Τούθμωσις Γ΄

Ο Τούθμωσις Γ΄ (επίσης προφέρεται Θούτμωσης ή Θόθμης) ήταν ο 6ος φαραώ της 18ης δυναστείας της Αιγύπτου. Επίσημα ο Τούθμωσις Γ΄ κυβέρνησε την Αίγυπτο για σχεδόν 54 έτη και η βασιλεία του συνήθως χρονολογείται από τις 24 Απριλίου 1479 ως τις 11 Μαρτίου 1425 π.Χ. από την ηλικία των δύο ετών ως το τέλος του στα 56 έτη του. Ωστόσο τα πρώτα 22 έτη συμβασίλευε με τη μητριά και θεία του Χατσεψούτ, που ονομάστηκε φαραώ. Αν και εμφανίζεται πρώτος στα σωζόμενα μνημεία, όμως και οι δύο είχαν λάβει τα συνήθη βασιλικά ονόματα και διάσημα και δεν είχε κάποιος από αυτούς προβάδισμα έναντι του άλλου. Ο Τούθμωσις Γ΄ υπηρέτησε ως επικεφαλής τού στρατού κατά τη συμβασιλεία της Χατσεψούτ. Στη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών της βασιλείας του, διόρισε τον γιο του Αμενχοτέπ/Αμένοφι (Β΄) ως συμβασιλιά και διάδοχό του. Ο πρωτότοκος γιος του Αμενεμχάτ είχε προαποβιώσει.

Τούθμωσις Γ΄
Ο Τούθμωσις Γ΄. Μουσείο του Λούξορ.
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1481 π.Χ.
Θάνατος	1425 π.Χ. (περίπου)
Τόπος ταφής	KV34
Χώρα πολιτογράφησης	Αρχαία Αίγυπτος
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	κυβερνητικός υπάλληλος
Οικογένεια
Σύζυγος	Nebtu Menhet, Menwi and Merti Nebsemi Satiah Merytre-Hatshepsut
Τέκνα	Amenemhat Meritamen Iset Menkheperre Beketamun Αμένωφις Β΄ Nebetiunet Siamun
Γονείς	Τούθμωσις Β΄ και Iset
Αδέλφια	Νεφερούρι
Οικογένεια	δέκατη όγδοη δυναστεία Φαραώ
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Φαραώ (1479 π.Χ.–1425 π.Χ.)
Σχετικά πολυμέσα

Όταν έγινε μόνος φαραώ στην εξουσία τού βασιλείου, έπειτα από το τέλος του πατέρα του Τούθμωσι Β΄ και της Χατσεψούτ, δημιούργησε τη μεγαλύτερη αυτοκρατορία της Αιγύπτου που είχε γίνει ποτέ. Διοικούσε τουλάχιστον 17 χώρες, από το βασίλειο της Νίγια στη βόρειο Συρία ως τον 4ο καταρράκτη τού Νείλου στη Νουβία. Όταν απεβίωσε, τάφηκε στην Κοιλάδα των Βασιλέων, όπως και οι υπόλοιποι βασιλείς της περιόδου αυτής στην Αίγυπτο. Από τους δύο οβελίσκους του, ο ένας μεταφέρθηκε από τον Κωνσταντίνο Α΄ στη Ρώμη (τώρα βρίσκεται στο Λατερανό) και ο άλλος μεταφέρθηκε στον Ιππόδρομο της Κωνσταντινούπολης, όπου στήθηκε από τον Θεοδόσιο Α΄.

Το όνομά του

Τα δύο κύρια ονόματά του είναι στα αρχ. αιγυπτ. mn-ḫpr-rˁ ḏḥwty-ms, που συνήθως ερμηνεύονται ως Menkheperra Djehutymes, δηλ. αιώνιες είναι οι εκδηλώσεις τού Ρα, που γεννήθηκε από τον Τωθ. Αν και η σύγχρονη αιγυπτιολογική προφορά αποδίδεται ως Djehutymes, την εποχή της βασιλείας του το όνομά του μάλλον προφερόταν ως Tahati'missaw.

Το τέλος και η ταφή του

Σύμφωνα με τον Αμερικανό αιγυπτιολόγο Πέτερ Ντερ Μανουελιάν, μία αναγραφή στο ιστορικό τού τάφου από έναν αξιωματούχο ονόματι Αμενεμχέμπ δηλώνει, ότι ο Τούθμωσης Γ΄ απεβίωσε το έτος 54, 3η εποχή της εμφάνισης (αιγυπτ. peret), ημέρα 30ή της βασιλείας του, αφού κυβέρνησε την Αίγυπτο "53 έτη, 10 μήνες και 26 ημέρες". Ο Τούθμωσης Γ΄ έφυγε 34 ημέρες πριν τη συμπλήρωση 54 ετών εξουσίας του. Αν αφαιρεθούν οι συμβασιλείες της Χατσεψούτ και του Αμενχοτέπ Β΄, κυβέρνησε μόνος του ως φαραώ για κάτι περισσότερο από 30 έτη.

