Ο Τάσος Χαΐνογλου (ή Χαϊνόγλου), (1900[1]-1963) ήταν δάσκαλος, δημοσιογράφος, ηγετικό στέλεχος και βουλευτής του ΚΚΕ.

Τάσος Χαΐνογλου
Γέννηση1900
Θάνατος1963
Υπηκοότητα / Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Επάγγελμαδημοσιογράφος και πολιτικός

Βιογραφικά στοιχεία Επεξεργασία

Ο Τάσος Χαΐνογλου γεννήθηκε το 1900 στη Θράκη. Ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές του σπουδές στην Αδριανούπολη και κατόπιν έγινε δάσκαλος. Εντάχθηκε στο ΣΕΚΕ σε νεαρή ηλικία και στη συνέχεια στο ΚΚΕ. Πολέμησε στη Μικρά Ασία και ήταν ηγετικό στέλεχος του Κινήματος των Παλαιών Πολεμιστών[2] μαζί με τον Παντελή Πουλιόπουλο και τον Γιώργο Νίκολη. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και την επιστροφή τους στην Ελλάδα, τα στελέχη του κινήματος των Παλαιών πολεμιστών εντάχθηκαν στο ΣΕΚΕ, αποτέλεσαν τη δυναμική αριστερή πτέρυγα του κόμματος και ανέλαβαν την ηγεσία του ΣΕΚΕ με αρχηγό τον Πουλιόπουλο.

Μετά τη διαγραφή των μελών της ιδρυτικής γενιάς του ΣΕΚΕ (1923-24) ως οπορτουνιστών, ο Χαΐνογλου έγινε σε σύντομο χρονικό διάστημα ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ.

Στην ηγεσία του ΚΚΕ Επεξεργασία

Στις εκλογές του 1926 εξελέγη βουλευτής Έβρου με το ΚΚΕ.[1] Ο Χαΐνογλου στο 3ο Τακτικό Συνέδριο του ΚΚΕ το Μάρτη του 1927 είχε συνταχθεί με την ομάδα των "Κεντριστών" του Μάξιμου και εκλέχθηκε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής.[3] Η ομάδα των "Κεντριστών" προσπαθούσε να συμβιβάσει τις αντιθέσεις μεταξύ της ομάδας του Χαϊτά (σταλινικών) και της ομάδας του Πουλιόπουλου (τροτσκιστές). Μετά τη διαγραφή των τροτσκιστών της ομάδας του Πουλιόπουλου στις 25 Σεπτέμβρη του 1927, οι σταλινικοί θα στραφούν κατά των "Κεντριστών" που είχαν διαφωνήσει με τη διαγραφή.

Η διαγραφή από το ΚΚΕ Επεξεργασία

Στις 4 Νοεμβρίου 1927 συγκροτείται ομάδα αντιπολίτευσης προς το ΚΚΕ από τους ήδη διαγραμμένους Πουλιόπουλο, Γιατσόπουλο, Νίκολη και τους "Κεντριστές" Μάξιμο, Χαΐνογλου, Σκλάβο και εκδίδεται το «περιοδικό Σπάρτακος». Αυτή η κίνηση, που δρούσε εντός του κόμματος, ζητούσε την επαναφορά του προσανατολισμού του ΚΚΕ προς τις θέσεις της παγκόσμιας επανάστασης σύμφωνα με τις ιδέες του Τρότσκι και της Αριστερής Αντιπολίτευσης στη Σοβιετική Ένωση.[4] Η αντιπολίτευση της ομάδας του Σπάρτακου δεν θα επηρεάσει την πολιτική γραμμή του ΚΚΕ που ήταν σταθερά προσανατολισμένο από την ηγετική ομάδα του Γραμματέα Ανδρόνικου Χαϊτά στις θέσεις της Κομμουνιστικής Διεθνούς, την καθοδήγηση της οποίας είχαν αναλάβει οι Στάλιν-Μπουχάριν.

