Τριφυλία

Αυτό το λήμμα αφορά το κράτος της αρχαίας Ελλάδας. Για την ομώνυμη επαρχία, δείτε: Επαρχία Τριφυλίας.

Η Τριφυλία ή Τριφυλλία ήταν αρχαίο ελληνικό κράτος που βρισκόταν ανάμεσα στους ποταμούς Αλφειό και Νέδα. Η προέλευση του ονόματός της αποδιδόταν στην εγκατάσταση τριών διαφορετικών φυλών στην περιοχή ενώ παλιότερα ονομαζόταν Πύλος, των Καυκώνων, των Μινύων και των Ηλείων.

Χάρτης της αρχαίας Ηλείας

Τα όρια της ήταν στα βόρεια ο Αλφειός, στα νότια η Νέδα και στα ανατολικά ο ποταμός Διάγωνας. Συνόρευε με την Ήλιδα και τους Πίσατες στα βόρεια, με τους Αρκάδες στα δυτικά και με τους Μεσσήνιους στα νότια.

Ήδη από την ομηρική εποχή γνώριζαν σημαντική ανάπτυξη και ακμή η Πύλος, οι Κυπαρισίεις και το Δώριον. Η Τριφυλία απολάμβανε την ανεξαρτησία της μέχρι και τον Β΄ Μεσσηνιακό πόλεμο, όταν ως συνέπεια του πολέμου, η περιοχή πέρασε στα χέρια των Σπαρτιατών, οι οποίοι την παραχώρησαν αργότερα στους Ηλείους. Η Τριφυλία παρέμεινε υπόδουλη στην κυριαρχία των Ηλείων καθ΄όλη τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου, με εξαίρεση ένα σύντομο χρονικό διάστημα κατά το οποίο κατόρθωσε να ανακτήσει και πάλι την ανεξαρτησία της. Το 366 π. Χ. περιήλθε και πάλι στην επικυριαρχία των Ηλείων, όπου και παρέμεινε έως την ίδρυση της Αχαϊκής Συμπολιτείας όταν οι πόλεις της απέκτησαν αυτονομία ως μέλη της συνομοσπονδίας αυτής. Κατά τα έτη 220-217 π. Χ., η Τριφυλία κατακτήθηκε από τον Φίλιππο Ε’ και ανήκε πια στη σφαίρα επιρροής της Μακεδονίας. Στους πρώτους ρωμαϊκούς χρόνους ένα μεγάλο τμήμα της Τριφυλίας απέκτησε και πάλι την ανεξαρτησία του.

Κυριότερη πόλη της Τριφυλίας ήταν το Λέπρεο το οποίο διαδραμάτισε ηγετικό ρόλο ανάμεσα στις πόλεις της Τριφυλίας και υπήρξε η κύρια δύναμη αντίστασής της απέναντι στις πιέσεις των γειτόνικών της κρατών. Άλλες σημαντικές πόλεις της Τριφυλίας ήταν το Σαμικό, η Σκιλλουντία, η Πύλος και το Έπειον.