Τριηραρχία
| Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Γενικά Τριηραρχία σημαίνει η αρχηγία - διοίκηση της Τριήρους. Στην αρχαία Αθήνα η Τριηραρχία ήταν θεσμός έκτακτης δημόσιας λειτουργίας, από τις δαπανηρότερες που μπορούσε να αναλάβει κάποιος πλούσιος Αθηναίος. Στους ευπορότερους των πολιτών παραδιδόταν από το Αθηναϊκό κράτος από μια τριήρη χωρίς πλήρωμα, αλλά με όλο τον εξαρτισμό καθώς και με τον μισθό του προβλεπόμενου πληρώματος. Ο τριήραρχος είχε πλήρη ευθύνη για τον εξοπλισμό πολεμικού πλοίου στη διάρκεια εκστρατείας. Από το έτος 357 π.Χ. το ζήτημα αυτό ρυθμίστηκε με νόμο του Περίανδρου.
Ανάθεση Επεξεργασία
Η Βουλή των Πεντακοσίων φρόντιζε για τις τριήρεις μετά την κατασκευή τους, για τον εξοπλισμό και για τους ναυστάθμους τους, καθώς και για την ναυπήγηση νέων τριήρων και τετραήρων. Οι ναυπηγοί ψηφίζονταν από τον δήμο.
«Κι αν η απερχόμενη βουλή δεν παραδώσει τα έργα αυτά ολοκληρωμένα στη νέα βουλή, δεν μπορούν οι βουλευτές να λάβουν την καθιερωμένη δωρέα· αντί γι αυτούς την παίρνουν οι βουλευτές της επόμενης βουλής[1]
Ο αναλαμβάνων Τριήραρχος καλούμενος αργότερα και Τριηράρχης, υποχρεωνόταν στην επάνδρωση του σκάφους με κατάλληλο πλήρωμα για την αναγκαία συντήρησή του, διατηρώντας την διοίκηση σε αυτό καθ΄ όλο το ενιαύσιο διάστημα της τριηραρχίας του.
Δαπάνη Επεξεργασία
Η δαπάνη για την αναλαμβανόμενη τριηραρχία ανέρχονταν στις 5.000 - 6.000 αττικές δραχμές (περ. ένα τάλαντο), θεωρούμενη ως μία από τις δαπανηρότερες δημόσιες λειτουργίες, γι΄ αυτό και επιβαλλόταν σε πολίτες που παρουσίαζαν ετήσιο εισόδημα πολύ περισσότερο των 8.000 δραχμών.
Συντριηραρχία Επεξεργασία
Το πότε εισήχθηκε αυτός ο θεσμός στην Αθηναϊκή πολιτεία δεν έχει εξακριβωθεί, αν και ο Δημοσθένης στους λόγους του παρέχει πολλές πληροφορίες γι΄ αυτόν. Από το 412 π.Χ. και κυρίως μετά από τη ναυμαχία στους Αιγός ποταμούς (405 π.Χ.) επιτράπηκε η «συντριηραρχία»[2], δηλαδή η ανάθεση της δημόσιας αυτής λειτουργίας σε δύο πολίτες, που κατέβαλαν ο καθένας το ήμισυ της δαπάνης, κυβερνώντας την τριήρη επί εξάμηνο εναλλάξ, ή κυβερνώντας ο ένας ολόκληρο το έτος κατά παραχώρηση του άλλου.
Συντελείες Επεξεργασία
Από το 357 π.Χ. με νέο οργανισμό του θεσμού αυτού, ορίσθηκε κάθε μία από τις 240 «συντελείες», που διαιρέθηκαν οι 1200 περίπου πλουσιότεροι πολίτες. Η κάθε συντελεία όφειλε να συντηρεί από μια τριήρη, έτσι η «συντριηραρχία» αφορούσε πλέον πέντε πολίτες υπόχρεους ανά σκάφος.
Το 349 π.Χ. με πρόταση του Δημοσθένη, με νέο νόμο, ορίσθηκε κάθε εύπορος που παρουσίαζε κεφάλαιο 10 ταλάντων να διατηρεί υποχρεωτικά ένα σκάφος, κάθε δε πλουσιότερος περισσότερα, ποτέ όμως άνω των τριών. Οι λιγότερο πλούσιοι συνέχιζαν και συνέρχονταν στις συντελείες. Κανένας δεν υποχρεωνόταν να τριηραρχήσει επί δύο συνεχόμενα έτη, κάποιοι όμως, από πατριωτικό ζήλο, το έπρατταν.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Αριστοτέλης, Αθηναίων Πολιτεία XLVI 1
- ↑ Λυσίας, Κατά Διογείτονος (70)
Πηγές Επεξεργασία