Σεραφείμ Παπακώστας (αρχιμανδρίτης)
Ο Σεραφείμ Παπακώστας (1892-1954) ήταν αρχιμανδρίτης, θεολόγος και επικεφαλής της Αδελφότητος Θεολόγων «Η Ζωή»
| Σεραφείμ Παπακώστας | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1892[1] |
| Θάνατος | 1954[1] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα[2] |
| Θρησκεία | Ανατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | νέα ελληνική γλώσσα[2] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | θεολόγος[1] |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | αρχιμανδρίτης[1] |
Βίος Επεξεργασία
Ο Σεραφείμ Παπακώστας γεννήθηκε στα Φουρνά Αγράφων το 1892. Μετά από μικρή παραμονή στην Κωνσταντινούπολη εγκαταστάθηκε στην Αθήνα το 1910. Φοίτησε στο Γυμνάσιο και μετά του Βαλκανικούς πολέμους γράφτηκε στην Θεολογική Σχολή Αθηνών. Κατά την περίοδο των σπουδών του ήλθε σε επαφή με την Αδελφότητα Θεολόγων «Η Ζωή» εργαζόμενος στα γραφεία της οργάνωσης[3]. Μετά την αποφοίτησή του διορίστηκε καθηγητής στο Νεοχώρι Μεσολογγίου, όπου έμεινε για τρία χρόνια περίπου.[4] Μετά το θάνατο του Αρχιμ. Διονύσιου Φαραζουλή η Αδελφότητα Θεολόγων «Η Ζωή» αναζητούσε νέο δραστήριο θεολόγο που θα μπορούσε να τον αντικαταστήσει. Ο Παπακώστας ήταν ήδη δραστηριοποιημένος στους κόλπους της οργάνωσης και κήρυττε σε ναούς της πρωτεύουσας. Μάλιστα το 1923 ο τότε αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρυσόστομος Παπαδόπουλος τον διόρισε ιεροκήρυκα του μητροπολιτικού ναού Αθηνών.[5] Ο Ευσέβιος Ματθόπουλος τον επέλεξε στα 1927 ενάμιση χρόνο πριν από τον θάνατό του, στη διαθήκη του ως διάδοχό του, ο οποίος εκλέχτηκε αργότερα, το Δεκέμβριο του 1927, από την Αδελφότητα προϊστάμενος.[6] Ο Μιχαήλ Γαλανός, πρώην μαθητής του Απόστολου Μακράκη κι ένας εκ των πρωτεργατών των χριστιανικών κινήσεων στην Ελλάδα κατηγόρησε τον Παπακώστα σε δημοσίευμά του με τίτλο Η γνώμη μου περί του όλου έργου του αρχιμαδρίτη Σ. Παπακώστα μεταπολεμικά (το 1948) για την όλη δράση του ότι τον εμιμήθη ως προς τον τρόπο δράσης και ότι είχε μετατρέψει την Αδελφότητα Θεολόγων «Η Ζωή» σε φατρία μέσα στην οποία συμπεριφερόταν ως αρχηγέτης δικτάτωρ ενώ παρενέβαινε στα εκκλησιαστικά πράγματα ως Ρισελιέ και Μαζαρίνος[7] Όπως σχολιάζει η Έφη Γαζή, η κριτική του Γαλανού «ενισχύει την υπόθεση ότι,κατά την άνοδο και την εδραίωσή του, ο Αρχιμανδρίτης Σεραφείμ Παπακώστας επέλεξε τη ρηξη με τους παλαιότερους πρωταγωνιστές των χριστιανικών αναμορφωτικών κινήσεων και την μονοπώληση του χώρου».[8]
Αποτίμηση του έργου και της θεολογικής σκέψης του Σεραφείμ Παπακώστα στην Αδελφότητα Θεολόγων Η Ζωή Επεξεργασία
Όπως σχολιάζει χαρακτηριστικά ο Christoph Maczewski,«[...] υπό την ηγεσία του αρχιμανδρίτη Σεραφείμ Παπακώστα,η αδελφότητα έζησε τα καλύτερα χρόνια της»[9] Επί των ημερών του διευρύνεται η ιεραποστολική δραστηριότητα της οργάνωσης και τα Κατηχητικά σχολεία αποτελούν πλέον τη βάση για την δικτυωμένη εξάπλωση αυτής της δραστηριότητας.[10] Έτσι αν το 1926 είχε μόλις 7 κατηχητικά σχολεία το 1936 είχε φτάσει τα 300 με 35.000 εγγεγραμμένους μαθητές, αποσπώντας το πρώτο βραβείο στο διεθνές συνεδρειο κατηχητικών σχολείων στο Όσλο.[11] Αυτά σε συνδυασμό με την πληθωρική εκδοτική δραστηριότητα και τον πολυμερισμό σε επιμέρους σωματεία κατέστησαν επί των ημερών του Παπακώστα την Αδελφότητα σε επίκεντρο «μιας γενικής ελληνικής αφυπνιστικής κίνησης»[12] Όσο για τα βιβλία του Παπακώστα αναπαράγουν ένα νομικό ηθικισμό, ατομοκεντρισμό και την προσήλωση στο πλέγμα ενοχή-εξαγορά-δικαίωση, κατά τον Γιανναρά.[5][13]
Συγγραφικό έργο Επεξεργασία
- Το ζήτημα της τεκνογονίας, 1933
- Ευσέβιος Ματθόπουλος,Βιογραφία,2η εκδ.Αθήναι 1948[και αγγλική μετάφραση από τον A. Massaouti: Eusebios Mathopoulos, Founder of Zoe, A Biography b Seraphim Papacosta, London, 1939)
- Η μετάνοια 13η εκδ.Αθήναι 1960
- Η κατά Χριστόν αγαμία και αι μοναστικαί αδελφότητες κατά τους Πατέρας της Εκκλησίας,2η εκδ.Αθήναι 1961[14]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 (Ελληνικά) κατάλογος των Γενικών Αρχείων του Κράτους. u-u-987. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2021.
