Σταυροφορία της Αλεξάνδρειας

Η σύντομη Σταυροφορία της Αλεξάνδρειας, που ονομάζεται επίσης η λεηλασία της Αλεξάνδρειας, ^[1] συνέβη τον Οκτώβριο του 1365 και ηγήθηκε σε αυτήν ο Πέτρος Α΄ της Κύπρου εναντίον της Αλεξάνδρειας στην Αίγυπτο των Μαμελούκων. Σχετικά στερημένη από θρησκευτικό κίνητρο, διαφέρει από τις πιο εξέχουσες Σταυροφορίες, καθώς φαίνεται ότι είχε παρακινηθεί σε μεγάλο βαθμό από οικονομικά συμφέροντα. ^[2]

Ιστορία

Ο Πέτρος Α΄ πέρασε τρία χρόνια, από το 1362 έως το 1365, συγκεντρώνοντας έναν στρατό και ζητώντας οικονομική υποστήριξη για μία Σταυροφορία από τις πλουσιότερες Αυλές της εποχής. Όταν έμαθε για μία προγραμματισμένη Αιγυπτιακή επίθεση εναντίον του βασιλείου του της Κύπρου, χρησιμοποίησε ξανά τη στρατηγική προληπτικού πολέμου, που ήταν τόσο επιτυχής εναντίον των Τούρκων· τώρα κατεύθυνε τις στρατιωτικές του φιλοδοξίες εναντίον της Αιγύπτου. Από τη Βενετία που βρισκόταν ο Πέτρος Α΄, τακτοποίησε τη συγκέντρωση του ναυτικού του στόλου και των δυνάμεων τού εδάφους στο προπύργιο των Σταυροφόρων, στη Ρόδο, όπου αυτά ενώθηκαν με τους ιππότες του Τάγματος του Αγίου Ιωάννη.

Τον Οκτώβριο του 1365 ο Πέτρος Α΄ απέπλευσε από τη Ρόδο. Ο ίδιος διοικούσε μία αρκετά μεγάλη εκστρατευτική δύναμη και έναν στόλο 165 πλοίων, παρά τη μεγαλύτερη οικονομική και πολιτική συμμετοχή της Βενετίας. Η απόβαση έγινε στην Αλεξάνδρεια γύρω στις 9 Οκτωβρίου και τις επόμενες τρεις ημέρες, ο στρατός του Πέτρου Α΄ λεηλάτησε την πόλη σκοτώνοντας χιλιάδες· αιχμαλώτισε 5.000 ανθρώπους για να υποδουλωθούν. Τζαμιά, ναοί, εκκλησίες και η βιβλιοθήκη επίσης υπέφεραν από το βάρος της επιδρομής. ^[3] ^[4]

Ευρισκόμενος σε μία ανοχύρωτη θέση, ο στρατός του Πέτρου Α΄ αποσύρθηκε οριστικά στις 12 Οκτωβρίου. ^[2] Ο βασιλιάς ήθελε να μείνει και να κρατήσει την πόλη, για να τη χρησιμοποιήσει ως παραλιακή βάση για περισσότερες εκστρατείες στην Αίγυπτο, αλλά η πλειοψηφία των βαρόνων του αρνήθηκε, επιθυμώντας μόνο να φύγουν με τα λάφυρά τους. Ο ίδιος ο Πέτρος Α΄ ήταν ένας από τους τελευταίους που έφυγε από την πόλη: πήγε στο πλοίο του όταν οι Μαμελούκοι στρατιώτες μπήκαν στην πόλη. Οι μονάρχες και οι βαρόνοι στην Ευρώπη, που εξεπλάγησαν από την εγκατάλειψη της πόλης, αναφέροντο τον Πέτρο Α΄ ως τον μοναδικό καλό και γενναίο χριστιανό, που είχε κάνει Σταυροφορία στην Αλεξάνδρεια. ^[5]

Η επίθεση αναφέρεται στη γραμμή 51 του προλόγου στο Ιστορίες του Καντέρμπουρυ, σημειώνοντας ότι ο ιππότης έχει συμμετάσχει.

