Σουαβόμιρ Μρόζεκ

Πολωνός δραματουργός και συγγραφέας (1930-2013)

Ο Σουαβόμιρ Μρόζεκ (πολωνικά: Sławomir Mrożek) (29 Ιουνίου 1930 – 15 Αυγούστου 2013) ήταν Πολωνός δραματουργός, συγγραφέας και σκιτσογράφος.

Σουαβόμιρ Μρόζεκ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Sławomir Mrożek (Πολωνικά)
Γέννηση29  Ιουνίου 1930[1][2][3] ή 26  Ιουνίου 1930[4]
Borzęcin, Lesser Poland Voivodeship[5]
Θάνατος15  Αυγούστου 2013[1][2][6]
Νίκαια[7][5]
Τόπος ταφήςPanteon Narodowy w Krakowie
Χώρα πολιτογράφησηςΠολωνία
Γαλλία (από 1978)
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά[8][9]
ΣπουδέςBartłomiej Nowodworski High School
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας
θεατρικός συγγραφέας[10]
ημερολογιογράφος
δημοσιογράφος
συγγραφέας έργων επιστημονικής φαντασίας
ζωγράφος
Αξιοσημείωτο έργοEdek
Εμιγκρέδες
Περίοδος ακμής1950
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΕνιαίο Εργατικό Κόμμα Πολωνίας
Οικογένεια
ΣύζυγοςMaria Obremba (1959–1969)
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΙππότης της Λεγεώνας της Τιμής
Χρυσό Μετάλλιο για Αξία στον Πολιτισμό - Gloria Artis
βραβείο Σάμιουελ Μπόγκουμιλ Λίντε (2006)
Βραβείο Κοστσιέλσκι (1962)
Διοικητής με Αστέρι του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας‎
Μεγαλόσταυρος του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας
βραβείο Φραντς Κάφκα (1987)
Κρατικό Βραβείο της Αυστρίας για την Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία (1972)[11]
Επίτιμος καθηγητής του πανεπιστημίου της Κρακοβίας
Order Ecce Homo[12]
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Μρόζεκ εντάχθηκε στο Πολωνικό Κόμμα Ενωμένων Εργατών κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας του σταλινισμού στη Λαϊκή Δημοκρατία της Πολωνίας και έβγαζε τα προς το ζην ως πολιτικός δημοσιογράφος. Άρχισε να γράφει θεατρικά έργα στα τέλη της δεκαετίας του 1950. Τα θεατρικά του έργα ανήκουν στο είδος της παράλογης μυθοπλασίας, με σκοπό να σοκάρουν το κοινό με μη ρεαλιστικά στοιχεία, πολιτικές και ιστορικές αναφορές, παραμόρφωση και παρωδία.[13]

Το 1963 μετανάστευσε στην Ιταλία και τη Γαλλία και στη συνέχεια στο Μεξικό. Το 1996 επέστρεψε στην Πολωνία και εγκαταστάθηκε στην Κρακοβία. Το 2008 επέστρεψε στη Γαλλία.[14] Πέθανε στη Νίκαια σε ηλικία 83 ετών.[15]

Βιογραφία Επεξεργασία

Η οικογένεια του Μρόζεκ ζούσε στην Κρακοβία κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Τελείωσε το λύκειο το 1949 και το 1950 έκανε το ντεμπούτο του ως πολιτικός συγγραφέας στο περιοδικό Przekrój. Το 1952 μετακόμισε στο Σπίτι του Συγγραφέα που διοικούταν από την κυβέρνηση (τα κεντρικά γραφεία της Ένωσης Πολωνών Συγγραφέων).[16] Το 1953, κατά τη διάρκεια του σταλινικού τρόμου στη μεταπολεμική Πολωνία, ο Μρόζεκ ήταν ένας από τους πολλούς υπογράφοντες ανοιχτής επιστολής από την ΕΠΣ προς τις πολωνικές αρχές που υποστήριζαν τη δίωξη των Πολωνών θρησκευτικών ηγετών που φυλακίστηκαν από το Υπουργείο Δημόσιας Ασφάλειας. Συμμετείχε στη δυσφήμιση καθολικών ιερέων από την Κρακοβία, τρεις από τους οποίους καταδικάστηκαν σε θάνατο από την κομμουνιστική κυβέρνηση τον Φεβρουάριο του 1953, αφού κατηγορήθηκαν αβάσιμα για προδοσία. Οι θανατικές ποινές τους δεν εκτελέστηκαν, αν και ο Πάτερ Γιούζεφ Φουντάλι πέθανε υπό ανεξήγητες συνθήκες ενώ βρισκόταν στη φυλακή.[17][18][19][20][21][22] Ο Μρόζεκ έγραψε ένα ολοσέλιδο άρθρο για την κορυφαία εφημερίδα για να υποστηρίξει την ετυμηγορία, με τίτλο "Zbrodnia główna i inne" (Κύριο έγκλημα και άλλοι),[23] συγκρίνοντας τους θανατοποινίτες ιερείς με τους εκφυλισμένους άνδρες της Σούτσσταφφελ και τους δολοφόνους της Κου-Κλουξ-Κλαν.[24] Παντρεύτηκε τη Μάρια Ομπρέμπα που ζούσε στο Κατοβίτσε και μετακόμισε στη Βαρσοβία το 1959. Το 1963 ο Μρόζεκ ταξίδεψε στην Ιταλία με τη σύζυγό του και αποφάσισε να αυτομολήσουν μαζί. Μετά από πέντε χρόνια στην Ιταλία, μετακόμισε στη Γαλλία και το 1978 έλαβε τη γαλλική υπηκοότητα.[16]

