Γενικά με την ονομασία Συναξάρια, στον πληθυντικό, παράγωγος όρος της Σύναξης, δηλαδή της συνάθροισης των πιστών στους ναούς προς τιμή κάποιου αγίου ή κάποιου εκκλησιαστικού γεγονότος[1]φέρονται ειδικά χριστιανικά λειτουργικά βιβλία που περιλαμβάνουν σύντομες ή εκτενείς διηγήσεις σχετικά με τον βίο γενικά και τα μαρτύρια που υπέστησαν Άγιοι και Οσιομάρτυρες. Οι διηγήσεις αυτές φέρονται κατά εορτολογική σειρά και αναγιγνώσκονται σε ιερουργίες - θρησκευτικές συνάξεις. Συλλογείς τέτοιων διηγήσεων ονομάζονται «Συναξαριστές». Με την ίδια αυτή ονομασία φέρονται και οι συγγραφείς των Συναξαρίων ή οι συντάκτες των βιβλίων με τα Συναξάρια[2].

Εξέλιξη και χρήση

Επεξεργασία

Στα Συναξάρια προστέθηκαν με τον καιρό και βίοι οσίων, ιεραρχών, μοναχών κ.λπ. με καθαρά εποικοδομητικό χαρακτήρα καθώς και περιγραφές άλλων εκκλησιαστικών γεγονότων όπως ανακομιδές λειψάνων, θαύματα [3] και σχετικοί σεισμοί ή άλλες καταστροφές, με συνέπεια, έχοντας ευρύ περιεχόμενο, τα συναξάρια να διακρίνονται επιμέρους σε ιστορικά, εγκωμιαστικά και δημώδη.

Τα Συναξάρια περιλαμβάνονται στα βιβλία λειτουργικής και χρησιμοποιούνται κυρίως στις ακολουθίες του Όρθρου μετά την 6η ωδή των κανόνων.

Κυριότερες συλλογές και πηγές

Επεξεργασία

Κυριότερες συλλογές συναξαρίων της Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι του Συμεών του Μεταφραστού, το Μηνολόγιο του Αυτοκράτορα Βασιλείου Β΄ του Βουλγαροκτόνου που φέρει την ονομασία «Βασιλειανό Συναξάριο», του Νικόδημου του Αγιορείτη, που πρωτοεκδόθηκε στη Βενετία, του Κ. Δουκάκη κ.ά.

Παρόμοια βιβλία υφίστανται και στη Καθολική Εκκλησία, με την ονομασία "Synaxarium" (εκ της ελληνικής), σε διάκριση όμως του Μαρτυρολογίου που αφορά Μάρτυρες εποχής των Διωγμών.

Σημαντικές πηγές για τα κείμενα αυτά αποτελούν οι εκδόσεις των Βολλανδιστών: Το πολύτομο έργο Acta Sanctorum και το ειδικό περιοδικό τους με τίτλο Analecta Bollandiana. Επίσης η συλλογή του Jacques-Paul Migne, Patrologia Graeca με 161 τόμους [4].

Δείτε επίσης

Επεξεργασία
  • "Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Larousse Britannica" τόμ. 56ος, σελ.70-71.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Παπαδόπουλος Αντώνιος, Αγιολογία, τόμ. Ι - Θέματα γενικά, ειδικά και εορτολογίου, Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1996, σελ. 18.
  2. ΘΗΕ, τόμ. 11 (1967), στ. 555.
  3. Τσάμης Γ. Δημήτριος, Αγιολογία της Ορθόδοξης Εκκλησίας, Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1999, σελ. 32.
  4. Καραγιαννόπουλος Ιωάννης, Πηγαί της Βυζαντινής Ιστορίας, 5η έκδ., Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1987, σελ. 64.