Τοκάρεφ SVT-40
Το SVT-40 (Samozaryadnaya Vintovka Tokareva, Obrazets 1940 goda – Ημιαυτόματο τυφέκιο Τοκάρεφ, μοντέλο 1940) [1] (ρωσ. Самозарядная винтовка Токарева, образец 1940 года) είναι ένα ημιαυτόματο τυφέκιο το οποίο χρησιμοποιήθηκε από τη Σοβιετική Ένωση κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
| Tokarev SVT-40 | |
|---|---|
 | |
| Τύπος | Ημιαυτόματο τυφέκιο |
| Προέλευση |  Σοβιετική Ένωση |
| Ιστορία υπηρεσίας | |
| Υπηρεσία | 1940-1945 |
| Χρήστες | Σοβιετική Ένωση Βόρεια Κορέα Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας Χώρες του Συμφώνου της Βαρσοβίας |
| Πόλεμοι | Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, Κινεζικός Εμφύλιος Πόλεμος, Πόλεμος της Κορέας Επανάσταση της Κούβας |
| Ιστορία παραγωγής | |
| Σχεδιαστής | Φέντορ Τοκάρεφ |
| Χρονολογία σχεδίασης | 1940 |
| Κατασκευαστής | Εργοστάσια στην Τούλα, το Ιζεφσκ και το Κορόφ |
| Χρονολογία παραγωγής | 1940-1945 |
| Ποσότητα | ~1,6 εκατομμύρια |
| Κόστος μονάδας |
|
| Εκδόσεις | SVT-38, AVT-36 |
| Τεχνικά χαρακτηριστικά | |
| Διαμέτρημα | 7.62 mm |
| Βάρος | 3,85 κιλά χωρίς το γεμιστήρα |
| Μήκος | 1.226 mm |
| Μήκος κάννης | 610 mm |
| Χαρακτηριστικά λειτουργίας | |
| Λειτουργία | Με πίεση των αερίων |
| Φυσίγγια | 7.62x54mmR |
| Ταχυβολία | 20 -25 φ.α.λ. |
| Ταχύτητα εξόδου βλήματος | 840 m/s |
| Βεληνεκές | 550 m |
| Αναχορηγία | Αποσπώμενος γεμιστήρας των 10 φυσιγγίων |
| Κλισιοσκόπιο | 100 με 1500 m |
Ιστορία Επεξεργασία
SVT-38 Επεξεργασία
To SVT-38, ο "πρόγονος" του SVT-40 υιοθετήθηκε το 1938. Ήταν καρπός της προσπάθειας που είχε ξεκινήσει ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του '30, όταν ο σχεδιαστής Φέντορ Τοκάρεφ εγκατέλειψε τις προσπάθειές του για την κατασκευή ενός τυφεκίου αυτόματης οπλίσεως βασισμένο στην αρχή της οπισθοδρόμησης. Ο Στάλιν, ωστόσο, ενδιαφερόταν ιδιαίτερα για τα ημιαυτόματα όπλα, λόγω της αυξημένης ταχυβολίας τους σε σχέση με τα τυφέκια μηχανισμού κινητού ουραίου, όπως το περίφημο Μοσίν-Ναγκάντ, που ήταν το πιο διαδεδομένο τυφέκιο στις τάξεις του Κόκκινου Στρατού.
Έτσι, το 1935 διοργανώθηκε ένας διαγωνισμός σχεδίασης, του οποίου νικητής αναδείχτηκε το όπλο του σχεδιαστή Σεργκέι Γκαβρίλοβιτς Σιμόνοφ, το οποίο υιοθετήθηκε για τακτική χρήση την επόμενη χρονιά ως AVS-36.