Μετά την αποστασία του, ο Μρόζεκ στράφηκε επικριτικός στο πολωνικό κομμουνιστικό καθεστώς. Αργότερα, από την ασφάλεια της κατοικίας του στη Γαλλία, διαμαρτυρήθηκε επίσης δημόσια για την εισβολή του Συμφώνου της Βαρσοβίας το 1968 στην Τσεχοσλοβακία.[25] Πολύ μετά την κατάρρευση της σοβιετικής αυτοκρατορίας, σχολίασε έτσι τη γοητεία του με τον κομμουνισμό:

Όντας είκοσι χρονών ήμουν έτοιμος να δεχτώ οποιαδήποτε ιδεολογική πρόταση χωρίς να κοιτάξω ένα δώρο-άλογο στο στόμα – αρκεί να ήταν επαναστατικό. [...] Ήμουν τυχερός που δεν γεννήθηκα Γερμανός ας πούμε το 1913. Θα ήμουν χιτλερικός γιατί η μέθοδος στρατολόγησης ήταν η ίδια.[26]

Η πρώτη του σύζυγος, Μάρια Ομπρέμπα, πέθανε το 1969. Το 1987 παντρεύτηκε την Σουζάνα Οσόριο-Μρόζεκ, μια Μεξικανή. Το 1996, εγκαταστάθηκε πίσω στην Πολωνία και εγκαταστάθηκε στην Κρακοβία. Έπαθε εγκεφαλικό το 2002, με αποτέλεσμα αφασία, η οποία πήρε αρκετά χρόνια για να θεραπευτεί. Έφυγε ξανά από την Πολωνία το 2008 και μετακόμισε στη Νίκαια, στη νότια Γαλλία. Ο Μρόζεκ πέθανε στη Νίκαια στις 15 Αυγούστου 2013. Παρ΄ ότι δεν ήταν καθόλου θρησκευόμενο άτομο, στις 17 Σεπτεμβρίου 2013 κηδεύτηκε στην Εκκλησία των Αγίων Πέτρου και Παύλου στην Κρακοβία. Η νεκρώσιμος ακολουθία τελέστηκε από τον Αρχιεπίσκοπο της Κρακοβίας, Καρδινάλιο Στανίσουαφ Ντζίβις.[25]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11917153m. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 (Αγγλικά) SNAC. w6rv8jzg. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. 4,0 4,1 «Fichier des personnes décédées». Fichier des personnes décédées. Ανακτήθηκε στις 22  Δεκεμβρίου 2023.
  5. 5,0 5,1 «Fichier des personnes décédées». Fichier des personnes décédées. Ανακτήθηκε στις 3  Νοεμβρίου 2021.
  6. www.britannica.com/EBchecked/topic/395602/Slawomir-Mrozek.
  7. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30  Δεκεμβρίου 2014.
  8. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11917153m. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  9. CONOR.SI. 24246115.
  10. The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/19237. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  11. (Γερμανικά) www.kunstkultur.bka.gv.at/staatspreis-fur-europaische-literatur. Ανακτήθηκε στις 8  Μαΐου 2009.
  12. Ανακτήθηκε στις 19  Σεπτεμβρίου 2022.
  13. «Sławomir Mrożek, from theEncyclopædia Britannica». Encyclopædia Britannica. 
  14. Krystyna Dąbrowska, Sławomir Mrożek.
  15. Staff writer (15 Αυγούστου 2013). «Sławomir Mrożek nie żyje» (στα πολωνικά). Gazeta Wyborcza. http://wyborcza.pl/1,75478,14443110,Slawomir_Mrozek_nie_zyje.html. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2013. 
  16. 16,0 16,1 «Sławomir Mrożek trail». Malopolska Regional Operational Programme ERDF. Literacka Małopolska. 2013. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2013. Legend with collection of links. Δείτε το τμήμα: "Nowa Huta" (αναφορά): Sławomir Mrożek's debut was connected with Nowa Huta – the "front page" reportage Młode Miasto [Young City] devoted to everyday life and work of young people who were building the communist conglomerate plant and housing estate (Przekrój, τεύχος no. 272, 22 Ιουλίου 1950). 
  17. «Ks. Józef Fudali (1915–1955), kapłan Archidiecezji Krakowskiej». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2011. 
  18. David Dastych, "Devil's Choice.
  19. Wojciech Czuchnowski Blizna.
  20. Dr Stanisław Krajski, "Zabić księży." Αρχειοθετήθηκε 2011-09-14 στο Wayback Machine.
  21. Damian Nogajski, WINY MAŁE I DUŻE – CZYLI KTO JEST PASZKWILANTEM. Αρχειοθετήθηκε 2012-03-29 στο Wayback Machine.
  22. Katarzyna Kubisiowska (interview with Sławomir Mrożek), "Wiem, jak się umiera," Rzeczpospolita, archiwum.
  23. Sławomir Mrożek. «"Zbrodnia główna i inne" (The Capital Crime and Others)». Full text of article by Mrożek in Polish. Ινστιτούτο Εθνικής Μνήμης. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Αυγούστου 2012. Ανακτήθηκε στις 8 Μαΐου 2013. 
  24. «Proces Kurii Krakowskiej». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2012. 
  25. 25,0 25,1 Monika Scislowska (17 September 2013), Polish playwright Slawomir Mrozek buried in Krakow. Αρχειοθετήθηκε 2014-06-06 στο Wayback Machine.
  26. Dąbrowska, Krystyna. «Sławomir Mrożek». Ινστιτούτο Άνταμ Μιτσκιέβιτς Culture.pl. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2014. Source: Sławomir Mrożek, Baltazar: autobiografia (πολωνικά), Publisher: Noir sur Blanc, 2006. OCLC 469692369. Page 149. 

Περαιτέρω ανάγνωση Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία