosts of Directly Imaged Exoplanets». The Astrophysical Journal 804 (2): 146. doi:. Bibcode: 2015ApJ...804..146D. Vizier catalog entry
- ↑ King, J.R. (Ιούλιος 1994), «Accretion from Circumstellar Discs and the Lambda-Bootis Phenomenon», Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 269 (1): 209–217, doi:, http://tigerprints.clemson.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1236&context=physastro_pubs
- ↑ Royer, F.; Zorec, J.; Gómez, A.E. (Φεβρουάριος 2007), «Rotational velocities of A-type stars. III. Velocity distributions», Astronomy and Astrophysics 463 (2): 671–682, doi:
- ↑ Wilson, Ralph Elmer (1953), General Catalogue of Stellar Radial Velocities, Ουάσινγκτον: Carnegie Institution of Washington
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Φωτογραφία του γ Υδροχόου από τον Aladin