Ωστόσο, σύντομα απεδείχθη ότι το AVS-36 ήταν προβληματικό,[2] και έτσι διοργανώθηκε νέος διαγωνισμός, στον οποίο συμμετείχαν, με βελτιωμένα σχέδια, τόσο ο Τοκάρεφ όσο και ο Σιμόνοφ με τα βελτιωμένα τους σχέδια, αλλά αυτή τη φορά επιλέχτηκε το σχέδιο του Τοκάρεφ. Το όπλο μπήκε σε παραγωγή με την ονομασία SVT-38, με την ελπίδα ότι θα γινόταν το νέο τυφέκιο του Κόκκινου Στρατού. Φιλόδοξα σχέδια έγιναν για το νέο τυφέκιο, το οποίο άρχισε να παράγεται σε βιομηχανικά συγκροτήματα στην Τούλα, με την ελπίδα της παραγωγής της τάξεως των 2 εκατομμυρίων κομματιών ετησίως ως το 1942. Το SVT-38 ήταν ένα τυφέκιο που λειτουργούσε με πίεση των αερίων, το οποίο διέθετε ένα πιστόνι με ελατήριο πάνω από τη θαλάμη και ουραίο κλίσης. Παρόμοιος μηχανισμός χρησιμοποιήθηκε (αν και υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με το ποιος τον εφηύρε) στο FN FAL, το οποίο βασίζεται στις ίδιες αρχές λειτουργίας. Τα σοβιετικά όπλα μικρού διαμετρήματος σχεδιάζονταν ώστε να είναι όσο το δυνατόν απλούστερα και γερά, ώστε να αντέχουν τη χρήση από πλημμελώς εκπαιδευμένους και εξοπλισμένους στρατιώτες, όπως επίσης να αντέχουν μακρές περιόδους χωρίς επαρκή συντήρηση. Το SVT-38 ωστόσο ήταν κατά μία έννοια "λεπτεπίλεπτο" για τέτοια χρήση, καθώς είχε σχεδιαστεί για να είναι όσο το δυνατόν ελαφρύτερο, ενώ ο μηχανισμός του θεωρείτο πολύπλοκος για τα σοβιετικά δεδομένα και δεν άντεχε όσο έπρεπε χωρίς συντήρηση.
Το SVT-38 είχε αποσπώμενη ξιφολόγχη και γεμιστήρα 10 φυσιγγίων. Ο υποδοχέας των φυσιγγίων ήταν ανοιχτός και στο πάνω μέρος, έτσι το όπλο μπορούσε να γεμιστεί, εκτός από το γεμιστήρα που εισαγόταν στο κάτω μέρος, με δύο κλιπ των πέντε σφαιρών που χρησιμοποιούσε το Μοσίν-Ναγκάντ.[2] Πρωτοπόρα για την εποχή θεωρήθηκαν το ρυθμιζόμενο σύστημα αερίων, ο συμπιεστής αερίων στην κάννη και οι υποδοχείς τηλεσκοπικής διόπτρας πάνω από τον υποδοχέα των φυσιγγίων.
Προς το SVT-40 Επεξεργασία
Η "πρεμιέρα" του SVT-38 ήταν ο Χειμερινός Πόλεμος με τη Φινλανδία. Όμως, οι σοβιετικοί στρατιώτες δεν ήταν ευχαριστημένοι με το όπλο, για διάφορους λόγους. Μερικά από τα μειονεκτήματά του ήταν ότι ήταν μακρύ, δύσκολο στη μεταφορά και τη συντήρηση, ενώ ο γεμιστήρας είχε την τάση να πέφτει από το όπλο. Όπως ήταν αναμενόμενο, η παραγωγή του τερματίστηκε τον Απρίλιο του 1940, ενώ είχαν ήδη κατασκευαστεί περί τα 150.000 κομμάτια.[1]