Η μούμια του

Η κεφαλή της μούμιας του Τούθμωση Γ΄

Η μούμια τού Τούθμωση Γ΄ ανακαλύφθηκε το 1881, στην κρύπτη επάνω από τον ταφικό ναό της Χατσεψούτ, στο Ντέιρ ελ-Μπαχάρι. Είχε ταφεί μαζί με αυτές άλλων ηγετών της 18ης δυναστείας Άμωσι Α΄, Αμενχοτέπ Α΄, Τούθμωσι Α', Τούθμωσι Β΄, της 19ης δυναστείας Ραμσή Α΄, Σέτι Α΄, Ραμσή Β΄, Ραμσή Θ΄ και της 21ης δυναστείας Πινεντζέμ Α΄, Πινεντζέμ Β΄ (αρχιερέων, de facto ηγεμόνων της Άνω Αιγύπτου) και Σιαμών.

Αν και ο πολύς κόσμος νομίζει ότι τη μούμια του την ξετύλιξε ο Γκαστόν Μασπερό το 1886, στην πραγματικότητα ανοίχθηκε πρώτα από τον Έμιλ Μπρουγκς, τον αιγυπτιολόγο που επέβλεπε την απομάκρυνση των μουμιών της κρύπτης τού Ντέιρ ελ-Μπαχάρι τo 1881. Ξετυλίχθηκε σύντομα μετά την άφιξή της στο Μουσείο τού Μπουλάκ (Καΐρου), ενώ ο Μασπερό ήταν μακριά στη Γαλλία, και ο γενικός διευθυντής της Αιγυπτιακής Υπηρεσίας Αρχαιοτήτων διέταξε το άνοιγμα της μούμιας. Έτσι όταν ανοίχθηκε "επίσημα" από τον Μασπερό το 1886, αυτός σχεδόν σίγουρα ήξερε ότι η μούμια ήταν σε πενιχρή κατάσταση.

Η μούμια είχε βλαφτεί σε έκταση κατά την αρχαιότητα από τυμβωρύχους και αργότερα το περιτύλιγμά της κόπηκε και σχίστηκε από την οικογένεια Ρασούλ, που είχε ανακαλύψει τον τάφο και το περιεχόμενό του λίγα έτη νωρίτερα. Η περιγραφή τού σώματος από τον Μασπερό δίνει μία ιδέα τού μεγέθους της ζημιάς που είχε γίνει.

Ο Μασπερό ήταν τόσο απογοητευμένος από την κατάσταση της μούμιας και την προοπτική ότι όλες οι άλλες μούμιες ήταν όμοια κατεστραμμένες, που δεν άνοιξε άλλη για αρκετά έτη. Ωστόσο αποδείχθηκε ότι λίγες μόνο ήταν σε τόσο πενιχρή κατάσταση.

Όπως άλλα παραδείγματα από την κρύπτη στο Ντέιρ ελ-Μπαχάρι, η ξύλινη -με τη μορφή της μούμιας- θήκη που περιείχε το σώμα, ήταν η αυθεντική τού φαραώ· αν είχε επίχρυση ή άλλη διακόσμηση, ίσως χάθηκε κατά την αρχαιότητα.

Κατά την εξέταση της μούμιας, ο ανατομολόγος Γκράφτον Έλιοτ Σμιθ δήλωσε ότι το ύψος της ήταν 1,615 μ., αλλά από τη μούμια έλλειπαν τα πόδια, έτσι ο Τούθμωσης Γ΄ θα ήταν υψηλότερος. Αυτή τώρα βρίσκεται στην αίθουσα για της Βασιλικές Μούμιες στο Μουσείο Αιγυπτιακών Αρχαιοτήτων Καΐρου και έχει αριθμό καταλόγου 61068.

Πηγές

• Eloise Jarvis McGraw, "Mara, Daughter of the Nile"
• Redford, Donald B. (2003). The Wars in Syria and Palestine of Thutmose III. Culture and History of the Ancient Near East 16. Leiden: Brill. ISBN 978-90-04-12989-4.
• Der Manuelian, Peter, Studies in the Reign of Amenophis II, Hildesheimer Ägyptologische Beiträge(HÄB) Verlag: 1987