Τόποι εξορίας στην Ελλάδα
Ως τόποι εξορίας στην Ελλάδα χρησιμοποιήθηκαν, σε περιόδους εμφύλιων πολέμων ή πολιτικής καταπίεσης, πολλά νησιά κυρίως του Αιγαίου. Ο εκτοπισμός ως αστυνομικό μέσο υπήρξε από την εποχή του Όθωνα. Εκτοπισμοί σημειώθηκαν και κατά τη διάρκεια της ταραγμένης περιόδου 1914-1918, κυρίως την περίοδο του Εθνικού Διχασμού. Σε μεγαλύτερη έκταση όμως το μέτρο χρησιμοποιήθηκε μετά την ψήφιση του νόμου 4229/1929, γνωστού ως «ιδιώνυμο». Με το ιδιώνυμο, που ψηφίστηκε στις 25 Ιουλίου 1929, θεσπίστηκε η ποινή της δικαστικής εκτόπισης και όλο και περισσότερα νησιά άρχισαν να χρησιμοποιούνται ως τόποι εξορίας.[1] Ο αριθμός των πολιτικών εξορίστων αυξήθηκε πολύ την περίοδο της δικτατορίας του Μεταξά. Υπολογίζεται οτί οι εξόριστοι αυτή την περίοδο ξεπέρασαν τις 5.000. Πολύ μεγαλύτερος αριθμός πολιτικών εξορίστων υπήρξε την περίοδο του εμφυλίου, οπότε και δημιουργούνται νέα και μεγαλύτερα στρατόπεδα εξορίας. Το μέτρο του εκτοπισμού παρέμεινε σε ισχύ κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων της μετεμφυλιακής περιόδου. Μέχρι το 1967 είχε αρχίσει να αδρανοποιείται, όμως την περίοδο της δικτατορίας των συνταγματαρχών χρησιμοποιήθηκε ξανά σε μεγάλο βαθμό. Καταργήθηκε οριστικά μετά την πτώση της δικτατορίας το 1974.[2]
Κατάλογος τόπων εξορίας Επεξεργασία
Τα νησιά που δέχτηκαν το μεγαλύτερο πλήθος κρατουμένων ήταν τα νησιά Μακρόνησος, Γυάρος, Άγιος Ευστράτιος, Ανάφη και Ικαρία. Αναλυτικά:
- Μακρόνησος, χρησιμοποιήθηκε ως τόπος εξορίας για πρώτη φορά το 1947. Από το νησί πέρασαν περισσότεροι από 27.000 στρατιώτες που υπηρέτησαν εκεί θεωρούμενοι από το καθεστώς αντιφρονούντες και πάνω από 30.000 πολίτες. Το 1989 ανακηρύχθηκε ιστορικός τόπος
- Γυάρος (Γιούρα), χρησιμοποιήθηκε ως τόπος εξορίας για πρώτη φορά το 1947 και λειτούργησε μέχρι το 1974 με μικρά διαστήματα παύσης λειτουργίας. Το 2002 ανακηρύχθηκε ιστορικός τόπος, αλλά το 2011 η απόφαση μεταβλήθηκε ωστέ ο χαρακτηρισμός να μην περιλαμβάνει ολόκληρο το νησί αλλά μόνο 2500 στρέμματα.
- Άγιος Ευστράτιος, (Αη Στράτης) υπήρξε τόπος εξορίας στο διάστημα 1928-1962. Πολλοί Έλληνες της διανόησης βρέθηκαν εξόριστοι στο νησί
- Ικαρία, υπήρξε τόπος εξορίας στο διάστημα 1947-1949, οπού εκτοπίστηκαν συνολικά 7.283 άνθρωποι
- Ανάφη, υπήρξε τόπος εξορίας από το 1923 και παρέμεινε μέχρι και την περίοδο της Απριλιανής δικτατορίας.
- Ακροναυπλία
Νησιά που δέχτηκαν μικρότερο αριθμό εξορίστων ήταν:
- Χίος, λειτούργησε στο νησί στρατόπεδο κρατουμένων
- Παλαιό Τρίκερι, χρησιμοποιήθηκε ως τόπος εξορίας γυναικών την περίοδο του εμφυλίου
- Αίγινα
- Αλόννησος
- Αμοργός
- Αντικύθηρα
- Αντίπαρος
- Γαύδος
- Θήρα
- Ίος
- Κίμωλος
- Κύθηρα
- Λέρος, το μοναδικό από τα Δωδεκάνησα, υπήρξε τόπος εξορίας κατά τη διάρκεια της Απριλιανής δικτατορίας (1967-1974)
- Λήμνος
- Μήλος
- Νάξος
- Πάρος
- Σαμοθράκη
- Σέριφος
- Σίκινος
- Σίφνος
- Σκύρος, κυρίως την περίοδο του Μεσοπολέμου
- Φολέγανδρος, κυρίως την περίοδο του Μεσοπολέμου
- Φούρνοι
- Οθωνοί[3]
Μικρό αριθμό εξορίστων, για μικρό χρονικό διάστημα έχουν φιλοξενήσει επίσης τα νησιά Άνδρος, Τήνος, Σύρος, Κύθνος, Μύκονος και Σκιάθος.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «Καθημερινή, Τόποι εξορίας στον Μεσοπόλεμο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2011.
- ↑ Πολιτιστική πύλη αρχιπελάγους, Το Αιγαίο ως τόπος εξορίας[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Ριζοσπάστης, Νησιά με ιστορία