Έτσι, η σχεδίαση βελτιώθηκε και το αποτέλεσμα ήταν το SVT-40, το οποίο μπήκε αμέσως σε παραγωγή. Ήταν ένα πιο στιβαρό και ελαφρύ τυφέκιο με βελτιωμένο σύστημα απόρριψης του γεμιστήρα. Η λαβή που προσαρμοζόταν στην κάννη ήταν σε μονοκόμματη και η βέργα καθαρισμού τοποθετείτο κάτω από την κάννη και όχι δίπλα της, όπως στο SVT-38, ενώ το μήκος της ξιφολόγχης μειώθηκε. Αλλά και άλλες αλλαγές έγιναν για να διευκολυνθεί η παραγωγή, η οποία ξεκίνησε τον Ιούλιο του 1940 στην Τούλα και αργότερα σε εργοστάσια στο Ιζέφσκ και το Κοβρόβ. Εκείνη την εποχή, η παραγωγή του τυφεκίου Μοσίν-Ναγκάντ Μ1891/30 σταμάτησε. Αφού επίσης τα εργοστάσια αυτά είχαν ήδη εμπειρία κατασκευάζοντας το SVT-38, οι ρυθμοί παραγωγής ανέβηκαν γρήγορα, φτάνοντας περίπου τα 70.000 κομμάτια το 1940.[1]
Χρήση Επεξεργασία
Μέχρι την εποχή της γερμανικής εισβολής στη Σοβιετική Ένωση, το SVT-40 ήταν σε ευρεία χρήση. Θεωρητικά, το εν τρίτο των τυφεκίων μίας σοβιετικής μεραρχίας πεζικού έπρεπε να είναι SVT-40, αλλά πρακτικά αυτό σπάνια ίσχυε. Οι πρώτοι μήνες του πολέμου ήταν καταστροφικοί για τον Κόκκινο Στρατό και εκατοντάδες χιλιάδες SVT-40 έπεσαν στα χέρια των Γερμανών. Για να αναπληρωθούν αυτές οι απώλειες σε υλικό, τα Μοσίν-Ναγκάντ ξαναμπήκαν εσπευσμένα σε παραγωγή.
Ωστόσο, η δυσκολία της κατασκευής του SVT-40 και το γεγονός ότι μόνο καλά εκπαιδευμένοι στρατιώτες μπορούσαν να το συντηρήσουν, (χαρακτηριστικό είναι το ότι οι πεζοναύτες των Σοβιετικών, η ελίτ των Ενόπλων Δυνάμεων τους κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, χρησιμοποίησαν το όπλο με μεγάλη επιτυχία, λόγω της καλύτερης εκπαίδευσης που λάμβαναν)[2] καθώς και το ότι τα υποπολυβόλα όπως το PPSh-41 ήταν φθηνά και εύκολα στην παραγωγή και προσέφεραν μεγάλο όγκο πυρός στα στρατεύματα, οδήγησε σε σταδιακή μείωση του ρυθμού παραγωγής του SVT-40. Έτσι, το 1941, ενώ πάνω από ένα εκατομμύριο SVT-40 είχαν παραχθεί, οι μονάδες του Ιζέφσκ διατάχθηκαν να σταματήσουν την παραγωγή του και να ξεκινήσουν ξανά αυτή του Μοσίν-Ναγκάντ 1891/30. Το 1942 μόνο 264.000 κομμάτια είχαν παραχθεί και η παραγωγή συνέχιζε να μειώνεται σταδιακά μέχρι να δοθεί η εντολή για την παύση της τον Ιανουάριο του 1945.[1]
Η συνολική παραγωγή του SVT-38/40 έφτασε τα 1,6 εκατομμύρια κομμάτια, από τα οποία μόνο 55.000 κατασκευάστηκαν σε έκδοση για ελεύθερους σκοπευτές, εφοδιασμένα με την κλασική διόπτρα PU 3,5x (η ίδια που χρησιμοποιούνταν στο Μοσίν-Ναγκάντ)[2], διότι το SVT-40 είχε περιορισμένη ακρίβεια και οι βολές δεν είχαν σωστά πτητικά χαρακτηριστικά, κάτι το εντελώς ανεπίτρεπτο για τυφέκια ελεύθερων σκοπευτών και έτσι η παραγωγή της εν λόγω έκδοσης τερματίστηκε το 1942. Συνεπώς, η κατασκευή υποδοχών για τηλεσκοπικές διόπτρες σταμάτησε και αυτή. Άλλες αλλαγές που έγιναν αφορούσαν την απλοποίηση του συμπιεστή αερίων στην κάννη.