- ↑ 2,0 2,1 «Identifiants et Référentiels». (Γαλλικά) IdRef. Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2020.
- ↑ Χρήστος Γιανναράς, Ορθοδοξία και Δύση στη νεώτερη Ελλάδα,εκδ.Δόμος, Αθήνα,1992,σελ. 369
- ↑ Έφη Γαζή, Πατρίς,θρησκεία, οικογένεια. Ιστορία ενός συνθήματος 1880-1930,εκδ.Πόλις, Αθήνα,2011, σελ.289-290
- ↑ 5,0 5,1 Χρήστος Γιανναράς, Ορθοδοξία και Δύση στη νεώτερη Ελλάδα,εκδ.Δόμος, Αθήνα,1992,σελ.369
- ↑ Christoph Maczewski, Η κίνηση της Ζωής στην Ελλάδα. Συμβολή στο πρόβλημα της παραδόσεως της Ανατολικής Εκκλησίας, μτφρ. π. Γεώργιος Μεταλληνός, εκδ. Αρμός, Αθήνα 2002, σελ. 74
- ↑ Έφη Γαζή, Πατρίς,θρησκεία, οικογένεια. Ιστορία ενός συνθήματος 1880-1930,εκδ.Πόλις, Αθήνα,2011, σελ.292
- ↑ Έφη Γαζή, Πατρίς,θρησκεία, οικογένεια. Ιστορία ενός συνθήματος 1880-1930,εκδ.Πόλις, Αθήνα,2011, σελ.293
- ↑ Christoph Maczewski, Η κίνηση της Ζωής στην Ελλάδα. Συμβολή στο πρόβλημα της παραδόσεως της Ανατολικής Εκκλησίας,μτφρ. π. Γεώργιος Μεταλληνός,εκδ. Αρμός, Αθήνα, 2002, σελ. 46
- ↑ Χρήστος Γιανναράς, Ορθοδοξία και Δύση στη νεώτερη Ελλάδα,εκδ.Δόμος, Αθήνα,1992,σελ.370-371
- ↑ Christoph Maczewski, Η κίνηση της Ζωής στην Ελλάδα. Συμβολή στο πρόβλημα της παραδόσεως της Ανατολικής Εκκλησίας,μτφρ. π. Γεώργιος Μεταλληνός,εκδ. Αρμός, Αθήνα, 2002, σελ. 51
- ↑ Christoph Maczewski, Η κίνηση της Ζωής στην Ελλάδα. Συμβολή στο πρόβλημα της παραδόσεως της Ανατολικής Εκκλησίας,μτφρ. π. Γεώργιος Μεταλληνός,εκδ. Αρμός, Αθήνα, 2002, σελ.46
- ↑ βλέπε και στο Χρήστος Γιανναράς, Η ελευθερία του ήθους,εκδ.Ίκαρος, Αθήνα, 2002,σελ. 212-213, υποσ.13 και σελ 270 για τον ρόλο του Παπακώστα στη σύνταξη της εγκυκλίου του 1937 της Ιεράς Συνόδου σχετικά με το θέμα της τεκνογονίας
- ↑ Christoph Maczewski, Η κίνηση της Ζωής στην Ελλάδα. Συμβολή στο πρόβλημα της παραδόσεως της Ανατολικής Εκκλησίας,μτφρ. π. Γεώργιος Μεταλληνός,εκδ. Αρμός, Αθήνα, 2002,σελ.313
Πηγές Επεξεργασία
- Έφη Γαζή, Πατρίς,θρησκεία, οικογένεια. Ιστορία ενός συνθήματος 1880-1930,εκδ.Πόλις, Αθήνα,2011
- Χρήστος Γιανναράς, Ορθοδοξία και Δύση στη νεώτερη Ελλάδα,εκδ.Δόμος, Αθήνα,1992
- Christoph Maczewski, Η κίνηση της Ζωής στην Ελλάδα. Συμβολή στο πρόβλημα της παραδόσεως της Ανατολικής Εκκλησίας,μτφρ. π. Γεώργιος Μεταλληνός,εκδ. Αρμός, Αθήνα, 2002
- Χρήστος Γιανναράς, Η ελευθερία του ήθους,εκδ.Ίκαρος, Αθήνα, 2002