Σκωρία
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Αυτό το λήμμα χρειάζεται μορφοποίηση ώστε να ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές μορφοποίησης της Βικιπαίδειας. |
Αυτό το λήμμα χρειάζεται επιμέλεια ώστε να ανταποκρίνεται σε υψηλότερες προδιαγραφές ορθογραφικής και συντακτικής ποιότητας ή μορφοποίησης. Αίτιο: ορισμένα γλωσσικά ζητήματα Για περαιτέρω βοήθεια, δείτε τα λήμματα πώς να επεξεργαστείτε μια σελίδα και τον οδηγό μορφοποίησης λημμάτων. |
Η σκωρία είναι ένας ηφαιστειακός βράχος με υψηλή φυσαλιδώδη μορφή , σκουρόχρωμου χρώματος που μπορεί να περιέχει κρυστάλλους (φαινοκρύστες ) ή και όχι . Είναι τυπικά σκούρο χρώματος (γενικά σκούρο καφέ, μαύρο ή μωβ-κόκκινο). Η σκωρία είναι σχετικά χαμηλή σε πυκνότητα ως αποτέλεσμα των πολυάριθμων μακροσκοπικών ελλειψοειδών κυστιδίων της, αλλά σε αντίθεση με την ελαφρόπετρα , όλες οι σκωρίες έχουν ειδικό βάρος μεγαλύτερο από 1 και βυθίζονται στο νερό. Οι οπές ή τα κυστίδια σχηματίζονται όταν αέρια που διαλύθηκαν στο μάγμα βγαίνει από το διάλυμα καθώς εκρήγνυται, δημιουργώντας φυσαλίδες στο λιωμένο βράχο, μερικές από τις οποίες παγώνουν στη θέση τους καθώς ο βράχος κρυώνει και στερεοποιείται. Η σκωρία μπορεί να σχηματιστεί ως μέρος μιας ροής λάβας, συνήθως κοντά στην επιφάνειά της ή ως αποσπασματική εκτίναξη (λάπιλες, μπλοκ και βόμβες), για παράδειγμα στις ηφαιστειακές εκρήξεις βορείως της Σικελίας στο νησί Στρόμπολι, οι οποίες σχηματίζουν κώνους σκωρίας με απότομες πλευρές. Η χημική ανάλυση της σκωρίας που βρέθηκε στην Υεμένη έδειξε ότι αποτελούνταν κυρίως από ηφαιστειακό γυαλί με λίγους ζεόλιθους (π.χ. κλινο-πτιλόλιθος). Οι περισσότερες σκωρίες αποτελούνται από υαλώδη θραύσματα και μπορεί να περιέχουν φαινοκρυστάλλους . Η λέξη scoria προέρχεται από την ελληνική σκωρία.
Η σκωρία διαφέρει από την ελαφρόπετρα , ένα άλλο φυσαλιδώδες ηφαιστειακό πέτρωμα, στο ότι έχει μεγαλύτερα κυστίδια και παχύτερα τοιχώματα κυστιδίων, και ως εκ τούτου είναι πιο πυκνό. Η διαφορά είναι πιθανότατα το αποτέλεσμα του χαμηλότερου ιξώδους του μάγματος, που επιτρέπει την ταχεία διάχυση των πτητικών, την ανάπτυξη φυσαλίδων, τη συνένωση και τη διάρρηξη.
Καθώς το αυξανόμενο μάγμα συναντά χαμηλότερες πιέσεις, τα διαλυμένα αέρια μπορούν να διαλυθούν και να σχηματίσουν κυστίδια. Μερικά παγιδεύονται όταν το μάγμα ψύχεται και στερεοποιείται. Τα κυστίδια είναι συνήθως μικρά, σφαιροειδή και δεν προσκρούουν το ένα πάνω στο άλλο. Αντίθετα ανοίγουν το ένα μέσα στο άλλο με μικρή παραμόρφωση.
Οι ηφαιστειογενείς κώνοι της σκωρίας μπορούν να μείνουν πίσω μετά από εκρήξεις, σχηματίζοντας συνήθως βουνά με κρατήρα στην κορυφή. Ένα παράδειγμα είναι το Maungarei στο Auckland της Νέας Ζηλανδίας , το οποίο όπως και το Te Tatua-a-Riukiuta στα νότια της ίδιας πόλης έχει εξορυχθεί εκτενώς. Το Quincan, μια μοναδική μορφή σκωρίας, εξορύσσεται στο όρος Quincan στο Άπω Βόρειο Κουίνσλαντ της Αυστραλίας .
Η σκωρία έχει πολλά χρήσιμα χαρακτηριστικά που επηρεάζουν τον τρόπο χρήσης της. Είναι κάπως πορώδης, έχει μεγάλη επιφάνεια και αντοχή για το βάρος της και συχνά έχει εντυπωσιακά χρώματα. Κατά συνέπεια, χρησιμοποιείται συχνά σε εργασίες εξωραϊσμού και αποχέτευσης. Χρησιμοποιείται επίσης συνήθως σε ψησταριές μπάρμπεκιου αερίου.
Η σκωρία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μόνωση υψηλής θερμοκρασίας. Χρησιμοποιείται επίσης σε πετρελαιοπηγές για τον περιορισμό των προβλημάτων λάσπης που προκύπτουν από την κυκλοφορία βαρέων φορτηγών.