Άλλες εκδόσεις Επεξεργασία
Για να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις σε πολυβόλα και ελαφρά αντιαεροπορικά πυροβόλα, το 1942 μία νέα, αυτόματη έκδοση του όπλου παρήχθη. Με την ονομασία AVT-40. Έμοιαζε αρκετά στο SVT-40, αλλά η τροποποιημένη του ασφάλεια λειτουργούσε και σαν ρυθμιστής βολής (αν το όπλο θα έβαλε μία φορά κάθε φορά που πατιόταν η σκανδάλη ή αν θα ήταν αυτόματο). Επίσης, για το μοντέλο αυτό σχεδιάστηκαν γεμιστήρες χωρητικότητας 15-20 φυσιγγίων, αλλά δεν έχει επαληθευτεί εάν κάτι τέτοιο είδε πρακτική χρήση.[3] Το AVT είχε πιο χοντρό υποκόπανο απ' ό,τι το SVT-40 και υποκόπανοι AVT που βρίσκονταν σε περίσσεια χρησιμοποιήθηκαν σε ανανεωμένα SVT. Το AVT ωστόσο ήταν απογοητευτικό σε πρακτική χρήση, καθώς το αυτόματο πυρ ήταν ανεξέλεγκτο και τα τυφέκια συχνά ράγιζαν από την πίεση. Το αυτόματο πυρ τελικά απαγορεύθηκε και λίγα κομμάτια του όπλου παρήχθησαν.[3] Μία άλλη έκδοση του όπλου, με κοντύτερη κάννη, το SKT-40, σχεδιάστηκε το 1940 αλλά και αυτή δεν έτυχε μαζικής παραγωγής. Ωστόσο και αυτό αμφισβητείται, καθώς οι πηγές είναι συγκεχυμένες.
Κάποια SVT-40 τροποποιήθηκαν σε καραμπίνες, με ποικίλα αποτελέσματα επιτυχίας και ποιότητας. Κατασκευάστηκε επίσης ένα πρωτότυπο σχεδιασμένο για να δέχεται φυσίγγια μικρότερου διαμετρήματος, M1943 7,62x39 mm, αλλά δεν έλαβε έγκριση για να μπει σε μαζική παραγωγή.
Χρήση του SVT έξω από τη Σοβιετική Ένωση Επεξεργασία
Παρά την αντιπάθεια των Σοβιετικών στρατιωτών για το SVT-40, το όπλο αυτό ήταν περιζήτητο από τους Γερμανούς και τους Φινλανδούς, ίσως λόγω της καλύτερης εκπαίδευσης που λάμβαναν αλλά και την έλλειψη σε ημιαυτόματα τυφέκια που είχαν. Οι Γερμανοί στρατιώτες της Βέρμαχτ χρησιμοποίησαν μάλιστα εκατοντάδες χιλιάδες καταληφθέντα SVT-40 με την ονομασία SIG. 259(r), (εκδίδοντας μάλιστα εγχειρίδιο χρήσης στα Γερμανικά) και πολλά από αυτά στάλθηκαν στη Γερμανία όπου μελετήθηκαν διεξοδικά και αποτέλεσαν τη βάση των (λιγότερο επιτυχημένων) γερμανικών ημιαυτόματων τυφεκίων, όπως τα Gewehr 41 και Gewehr 43.[1]
Οι Φινλανδοί χρησιμοποίησαν και αυτοί μικρότερους αριθμούς από SVT-38/40, τα οποία κατέλαβαν κατά τον πόλεμο με τη Σοβιετική Ένωση. 4.000 SVT-38 κυριεύθηκαν από τους Φινλανδούς κατά το Χειμερινό Πόλεμο και πάνω από 15.000 στο υπόλοιπο του πολέμου. Ωστόσο, παρά την ευρεία χρήση του από τους Φινλανδούς, τα προβλήματα δεν έλειπαν, καθώς τα φινλανδικά πυρομαχικά δεν είχαν το κατάλληλο διαμέτρημα και το σύστημα αερίων συχνά δε ρυθμιζόταν σωστά.[1]
Μετά τον πόλεμο Επεξεργασία