Στις 26 Νοεμβρίου 1927 οι Μάξιμος, Χαΐνογλου και Σκλάβος παραιτήθηκαν από το Πολιτικό Γραφείο και δημοσιοποίησαν με ανοιχτή επιστολή προς τα μέλη του κόμματος τις διαφωνίες τους και τις κριτικές τους προς την πλειοψηφούσα ομάδα.[5] Τελικά στις 28 Φεβρουαρίου του 1928 από μια ολομέλεια της ΚΕ ο Χαΐνογλου μαζί με τους Μάξιμο, Σκλάβο, Νικολινάκο και Χατζησταύρου θα διαγραφούν από το ΚΚΕ ως φραξιονιστές.[6] Αργότερα, το 1930, η ομάδα του Σπάρτακου θα διασπαστεί σε δύο τροτσκιστικές συνιστώσες, την ΟΚΔΕ και τους Αρχειομαρξιστές.

Μετά τη διάσπαση της ομάδας του Σπάρτακου ο Χαΐνογλου δεν εντάχθηκε σε καμιά τροτσκιστική ομάδα. Ιδεολογικά βρισκόταν στις παρυφές του ΚΚΕ, αποσύρθηκε από την ενεργό πολιτική και εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη. Εργάστηκε ως ανταποκριτής στη Θεσσαλονίκη για λογαριασμό εφημερίδων της Αθήνας. Από το 1935 έως το 1936 χρημάτισε αντιπρόεδρος της Ένωσης Συντακτών Θεσσαλονίκης.

Δικτατορία Μεταξά-Κατοχή-Αντίσταση Επεξεργασία

Στη διάρκεια της δικτατορίας του Μεταξά, ο Χαΐνογλου θα συλληφθεί και θα φυλακιστεί στο Στρατόπεδο της Ακροναυπλίας[7] μαζί με άλλους κρατούμενους κομμουνιστές. Στη διάρκεια της Κατοχής μεταφέρθηκε από τους κατακτητές σε άλλες φυλακές και θα καταφέρει να αποδράσει. Μετά την απόδρασή του κι ενώ η Κατοχή συνεχιζόταν εντάχθηκε στο ΕΑΜ και έγινε εκ νέου μέλος του ΚΚΕ. Διετέλεσε αρχισυντάκτης της εαμικής εφημερίδας "Ελεύθερη Ελλάδα".

Εμφυλιακή & μετεμφυλιακή περίοδος Επεξεργασία

Μετακατοχικά διώχθηκε για τη συμμετοχή του στην Αντίσταση. Το 1947 θα συλληφθεί και θα καταδικαστεί σε ισόβια δεσμά για κομμουνιστική δράση, όμως αργότερα θα του δοθεί χάρη.[2]

Υπήρξε διευθυντής της εφημερίδας "Αυγή" από τότε που ιδρύθηκε (1952). Απεβίωσε από πνευμονικό οίδημα, στις 22 Αυγούστου 1963.[8] Άφησε δύο ανέκδοτες εργασίες για τη διαμόρφωση του νέου ελληνισμού "Εξελληνισμός" και "Το Ελληνικό Έθνος".[9]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Μητρώο πληρεξουσίων, γερουσιαστών και βουλευτών 1822-1935, Αθήνα 1986, Βουλή των Ελλήνων, σελ. 147 (αριθμ. 1725)
  2. 2,0 2,1 Ελ. Σταυρίδης (1953), σελ.390
  3. Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ Α' Τόμος (2012), σελ.185-189
  4. Λ. Μπόλαρης (2008), σελ.121-128
  5. Α. Ελεφάντης (1976), σελ.76
  6. Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ Α' Τόμος (2012), σελ.190
  7. Ιστορία της Αντίστασης (1979), σελ.195-197
  8. "Κηδεύεται σήμερα ο Τάσος Χαΐνογλου", Τα Νέα, 23/8/1963, σελ.8
  9. Α. Ελεφάντης (1976), σελ.79

Πηγές Επεξεργασία

  • Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, Α΄τόμος 1919-1949, Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2012
  • Άγγελος Ελεφάντης "Η επαγγελία της αδύνατης επανάστασης", Εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα 1976
  • Λέανδρος Μπόλαρης "ΣΕΚΕ: Οι επαναστατικές ρίζες της Αριστεράς στην Ελλάδα", Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο, Αθήνα 2008
  • Ιστορία της Αντίστασης 1940-45, Εκδόσεις Αυλός, Αθήνα 1979
  • Ελευθέριος Σταυρίδης "Τα παρασκήνια του ΚΚΕ", Εκδόσεις Σύγχρονη Σκέψις, Αθήνα 1953