Ετρουρία

Η Ετρουρία ή Τυρρηνία ήταν αρχαία χώρα της Ιταλικής χερσονήσου, η οποία από μεν τον λαό που την κατοικούσε ονομαζόταν «Ρασίννες» ή «Ροζέννες» από δε τους Ρωμαίους «Ετρουρία» ή «Τουσκία» και από τους Έλληνες και μερικούς Λατίνους συγγραφείς «Τυρρηνία».

Χάρτης που απεικονίζει περίπου τα κατά διαστήματα γεωγραφικά όρια της Ετρουρίας. Οι πόλεις με το αρχαίο Ελληνικό όνομα, και σε παρένθεση το Ετρουσκικό.

Γεωγραφία

Η χώρα βρισκόταν σχεδόν στο κέντρο της Ιταλίας και εκτείνονταν από τα Απέννινα μέχρι το Τυρρηνικό πέλαγος που περιλαμβανόταν μεταξύ των Λίγυρων στα δυτικά με όριο τον ποταμό Μάκρα (σημερινό Μάγδα), τους Ομβρίους και τους Σαβίνους ανατολικά και τους Λατίνους νότια με όριο τον Τίβερη, δηλαδή κατείχε το έδαφος που αργότερα αποτελούσε το Δουκάτο της Τοσκάνης και το δυτικό τμήμα του Παπικού κράτους (Βατικανό). Το μέγιστο μήκος της Τυρρηνίας ήταν περίπου 500 χλμ. με ακτές χαμηλές και αμμώδεις και σχεδόν ευθύγραμμες προς τα βόρεια και νότια παράλια. Στο εσωτερικό της χώρας υπήρχε πλήθος λοφοσειρών με πολλές μικρές οροσειρές, ψηλότερη κορυφή των οποίων ήταν το Σέρακτον στη Σαβίνη. Την Τυρρηνία διέρρεε ο ποταμός Άρνο. Τα όρια όμως της Τυρρηνίας δεν ήταν πάντα αυτά όπως περιγράφονται παραπάνω αλλά και ο λαός αυτής οι Τυρρηνοί ή Ετρούσκοι ή Ρας όπως καλούσαν τους εαυτούς τους ισχυρίζονταν ότι ήταν αυτόχθων λαός της αρχαίας Ιταλίας.

Ιστορία

Οι κάτοικοι της Ετρουρίας στην αρχαιότητα είχαν το όνομα Ετρούσκοι, ο πολιτισμός τους επικεντρώθηκε σε αμέτρητες πόλεις - κράτη τον 9ο και τον 8ο αιώνα π.Χ. Οι Ετρούσκοι ήταν κυρίαρχος πολιτισμός στην Ιταλική χερσόνησο γύρω στο 650 π.Χ., ξεπέρασε τους Λίγυες και η επίδραση τους ξεπέρασε την κοιλάδα του Πάδου, έφτασε στην Καμπανία και τις Ελληνικές νότιες αποικίες ακόμα και τη Σικελία. Σε μερικούς τάφους Ετρούσκων βρέθηκαν βάζα που αποδεικνύουν το εμπόριο τους με την Αίγυπτο, δεν είναι γνωστό αν γινόταν απ΄ευθείας ή αν τους βοηθούσαν οι Έλληνες ή οι Φοίνικες ναυτικοί. Η Ρώμη που χωριζόταν από τους Ετρούσκους μόνο με το δάσος των Κιμινίων επηρεάστηκε σημαντικά με μια μεγάλη σειρά από Ετρούσκους βασιλείς, ο τελευταίος Ετρούσκος βασιλιάς Ταρκύνιος ο Υπερήφανος καθαιρέθηκε (509 π.Χ.) και ανακηρύχτηκε η Ρωμαϊκή Δημοκρατία. Οι Ετρούσκοι είχαν σημαντική επίδραση στη Ρωμαϊκή αρχιτεκτονική, τη θρησκεία και τις τελετές λατρείας, τα σημαντικότερα έργα τους ήταν ο Καπιτωλίνος λόφος, ο αγωγός αποχέτευσης Κλοάκα Μάξιμα και η Οδός Βία Σάκρα.

Ο πολιτισμός των Ετρούσκων ήταν υπεύθυνος για την εισαγωγή του Ελληνικού πολιτισμού στη Ρωμαϊκή Δημοκρατία όπως οι Δώδεκα θεοί του Ολύμπου, η καλλιέργεια αμπελιών και ελαιώνων, το Λατινικό αλφάβητο, η αρχιτεκτονική με τα τόξα, το αποχετευτικό και το αρδευτικό σύστημα. Ο Οκταβιανός Αύγουστος καθόρισε ρητά τα όρια της που ήταν ο Τίβερης, η Τυρρηνική θάλασσα, οι Απουάν και τα Απέννινα όρη, τα όρια αυτά αποτελούσαν χονδρικά την προ-Ρωμαϊκή Ετρουρία. Το Μεγάλο Δουκάτο της Τοσκάνης που υπήρχε την περίοδο 1569-1801 και 1814-1859 λεγόταν επιπλέον στα Λατινικά "Μεγάλο Δουκάτο της Ετρουρίας". Το όνομα Ετρουρία εφαρμόστηκε και στο Βασίλειο της Ετρουρίας σαν Εξαρτημένο κράτος του Ναπολέων Α΄ που αντικατέστησε το Μεγάλο Δουκάτο (1801 - 1807). Ο μεγάλος ποιητής και λογοτέχνης Ντ. Χ. Λώρενς έγραψε για την Ετρουρία στο έργο του "Σχεδιάσματα ετρουσκικών τοποθεσιών και άλλα ιταλικά δοκίμια", (1932).

Δείτε επίσης

• Ετρούσκοι
• Ετρουσκική γλώσσα

Πηγές

• Hall, John F. (1996). Etruscan Italy: Etruscan Influences on the Civilizations of Italy from Antiquity to the Modern Era. Indiana University Press.
• Giuliano Bonfante; Larissa Bonfante (2003). The Etruscan Language: An Introduction. Manchester University Press.
• Rix, Helmut. "Etruscan." In The Ancient Languages of Europe, ed. Roger D. Woodard. Cambridge University Press, 2008

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πόλεις και κοιμητήρια στην Ετρουρία.
• Ετρουρία