Με τη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, τα περισσότερα SVT αποσύρθηκαν από την ενεργό υπηρεσία, επιδιορθώθηκαν σε εργοστάσια και αποθηκεύτηκαν. Η εισαγωγή νέων όπλων, όπως του AK-47 (του περίφημου "Καλάσνικοφ") και του SKS σε υπηρεσία κατέστησαν το SVT ξεπερασμένο και το όπλο αποσύρθηκε ολοκληρωτικά ως το 1955. Λίγα από αυτά τα όπλα εξάχθηκαν, κυρίως σε συμμάχους και "πελάτες" των Σοβιετικών. Κάποια SVT χρησιμοποιήθηκαν από Κουβανούς αντάρτες τη δεκαετία του '50. Ο Φινλανδικός Στρατός εγκατέλειψε και αυτός τη χρήση του όπλου το 1958 και περίπου 7.500 τυφέκια έφτασαν στις ΗΠΑ για χρήση από πολίτες μέσω της εταιρίας εισαγωγής όπλων Interarms.[1] Αυτό σήμανε και το τέλος της τακτικής χρήσης του SVT-40. Στη Σοβιετική Ένωση, τα SVT συνέχισαν να βρίσκονται σε αποθήκες μέχρι το 1990, οπότε πολλά σοβιετικά όπλα που βρίσκονταν σε περίσσεια πωλήθηκαν στο εξωτερικό.
Σήμερα το SVT είναι διαθέσιμο προς πώληση σε μεγάλες σχετικά ποσότητες και περιζήτητο από συλλέκτες, κυρίως λόγω του μικρού κόστους των πυρομαχικών 7,62x54mmR, την καλαίσθητη εμφάνισή του, την ιστορική του σημασία και τα ικανοποιητικά χαρακτηριστικά βολής του.
Επιδράσεις – Συμπεράσματα Επεξεργασία
Αν και το SVT είχε σύντομη υπηρεσιακή σταδιοδρομία, επηρέασε σημαντικά τη σχεδίαση όπλων μεταπολεμικά. Το γερμανικό G-43 είχε επηρεαστεί από τη σχεδίαση του SVT και η καραμπίνα του Σιμόνοφ που κατασκευάστηκε στο τέλος του πολέμου αναπτύχθηκε με αποτέλεσμα το SKS. To FN FAL και ο "πρόγονός" του, το FN-49 έχουν τον ίδιο μηχανισμό λειτουργίας, αν και όπως αναφέρθηκε δεν είναι ξεκάθαρο το αν έχουν επηρεαστεί ή όχι από το SVT. Το SVT πράγματι είχε κάποια προβλήματα αλλά αυτά δεν έλειπαν από τα περισσότερα ημιαυτόματα όπλα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Ο κυριότερος λόγος για την περιορισμένη χρήση του SVT δεν ήταν τα τεχνικά του προβλήματα, αλλά το ότι τα σοβιετικά εργοστάσια μπορούσαν να ικανοποιήσουν τη μεγάλη ζήτηση όπλων για τους στρατιώτες με απλούστερα όπλα, τα οποία μπορούσαν να παραχθούν σε πολύ μεγαλύτερες ποσότητες από το SVT σε συγκεκριμένο χρόνο.
Πηγές Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Tokarev SVT-40 Rifle | World War II Database
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 «Modern Firearms - Rifle - Tokarev SVT-38 SVT-40». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Δεκεμβρίου 2003. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2009.
- ↑ 3,0 3,1 «Lone Sentry: Tokarev M1940 Russian Rifle (U.S. WWII Intelligence Bulletin, May 1946)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Σεπτεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2009.