Ερμηνείες

Ο Γιο φαν Στέενμπεργκεν, αναφερόμενος στον ιστορικό Πήτερ Έντμπουρυ, υποστηρίζει ότι η Σταυροφορία ήταν κυρίως μία οικονομική αναζήτηση. Ο Πέτρος Α΄ ήθελε να τερματίσει την υπεροχή της Αλεξάνδρειας ως λιμάνι στην Ανατολική Μεσόγειο, με την ελπίδα ότι η Αμμόχωστος θα επωφεληθεί τότε από την ανακατεύθυνση του εμπορίου. ^[2] Οι θρησκευτικές ανησυχίες, λοιπόν, ήταν δευτερεύουσες.

Η περιγραφή του φαν Στέενμπεργκεν για τις σύγχρονες μουσουλμανικές αναφορές, όπως εκείνες του al-Nuwayrī al-Iskandarānī και του Alī al-Maqrīzī, δείχνει ότι η Σταυροφορική δύναμη επέτυχε εν μέρει χάρη στις ανώτερες τακτικές αντιπερισπασμού. Η αμυντική δύναμη της Αλεξάνδρειας πολεμούσε τους Κύπριους στην περιοχή γύρω από το δυτικό λιμάνι, ενώ η κύρια δύναμη των Κυπρίων, συμπεριλαμβανομένου του ιππικού, αποβιβαζόταν αλλού στην πόλη, από ότι φαίνεται κρυμμένη σε ένα νεκροταφείο, χωρίς να εντοπιστεί από τους υπερασπιστές. Η Σταυροφορική δύναμη ήταν έτσι ικανή να επιτεθεί στο μπροστινό και στο πίσω μέρος των μουσουλμάνων, πανικοβάλλοντάς τους, οι οποίοι δεν μπόρεσαν να ανταπεξέλθουν σε αυτή τη διπλή επίθεση. ^[2]

Σημειώσεις και αναφορές

↑ A History of the Crusades: The fourteenth and fifteenth centuries, ed. Kenneth M. Setton, Harry W. Hazard, (The University of Wisconsin Press, 1975), xiii, 5, 316, 664
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 «Van Steenbergen, Jo (2003) "The Alexandrian Crusade (1365) and the Mamluk Sources: Reassessment of the kitab al-ilmam of an-Nuwayri al-Iskandarani" (PDF)» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 18 Οκτωβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2006.
↑ Steven Runciman, A History of the Crusades: The Kingdom of Acre and the Later Crusades, Vol. III, (Cambridge University Press, 1951), 446.
↑ Richard W. Barber, The Reign of Chivalry, (Boydell Press, 2005), 121.
↑ Thomas F. Madden, The Concise History of the Crusades, (3rd ed. Rowman & Littlefield Publishers, 2013), 179

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Λεωφόρος Ιστορίας: Η λεηλασία της Αλεξάνδρειας, 1365

[1] A History of the Crusades: The fourteenth and fifteenth centuries, ed. Kenneth M. Setton, Harry W. Hazard, (The University of Wisconsin Press, 1975), xiii, 5, 316, 664

[vansteenbergen-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 «Van Steenbergen, Jo (2003) "The Alexandrian Crusade (1365) and the Mamluk Sources: Reassessment of the kitab al-ilmam of an-Nuwayri al-Iskandarani" (PDF)» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 18 Οκτωβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2006.

[3] Steven Runciman, A History of the Crusades: The Kingdom of Acre and the Later Crusades, Vol. III, (Cambridge University Press, 1951), 446.

[4] Richard W. Barber, The Reign of Chivalry, (Boydell Press, 2005), 121.

[5] Thomas F. Madden, The Concise History of the Crusades, (3rd ed. Rowman & Littlefield Publishers, 2013), 179

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]